در دنیای توسعه نرم‌افزار، همواره یک شکاف سنتی بین تیم‌های توسعه (Dev) و عملیات (Ops) وجود داشته است. DevOps، به عنوان یک فرهنگ و مجموعه‌ای از شیوه‌ها، تلاش می‌کند تا این شکاف را از بین ببرد و همکاری و اتوماسیون را در چرخه عمر توسعه نرم‌افزار تقویت کند. در قلب این تحول، “کارشناس DevOps” قرار دارد؛ فردی که با تخصص خود، این هماهنگی را تسهیل کرده و به سازمان‌ها کمک می‌کند تا نرم‌افزارها را سریع‌تر، مطمئن‌تر و با کیفیت بالاتری ارائه دهند.
در این مقاله از دانشگاه کسب و کار همراه ما باشید تا با هم به دنیای DevOps سفر کنیم و وظایف کارشناس این حوزه را همراه با میزان درآمد آن در ایران بررسی کنیم.
کارشناس DevOps کیست؟
کارشناس DevOps، یک متخصص فناوری اطلاعات است که با دانش فنی و درک عمیق از فرآیندهای توسعه و عملیات، مسئولیت ایجاد و نگهداری یکپارچگی و اتوماسیون در کل چرخه عمر توسعه نرم‌افزار را بر عهده دارد.
او با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های مختلف، همکاری بین تیم‌های توسعه و عملیات را بهبود بخشیده و فرآیندهای استقرار، پیکربندی و مدیریت زیرساخت‌ها و برنامه‌ها را بهینه‌سازی می‌کند.
شرح وظایف کارشناس DevOps
برخی از مهم‌ترین وظایف و مسئولیت‌هایی که یک کارشناس در حوزه توسعه و عملیات برعهده دارد عبارت است از:
1. طراحی و پیاده‌سازی خطوط لوله CI/CD
کارشناس DevOps مسئولیت طراحی، پیاده‌سازی و نگهداری خطوط لوله یکپارچه‌سازی مداوم (CI) و تحویل مداوم (CD) را بر عهده دارد. این امر شامل اتوماسیون فرآیندهای ساخت، تست و استقرار نرم‌افزار به منظور افزایش سرعت و کاهش خطاهای انسانی می‌شود. او با استفاده از ابزارهایی مانند Jenkins، GitLab CI یا GitHub Actions این فرآیندها را مکانیزه می‌کند.
2. مدیریت و پیکربندی زیرساخت‌ها به عنوان کد
متخصص DevOps با استفاده از رویکرد زیرساخت به عنوان کد (Infrastructure as Code)، زیرساخت‌های مورد نیاز برای استقرار برنامه‌ها را به صورت کد تعریف و مدیریت می‌کند. این کار با استفاده از ابزارهایی مانند Terraform یا Ansible انجام می‌شود و امکان ایجاد، تغییر و مدیریت زیرساخت‌ها را به صورت خودکار و قابل تکرار فراهم می‌کند.
3. نظارت و لاگ‌برداری از سیستم‌ها و برنامه‌ها
کارشناس DevOps مسئولیت نظارت مستمر بر عملکرد سیستم‌ها و برنامه‌ها و جمع‌آوری و تحلیل لاگ‌ها را بر عهده دارد. او با استفاده از ابزارهایی مانند Prometheus، Grafana یا ELK Stack، مشکلات احتمالی را به سرعت شناسایی و برای رفع آن‌ها اقدام می‌کند. این امر به حفظ پایداری و عملکرد بهینه سیستم‌ها کمک می‌کند.
4. تسهیل همکاری بین تیم‌های توسعه و عملیات
یکی از وظایف کلیدی مهندس DevOps، ایجاد و تقویت فرهنگ همکاری و ارتباط موثر بین تیم‌های توسعه و عملیات است. او با برگزاری جلسات مشترک، ایجاد کانال‌های ارتباطی مناسب و ترویج رویکردهای مشترک، به بهبود تعامل و درک متقابل بین این دو تیم کمک می‌کند.
5. اتوماسیون وظایف تکراری و دستی
متخصص DevOps با شناسایی وظایف تکراری و دستی در فرآیندهای توسعه و عملیات، تلاش می‌کند تا آن‌ها را از طریق اسکریپت‌نویسی و استفاده از ابزارهای اتوماسیون، مکانیزه کند. این کار باعث افزایش سرعت، کاهش خطاها و آزاد شدن زمان تیم‌ها برای انجام کارهای مهم‌تر می‌شود.
مهارت‌های موردنیاز مهندس DevOps
تا این بخش از مقاله دانشگاه کسب و کار با مهم‌ترین وظایف کارشناس توسعه و عملیات آشنا شدیم. در اینجا از مهارت‌هایی نام برده‌ایم که به کارشناس این حوزه کمک می‌کند مسئولیت‌های خود را با موفقیت انجام دهد:
تسلط بر ابزارهای CI/CD
یک کارشناس DevOps باید تسلط کاملی بر ابزارهای مختلف یکپارچه‌سازی و تحویل مداوم مانند Jenkins، GitLab CI، GitHub Actions یا Azure DevOps داشته باشد. او باید بتواند خطوط لوله CI/CD را طراحی، پیکربندی و مدیریت کند. این مهارت برای اتوماسیون چرخه عمر توسعه نرم‌افزار حیاتی است.
آشنایی کارشناس DevOps با مفاهیم IaC
درک عمیق از مفهوم زیرساخت به عنوان کد (IaC) و تجربه کار با ابزارهایی مانند Terraform، Ansible، Chef یا Puppet برای مدیریت و پیکربندی زیرساخت‌ها به صورت خودکار ضروری است. این مهارت به ایجاد محیط‌های قابل تکرار و مقیاس‌پذیر کمک می‌کند.
مهارت در اسکریپت‌نویسی و زبان‌های برنامه‌نویسی
آشنایی با زبان‌های اسکریپت‌نویسی مانند Python، Bash یا PowerShell و همچنین درک مفاهیم برنامه‌نویسی برای اتوماسیون وظایف، توسعه ابزارهای سفارشی و تعامل با APIها لازم است. این مهارت به متخصص DevOps امکان می‌دهد تا فرآیندها را بهینه کند.
دانش عمیق در مورد سیستم‌های عامل و شبکه‌ها
یک متخصص DevOps باید دانش کاملی در مورد سیستم‌های عامل مختلف (مانند Linux و Windows Server) و مفاهیم شبکه (مانند TCP/IP، DNS، Load Balancing) داشته باشد. این دانش برای مدیریت و عیب‌یابی زیرساخت‌ها ضروری است.
مهارت‌های حل مسئله و عیب‌یابی
توانایی تشخیص و رفع مشکلات در سیستم‌ها و فرآیندهای پیچیده، تحلیل لاگ‌ها و شناسایی الگوهای خطا از مهارت‌های اساسی یک کارشناس DevOps است. او باید بتواند به سرعت مشکلات را شناسایی و برای رفع آن، راه‌حل‌های موثر ارائه دهد.
حقوق کارشناس DevOps در ایران
در بازار پویای فناوری اطلاعات ایران، متخصصان DevOps به دلیل نقش کلیدی‌شان در تسریع و بهبود چرخه عمر توسعه نرم‌افزار، از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. بر همین اساس، میزان دریافتی آن‌ها نیز می‌تواند بالا باشد. برای افرادی که به تازگی وارد این حوزه شده‌اند، بسته به سطح دانش و مهارت‌های اولیه، حقوق معمولاً از 25 میلیون تومان در ماه آغاز می‌شود.
با افزایش تجربه و کسب تخصص در زمینه‌های پرطرفدار DevOps مانند Kubernetes یا AWS، این رقم می‌تواند به 60 میلیون تومان و بالاتر نیز برسد. علاوه بر این، فعالیت در شرکت‌های بزرگ‌تر و یا داشتن مدارک بین‌المللی معتبر نیز با حقوق و مزایای بیشتری همراه است.
بازار کار در ایران
بازار کار برای کارشناسان DevOps در ایران به سرعت در حال رشد است. با افزایش آگاهی سازمان‌ها از مزایای توسعه و عملیات در بهبود سرعت و کیفیت ارائه نرم‌افزار، تقاضا برای متخصصان این حوزه نیز به طور چشمگیری افزایش یافته است.
شرکت‌های فعال در زمینه فناوری اطلاعات، استارت‌آپ‌ها و سازمان‌های بزرگ که به توسعه و نگهداری نرم‌افزارهای پیچیده می‌پردازند، به دنبال جذب کارشناسان DevOps هستند. این روند نشان‌دهنده فرصت‌های شغلی بسیار خوب در این حوزه است.
چگونه کارشناس devops شویم؟
اگر به حوزه توسعه و عملیات سازمان علاقه دارید و قصد دارید از طریق آن کسب درآمد کنید، مسیرهای زیر می‌تواند شما را در تحقق این هدف یاری کند:
- شروع از نقش‌های مرتبط: تجربه در زمینه‌هایی مانند توسعه نرم‌افزار، مدیریت سیستم، یا مهندسی شبکه می‌تواند یک پایه قوی برای ورود به DevOps فراهم کند. بسیاری از متخصصان DevOps از همین مسیر وارد این حوزه شده‌اند.
- یادگیری ابزارهای کلیدی: آشنایی و تسلط بر ابزارهای اصلی DevOps مانند Jenkins، Docker، Kubernetes، Terraform، Ansible و پلتفرم‌های ابری (AWS، Azure، GCP) ضروری است.
- گذراندن دوره‌های آموزشی تخصصی: شرکت در دوره‌های آموزشی آنلاین و حضوری که بر مفاهیم و ابزارهای DevOps تمرکز دارند، می‌تواند دانش و مهارت‌های لازم را به شما بیاموزد. به دنبال دوره‌هایی باشید که پروژه‌های عملی نیز داشته باشند.
- کسب مدارک حرفه‌ای: دریافت مدارک معتبر از سازمان‌هایی مانند AWS، Microsoft یا HashiCorp می‌تواند به اعتبار شما افزوده و فرصت‌های شغلی بهتری را ایجاد کند.
- مشارکت در پروژه‌های متن‌باز: همکاری در پروژه‌های Open Source به شما امکان می‌دهد تا تجربه عملی کسب کنید و با جامعه DevOps در ارتباط باشید.
- ایجاد نمونه کار: ساخت یک نمونه کار قوی در پلتفرم‌هایی مانند GitHub با پروژه‌های شخصی یا مشارکت‌ها می‌تواند مهارت‌های شما را به نمایش بگذارد.
- شبکه‌سازی و ارتباط با جامعه DevOps: حضور در کنفرانس‌ها، میت‌آپ‌ها و انجمن‌های آنلاین DevOps می‌تواند به شما در یادگیری از دیگران و یافتن فرصت‌های شغلی کمک کند.
بهترین رشته های تحصیلی برای کارشناس توسعه و عملیات
اگرچه مسیرهای مختلفی برای ورود به دنیای DevOps وجود دارد، برخی از رشته‌های تحصیلی می‌توانند پایه و اساس قوی‌تری برای این شغل فراهم کنند:
- مهندسی کامپیوتر (گرایش‌های مختلف): این رشته‌ها معمولاً مفاهیم برنامه‌نویسی، سیستم‌های عامل، شبکه‌های کامپیوتری و معماری نرم‌افزار را پوشش می‌دهند که همگی برای یک کارشناس DevOps ضروری هستند.
- مهندسی فناوری اطلاعات (IT): این رشته به طور خاص بر کاربرد فناوری اطلاعات در سازمان‌ها و مدیریت سیستم‌های IT تمرکز دارد و می‌تواند دیدگاه خوبی در مورد زیرساخت‌ها و فرآیندهای آن ارائه دهد.
- علوم کامپیوتر: در این رشته مبانی نظری علوم کامپیوتر، الگوریتم‌ها و ساختارهای داده آموزش داده می‌شود که در درک و حل مسائل پیچیده در حوزه DevOps کاربرد دارد.
- مهندسی نرم‌افزار: این رشته بر طراحی، توسعه و نگهداری نرم‌افزار تمرکز دارد و می‌تواند به درک بهتر چرخه عمر توسعه نرم‌افزار (SDLC) که یکی از ارکان DevOps است، کمک کند.
- مهندسی برق (گرایش الکترونیک): آشنایی با سخت‌افزار و مفاهیم پایه شبکه که در این رشته آموزش داده می‌شود، در برخی جنبه‌های زیرساختی DevOps می‌تواند مفید باشد.
این شغل برای چه کسانی مناسب است؟
شغل کارشناس DevOps برای افرادی مناسب است که دارای ترکیبی از مهارت‌های فنی و دیدگاه سیستمی هستند. آن‌ها باید به حل مسائل پیچیده علاقه داشته باشند، از کار تیمی لذت ببرند و تمایل به یادگیری مداوم در یک محیط فناوری پویا را داشته باشند. افرادی که دارای ذهنیت اتوماسیون‌گرا هستند و به دنبال بهبود مستمر فرآیندها می‌باشند، در این نقش می‌توانند بسیار موفق عمل کنند.
نتیجه‌گیری
سفر به دنیای DevOps، سفری در مسیر بهبود مستمر و نوآوری در صنعت نرم‌افزار است. کارشناس DevOps، به عنوان یک معمار هماهنگی، نقش کلیدی در ایجاد یکپارچگی و اتوماسیون در کل چرخه عمر توسعه ایفا می‌کند. با توجه به نیاز روزافزون سازمان‌ها به چابکی، سرعت و کیفیت در ارائه محصولات نرم‌افزاری، تقاضا برای متخصصان توسعه و عملیات همچنان رو به افزایش است. این حوزه، فرصت‌های شغلی هیجان‌انگیز و پر رشدی را برای کسانی که به دنبال چالش‌های فنی و تاثیرگذاری در دنیای فناوری هستند، ارائه می‌دهد.
آینده توسعه نرم‌افزار، بدون شک با نقش پررنگ‌تر متخصصان DevOps رقم خواهد خورد. نظر شما درباره این شغل چیست؟ آیا با وظایف کارشناس DevOps آشنایی داشتید؟ نظرات ارزشمند خود را با ما در دانشگاه کسب و کار در میان بگذارید.
منبع: Devopscube
سوالات متداول
1. آیا برای تبدیل شدن به یک کارشناس DevOps، حتماً باید یک برنامه‌نویس حرفه‌ای بود؟
اگرچه داشتن تجربه برنامه‌نویسی می‌تواند بسیار مفید باشد، اما الزامی نیست. مهم‌تر از آن، داشتن درک عمیق از چرخه عمر توسعه نرم‌افزار، مفاهیم اتوماسیون و توانایی کار با ابزارهای مختلف است.
2. بهترین رشته‌های تحصیلی برای مهندس توسعه و عملیات سازمان چیست؟
رشته‌هایی مانند علوم کامپیوتر، IT یا فناوری اطلاعات، مهندسی نرم‌افزار و مهندسی برق از جمله رشته‌های کاربردی و مهم برای یک کارشناس DevOps محسوب می‌شوند.
3. نقش فرهنگ DevOps در موفقیت یک کارشناس DevOps چیست؟
فرهنگ DevOps بر همکاری، ارتباط و اتوماسیون تاکید دارد. یک کارشناس DevOps باید بتواند این فرهنگ را در سازمان ترویج دهد و به ایجاد یک محیط کاری مشارکتی بین تیم‌های توسعه و عملیات کمک کند.
4. چگونه می‌توان مهارت‌های DevOps خود را ارتقا داد و در این حوزه پیشرفت کرد؟
شرکت در دوره‌های آموزشی تخصصی، کسب مدارک حرفه‌ای مرتبط (مانند AWS Certified DevOps Engineer)، مشارکت در پروژه‌های عملی، مطالعه منابع آنلاین و دنبال کردن آخرین ترندهای DevOps از جمله راه‌های ارتقای مهارت‌ها و پیشرفت در این حوزه است.
