MBA مخفف عبارت Master of Business Administration است. این رشته اولین بار توسط دانشکده مدیریت دانشگاه هاروارد در سال 1908 معرفی شد. امروزه مدرک دانشگاهی MBA مدرکی است که در مقطع کارشناسی ارشد، توسط دانشکده های بازرگانی در سطح جهان ارائه می شود. همچنین با شرکت در دوره‌های ام بی ای مراکز آموزشی آزاد می توان این مدرک را کسب کرد. امروزه مدیران تمایل زیادی به شرکت در دوره‌های مدیریتی مانند MBA از خود نشان می‌دهند. دستاورد شرکت در یک دوره ام بی ای برای مدیران، محدود به دریافت یک مدرک ارزشمند نمی‌شود؛ اینکه یک مدیر در دوره MBA شرکت می‌کند، نشان می‌دهد که به صورت آگاهانه تصمیم گرفته تا با ارتقا و به روزسانی مهارت‌های مدیریتی خودش، بهره‌وری سازمان و کسب و کارش را افزایش دهد. متاسفانه یکی از مسائل رایج در بین مدیران، مشغله زیاد و نداشتن زمان کافی برای آموزش دیدن است. بهترین راه حل برای این مساله شرکت در دوره های آموزشی مجازی و آموزش از راه دور یا به عبارتی دوره MBA آنلاین است.
چرا شرکت در دوره MBA برای مدیران ضروری است؟
پنج مورد از مهم‌ترین مزایای شرکت در دوره مدیریت MBA برای مدیران عبارتند از:
1. فراهم کردن فرصت ارزشمند شبکه‌سازی
یکی از مزیت‌های اصلی شرکت در دوره آموزشی ام بی ای آشنایی با مدیرانی است که می‌توانند همکاران بالقوه شما در آینده باشند. شرکت در یک دوره ام بی ای، راهی عالی برای تقویت ارتباطات حرفه‌ای است که در آینده برای شما مفید خواهد بود.
2. فرصت همکاری نزدیک با متخصصان حوزه کسب و کار
اساتیدی که مسئول تدریس دروس مختلف دوره های MBA هستند، معمولاً برجسته‌ترین متخصصان حوزه خود در سطح شهر یا کشور هستند؛. بنابراین شرکت در این دوره، فرصت آشنایی و همکاری با برجسته‌ترین افراد متخصص در حوزه کسب و کار را برای مدیران فراهم می‌کند.
3. صرفه‌جویی مالی و زمانی
یادگیری ام بی ای نه تنها به مدیران کمک می‌کند تا با گرفتنِ تصمیمات درست از ضررهای مالی جلوگیری کنند و به سودهای مالی بیشتری دست پیدا کنند، بلکه از نظر زمانی نیز زمینه صرفه‌جویی را برای آنها فراهم می‌کند. دوره MBA به شما کمک می‌کند تا در مکانی امن شکست بخورید و سپس این شکست‌ها را به فرصتی برای یادگیری تبدیل کنید. تجربیات این چنینی به شرکت کنندگان کمک می‌کند تا در جایگاه یک مدیر مرتکب این اشتباهات نشوند و زمان را در مسیر دستیابی به اهداف سازمانی از دست ندهند.
4. کسب مهارت مدیریت مشارکتی
مدیران با شرکت در دوره مدیریت MBA یاد می‌گیرند که چطور با کارمندان و اعضای تیم خود به شیوه‌های موثرتر همکاری کنند. دوره‌های ام بی ای در گذشته، بیشتر بر روی آموزش مهارت‌های کمّی در حوزه مدیریت تمرکز داشتند؛ اما امروزه در این دوره ها بیشتر به آموزش مهارت‌های رهبری و بین‌فردی پرداخته می‌شود.
5. همگام شدن با مدرن‌ترین تکنیک‌ها و ابزارها
فناوری دائما در حال پیشرفت است و هر روز پلتفرم‌های جدیدی ظهور می‌کنند که استفاده از آنها می‌تواند به سودآوری کسب و کارها کمک زیادی کند. مدیران نه تنها موظف هستند که این ابزارهای جدید را شناسایی کنند، بلکه موظفند بدانند موثرترین ابزارها برای درآمد بیشتر کدام موارد هستند. یک دوره MBA معمولاً اولین جایی است که شما می‌توانید زودتر از سایر افراد جامعه از این اطلاعات باخبر شوید.
سرفصل‌های دوره MBA
سرفصل‌های دوره MBA در دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی مختلف تقریبا سلیقه ای بوده و می‌تواند کاملاً با یکدیگر متفاوت باشد. نکته ای که باید به آن توجه شود این است که بعضی از موسسات فقط مباحث مدیریت و کسب و کاری را در فهرست مباحث آموزشی خود قرار می‌دهند؛ درحالی‌که بعضی دیگر سرفصل های توسعه فردی (مانند حل مساله، مدیریت زمان، خلاقیت، تفکر سیستمی و…) را برای آموزش مدیران نیز ضروری می‌دانند.
ما در اینجا به 24 سرفصل اصلی که در اکثر دوره‌های ام بی ای مشترک است، اشاره می‌کنیم. گفتنی است که بعضی از این سرفصل ها مربوط به توسعه فردی و البته بیشتر آنها مربوط به حوزه مدیریت کسب و کار است.
1. مدیریت استراتژیک
مدیریت استراتژیک یا مدیریت راهبردی به مدیران کمک می‌کند تا آگاهی خودشان را نسبت به استراتژی‌های سازمان ارتقا داده و در نتیجه تصمیمات سیستماتیک بگیرند. طبیعتاً هرچقدر مدیران در تصمیم‌گیری خبره‌تر شوند، سازمان و کسب و کار آنها نتایج بهتری را کسب خواهد کرد.
2. اقتصاد برای مدیران
اقتصاد علمی است که همه افراد جامعه، به صورت روزانه با آن سر و کار دارند. آشنایی با علم اقتصاد برای مدیران جامعه امروز ایران ضروری است و می‌تواند به درک آنها از شرایط موجود کمک زیادی بکند. به عنوان مثال، یک مدیر مالی با تسلط بر نرخ بهره حقیقی می‌تواند تامین مالی را با کمترین ریسک برای سازمان برنامه‌ریزی کند.
3. مدیریت رفتار سازمانی
یادگیری مدیریت رفتار سازمانی در بهبود روابط درون سازمانی بسیار موثر است. مدیران می‌توانند به کمک اصول رفتار سازمانی، رفتار کارکنان سازمان خود را پیش‌بینی و کنترل کنند.
4. مدیریت مالی
مدیریت مالی به مدیران کمک می‌کند تا فراتر از فرایند حسابداری، نگاه جامعی به مسائل مالی سازمان داشته باشند. حسابداری بر روی اعداد متمرکز است؛ درحالی که مدیریت مالی، معنای پشت اعداد را رصد می‌کند.
5. تئوری سازمان و مدیریت
اگر شما در جایگاه مدیر، کارمند، مشاور، مدرس یا … در یک سازمان هستید، در هر صورت باید با تئوری‌های سازمان و مدیریت به خوبی آشنا باشید. فهم این تئوری‌ها به عملکرد بهتر شما در سازمان کمک می‌کند.
6. مدیریت منابع انسانی
موفقیت و پیشرفت یک سازمان تا حدود زیادی وابسته به کارکنان و منابع انسانی آن است؛ بنابراین مدیریت درست منابع انسانی نقش مهمی را در موفقیت و سودآوری سازمان ایفا می‌کند
7. مدیریت پروژه
در هر سازمان پروژه‌های متعددی در سطوح مختلف در حال اجراست. مدیریتِ درست این پروژه‌ها می‌تواند در بهره‌وری و توسعه کمی و کیفی سازمان موثر باشد؛ بنابراین لازم است یک مدیر ابزارها و تکنیک‌های بروز و علمی مدیریت پروژه را فرابگیرد.
8. اقتصاد خرد
علم اقتصاد خرد به مدیر کمک می‌کند تا نیازها و نحوه تصمیم‌گیری تولیدکننده و مصرف کننده را بشناسد و با این آگاهی استراتژی‌ها و راهبردهای سازمان خود را ترسیم کنند.
9. حقوق تجارت
هدف از آموزش حقوق تجارت در دوره MBA آشنایی مدیران و مسئولین سازمان با اصول و قواعد تجارت و کسب و کار است. برای کسی که می‌خواهد یک کسب و کار یا سازمان را مدیریت کند، شناخت قالب‌های مختلف حقوقی در سازمان‌ها و مفهوم آنها بسیار مهم است.
10. مدیریت کارآفرینی
مدیریت کارآفرینی شامل مجموعه‌ای از مهارت‌هاست که به افراد در ُشرف راه اندازی یک کسب و کار جدید کمک می‌کند تا درک درستی از نیازها و ضروریات مسیر پیش‌روی خود پیدا کنند. شناسایی خطرات موجود و برنامه ریزی برای رفع آنها در کسب و کار اهمیت بسیار زیادی دارد. این مهارتی است که مدیریت کارآفرینی تلاش می‌کند تا در شما ایجاد کند.
11. تحقیقات بازار
آنچه به زنده ماندن، رشد و بالندگی سازمان‌ها و کسب و کارها کمک می‌کند، بازاریابی و فروش محصولات و خدمات است. اگر فرایند بازاریابی با پشتوانه تحقیقات بازار همراه شود، قطعاً اثربخشی بیشتری را به ارمغان خواهد آورد.
12. مدیریت بازاریابی
در این سرفصل از دوره MBA، مدیران از صفر تا صد فرایند بازاریابی یک محصول یا خدمت را آموزش می‌بینند. آشنایی با استراتژی‌های مختلف بازاریابی از جمله مباحث موجود در این سرفصل از دوره MBA هستند.
13. تفکر سیستمی
تفکر سیستمی به مدیر کمک می‌کند تا سازمان را به شکل یک کل واحد ببیند و نقش هر یک از بخش‌های سازمان را در هدف کلی این سازمان مشخص کند. برخورداری از تفکر سیستمی به حفظ نظم و یکپارچگی سازمان کمک می‌کند و منجر به تقویت اتحاد اعضای تیم می‌شود.
14. تفکر نقاد
مدیری می‌تواند کسب و کار یا سازمان خودش را به موفقیت‌‌های چشم‌گیر برساند که تصمیمات منطقی بگیرد. برخی از مواقع میان منافع فردی و منافع سازمانی تضاد به وجود می‌آید. مدیر موفق کسی است که بتواند در این شرایط به دور از احساس عمل کند و تصمیماتی منطقی بگیرد. مهارت تفکر نقاد به مدیران کمک می‌کند تا در شرایط مختلف تصمیمات منطقی‌تری بگیرند.
15. خلاقیت
یک مدیر خلاق می‌تواند نقش مهمی را در انگیزش کارکنان، افزایش بهره‌وری سازمان و پیشرو بودن سازمان در صنعت ایفا کند. یکی از مهم‌ترین اصول خلاقیت که مدیران در دوره های آموزشی MBA آموزش می‌بینند، روش کشف و به کار بستن خلاقیت سایر اعضای سازمان است.
16. اصول و فنون مذاکره
یکی از کاربردی‌ترین سرفصل‌های دوره MBA سرفصل اصول و فنون مذاکره است. مدیران در جلسات آموزش اصول و فنون مذاکره، مهارت‌های متقاعدسازی را می‌آموزند. این مهارت‌ها به آنها کمک می‌کند تا راحت‌تر بتوانند اعتماد مشتری را جلب کنند. اصول و فنون مذاکره علاوه بر کاربرد در مذاکره با مشتریان خارجی، برای مذاکره با کارکنان درون سازمان و رفع تضاد میان آنها نیز نقش پر رنگی دارد.
17. مدیریت زمان
وقت مدیر ارزشمند است و باید صرف فعالیت‌هایی شود که دیگر اعضای سازمان قادر به انجام آن نیستند. مدیر باید به کارهایی بپردازد که بیشترین دستاورد را برای سازمان به همراه دارند؛ بنابراین مدیریت زمان نیز یکی از مهارت‌های ضروری برای همه مدیران محسوب و در دوره های ام بی ای نیز تدریس می‌شود.
18. حل مسئله
هیچ مدیری نمی‌تواند اهمیت حل مسئله را نادیده بگیرد. مطابق آمارها مدیران بیش از پنجاه درصد زمان روزانه خود را صرف حل مسئله می‌کنند.
19. مدیریت فروش
مدیریت فروش یکی دیگر از سرفصل‌های پر اهمیت دوره MBA است که به مدیران کمک می‌کند تا فرصت‌های جدید برای ایجاد ارتباط میان محصول و مشتریان خود را پیدا کنند یا بسازند.
20. طراحی بیزینس مدل
بیزینس مدل نقشه کلی مسیر یک کسب و کار را روشن می‌کند. در بیزینس مدل مشخص می‌شود که محصول شما چیست، مخاطب آن کیست، راه‌های ارتباطی با مخاطب کدامند و اینکه چه تهدیدها و فرصت‌هایی پیش‌روی کسب و کارتان قرار دارد.
21. مدیریت ارتباط با مشتریان
هدف اصلی مدیریت ارتباط با مشتری، افزایش اعتبار سازمان در بلندمدت است. مدیریت ارتباط با مشتری در کنار این هدف، به افزایش درآمد، کاهش هزینه‌ها و افزایش رضایت مشتریان نیز خدمت شایانی می‌کند.
22. تبلیغات
برای یک مدیر، صرف هزینه برای تبلیغات می‌تواند سودآورترین گزینه موجود برای سرمایه‌گذاری باشد؛ البته به شرط اینکه پیش از تبلیغات اصول آن را آموخته و از پربازده‌ترین روش‌های تبلیغات باخبر باشد. در جلسات آموزش تبلیغات این نکات به مدیران آموزش داده می‌شود.
23. دیجیتال مارکتینگ
دیجیتال مارکتینگ شامل استفاده از تمام بسترها و ابزارهای دیجیتال برای بازاریابی است. پس از همه‌گیری ویروس کرونا و اقبال جمعی جامعه به خرید و استفاده از خدمات آنلاین، اهمیت یادگیری ابزارهای دیجیتال مارکتینگ برای مدیران افزایش یافت و به یکی از سرفصل‌های ثابت دوره‌های MBA تبدیل شد.
24. برندینگ
امروزه اهمیت برندینگ بر هیچ مدیری پوشیده نیست. در این سرفصل از دوره MBA به بیان استراتژی‌های مختلفی می‌پردازند که به مدیران کمک می‌کند تا سطح آگاهی مخاطب از نام برند سازمانی آنها را افزایش داده و حفظ کند.
سخن پایانی
سرفصل های دوره MBA در دانشگاه ها و موسسات آموزشی مختلف، ممکن است متفاوت باشد؛ با این وجود، هدف اصلی تمام این دوره‌ها، آماده سازی مدیران برای استفاده از متدهای به‌روز جهت مدیریت بهتر و توسعه سازمان و کسب و کار خودشان است. در این مطلب به 24 سرفصل رایج در دوره‌های MBA اشاره کرده کردیم. مطالعه این سرفصل‌ها می‌تواند شما را به طور کامل با مباحث این دوره آشنا کند.
