فیگما چیست؟ + مهم‌ترین کاربردهای نرم‌افزار فیگما و روش استفاده از آن

فراموش کنید دنیای کابوس‌وار فایل‌های طراحی مثل design_final_v4_FINAL.zip و همکاری‌های از هم گسیخته را. فیگما (Figma) از راه رسید تا همه چیز را تغییر دهد. اما فیگما چیست؟ این ابزار انقلابی که به درستی «Google Docs دنیای طراحی» نامیده‌‌ می‌شود، یک پلتفرم ابری و مشارکتی است که طراحی را از انزوای دسکتاپ خارج کرد.

فیگما یک بوم نقاشی زنده است که طراحان، مدیران و توسعه‌دهندگان می‌توانند همزمان روی آن ایده خلق کنند، بسازند و نظر دهند. در این راهنمای جامع دانشگاه کسب و کار، قصد داریم بررسی کنیم که چرا فیگما فقط یک نرم‌افزار نیست، بلکه یک فرهنگ کاری جدید و یک تحول بنیادین در ساخت محصولات دیجیتال است. پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید تا با نرم‌افزار فیگما‌‌ و مهم‌ترین کاربردهای آن آشنا شوید.

فیگما چیست؟

بیایید به چند سال قبل برگردیم؛ به دنیای طراحان دیجیتال قبل از یک انقلاب بزرگ. دنیایی که در آن فایل‌های طراحی مانند اسرار محرمانه در کامپیوترهای شخصی حبس بودند. پوشه‌هایی با نام‌های گیج‌کننده مثل design_final_v2.psd، design_final_v3_for_dev.sketch و design_final_v4_FINAL_FINAL.zip بین اعضای تیم دست به دست می‌شد. طراحان، مدیران محصول و توسعه‌دهندگان در سه سیاره مختلف زندگی می‌کردند و با زبان‌های متفاوت حرف می‌زدند. همکاری، یک کابوس لجستیکی بود و «یکپارچگی» بیشتر شبیه یک رویای دور به نظر می‌رسید.

سپس، در سال ۲۰۱۶، ابزاری متولد شد که قرار بود این هرج‌ومرج را به یک هماهنگی زیبا تبدیل کند. نامش فیگما (Figma) بود و نه تنها یک نرم‌افزار جدید، بلکه یک طرز فکر جدید بود. یک پلتفرم که طراحی را از زندان دسکتاپ آزاد کرد و آن را به دنیای ابری، مشارکتی و بی‌نهایت پویا آورد.

اگر بخواهیم آن را در یک جمله توصیف کنیم، فیگما «Google Docs دنیای طراحی» است؛ یک بوم نقاشی زنده که همه اعضای تیم می‌توانند به طور همزمان روی آن خلق کنند، نظر بدهند و بسازند.

سه ستون اصلی تحول نرم‌افزار فیگما چیست؟

موفقیت خیره‌کننده فیگما‌‌ اتفاقی نبود. این پلتفرم بر سه ستون بنیادین بنا شد که هر کدام یک درد بزرگ را از دنیای طراحی محصول دوا می‌کرد. در ادامه‌ به بررسی این موارد می‌پردازیم:

۱. همکاری تیمی در لحظه

این بزرگترین و انقلابی‌ترین ویژگی فیگما بود. تصور کنید روی یک طرح کار می‌کنید و همزمان می‌توانید مکان‌نمای همکار طراحتان، مدیر محصول و حتی توسعه‌دهنده را ببینید که روی همان بوم در حال حرکت، نظردهی و بررسی هستند. این جادو چندین مشکل را به یکباره حل کرد:

• پایان کابوس ورژن‌ها: دیگر خبری از فایل‌های متعدد و گیج‌کننده نیست. همه همیشه به آخرین نسخه زنده‌ی طرح دسترسی دارند و یک «منبع واحد حقیقت» وجود دارد.
• شفافیت کامل: فرآیند طراحی از یک جعبه سیاه به یک‌‌ اتاق شیشه‌ای تبدیل می‌شود. تمام افراد می‌توانند مراحل پیشرفت کار را ببینند و در همان لحظه بازخورد دهند.
• سرعت سرسام‌آور: چرخه بازخورد از چند روز به چند دقیقه کاهش می‌یابد. دیگر نیازی به ارسال ایمیل و برگزاری جلسات طولانی برای بررسی تغییرات جزئی نیست. کامنت‌ها دقیقاً روی همان بخشی از طرح گذاشته می‌شوند که نیاز به اصلاح دارد.

۲. دسترسی‌پذیری جهانی

فیگما دیوار بین سیستم‌عامل‌ها و کامپیوترهای گران‌قیمت را فرو ریخت. شما برای استفاده از این نرم‌افزار نیازی به یک مک‌بوک پرو آخرین مدل ندارید. تنها چیزی که لازم دارید یک مرورگر وب و اتصال به اینترنت است. چه روی ویندوز باشید، چه مک، لینوکس یا حتی یک کروم‌بوک، فیگما برای شما کار می‌کند. این ویژگی درهای دنیای طراحی را به روی میلیون‌ها نفر گشود.

علاوه بر این موارد، توسعه‌دهندگان، مدیران یا مشتریان برای دیدن‌‌ طرح‌ها، دریافت مشخصات فنی یا خروجی گرفتن‌‌ از فایل‌ها نیازی به خرید یا نصب هیچ نرم‌افزاری ندارند. آن‌ها به سادگی با یک لینک به تمام اطلاعات مورد نیاز دسترسی پیدا می‌کنند.

۳. یکپارچگی فرآیند طراحی

فیگما فراتر از یک ابزار طراحی رابط کاربری (UI) است. این یک اکوسیستم کامل است که تمام مراحل ساخت یک محصول دیجیتال را پوشش می‌دهد:

• ایده‌پردازی و طوفان فکری: با ابزار فیگ‌جم (FigJam)، تیم‌ها می‌توانند روی یک وایت‌بورد دیجیتال نامحدود، ایده‌پردازی کنند، فلوچارت بکشند و کارگاه‌های خلاقیت برگزار کنند.
• طراحی رابط و تجربه کاربری (UI/UX): اینجا قلب تپنده فیگماست؛ جایی که وایرفریم‌ها، ماکاپ‌های بصری و پروتوتایپ‌های پیچیده خلق می‌شوند.
• ساخت پروتوتایپ‌های تعاملی: شما بدون خروج از فیگما، می‌توانید صفحات طراحی‌شده را به هم متصل کرده‌‌‌‌ و یک نمونه اولیه قابل کلیک و کاملاً تعاملی بسازید تا جریان کاربری را تست کنید.
• تحویل به توسعه‌دهندگان: این فرآیند که قبلاً بسیار دشوار بود، در فیگما به شکل بی‌نظیری ساده شده‌‌ است. پنل Inspect به طور خودکار مشخصات فنی، فاصله‌ها، رنگ‌ها و حتی کدهای CSS، iOS و اندروید را برای هر بخش تولید می‌کند.

فیگما برای چه کسانی و چه کارهایی مناسب است؟

شاید فکر کنید فیگما‌‌ فقط برای طراحان است، اما اکوسیستم آن بسیار گسترده‌تر است. اگر نمی‌دانید بهترین کاربردهای فیگما چیست و برای چه کسانی مفید است، خواندن‌ این بخش را از دست ندهید:

• طراحان UI/UX: این گروه، کاربران اصلی فیگما هستند. آن‌ها از فیگما‌‌ برای طراحی وب‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌های موبایل، داشبوردهای نرم‌افزاری و هر رابط دیجیتال دیگری استفاده می‌کنند.
• مدیران محصول: برای ترسیم جریان‌های کاربری (User Flows)، ساخت وایرفریم‌های اولیه، مدیریت بازخوردها و اطمینان از همسویی طرح با اهداف کسب‌وکار، فیگما ابزار اصلی آن‌هاست.
• توسعه‌دهندگان: نرم‌افزار فیگما بهترین دوست توسعه‌دهندگان است. آن‌ها می‌توانند به راحتی ابعاد دقیق، کد رنگ‌ها، فونت‌ها و تمام فایل‌های مورد نیاز (آیکون‌ها، تصاویر) را مستقیماً از فایل طراحی خروجی بگیرند.
• بازاریابان و تولیدکنندگان محتوا: برای ساخت سریع پست‌های شبکه‌های اجتماعی، بنرهای تبلیغاتی، اینفوگرافیک‌ها و حتی ارائه‌های شرکتی، قابلیت‌های طراحی و همکاری فیگما‌‌ آن را به ابزاری عالی تبدیل کرده‌‌ است.
• کارآفرینان و تیم‌های استارتاپی: فیگما به تیم‌های کوچک اجازه می‌دهد تا با سرعت بالا نمونه‌های اولیه (MVP) محصول خود را طراحی و تست کنند، برای سرمایه‌گذاران ارائه بسازند و ایده‌هایشان را به شکلی ملموس به نمایش بگذارند.

مهم‌ترین ویژگی‌های فیگما چیست؟

قدرت واقعی فیگما در ویژگی‌های هوشمندانه و عمیق آن نهفته است که سرعت و کیفیت کار را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد. برخی از مهم‌ترین این ویژگی‌ها عبارت است از:

1.‌‌ کامپوننت‌ها (Components)

این مفهوم، سنگ بنای طراحی مقیاس‌پذیر است. شما می‌توانید یک شاخصه‌‌ (مانند یک دکمه) را به یک «کامپوننت اصلی» تبدیل کنید. سپس از این کامپوننت‌‌ در صدها جای مختلف استفاده نمایید. حالا اگر تصمیم بگیرید رنگ یا شکل دکمه را تغییر دهید، کافیست فقط کامپوننت اصلی را ویرایش کنید تا تمام نمونه‌های دیگر به طور خودکار و در لحظه به‌روز شوند.

2. طراحی اتوماتیک (Auto Layout)

این ویژگی جادویی به شما اجازه می‌دهد تا فریم‌ها و کامپوننت‌های واکنش‌گرا (Responsive) بسازید. برای مثال، وقتی متن داخل یک دکمه را تغییر می‌دهید، بدنه دکمه‌‌ به طور خودکار بزرگ یا کوچک می‌شود تا متن را در بر بگیرد. این قابلیت که شبیه به Flexbox در CSS عمل می‌کند، در ساعت‌ها زمان برای تنظیم دستی سازه‌‌ها صرفه‌جویی می‌کند.

3. پلاگین‌ها و ویجت‌ها (Plugins & Widgets)

نرم افزار فیگما یک جامعه کاربری بسیار فعال دارد که تاکنون هزاران پلاگین برای افزایش قابلیت‌های آن ساخته‌اند. از پلاگین Unsplash برای دسترسی به میلیون‌ها عکس رایگان گرفته‌‌ تا Iconify برای هزاران آیکون و Content Reel برای پر کردن‌‌ طرح با داده‌های ساختگی، این اکوسیستم فیگما را به یک آچار فرانسه‌ی واقعی تبدیل کرده‌ است.

4. سیستم‌های طراحی (Design Systems)

فیگما بهترین ابزار موجود برای ساخت و نگهداری «سیستم طراحی» است. سازمان‌ها می‌توانند تمام رنگ‌ها، فونت‌ها، کامپوننت‌ها، آیکون‌ها و قوانین طراحی خود را در یک فایل مرکزی فیگما‌‌ تعریف کنند و آن را بین تمام تیم‌ها به اشتراک بگذارند تا از یکپارچگی و ثبات برند در تمام محصولات اطمینان حاصل شود.

5. فیگ‌جم (FigJam)

تفاوت فیگ جم با فیگما چیست؟ همانطور که اشاره شد، این وایت‌بورد آنلاین، همراه جدانشدنی فیگما برای مراحل اولیه پروژه است. فضایی برای خلاقیت بی‌حد و مرز، جلسات طوفان فکری و همکاری‌های ساختارنیافته.

نرم افزار فیگما در مقابل رقبا

تا قبل از فیگما، Sketch پادشاه بی‌چون و چرای دنیای طراحی رابط کاربری بود. اما Sketch یک مشکل اساسی داشت: فقط روی سیستم‌عامل مک کار می‌کرد و قابلیت‌های همکاری آن ضعیف بود. فیگما با رویکرد مبتنی بر ابر و چندسکویی (Cross-platform)، به راحتی این قلمرو را فتح کرد.

Adobe XD نیز رقیب قدرتمند دیگری است که توسط غول دنیای خلاقیت، یعنی ادوبی، پشتیبانی می‌شود و با سایر نرم‌افزارهای این شرکت مانند فتوشاپ و ایلاستریتور یکپارچگی خوبی دارد. با این حال، بسیاری از تیم‌ها به دلیل همکاری بی‌درنگ روان‌تر، جامعه کاربری بزرگ‌تر و اکوسیستم پلاگین غنی‌تر، فیگما را ترجیح می‌دهند.

در نهایت، گرچه رقبا نیز ابزارهای فوق‌العاده‌ای هستند، اما فیگما با ترکیب هوشمندانه همکاری، دسترسی‌پذیری و یکپارچگی، توانست به استاندارد طلایی صنعت تبدیل شود.

راهنمای گام به گام نرم‌افزار فیگما برای تازه‌کارها

بسیار خب، تا اینجا با عظمت و قدرت فیگما آشنا شدیم. بسیاری از ما وقتی برای اولین بار وارد این نرم‌افزار شده‌‌ و با یک بوم خالی بی‌انتها روبه‌رو می‌شویم، ممکن است کمی دچار دلهره‌ شویم. اما نگران نباشید! کار با فیگما بسیار ساده‌تر از چیزی است که فکر می‌کنید. بیایید این ماجراجویی را با هم شروع کنیم.

ویژگی محیط کار فیگما چیست؟

محیط فیگما مانند یک میز کار دیجیتال است. در سمت چپ، پنل لایه‌ها (Layers Panel) را دارید که مانند فهرست محتویات پروژه شما عمل می‌کند. در بالا، نوار ابزار (Toolbar) قرار دارد که قلم‌ها، خط‌کش‌ها و ابزارهای شما آنجاست. فضای بزرگ وسط، بوم (Canvas) شماست؛ زمین بازی بی‌نهایتی که در آن جادو می‌کنید. و در سمت راست، پنل مشخصات (Properties Panel) قرار دارد که با آن جزئیات هر چیزی را که انتخاب کرده‌اید، از رنگ و اندازه گرفته‌‌ تا فونت و سایه، تنظیم می‌کنید.

• گام‌‌‌ اول: ساختن قاب (Frame)

اما نخستین گام در فیگما چیست؟ در واقع، اولین کاری که باید انجام دهید، کشیدن یک قاب است. «فریم» ظرفی است که طراحی شما در آن قرار می‌گیرد؛ مثل صفحه یک موبایل، وب‌سایت یا یک پست اینستاگرام.

کافیست ابزار Frame را از نوار ابزار بالا انتخاب کنید (یا کلید F را فشار دهید). سپس در پنل سمت راست، می‌توانید از بین ده‌ها اندازه از پیش آماده (مانند iPhone 14 Pro یا Desktop) یکی را انتخاب کنید. به همین سادگی اولین بوم طراحی شما آماده است.

• گام دوم: اضافه کردن‌‌ عناصر پایه

تمام طراحی‌های پیچیده دنیا از چند عنصر ساده تشکیل شده‌اند: اشکال و نوشته‌ها. با استفاده از ابزار مستطیل (R) و ابزار متن (T) از نوار ابزار بالا، شروع به اضافه کردن‌‌ بلوک‌های اصلی طرح خود کنید. یک مستطیل برای هدر، یکی برای جای عکس و چند خط متن برای محتوا. سپس با انتخاب هر عنصر، به پنل سمت راست بروید و با گزینه‌های Fill (رنگ داخلی)، Stroke (حاشیه) و بخش Text بازی کنید تا به ظاهر دلخواه خود برسید.

• گام‌‌ سوم: قدرت سازماندهی فیگما

هرچه طرح شما شلوغ‌تر می‌شود، اهمیت سازماندهی در پنل لایه‌ها بیشتر مشخص می‌شود. لایه‌هایی که به هم مرتبط هستند (مانند آیکون و متن یک دکمه) را با هم انتخاب کرده‌‌ و با کلیدهای Ctrl+G (در ویندوز) یا Cmd+G (در مک) آن‌ها را به یک گروه (Group) تبدیل کنید. همچنین با دو بار کلیک روی نام هر لایه، یک اسم معنی‌دار برای آن انتخاب کنید. این کار ساده، در آینده‌ شما را از سردرگمی نجات می‌دهد.

• گام چهارم: جان بخشیدن‌ به طرح با پروتوتایپ

این بخش هیجان‌انگیز ماجراست. در فیگما می‌توانید بدون نیاز به هیچ ابزار دیگری، طرح خود را به یک نمونه اولیه قابل کلیک تبدیل کنید. از پنل سمت راست، روی تب Prototype کلیک کنید. حالا وقتی یک عنصر (مثلاً یک دکمه) را انتخاب می‌کنید، یک دایره کوچک کنار آن ظاهر می‌شود. کافیست این دایره را بکشید و به فریمی که می‌خواهید با کلیک روی آن دکمه به آنجا بروید، وصل کنید. با زدن‌‌ دکمه «پخش» (Present) در بالای صفحه، می‌توانید شبیه‌سازی زنده اپلیکیشن یا وب‌سایت خود را ببینید و تست کنید.

نتیجه‌گیری

فیگما چیزی فراتر از مجموعه‌ای از پیکسل‌ها و کدهاست. این ابزاری است که موانع را از میان برداشت و به تیم‌ها آموخت تا به زبانی مشترک سخن بگویند. فیگما‌‌ با شفاف کردن‌‌ فرآیند طراحی و توانمندسازی همه اعضای تیم برای مشارکت، فرهنگ همکاری را در هسته مرکزی ساخت محصولات دیجیتال قرار داد.

اگر طراح هستید، فیگما زمین بازی شماست. اگر توسعه‌دهنده یا مدیر محصول هستید، این نرم‌افزار پل ارتباطی شما با دنیای طراحی است و اگر صرفاً یک فرد خلاق و کنجکاو هستید، فیگما بوم نقاشی شما برای جان بخشیدن‌ به ایده‌هایتان محسوب می‌شود. پس درنگ نکنید. یک صفحه‌‌ جدید در مرورگر خود باز کنید، یک‌‌ حساب کاربری رایگان بسازید و خودتان آینده طراحی را تجربه کنید. نظر شما درباره‌ نرم‌افزار فیگما چیست؟ آیا تاکنون از قابلیت‌های آن برای طراحی استفاده کرده‌اید؟ تجربیات و نظرات ارزشمند خود را با ما در دانشگاه کسب و کار در میان بگذارید.

منبع: Figma Learn

سوالات متداول

۱. آیا برای استفاده از فیگما به یک کامپیوتر خیلی قوی نیاز دارم؟

خیر! یکی از بزرگترین مزایای فیگما این است که مبتنی بر مرورگر است. این یعنی بخش عمده پردازش روی سرورهای فیگما‌‌‌ انجام می‌شود. شما با یک کامپیوتر متوسط و یک اتصال اینترنت پایدار می‌توانید به راحتی با آن کار کنید.

۲. آیا فیگما رایگان است؟

بله، فیگما یک پلن رایگان بسیار سخاوتمندانه دارد که برای افراد و تیم‌های کوچک کاملاً کافی است. این پلن به شما اجازه می‌دهد تا تعداد مشخصی فایل فعال داشته باشید. برای تیم‌های بزرگ‌تر و قابلیت‌های پیشرفته‌تر، پلن‌های پولی نیز وجود دارد.

۳. من طراح نیستم، آیا فیگما به درد من می‌خورد؟

قطعاً بله. اگر مدیر محصول، بازاریاب، کارآفرین یا توسعه‌دهنده هستید، یادگیری اصول اولیه فیگما به شما کمک می‌کند تا با تیم طراحی بهتر همکاری کنید، ایده‌های خود را به شکل بصری ارائه دهید و درک عمیق‌تری از فرآیند ساخت محصول پیدا کنید.

۴. تفاوت اصلی بین فیگ‌ جم و فیگما چیست؟

به طور خلاصه، فیگما (Figma) برای طراحی ساختاریافته و دقیق رابط کاربری (UI) و پروتوتایپ است؛ مانند یک معمار که نقشه دقیق ساختمان را می‌کشد. فیگ‌جم (FigJam) یک وایت‌بورد آنلاین برای ایده‌پردازی، طوفان فکری و همکاری‌های خلاقانه و آزاد است؛ مانند یک جلسه که در آن ایده‌ها روی تخته نوشته می‌شوند. این دو ابزار مکمل یکدیگر هستند.