امروزه بسیاری از افراد با تحصیلات مختلف به دنبال گرفتن مدرک MBA یا رشته مدیریت کسب و کار هستند. این مدرک به آنها کمک میکند تا دانش و تواناییهای خود را در زمینههای مختلف کسب و کار افزایش دهند و سطح شغلی خود را بالاتر ببرند. برای شناخت بهتر این رشته و فواید آن، خوب است با قابلیتهایی که در پایان تحصیل در این رشته به دست میآورید آشنا شوید.
همچنین گرایشهای جدید و پرطرفداری که در مدیریت کسب و کار وجود دارد، مثل فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک، نیز در دانشگاههای برتر جهان ارائه و آموزش داده میشود. این دو گرایش به دلیل پیشرفت روزافزون تکنولوژی و الکترونیک شدن زندگی و کسب و کار، بسیار مورد توجه قرار گرفتهاند. دانشکده کسب و کار هاروارد یکی از پیشروان جهان در زمینه MBA است. در این مقاله از مجموعه مقالات دانشگاه کسب و کار میخواهیم به موضوع رشته مدیریت کسب و کار بپردازیم. اگر میخواهید راجع به این رشته بیشتر بدانید تا انتهای این مقاله تیم ما را همراهی کنید.
نگاهی به تاریخچه رشته مدیریت کسب و کار
رشته مدیریت کسب و کار و یا MBA یک رشته با سابقه 100 ساله در جهان است که اولین بار در آمریکا با پیشرفتهای صنعتی و نظریههای جدید مدیریتی شکل گرفته و به نظر میرسد در Wharton BusinessSchool وابسته به دانشگاه پنسیلوانیا به وجود آمده باشد. در واقع رشته مدیریت کسبوکار در دهههای 60 و 70 میلادی به سرعت گسترش یافت و در ایران نیز در دهه 70 میلادی توسط ICMS و با همکاری دانشگاه هاروارد راه اندازی شد که متأسفانه پس از انقلاب فروپاشید.
سازمان مدیریت صنعتی نیز در پایان دهه 60 شمسی دوره مدیریت اجرایی (Executive MBA) EMBA را شروع کرد ولی به علت عدم تبلیغات کافی و شرایط سخت ورود جذب فارغالتحصیلان جدید نشد. سپس در ابتدای دهه 80 شمسی دانشگاه صنعتی شریف با تکیه بر شأن خود، این رشته را با توجه به نیاز فوری کشور آغاز کرد. با این حال، هنوز تا رسیدن به سطح کشورهای پیشرفته و حتی برخی از کشورهای در حال توسعه فاصله زیادی داریم. در حال حاضر رشته مدیریت کسب و کار یکی از شاخصهای رشد کشورها است، در حالی که در سنگاپور با جمعیت 4 میلیون نفر حدود 30 دوره MBA و در آمریکا 700 دوره وجود دارند! در ایران تعداد دورهها و ظرفیتهای پذیرش و شرایط بسیار محدود و سخت است.
بررسی اشتباهات مختلف در توصیف MBA
یکی از اشتباهات رایج در توصیف و تبیین رشته مدیریت کسب و کار (MBA) این است که به عنوان مدیریت سازمان شناخته میشود. هرچند مدیریت سازمانی هم جزو اهداف مدیریت کسب و کار است و در آن مورد بررسی قرار میگیرد، اما این رشتة وسیع را نمیتوان فقط با این جمله به طور کامل تعریف کرد. شاید مهمترین هدفِ آموزش رشته مدیریت کسب و کار یا MBA، تشویق افراد به رسیدن به بالاترین سطح در حوزه و تخصص خودشان باشد. در مفهومِ مدیریت کسب و کار، دانش و مدیریت بر تمامی زوایا بسیار اساسی است و با این دانش میشود در لحظات بحرانی و یا خطرناک بهترین و مناسبترین انتخاب را داشت.
تعریف کلی رشته مدیریت کسب و کار
رشته مدیریت کسب و کار و یا MBA یک رشته تحصیلی است که چندین سال است در دانشگاههای ایران ارائه میشود و مورد توجه بسیاری از دانشجویان قرار گرفته است. MBA در واقع مخفف عبارت Master of Business Administrator است و شامل گرایشهای مختلفی است که دانشجویان میتوانند در سال دوم تحصیل انتخاب کنند. همچنین MBA یکی از رشتههای تحصیلی با جذابیت و سودآوری بالاست و برای شرکت در آزمونهای آن شما میتوانید با هر مدرک لیسانسی ثبت نام کنید. رشته مدیریت کسب و کار به خاطر تفاوتهای بنیادین از جلوهای ساده و دلپذیر نسبت به سایر رشتهها برخوردار است اما در واقع برای موفق شدن در کنکور و تحصیل در آن نیاز به تواناییهای عقلانی و شخصیتی خواهید داشت که معیار تعیین کننده پیروزی یا شکست شما در این رشته خواهد بود.
رشته MBA در کنکور سراسری کارشناسی ارشد ایران جزو رشتههایی است که افراد میتوانند بدون در نظر گرفتن مدرک تحصیلی دوره کارشناسی خود به عنوان گزینه دوم (52 رشته در این دسته وجود دارند) انتخاب کنند. دوره کارشناسی ارشد MBA سطح سوم مدیریت کسب و کار است و عمدتاً برای آموزش مهارتهای مدیریتی به مهندسان رشتههای گوناگون به کار میرود.
در MBA چه چیزهایی را یاد میگیریم؟
در رشته مدیریت کسب و کار یاد میگیرید چگونه با استفاده از دانش و تکنیکهای مناسب، خود و افراد زیر دستتان را در راستای رشد و پیشرفت هدایت کنید و سهم درآمدی و اقتصادی خود را در بازار و معاملات به شکل قابل توجهی بالا ببرید. همچنین MBA به شما کمک میکند تا فرصتها و نقصهای موجود در صنعت خود را پیدا کرده و برای آنها برنامه ریزی کنید. بعضی از این فرصتها میتوانند سبب افزایش قابلملاحظهای در درآمد شما شوند و بعضی دیگر میتوانند باعث ارتقای اعتبار شما با پیشنهاد راهحلهای مناسب برای رفع مشکلات و نقصها شوند.
تحصیل در رشته MBA برای چه افرادی مناسب است؟
رشته مدیریت کسب و کار یک رشته تحصیلی است که برای افرادی که میخواهند سازمانهای خود را به سطح بالاتری برسانند و بهرهوری آنها را افزایش دهند، بسیار مفید و مؤثر است. بنابراین، تعداد زیادی از افراد علاقهمند به گرفتن مدرک این دوره هستند. برای نمونه، اگر شما در حال حاضر یک مدیر هستید، مطمئناً این دوره میتواند برای شما مناسب باشد و تواناییهای شما را تقویت کند. علاوه بر این، اگر شما دارای روح کارآفرین هستید، قطعاً میتوانید از مطالب این دوره در رشد و توسعه کسب و کار خود به نحو احسن استفاده نمایید. زیرا در رشته مدیریت کسب و کار فرد با روشهای تبلیغات، توسعه بازار و برند سازی آشنا میشود و میتواند باعث ایجاد تفاوت در خدمات خود شود. افراد صبور و ریسک پذیر که دید جامع دارند، برای موفق شدن در این رشته شانس خوبی دارند.
چرا لازم است در رشته مدیریت کسب و کار تحصیل کنیم؟
به یاد داشته باشید که در دنیای امروز همه چیز در حال تغییر و تحول است و هیچ بازار کاری اشباع نمیشود. شما میتوانید با مدیریت کسب و کار خود و استفاده از خلاقیت و ذکاوت خود از سایر رقبا و هم ردههای خود جلو بزنید. بسیاری از مشاغل وجود دارند که در ابتدا ضعیف، کم درآمد و رو به نزول بودند. اما با یک مدیریت و استراتژی مناسب تغییر کردند و پیشرفتهای بزرگی داشتند. بنابراین اگر صاحب کسب و کار هستید تیم دانشگاه کسب و کار تحصیل در این رشته را به شما پیشنهاد میکند.
بررسی مزیتهای تحصیل در رشته MBA
رشته مدیریت کسب و کار یک مدرک تحصیلی پیشرفته است که مهارتهای رهبری و اصول کسب و کار را به شما آموزش میدهد. این مدرک میتواند برای حرفه شما مزایای زیادی داشته باشد، چه در صنعت یا حوزهای که در حال حاضر فعال هستید و چه در زمینههای جدید! اگر مایل هستید به مزایای انتخاب MBA پی ببرید، نگران نباشید. دلایل زیادی وجود دارد که شما را قانع خواهند کرد. در ادامه برخی از آنها را برای شما برشمردهایم.
آگاهی بیشتر از بازار جهانی با رشته مدیریت کسب و کار
رشته مدیریت کسب و کار شما را با دانشجویان دیگر از سراسر جهان آشنا میکند که تجارب و دیدگاههای متفاوتی نسبت به اقتصاد جهانی دارند. شما نه تنها از استادان چیزهای جدید یاد میگیرید، بلکه از صنایع و فرصتهای مختلف در آمریکا و خارج از آن نیز آگاه میشوید.
بهبود مهارتهای ارتباطی از طریق رشته مدیریت کسب و کار
ارتباط مؤثر یک مهارت اساسی است که برای موفق شدن در حرفه لازم است. رشته یا دوره MBA به شما کمک میکند تا مهارتهای خود را در بخش های مختلف از ارتباطات شفاهی و کتبی بهبود بخشید، تا بتوانید مفاهیم را به صورت مناسب به افراد مختلف در سطوح گوناگون از سازمان منتقل کنید و همکاری را تسهیل کنید.
گسترش شبکه حرفهای
رشته مدیریت کسب و کار شما را به عضوی از یک شبکه جهانی از فارغالتحصیلان تبدیل میکند. که به شما اجازه میدهد با حرفهایهای با تجربه و با استعداد در ارتباط باشید. علاوه بر پیوستن به یک جامعه بزرگ، شما همچنین فرصت خوبی برای ساخت رابطه با سایر حرفهایهای در کلاس و خارج از آن خواهید داشت.
فرصتهای شغلی بالاتر با رشته مدیریت کسب و کار
در یک بازار کار رقابتی، یک مدرک تحصیلات تکمیلی میتواند شما را از رقبای خود متمایز کند. از انرژی گرفته تا محصولات مصرفی و همچنین تا استارتآپها، MBA میتواند در هر صنعتی یک دارایی باشد. کارفرمایان معمولاً به دنبال استخدام یا ارتقای یک کارمند با مدرک MBA هستند. زیرا آنها مهارتهای بازاریابی و مالی را دارند که سایرین در سازمان ممکن است فاقد آن باشند. این موضوع به آنها اجازه میدهد که با سرعت بالاتری با پروژههای مختلف شروع کنند و به شرکت خود کمک کنند تا سود بیشتری کسب کنند.
مدیریت بهتر زمان با رشته مدیریت کسب و کار
رشته مدیریت کسب و کار به شما کمک میکند تا چگونگی تقسیم وظایف، اولویت بندی کارها و اجرای پروژهها را یاد بگیرید. این مهارتها به شما کمک میکنند تا به صورت کارآمد و بازدهی بالاتر در حرفه خود عمل کنید.
افزایش درآمد
رشته مدیریت کسب و کار میتواند درآمد شما را به طور قابل توجه افزایش دهد. حقوق متوسط فارغالتحصیلان از دانشگاههای برتر معمولاً در حدود شش رقم است. این یک سرمایه گذاری خوب برای آینده شما است.
امکان تحصیل در رشته دوم
رشته مدیریت کسب و کار را میتوانید به عنوان رشته دوم همزمان با رشته اصلی خود بگیرید. این موضوع به شما اجازه میدهد تا دانش و تخصص خود را در دو زمینه گسترش دهید و قابلیتهای خود را فراتر از حوزه فعلی خود توسعه دهید.MBA شما را به یک فرد تبدیل خواهد کرد که هیچ سازمانی نخواهد توانست به راحتی نادیده بگیرد. در واقع MBA یک رشته جذاب و پرطرفدار است که در دنیای امروز ارزش بالایی دارد. اگر قصد دارید در بالاترین سطح حرفه خود عمل کنید، MBA گزینه مناسبی برای شما است.
نگاهی به طول دوره رشته مدیریت کسب و کار
داوطلبانی که میخواهند در مقطع کارشناسی ارشد یا تحصیلات تکمیلی در رشته مدیریت کسب و کار (MBA) تحصیل کنند، میتوانند از بین گرایشهای مختلف این رشته انتخاب کنند. این دوره به طور معمول دو سال طول میکشد و شامل چهار ترم تحصیلی است. برای فارغالتحصیل شدن از این رشته، باید ۵۸ واحد درسی را با موفقیت پشت سر بگذارید، در حالی که برای سایر رشتههای فوق لیسانس، تعداد واحدهای لازم ۳۶ واحد است. چون داوطلبان از زمینههای علمی و حرفهای متفاوت به این دوره میپیوندند، خصوصاً از رشتههای فنی و مهندسی، باید با اصول و مبانی علم مدیریت و دانش به روز حوزههای گوناگون مدیریت آشنا شوند.
بررسی بازار کار رشته مدیریت کسب و کار
رشته مدیریت کسب و کار یک رشته تحصیلی است که به شما مهارتهای لازم برای اداره و سرپرستی یک کسب و کار را میدهد. شما باید با وظایف و چالشهای مختلفی همچون استقرار و اخراج کارکنان، تعیین و تخصیص بودجه و طراحی ساختارها و برنامههای آموزشی سازمان مواجه شوید. طبق آمار، فارغالتحصیلان MBA در بازار کار جهانی فرصتهای شغلی زیاد و درآمد بالایی دارند. برخی از حقوق متوسط سالانه مشاغل مربوط به این رشته عبارتاند از:
- مدیران690 : C-Suite هزار دلار
- مدیران فروش: 124.640 هزار دلار
- مدیران کامپیوتر و سیستمهای اطلاعاتی: 146.360 هزار دلار
- مدیر تحلیل کسب و کار: 85.260 هزار دلار
- تحلیلگر تحقیقات بازار: 63.790 هزار دلار
- مدیریت خدمات پزشکی و بهداشتی: 100.980 هزار دلار
پیش بینی میشود که تا سال 2028 این مشاغل رشد قابل توجهی در بازار کار خواهند داشت و حقوق آنها نیز افزایش خواهد یافت. برای بررسی شرایط لازم برای تحصیل در MBA در خارج از کشور، میتوانید از خدمات سایتهای مختلف در این زمینه بهرهمند شوید.
بررسی دانشگاههایی که MBA را ارائه میکنند
رشته مدیریت کسب و کار یکی از رشتههای پرطرفدار و مورد توجه دانشگاههای مختلف است که شامل دانشگاههای دولتی و غیردولتی، خصوصی، خودگردان و پیام نور میشود. در زیر لیستی از برخی از معتبرترین دانشگاههای ارائه دهنده این رشته را برای شما آوردهایم:
- دانشگاه صنعتی شریف
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر
- دانشگاه تهران
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه علم و صنعت
- دانشگاه علامه طباطبائی
- دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی
- دانشگاه الزهرا (فقط دخترانه)
- دانشگاه صنعتی مالک اشتر
- دانشگاه خوارزمی
نگاهی به آینده شغلی رشته مدیریت کسب و کار
در دنیا و ایران، افرادی که تحصیلات مدیریت کسب و کار دارند، میتوانند در 5 رشته شغلی فعالیت کنند. این پنج رشته را در ادامه برای شما توضیح دادهایم.
مشاور عالی یکی از مشاغل رشته مدیریت کسب و کار
مشاوران عالی درآمد بسیار بالایی دارند و پیش بینی میشود که در چند دهه آینده این درآمد بیشتر شود. این مشاوران میتوانند به سازمانها و شرکتها راهنمایی کنند که چگونه به مدیران خود کمک کنند، بحرانهای سازمانی را برطرف کنند و سازمانها را به سوی رشد و درآمدهای بالاتر هدایت کنند. بنابراین خیلی از شرکتهای این زمان برای پیشرفت از مشاوران عالی استفاده میکنند. این مشاوران با کسب و کار، اصول مدیریت منابع انسانی آشنا هستند و پیشنهادات مفیدی برای پیشرفت سازمان دارند.
معرفی مدیر بازاریابی یکی از مشاغل MBA
مدیر بازاریابی یک شغل خوب و مورد نیاز است. شرکتها برای بهبود شرایط کاری خود، این افراد را استخدام میکنند. دانش آموختگان رشته MBA با داشتن دانشی از مزیتهای رقابتی متنوع، بازارهای پرسود را پیدا کرده و برای رسیدن به اهداف سازمان از آنها بهره میبرند.
نگاهی به مدیریت مجموعههای بهداشتی
دانش آموختگان رشته مدیریت کسب و کار میتوانند در زمینه مدیریت مجموعههای خدمات بهداشتی نیز شغل پردرآمد و پرجاذبهای داشته باشند. این مجموعهها با استفاده از مدیرانی که در زمینههای مدیریت، بازاریابی و فروش دارای دانش و تجربه هستند، به بهبود عملکرد و کارایی خود میپردازند. مدیران با توجه به دانش کسب و کار خود، مجموعه را به روشهای بهینهای اداره میکنند.
معرفی مدیر IT به عنوان یکی از مشاغل رشته مدیریت کسب و کار
دانشجویان رشته کامپیوتر و فناوری اطلاعات ممکن است در هدایت شرکت خود با مشکل روبرو شوند، چون دانش مدیریتی کافی ندارند. یک فارغالتحصیل MBA که به دانش مدیریتی مسلط است، میتواند این شرکتها را در جهت پیشرفت هدایت کند. MBA مخفف Master of Business Administration است و یک مدرک تحصیلی است که دانش مدیریت عمومی را به دانشجویان آموزش میدهد.
معرفی مدیر فروش به عنوان یکی از مشاغل رشته مدیریت کسب و کار
اگر علاقهمند به مدیریت فروش هستید، مطمئن باشید که شغل ایده آلی برای شما وجود دارد. شما به عنوان مدیر فروش، دادههای فروش را با دقت بررسی کرده و با استفاده از استراتژیهای مؤثر فروش، تیم خود را راهنمایی میکنید تا به اهداف سازمان خود برسید.
کلام آخر
خیلی خوشحالیم که تا انتهای این مقاله همراه تیم دانشگاه کسب و کار بودید. در این مقاله در کنار هم یاد گرفتیم که رشته مدیریت کسب و کار یکی از دورههای آموزشی پرطرفدار در حوزه تجارت و صنعت است که به موضوعاتی مانند حسابداری، امور مالی، بازاریابی و فروش، جذب منابع انسانی، مدیریت عملیات و … میپردازد. بسیاری از کسانی که قصد ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد را دارند، رشته MBA را به رشتههای دیگر مثل MA یا MSc ترجیح میدهند.
رشته MBA در بازار کار داخلی و بینالمللی ارزش و جایگاه بالایی دارد و یکی از مزایای تحصیل در این رشته این است که سن و موارد مشابه برای استخدام تأثیر چندانی ندارد. نکته مهم در جذب فارغالتحصیلان MBA و کسانی که این دوره را پشت سر گذاشتهاند، مهارتهای عملی در بازار کار است. به نظر شما تحصیل در رشته مدیریت کسب و کار چه چالشهایی میتواند داشته باشد؟