در دنیایی که از حجم نصیحت، راهکار و توصیه‌های «چگونه…» اشباع شده است، عطشی رو به رشد برای چیزی متفاوت وجود دارد: دیگر نیازی به شنیدن پاسخ‌های بیشتر نیست، بلکه نیاز به پرسیدن سوالات بهتر از خودمان است. این دقیقاً همان جهانی است که «دوره کوچینگ» ما را به آن دعوت می‌کند. کوچینگ، رابطه‌ای دوطرفه و مبتنی بر مشارکت است که در آن، متخصص (کوچ) به شما کمک نمی‌کند که مشکلات‌تان را حل کند، بلکه با ابزارهایی قدرتمند مانند گوش دادن فعال و پرسشگری عمیق، به شما کمک می‌کند تا خودتان بهترین راه‌حل‌ها را از درون خودتان کشف و استخراج کنید.
با افزایش محبوبیت این رشته، بازار ایران نیز با انبوهی از دورههای رنگارنگ مواجه شده است که همگی ادعای تربیت «کوچ‌های حرفه‌ای» را دارند. این مقاله از دانشگاه کسب و کار قرار است نقش یک راهنمای صادق و یک نقشه راه را برای شما ایفا کند. ما ابتدا به این می‌پردازیم که دوره کوچینگ واقعاً چیست، سپس با نگاهی دقیق، ۷ مورد از بهترین و معتبرترین دورههای کوچینگ در ایران را کالبدشکافی می‌کنیم تا شما بتوانید آگاهانه‌ترین تصمیم را برای سفر تحول‌آفرین خود بگیرید. پس همراه ما باشید تا در ادامه، با دورههای معتبر و بین‌المللی آموزش کوچینگ آشنا شوید.
دوره کوچینگ چیست؟
بیایید شفاف باشیم: یک دوره کوچینگ اصیل، کارخانه‌ی تولید مدرک نیست. اگر هدف شما صرفاً آویختن یک گواهینامه به دیوار است، راه‌های ساده‌تری هم وجود دارد.
یک دوره کوچینگ استاندارد، در وهله اول یک سفر عمیق به دنیای درونِ خودِ شماست. شما نمی‌توانید به دیگران کمک کنید تا پتانسیل خود را شکوفا کنند، مگر اینکه ابتدا این سفر را برای خودتان آغاز کرده باشید. این دوره‌ها، شما را با مفاهیمی بنیادین آشنا می‌کنند که بسیار فراتر از چند تکنیک ساده است:
- هنر گوش دادن فعال: یاد می‌گیرید که چگونه فراتر از کلمات، به احساسات، ارزش‌ها و باورهای پنهان در کلام دیگران گوش دهید.
- قدرت پرسشگری سقراطی: می‌آموزید که چگونه با پرسیدن سوالات باز، عمیق و چالش‌برانگیز، به جای ارائه راه‌حل، ذهن طرف مقابل را برای یافتن پاسخ‌های خلاقانه باز کنید.
- افزایش خودآگاهی: با ابزارهای مختلف، به درک عمیق‌تری از الگوهای فکری، نقاط قوت و حوزه‌های قابل بهبود خودتان می‌رسید.
- اخلاق حرفه‌ای: مرزهای بین کوچینگ، مشاوره، روان‌درمانی و منتورینگ را به وضوح یاد می‌گیرید و متعهد به اصول اخلاقی فدراسیون بین‌المللی کوچینگ (ICF) می‌شوید.
معرفی بهترین دوره کوچینگ در ایران
اکنون که با اهمیت دورههای کوچینگ آشنا شدید، در ادامه هفت مجموعه آموزشی برجسته در ایران را که به صورت تخصصی در زمینه برگزاری دورههای کوچینگ فعالیت دارند را معرفی و بررسی می‌کنیم:
۱. آکادمی کوچینگ FCA انگلستان
این مجموعه به عنوان نماینده رسمی آکادمی کوچینگ FCA انگلستان در ایران فعالیت می‌کند و یکی از باسابقه‌ترین مراکز آموزش کوچینگ در کشور است. تمرکز اصلی دورههای FCA بر ارائه آموزش‌های استاندارد و منطبق با سرفصل‌های بین‌المللی است که مسیر دریافت مدارک فدراسیون جهانی کوچینگ (ICF) را برای دانش‌پذیران هموار می‌سازد.
دورههای این آکادمی معمولاً به صورت پکیج‌های آموزشی جامع با سطوح مختلف (از مقدماتی تا پیشرفته) ارائه می‌شود و شامل وبینارهای آموزشی، جلسات منتورینگ و تمرین‌های عملی متعدد است. مزیت کلیدی آن، ساختار منسجم، ارائه مدرک بین‌المللی قابل استعلام از FCA و پشتیبانی قوی در طول دوره است که آن را به گزینه‌ای مناسب برای افرادی تبدیل می‌کند که به دنبال یک مسیر حرفه‌ای و استاندارد برای تبدیل شدن به یک کوچ بین‌المللی هستند.
۲. دوره کوچینگ ستاره شمال
مجموعه «ستاره شمال» که توسط دکتر «شهاب اناری»، یکی از چهره‌های شناخته‌شده در حوزه برندسازی شخصی و موفقیت، بنیان‌گذاری شده، رویکردی متفاوت و عمل‌گرایانه به کوچینگ دارد.
این دوره، کوچینگ را نه فقط به عنوان یک حرفه مستقل، بلکه به عنوان یک ابزار قدرتمند برای رشد کسب‌وکار و توسعه فردی معرفی می‌کند. تمرکز آن بر آموزش مدل‌های کوچینگ کاربردی است که می‌توان بلافاصله از آن‌ها در محیط کار یا زندگی شخصی استفاده کرد. مزیت برجسته دوره ستاره شمال، تلفیق مفاهیم کوچینگ با اصول بازاریابی و برندسازی شخصی است. این ویژگی، آن را به گزینه‌ای بسیار جذاب برای مدیران، کارآفرینان، مشاوران و سخنرانانی تبدیل می‌کند که می‌خواهند علاوه بر یادگیری مهارت‌های کوچینگ، نحوه کسب درآمد و ساختن یک برند شخصی قدرتمند از آن را نیز بیاموزند.
ورود به آکادمی کوچینگ ستاره شمال
۳. دوره کوچینگ دانشگاه تهران
ورود دانشگاه تهران به حوزه آموزش کوچینگ، وزن و اعتبار آکادمیک ویژه‌ای به این رشته در ایران بخشیده است. این دوره‌ها که معمولاً توسط «مرکز آموزش‌های عالی تخصصی دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران» برگزار می‌شود، با نگاهی علمی و پژوهش‌محور به کوچینگ می‌پردازد. شرکت در این دوره‌ها به معنای بهره‌مندی از دانش اساتید دانشگاهی و دریافت گواهینامه‌ای معتبر از یکی از برترین دانشگاه‌های کشور است.
مزیت اصلی این دوره، اعتبار آکادمیک و برند دانشگاه تهران است که می‌تواند در رزومه حرفه‌ای افراد، به ویژه مدیران سازمان‌ها و مشاوران کسب‌وکار، تأثیر بسزایی داشته باشد. این دوره برای افرادی که به دنبال یک پشتوانه علمی و دانشگاهی برای فعالیت‌های کوچینگ خود هستند و اعتبار مدرک داخلی برایشان اولویت دارد، گزینه‌ای ایده‌آل است.
ورود به سایت دورههای دانشگاه تهران
۴. موسسه آموزش عالی آزاد هفتاد
موسسه هفتاد یکی از موسسات معتبر و دارای مجوز قطعی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که به صورت تخصصی در زمینه برگزاری دورههای مدیریتی و کسب‌وکار فعالیت می‌کند. دوره کوچینگ این موسسه نیز با همین رویکرد و با تمرکز بر کوچینگ کسب‌وکار (Business Coaching) و کوچینگ مدیران (Executive Coaching) طراحی شده است. این دوره معمولاً توسط اساتید باسابقه در حوزه مدیریت و کسب‌وکار تدریس می‌شود و هدف آن، توانمندسازی مدیران و صاحبان مشاغل برای استفاده از مهارت‌های کوچینگ در جهت بهبود عملکرد تیم، افزایش بهره‌وری و توسعه رهبری است.
مزیت کلیدی این موسسه، مجوز رسمی از وزارت علوم و تمرکز تخصصی بر کاربرد کوچینگ در فضای واقعی کسب‌وکار ایران است که آن را برای مدیران میانی و ارشد سازمان‌ها بسیار مناسب می‌سازد.
ورود به موسسه آموزش عالی هفتاد
۵. دوره کوچ حرفه‌ای مدیربان
مجموعه «مدیربان» همانطور که از نامش پیداست، به صورت تخصصی بر روی آموزش‌های مدیریتی متمرکز است و دوره کوچینگ آن نیز از این قاعده مستثنی نیست. این دوره با هدف تبدیل مدیران از یک «رئیس» به یک «رهبر-کوچ» طراحی شده است. سرفصل‌های آن معمولاً بر موضوعاتی مانند کوچینگ عملکرد، ارائه بازخورد سازنده، توانمندسازی کارکنان و ایجاد فرهنگ کوچینگ در سازمان تأکید دارد. مزیت برجسته این دوره، نگاه کاملاً کاربردی و سازمانی به مقوله کوچینگ است. مدیربان تلاش می‌کند تا مهارت‌هایی را آموزش دهد که مدیران بتوانند از فردای دوره، در جلسات با تیم خود و در فرآیندهای مدیریتی روزمره به کار گیرند. این دوره کمتر بر تربیت کوچ حرفه‌ای مستقل و بیشتر بر تجهیز مدیران به ابزارهای کوچینگ متمرکز است.
ورود به دوره کوچ حرفه‌ای مدیربان
۶. کوچینگ ویز خاورمیانه
این مجموعه که توسط «بهاره گوهرین»، از کوچ‌های معتبر و دارای مدرک PCC از فدراسیون جهانی کوچینگ، مدیریت می‌شود، یکی از مراکز پیشرو در ارائه آموزش‌های استاندارد و مبتنی بر صلاحیت‌های ICF در ایران است. دورههای «ویز» به دلیل تمرکز عمیق بر اخلاق حرفه‌ای، صلاحیت‌های ۱۱ گانه ICF و آماده‌سازی دانش‌پذیران برای آزمون‌های بین‌المللی شهرت دارد.
این مجموعه معمولاً دوره‌هایی در سطوح مختلف از جمله بیزینس کوچینگ، لایف کوچینگ و کوچینگ گروهی برگزار می‌کند. مزیت اصلی کوچینگ ویز، تعهد بالای آن به استانداردهای جهانی ICF و تجربه عملی بنیان‌گذار آن در فضای حرفه‌ای کوچینگ است. این دوره برای افرادی که دیدگاهی جدی و حرفه‌ای به کوچینگ دارند و هدف نهایی‌شان فعالیت به عنوان یک کوچ معتبر بین‌المللی است، بسیار توصیه می‌شود.
ورود به سایت کوچینگ ویز خاورمیانه
۷. آکادمی کوچینگ پریسا احمدی منش
پریسا احمدی منش یکی از معدود کوچ‌های ایرانی است که به بالاترین سطح اعتبار فدراسیون جهانی کوچینگ، یعنی Master Certified Coach دست یافته است. این اعتبار به خودی خود، کیفیت و عمق آموزش‌های آکادمی او را تضمین می‌کند. دورههای این آکادمی به شدت تمرین‌محور و مبتنی بر تجربه است و بر انتقال ظرافت‌ها و مهارت‌های یک کوچ در سطح مستر تمرکز دارد.
مزیت بی‌رقیب این دوره، یادگیری مستقیم از یک کوچ در سطح MCC است که می‌تواند نگرشی عمیق و متفاوت از کوچینگ را به دانش‌پذیران منتقل کند. این دوره برای افرادی که مراحل مقدماتی را گذرانده‌اند یا کسانی که از ابتدا می‌خواهند با بالاترین استاندارد ممکن آموزش ببینند، یک گزینه استثنایی محسوب می‌شود.
ورود به آکادمی پریسا احمدی منش
نتیجه‌گیری
کوچینگ یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که رهبران و مدیران کسب‌وکارها، استارتاپ‌ها و سازمان‌های مختلف برای رشد و پیشرفت خود به آن نیاز دارند؛ بنابراین، این روزها، بیش از هر چیز نیاز به آموزش جامع و حرفه‌ای مفاهیم کوچینگ احساس می‌شود. بر همین اساس ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار تلاش کردیم ضمن بررسی اهمیت یادگیری کوچینگ، بهترین دورههای کوچ در ایران را به شما معرفی کنیم تا بتوانید یک انتخاب منطقی و درست برای آینده حرفه‌ای خود داشته باشید.
به این نکته توجه داشته باشید که بازار کنونی پر از دوره‌هایی است که بر جنبه‌های سطحی و تجاری متمرکز شده‌اند. یک دوره کوچینگ خوب، شما را به چالش می‌کشد، شما را در موقعیت‌های عملی و تمرین‌های متعدد قرار می‌دهد و بر اهمیت «ساعت‌های پرواز» (تمرین عملی) تأکید می‌کند. بنابراین، هنگام انتخاب، به دنبال دوره‌ای باشید که بیش از مدرک، بر تحول فردی و کسب مهارت عملی تأکید داشته باشد. اکنون برای ما بنویسید: آیا به یادگیری کوچینگ و مفاهیم آن علاقه دارید؟ شما چه دوره‌ای را برای حرفه‌ای شدن در این زمینه پیشنهاد می‌کنید؟
منبع: Wikipedia
سوالات متداول
۱. تفاوت اصلی کوچینگ با مشاوره و روان‌درمانی چیست؟
به طور خلاصه، روان‌درمانی به گذشته فرد و درمان اختلالات می‌پردازد. مشاوره بر ارائه راه‌حل و تخصص در یک حوزه مشخص (مانند مشاور کسب‌وکار) تمرکز دارد. اما کوچینگ به «حال» و «آینده» فرد نگاه می‌کند و با فرض اینکه فرد سالم و توانمند است، از طریق پرسشگری به او کمک می‌کند تا خودش بهترین مسیر را برای رسیدن به اهدافش پیدا کند. کوچ پاسخ نمی‌دهد، بلکه به شما کمک می‌کند پاسخ را بیابید.
۲. آیا برای فعالیت به عنوان کوچ در ایران، داشتن مدرک ICF الزامی است؟
خیر، در حال حاضر هیچ الزام قانونی برای داشتن مدرک ICF جهت فعالیت در ایران وجود ندارد. اما این مدرک، استاندارد طلایی و یک مزیت رقابتی بسیار مهم محسوب می‌شود. داشتن آن به مراجعین شما اطمینان می‌دهد که شما آموزش‌های استاندارد و حرفه‌ای را گذرانده‌اید و به اصول اخلاقی این حرفه پایبند هستید.
۳. چقدر طول می‌کشد تا به یک کوچ حرفه‌ای تبدیل شوم؟
این فرآیند بسیار بیشتر از صرفاً گذراندن یک دوره چند ماهه است. پس از اتمام دوره آموزشی، شما باید ساعت‌ها تمرین عملی (کوچینگ) داشته باشید، جلسات منتورینگ بگذرانید و دائماً در حال یادگیری و توسعه فردی باشید. تبدیل شدن به یک کوچ ماهر و باتجربه، یک مسیر حداقل یک تا دو ساله است که نیازمند تعهد و پشتکار جدی است.
۴. آیا می‌توانم از مهارت‌های کوچینگ در شغل فعلی‌ام استفاده کنم؟
قطعاً بله. این یکی از بزرگترین مزایای یادگیری کوچینگ است. مهارت‌هایی مانند گوش دادن فعال، پرسشگری مؤثر، ارائه بازخورد سازنده و توانمندسازی دیگران، برای هر مدیر، معلم، فروشنده، والدین و متخصصی یک «ابرقدرت» محسوب می‌شود و می‌تواند به شکل چشمگیری عملکرد حرفه‌ای و کیفیت روابط شما را بهبود ببخشد.
