همه چیز درمورد شرکت دانش بنیان + نحوه تاسیس این نوع شرکت

دانش بنیان چیست؟ در دنیای امروز، دانش و فناوری به‌عنوان موتورهای اصلی رشد اقتصادی و توسعه پایدار شناخته می‌شوند. شرکت‌های دانش بنیان، با تکیه بر تحقیق، نوآوری و استفاده از فناوری‌های پیشرفته، نقش بسزایی در ایجاد ارزش افزوده، افزایش بهره‌وری و رقابت‌پذیری در بازارهای داخلی و بین‌المللی ایفا می‌کنند.

 این شرکت‌ها نه‌تنها موجب تحول در صنایع مختلف می‌شوند، بلکه با تولید محصولات و خدمات نوآورانه، به بهبود کیفیت زندگی افراد نیز کمک می‌کنند. در این مقاله در دانشگاه کسب و کار به بررسی اهمیت شرکت‌های دانش بنیان ، نقش آن‌ها در اقتصاد و چگونگی توسعه و رشد آن‌ها در بازارهای جهانی می‌پردازیم.

اگر علاقمند به کسب اطلاعات درمورد شرکت های دانش بنیان هستید، پیشنهاد می‌کنم تا انتهای این مقاله همراه من در دانشگاه کسب و کار باشید.

شرکت دانش بنیان چیست؟

همانطور که در بخش قبلی به تعریف شرکت دانش بنیان اشاره کردم. می توان گفت که شرکت‌های دانش بنیان به عنوان نهادهایی نوآور و پیشرو در عرصه اقتصاد دانش‌محور، بر اساس تحقیق، توسعه و بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته فعالیت می‌کنند.

این شرکت‌ها با استفاده از دانش نوین و خلق راهکارهای فناورانه، به تولید محصولات و خدماتی می‌پردازند که با هدف رفع نیازهای جدید و ایجاد ارزش افزوده برای مشتریان طراحی شده‌اند. ویژگی بارز این شرکت‌ها، تاکید بر نوآوری مستمر و توسعه‌ی دانش در تمام سطوح سازمانی است. به این معنا که آن‌ها نه تنها به تولید دانش جدید می‌پردازند، بلکه از این دانش برای ارتقای فرآیندهای تولید، بهبود محصولات و ارائه خدمات نوآورانه استفاده می‌کنند. به علاوه، شرکت‌های دانش بنیان  نقش مهمی در انتقال فناوری ایفا می‌کنند. یعنی از یافته‌های تحقیقاتی و علمی بهره می‌برند و آن‌ها را به راه‌حل‌های عملی و کاربردی در صنعت و جامعه تبدیل می‌کنند.

با توجه به اینکه این شرکت‌ها برای بقا و رشد خود به دانش و نوآوری وابسته هستند، تمرکز بر تحقیق و توسعه به عنوان یک رکن اساسی در راهبردهای آن‌ها مطرح است. از طریق همین فرآیندها، این شرکت‌ها قادرند در محیطی رقابتی پیشرو باشند و نقشی کلیدی در تحول صنایع مختلف، افزایش رقابت‌پذیری در بازارهای داخلی و بین‌المللی و در نهایت، بهبود رفاه اقتصادی و اجتماعی ایفا کنند.

در مجموع، شرکت‌های دانش بنیان  با تلفیق علم و فناوری، نوآوری‌های پیشرو و فرآیندهای تحقیق و توسعه، به عنوان محرکان اصلی اقتصاد دانش‌محور عمل کرده و زمینه‌ساز توسعه پایدار و رشد اقتصادی در جوامع هستند.

تاریخچه استفاده از عبارت دانش بنیان برای اولین بار

تاریخچه شکل‌گیری و توسعه شرکت‌های دانش بنیان به سال ۱۹۷۹ میلادی بازمی‌گردد. زمانی که پژوهشگری به نام لیتل اولین گام‌ها را برای تاسیس این نوع از شرکت‌ها برداشت. او با استفاده از مفاهیمی نظیر «شرکت‌های فناوری‌محور»، بنیادی را برای بررسی و توسعه اختراعات علمی، دانش و نوآوری‌ها پایه‌گذاری کرد. هدف این حرکت، تبدیل ایده‌های علمی به محصولات و خدماتی بود که بتوانند از نظر تجاری ارزشمند باشند. به مرور زمان و با گسترش این مفهوم، واژگانی همچون «سازمان‌های دانش‌محور»، «شرکت‌های مبتنی بر فناوری‌های پیشرفته»، «کسب‌وکارهای دانش‌محور» و «سازمان‌های مبتنی بر نوآوری» در میان جوامع علمی و اقتصادی رایج شد، که همگی به نوعی به شرکت‌های دانش بنیان  اشاره داشتند.

این شرکت‌ها با تکیه بر فناوری‌های نوین و نوآوری‌های علمی، به خلق ارزش‌های جدید در بازارهای داخلی و بین‌المللی پرداختند. مهم‌ترین ویژگی این نوع از کسب‌وکارها، وابستگی شدید به دانش و تخصص افراد است.

سهامداران و بنیان‌گذاران آن‌ها معمولا  افرادی با سطح بالای تحصیلات و تخصص در حوزه‌های علمی و فناوری هستند که با استفاده از مهارت‌ها و دانش خود، به تولید محصولات و خدماتی می‌پردازند که ارزش اقتصادی آن‌ها اغلب به صورت غیرنقدی و معنوی قابل ارزیابی است.

خروجی‌های این شرکت‌ها می‌تواند شامل اموال معنوی مانند حق اختراع، طرح‌های صنعتی، دانش فنی، نرم‌افزارها و سایر دستاوردهای نوآورانه باشد. این نوع از دارایی‌ها، گرچه ممکن است در ابتدا فاقد ارزش مالی مستقیم باشند، اما با تبدیل به محصولات و خدمات تجاری، نقشی کلیدی در پیشرفت اقتصادی و صنعتی جوامع ایفا می‌کنند.

از سال‌های اولیه تاکنون، شرکت‌های دانش بنیان به یکی از ارکان اصلی اقتصاد دانش‌محور تبدیل شده‌اند. آن‌ها با تمرکز بر تحقیق، توسعه و نوآوری، توانسته‌اند صنایع مختلف را متحول کنند و با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و تولید ثروت از دانش، به یکی از مهم‌ترین بازیگران اقتصادی در جهان تبدیل شوند.

تفاوت شرکت‌های استارت آپی با دانش بنیان

تفاوت شرکت‌های استارتاپی با شرکت‌های دانش بنیان به چندین جنبه اساسی مانند نوع فعالیت، مدل کسب‌وکار، نوآوری و مراحل توسعه بازمی‌گردد. در ادامه، این تفاوت‌ها به تفصیل شرح داده می‌شوند:

۱- ماهیت و هدف فعالیت

شرکت‌های استارتاپی: استارتاپ‌ها معمولا شرکت‌های تازه تاسیسی هستند که هدفشان یافتن یک مدل کسب‌وکار نوآورانه و مقیاس‌پذیر است. آن‌ها اغلب بر ایجاد یک محصول یا خدمت جدید و ورود سریع به بازار تمرکز دارند. این شرکت‌ها به سرعت رشد می‌کنند و به دنبال جذب سرمایه‌گذاری برای توسعه و گسترش سریع کسب‌وکار خود هستند. نوآوری و ایجاد راه‌حل‌های خلاقانه برای نیازهای بازار از ویژگی‌های کلیدی استارتاپ‌ها محسوب می‌شود.

شرکت‌های دانش بنیان : این شرکت‌ها بیشتر بر تولید محصولات یا خدماتی مبتنی بر دانش و فناوری‌های پیشرفته تمرکز دارند. شرکت‌های دانش بنیان برای ایجاد محصولات خود از تحقیق و توسعه علمی استفاده می‌کنند و معمولا دستاوردهای فناورانه و علمی نوینی را به کار می‌گیرند. تمرکز اصلی این شرکت‌ها بر انتقال دانش به بازار و تجاری‌سازی ایده‌ها و اختراعات علمی است.

۲- نوع نوآوری

شرکت‌های استارتاپی: نوآوری در استارتاپ‌ها معمولا در مدل‌های کسب‌وکار یا شیوه ارائه محصولات و خدمات است. برای مثال، یک استارتاپ می‌تواند از طریق فناوری‌های دیجیتال، یک خدمت جدید برای مصرف‌کننده فراهم کند که پیش از این وجود نداشته است. این نوع نوآوری ممکن است تکنولوژی‌محور باشد اما لزوماً به تحقیق و توسعه علمی وابسته نیست.

شرکت‌های دانش بنیان : نوآوری در شرکت‌های دانش بنیان بیشتر مبتنی بر دانش علمی و فناوری‌های پیشرفته است. این شرکت‌ها ممکن است بر روی نوآوری‌هایی مانند مواد جدید، فناوری‌های پیشرفته در حوزه‌های پزشکی، زیست‌فناوری، نانو فناوری و سایر فناوری‌های پیشرفته تمرکز داشته باشند که نیازمند سال‌ها تحقیق و توسعه هستند.

۳- مدل کسب‌وکار و رشد

شرکت‌های استارتاپی: استارتاپ‌ها به دنبال ایجاد مدل‌های کسب‌وکار جدید و پایدار هستند که بتوانند به سرعت رشد کرده و بازار خود را گسترش دهند. هدف آن‌ها معمولا یافتن یک فرصت بازار و رشد سریع در کوتاه‌مدت است. این شرکت‌ها به جذب سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به رشد سریع و بازدهی بالا تکیه دارند.

شرکت‌های دانش بنیان : مدل کسب‌وکار این شرکت‌ها معمولا به تحقیقات علمی و فناوری وابسته است که نیاز به زمان و منابع بیشتری دارد. رشد شرکت‌های دانش بنیان  ممکن است کندتر باشد زیرا فرآیند تجاری‌سازی اختراعات و فناوری‌ها طولانی است و به منابع بیشتری نیاز دارد.

۴- حمایت‌ها و سرمایه‌گذاری

شرکت‌های استارتاپی: استارتاپ‌ها اغلب توسط سرمایه‌گذاران جسور (venture capitalists) و شتاب‌دهنده‌ها حمایت می‌شوند. این سرمایه‌گذاری‌ها معمولا به سرعت بازده می‌خواهند و روی رشد سریع تمرکز دارند.

شرکت‌های دانش بنیان : این شرکت‌ها ممکن است از حمایت‌های دولتی، دانشگاه‌ها و نهادهای علمی بهره‌مند شوند. در بسیاری از کشورها، تسهیلات خاصی برای توسعه شرکت‌های دانش بنیان  در نظر گرفته می‌شود، مانند حمایت‌های مالی، معافیت‌های مالیاتی و ارائه تسهیلات ویژه.

۵- خروجی‌ها و محصولات

شرکت‌های استارتاپی: خروجی استارتاپ‌ها معمولا محصولات یا خدماتی است که به سرعت قابل عرضه به بازار و مصرف‌کنندگان هستند. این محصولات ممکن است نرم‌افزارها، اپلیکیشن‌ها، پلتفرم‌های آنلاین و خدمات مبتنی بر فناوری دیجیتال باشند.

شرکت‌های دانش بنیان : محصولات شرکت‌های دانش بنیان اغلب اختراعات یا نوآوری‌هایی هستند که حاصل تحقیقات علمی طولانی‌مدت است. این محصولات می‌توانند شامل فناوری‌های پیشرفته، تجهیزات پزشکی، داروها، مواد جدید و فناوری‌های نوین در حوزه‌های مختلف صنعتی باشند.

۶- مراحل توسعه و رشد

شرکت‌های استارتاپی: استارتاپ‌ها از ایده‌پردازی شروع می‌کنند و سعی دارند با یافتن مشتری و ورود به بازار، مدل کسب‌وکار خود را تثبیت کنند. مراحل توسعه آن‌ها سریع است و به دنبال جذب سرمایه‌گذار برای گسترش سریع‌تر فعالیت‌های خود هستند.

شرکت‌های دانش بنیان : این شرکت‌ها معمولا از یک پژوهش علمی شروع می‌کنند و سپس به دنبال تجاری‌سازی آن هستند. فرآیند توسعه آن‌ها طولانی‌تر است و نیازمند زمان بیشتری برای رسیدن به مرحله تولید و عرضه به بازار می‌باشد.

 هر دو نوع شرکت (استارتاپی و دانش بنیان ) بر نوآوری و پیشرفت تکنولوژیک تاکید دارند. با اینحال استارتاپ‌ها بیشتر به دنبال نوآوری در مدل کسب‌وکار و رشد سریع هستند. در حالی که شرکت‌های دانش بنیان بر پایه علم و فناوری‌های پیشرفته ساخته می‌شوند. همچنین دانش بنیان‌ها تمرکز بیشتری بر توسعه محصولات و خدمات مبتنی بر دانش دارند.

آشنایی با ویژگی‌های شرکت‌های دانش بنیان

همانطور که تا اینجا متوجه شدید، شرکت‌های دانش‌محور بر اساس ایده‌ها و طرح‌های نوآورانه‌ای شکل می‌گیرند که هدف اصلی آن‌ها رشد و توسعه اقتصاد کشور است. اما این شرکت‌ها چه ویژگی‌های دیگری دارند که آن‌ها را متمایز می‌کند؟ در ادامه به بررسی این ویژگی‌ها خواهیم پرداخت. با من همراه باشید تا جزئیات بیشتری را درباره این نوع شرکت‌ها بدانید.

۱- خلق ایده جدید بر پایه فناوری کشور

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های شرکت‌های دانش‌محور، خلق ایده‌های نوآورانه بر پایه دانش و فناوری‌های موجود در کشور است.

در واقع، توانایی یک کشور در تولید و پیاده‌سازی طرح‌ها و نوآوری‌های جدید مستقیما به سطح دانش و فناوری‌های در دسترس آن کشور وابسته است. به‌عبارت‌دیگر، هر چقدر که زیرساخت‌های فناورانه و علمی یک کشور پیشرفته‌تر باشد، زمینه برای توسعه و ارائه ایده‌های نو بیشتر فراهم می‌شود.

برای ایجاد یک طرح خلاقانه و موفق در داخل کشور، ضروری است که محیط مناسبی برای آزمایش، توسعه و پیاده‌سازی این ایده‌ها وجود داشته باشد. این محیط شامل دسترسی به تجهیزات پیشرفته، حمایت‌های مالی و سیاست‌های حمایتی دولت از نوآوری‌ها است. همچنین، تطبیق این ایده‌ها با سطح فناوری و زیرساخت‌های موجود در کشور، به‌ویژه در کشورهایی مانند ایران، بسیار حائز اهمیت است. در صورتی که یک طرح یا ایده با توانمندی‌های فناورانه و زیرساخت‌های موجود در کشور همخوانی نداشته باشد، حمایت از آن ایده و عملیاتی کردن آن با چالش‌های جدی روبرو خواهد شد.

بنابراین، یکی از مهم‌ترین عوامل در موفقیت شرکت‌های دانش بنیان، توجه به تطابق ایده‌های نو با ظرفیت‌های فناورانه کشور و همچنین ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه این ایده‌ها است. این امر نه تنها به رشد اقتصاد ملی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند کشور را به سوی خودکفایی و پیشرفت در عرصه‌های مختلف سوق دهد.

۲- پایداری دانش و نوآوری در مقابل تحولات جهانی

پایداری دانش و نوآوری در برابر تحولات جهانی یکی از ویژگی‌های کلیدی و حیاتی برای شرکت‌های دانش‌محور محسوب می‌شود.

این شرکت‌ها باید بتوانند در مواجهه با تغییرات سریع و پیش‌بینی‌ناپذیر در دنیای فناوری و سیستم‌های جهانی، دوام آورده و خود را با شرایط جدید سازگار کنند. موارد و معیارهای مطرح‌شده در سازمان جهانی تجارت (WTO) نیز نقش مهمی در افزایش طول عمر و پایداری این شرکت‌ها دارند، چرا که با رعایت استانداردهای بین‌المللی و به‌کارگیری اصول نوآورانه، شرکت‌ها می‌توانند از اثرات منفی تحولات جهانی در امان باشند و نگرانی‌های خود را در مورد تغییرات سیستمی کاهش دهند.

از آنجایی که بنیان اصلی شرکت‌های دانش بنیان بر دانش نوین و فناوری‌های پیشرفته استوار است، این شرکت‌ها باید به گونه‌ای طراحی و مدیریت شوند که در برابر تغییرات سریع، نظیر ظهور فناوری‌های جدید، تغییرات بازار و تحولات جهانی در سیاست‌ها و تجارت بین‌الملل، مقاوم باشند. توانایی انطباق سریع با تحولات جهانی نه تنها به بقای این شرکت‌ها کمک می‌کند، بلکه به آن‌ها اجازه می‌دهد که از فرصت‌های ناشی از این تغییرات نیز بهره‌مند شوند.

بنابراین، شرکت‌های دانش‌محور باید با پیش‌بینی تحولات آینده و ایجاد استراتژی‌هایی برای مدیریت تغییرات، نوآوری‌های خود را به‌روز نگه دارند. همچنین باید سیستم‌های خود را به گونه‌ای طراحی کنند که در برابر تحولات جهانی نه تنها مقاومت کنند، بلکه با انعطاف‌پذیری، از این تغییرات برای رشد و توسعه بیشتر بهره ببرند. به این ترتیب، پایداری دانش و نوآوری، تضمین‌کننده موفقیت و دوام طولانی‌مدت این شرکت‌ها در فضای پرتحول جهانی خواهد بود.

۳- نداشتن هیچگونه اموال ملموس

شرکت‌های دانش‌محور برخلاف کسب‌وکارهای سنتی و تجاری، فاقد دارایی‌های فیزیکی ملموس نظیر زمین، تجهیزات، ماشین‌آلات و سایر اموال مادی هستند. این شرکت‌ها بر پایه دانش، نوآوری و تخصص‌های پژوهشی و علمی بنا شده‌اند. ارزش اصلی شرکت‌های دانش بنیان در دارایی‌های معنوی همچون دانش فنی، حق اختراع، تحقیقات و نوآوری‌ها نهفته است. به عبارت دیگر، سرمایه اصلی این شرکت‌ها، توانمندی‌های علمی و تخصص کارکنانشان است، نه اموال فیزیکی.

از آنجا که شرکت‌های دانش بنیان  بر محور نوآوری و تولید دانش متمرکز هستند، مدل کسب‌وکار آن‌ها با شرکت‌های تجاری سنتی متفاوت است. این شرکت‌ها معمولا دارایی‌های فیزیکی قابل‌توجهی ندارند و تمرکز آن‌ها بر توسعه فناوری‌های نوین و کاربرد دانش در حوزه‌های مختلف است. به همین دلیل، برخلاف شرکت‌های دیگر که اغلب دارای اظهارنامه مالیاتی مرتبط با دارایی‌های فیزیکی یا درآمدهای مستقیم ناشی از فروش کالا هستند، شرکت‌های دانش‌محور عمدتا بر ارزش‌گذاری دارایی‌های نامشهود خود مانند حق اختراع، طرح‌های صنعتی و دانش فنی تمرکز دارند.

با توجه به اینکه دارایی‌های این شرکت‌ها غیرملموس و مبتنی بر دانش است، روش‌های سنتی مالی و حسابداری برای ارزش‌گذاری و ارزیابی مالی آن‌ها به‌طور کامل کارآمد نیست. این شرکت‌ها به دلیل فقدان اموال فیزیکی ملموس، ممکن است نیاز به سازوکارهای ویژه‌ای برای گزارش‌دهی مالی و ارائه اظهارنامه‌های مالیاتی خود داشته باشند که بیشتر بر دارایی‌های معنوی و دانش فنی آن‌ها متمرکز است. به این ترتیب، در حالی که آن‌ها ممکن است درآمد مستقیمی از اموال فیزیکی نداشته باشند، اما ارزش‌گذاری نوآوری‌ها و دانش تولید شده می‌تواند به‌عنوان بخش مهمی از دارایی‌های آن‌ها در نظر گرفته شود.

۴- داشتن حداقل یک خروجی نوین

شرکت‌های دانش‌محور باید دارای خروجی‌های مشخص و نوآورانه باشند. به عبارت دیگر، محصولات یا خدمات این شرکت‌ها باید به مرحله تولید رسیده یا حداقل به‌صورت نمونه‌های آزمایشگاهی ساخته شده باشند. این محصولات باید از سطح بالای دانش و فناوری برخوردار باشند تا بتوانند مورد حمایت قرار گیرند. اگر محصولات یا خدمات در سطح معمولی و عادی قرار داشته باشند، امکان حمایت و تایید.  از سوی مراجع مرتبط کاهش می‌یابد.

در این زمینه، دولت ایران نیز توجه ویژه‌ای به شرکت‌های دانش‌محور که محصولاتی نوین و مبتکرانه خلق می‌کنند، دارد. هدف از این حمایت، ارتقا سطح اقتصاد و دانش کشور است. این نوع حمایت‌ها می‌تواند شامل تسهیلات مالی، معافیت‌های مالیاتی، و سایر مزایای حمایتی باشد که به رشد و توسعه این شرکت‌ها کمک می‌کند.

علاوه بر این، ظهور شرکت‌های دانش‌محور باعث شده است که ارائه خدمات با کیفیت بالا به یک اولویت کلیدی تبدیل شود. ماهیت علمی این شرکت‌ها و موسسات، نقش مهمی در ارتقای کیفیت خدمات و محصولات دارد. به‌ویژه، اساتید دانشگاهی و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها در ایجاد و توسعه این شرکت‌ها نقش بسزایی دارند. این افراد با تخصص و دانش خود، به شکل‌دهی و هدایت پروژه‌ها و نوآوری‌های علمی در این شرکت‌ها کمک می‌کنند و به عنوان عاملان اصلی موفقیت و رشد این شرکت‌ها شناخته می‌شوند.

بررسی نقش شرکت‌های دانش بنیان

شرکت‌های دانش بنیان  نقش‌های متفاوتی در جامعه دارند که در ادامه تمام این نقش‌ها را باهم بررسی می‌کنیم:

۱- پیشران توسعه فناوری

شرکت‌های دانش بنیان به عنوان موتورهای پیشرفت فناوری در صنایع مختلف، با ایجاد و انتقال فناوری‌های نوین، نقش بسیار موثری در ارتقای تکنولوژی ایفا می‌کنند. این شرکت‌ها با بهره‌گیری از دانش علمی و تحقیقاتی به‌روز، نوآوری‌های کلیدی را در حوزه‌های مختلف ارائه می‌دهند. این نوآوری‌ها به توسعه فناوری‌ها کمک می‌کنند. همچنین دانش‌بنیان‌ها باعث بهبود کارآیی، کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت تولید در صنایع مختلف می‌شوند. در نتیجه، شرکت‌های دانش بنیان  به تسریع روند تحولات صنعتی و تکنولوژیک کمک کرده و صنایع را به سمت پیشرفت‌های جدید سوق می‌دهند.

۲- ایجاد اشتغال پایدار

شرکت‌های دانش بنیان با توسعه فعالیت‌های خود فرصت‌های شغلی متنوع و پایداری را برای نیروهای متخصص و دانش‌آموختگان ایجاد می‌کنند. این شرکت‌ها به عنوان مراکز کارآفرینی و نوآوری، محیطی مناسب برای اشتغال افراد با مهارت‌های مختلف را فراهم می‌کنند. علاوه بر این، در چارچوب قوانین مربوط به سربازان مهارتی، امکان استفاده از فرصت امریه سربازی در این شرکت‌ها وجود دارد. این مسئله موجب می‌شود سربازان با تخصص‌های علمی و فنی بتوانند در دوره خدمت خود در این شرکت‌ها فعالیت کنند. این روند به ایجاد شغل‌های تخصصی و توسعه نیروی انسانی متناسب با نیازهای فناورانه کمک می‌کند.

۳- افزایش توان رقابتی در بازار

یکی از مهم‌ترین دستاوردهای شرکت‌های دانش بنیان، افزایش توان رقابتی در بازارهای داخلی و بین‌المللی است.

این شرکت‌ها با تکیه بر دانش، فناوری‌های نوین و استفاده از روش‌های نوآورانه، قادر به ارائه محصولات و خدماتی می‌شوند که در بازارهای رقابتی جایگاه برجسته‌ای پیدا می‌کنند. مزیت‌های رقابتی منحصربه‌فرد، از جمله توانایی تولید محصولات پیشرفته و ارائه خدمات با کیفیت، به شرکت‌های دانش بنیان  اجازه می‌دهد تا در برابر رقبای خود مقاومت کنند. همچنین در سطح جهانی به موفقیت دست یابند.

۴- ایجاد ارزش اقتصادی پایدار

شرکت‌های دانش بنیان  با تولید و عرضه محصولات و خدمات جدید، نقش مهمی در ایجاد ارزش اقتصادی پایدار ایفا می‌کنند. این شرکت‌ها با تجاری‌سازی ایده‌های خلاقانه و ارائه فناوری‌های جدید، به رشد اقتصادی کشور کمک می‌کنند. آنها با تولید محصولات با ارزش افزوده بالا و کاهش وابستگی به واردات، به تقویت صنایع داخلی و افزایش درآمد ملی کمک می‌کنند. به علاوه، این شرکت‌ها با جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی، بستر مناسبی را برای رونق اقتصادی و توسعه پایدار فراهم می‌کنند.

بررسی مزایا و امتیازات شرکت‌های دانش بنیان

یکی از برجسته‌ترین مزیت‌های شرکت‌های دانش‌محور، فرصت‌های منحصر به‌فردی است که برای دریافت حمایت‌های دولتی فراهم می‌آید. همانطور که در این مقاله توضیح داده شد، در صورتی که طرح‌ها و ایده‌های این شرکت‌ها نوآورانه و جدید باشند، سازمان‌های دولتی به‌منظور تقویت اقتصاد کشور، حمایت‌های ویژه‌ای از آن‌ها انجام می‌دهند.

این حمایت‌ها شامل معافیت‌های قابل‌توجهی است که به شرکت‌های دانش‌محور تعلق می‌گیرد. به‌عنوان مثال، این شرکت‌ها به مدت 15 سال از پرداخت مالیات، عوارض و هزینه‌های گمرکی معاف می‌شوند. همچنین، با تایید صلاحیت، این شرکت‌ها می‌توانند از وام‌های بلندمدت بدون بهره بانکی برای تولید محصولات یا ارائه خدمات استفاده کنند.

در کنار این مزایا، شرکت‌های دانش‌محور در زمینه‌های مختلفی مانند راه‌اندازی واحدهای فناوری، پژوهشی و پارک‌های علم و فناوری، همچنین تخصیص آزمایشگاه‌ها، دارای اولویت ویژه‌ای هستند. علاوه بر این، با تایید طرح‌ها و ایده‌های نوآورانه، این شرکت‌ها می‌توانند از بیمه محصولات برای کاهش ریسک‌ها بهره‌مند شوند.

علاوه بر حمایت‌های مالی، صندوق نوآوری و شکوفایی ایران تسهیلاتی بین ۳۰۰ میلیون تا ۵ میلیارد تومان برای تجاری‌سازی محصولات و خدمات به این شرکت‌ها اعطا می‌کند. این صندوق به‌همراه حدود ۱۲ بانک و ۹ صندوق پژوهشی در زمینه تجاری‌سازی نوآوری‌ها همکاری می‌کند. نرخ سود وام‌های ارائه‌شده توسط این صندوق نسبت به بانک‌ها بسیار پایین‌تر است که باعث افزایش تعداد متقاضیان شرکت‌های دانش‌محور در ایران شده است.

همچنین، شرکت‌های دانش‌محور می‌توانند از مشاوره‌های مالیاتی و حسابداری رایگان بهره‌مند شوند و از بخشودگی جرایم عدم بیمه، امریه نظام وظیفه، جایگزین شدن پروژه‌ها به جای خدمت سربازی و حمایت از حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی استفاده کنند. این مزایا به شرکت‌های دانش‌محور کمک می‌کند تا با موفقیت بیشتری در عرصه‌های مختلف فعالیت کنند و به رشد و توسعه اقتصاد کشور کمک نمایند.

محصولات و خدمات شرکت‌های دانش بنیان

محصولات و خدمات شرکت‌های دانش بنیان  طیف گسترده‌ای از فناوری‌ها و نوآوری‌ها را در بر می‌گیرد. در حوزه فناوری زیستی، پزشکی، کشاورزی، صنعتی، و محیط زیستی، این شرکت‌ها محصولات و خدماتی ارائه می‌دهند که بر اساس دانش و فناوری‌های پیشرفته طراحی شده‌اند. از جمله این محصولات می‌توان به فناوری‌های نوین زیستی، تجهیزات و داروهای پزشکی پیشرفته، فناوری‌های نوآورانه در کشاورزی و صنعت، و خدمات مرتبط با حفظ محیط زیست اشاره کرد.

فناوری نانو نیز در حوزه‌های مختلفی مانند مواد اپتیک و فوتونیک، قطعات و سامانه‌های پیشرفته مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، مواد صنعتی پیشرفته شامل فلزات، پلیمرها، کامپوزیت‌ها و سرامیک‌ها نیز جزو محصولات مهم این شرکت‌ها هستند. تجهیزات ساخت و تولید پیشرفته، ابزارهای آزمایشگاهی، و داروهای جدید نیز از جمله خروجی‌های این شرکت‌ها به‌شمار می‌آیند. در حوزه الکترونیک، این شرکت‌ها محصولاتی مانند میکروالکترونیک‌ها، قطعات کنترلی، و سخت‌افزارهای کامپیوتری تولید می‌کنند. همچنین، نرم‌افزارهای تخصصی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز از دیگر خدمات ارائه‌شده توسط شرکت‌های دانش بنیان  است.

در حوزه‌های تخصصی دیگر مانند مهندسی پزشکی، هوافضا، شامل تولید پرنده‌ها، ماهواره‌ها و موشک‌ها، و همچنین حوزه‌هایی مانند نفت و گاز، عمران، حمل و نقل، برق، آب و هوا، معدن و انرژی‌های هسته‌ای و تجدیدپذیر نیز ایده‌ها و فناوری‌های نوین این شرکت‌ها نفوذ کرده است و می‌تواند مورد تایید قرار گیرد.

شرکت‌های دانش بنیان  به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: دسته اول شامل شرکت‌هایی است که مالکیت آن‌ها به اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها تعلق دارد. در صورتی که سهم دانشگاه کمتر از ۵۰ درصد باشد، این شرکت‌ها به‌عنوان شرکت خصوصی تلقی شده و باید طبق قوانین تجارت در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت شوند.

دسته دوم شامل شرکت‌های دانشگاهی است که دانشگاه‌ها مالک اصلی آن‌ها هستند. اگر سهم دانشگاه ۵۰ درصد یا بیشتر باشد، این شرکت‌ها به‌عنوان شرکت دولتی تلقی می‌شوند و نیازی به ثبت در اداره ثبت شرکت‌ها ندارند.

تفاوت شرکت دانش بنیان با سایر شرکت‌ها

شرکت‌های دانش بنیان  تفاوت‌های اساسی با سایر شرکت‌ها دارند. این تفاوت‌ها در ساختار، هدف، و روش‌های فعالیت آن‌ها قابل مشاهده است. نخستین تفاوت، در تمرکز شرکت‌های دانش بنیان  بر استفاده از دانش و فناوری نوین است. این شرکت‌ها به جای تکیه بر دارایی‌های فیزیکی یا منابع مالی گسترده، از دارایی‌های فکری مانند نوآوری‌ها، اختراعات و تحقیق و توسعه بهره می‌برند. در حالی که شرکت‌های سنتی عمدتاً بر سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، تجهیزات و تولید انبوه متمرکز هستند، شرکت‌های دانش بنیان  با خلق محصولات و خدمات جدید از طریق ایده‌های نوآورانه به رقابت می‌پردازند.

از سوی دیگر، شرکت‌های دانش بنیان به دلیل ماهیت نوآورانه‌شان معمولا  از حمایت‌های ویژه دولتی مانند معافیت‌های مالیاتی، تسهیلات مالی کم‌بهره و امتیازات تحقیقاتی برخوردار می‌شوند. این در حالی است که شرکت‌های سنتی برای بهره‌مندی از چنین حمایت‌هایی باید شرایط و مقررات بیشتری را رعایت کنند. همچنین، شرکت‌های دانش بنیان بیشتر در صنایع پیشرفته مثل فناوری اطلاعات، زیست‌فناوری، نانو و انرژی‌های نو فعالیت دارند، در حالی که بسیاری از شرکت‌های دیگر در بخش‌های تولیدی، خدماتی و بازرگانی سنتی فعالیت می‌کنند.

در نهایت، فرآیند رشد و توسعه شرکت‌های دانش بنیان معمولا مبتنی بر تحقیق، توسعه و نوآوری است. در حالی که سایر شرکت‌ها بر تولید انبوه، بازاریابی گسترده و رقابت قیمتی تمرکز دارند. این تفاوت‌ها نشان می‌دهد که شرکت‌های دانش بنیان  با استفاده از دانش و خلاقیت می‌توانند مزیت‌های رقابتی منحصربفردی در بازارهای داخلی و بین‌المللی ایجاد کنند، در حالی که شرکت‌های دیگر ممکن است بیشتر به عوامل تولید سنتی و اقتصادی وابسته باشند.

چگونه یک شرکت دانش بنیان تاسیس کنیم؟

اگر شما موفق به ارائه یک ایده نوآورانه شده‌اید و قصد دارید از مزایای شرکت‌های دانش بنیان  مانند حمایت‌های دولتی بهره‌مند شوید، اولین گام ثبت شرکت یا موسسه خصوصی در اداره ثبت شرکت‌ها است. این ثبت، پیش‌نیاز اساسی برای تشکیل یک شرکت دانش بنیان  است. پس از این مرحله، برای ثبت شرکت خود به عنوان شرکت دانش بنیان می‌توانید به سامانه دانش بنیان مراجعه کنید و فرآیند ثبت‌نام را آغاز نمایید.

در این سامانه، باید فرم مربوط به شرکت‌های دانش بنیان را تکمیل کنید تا طرح و ایده نوآورانه شما توسط کارشناسان متخصص مورد ارزیابی قرار گیرد. برای تکمیل دقیق فرم، توصیه می‌شود بخش‌های راهنما، قوانین و سوالات متداول سایت را مطالعه کنید تا با اطلاعات کامل و دقیق این فرآیند را به انجام رسانید.

در مراحل ثبت‌نام، ابتدا باید اطلاعات کامل شرکت خود شامل نام، آدرس دقیق، آدرس وب‌سایت، نوع شرکت، شناسه ملی، شماره تماس ثابت و همراه مدیران، و پست الکترونیکی مدیرعامل یا شرکت را وارد کنید. پس از تکمیل این بخش، در مرحله دوم باید به قسمت صنعت و فناوری سایت مراجعه کرده و اطلاعات مربوط به محصول یا خدمات خود، از جمله نام محصول، کاربردها و ویژگی‌های آن را درج نمایید. همچنین، جزئیاتی درباره مالکیت فکری، عنوان ایده و نوآوری و زمان تقریبی رسیدن به نتیجه (مانند تولید کالا یا ارائه خدمات) باید ارائه شود.

پس از ارسال فرم و تکمیل فرآیند ثبت، صلاحیت شرکت شما توسط کارشناسان و کارگروه‌های تخصصی بررسی می‌شود. در صورت تایید نهایی، شرکت شما به‌عنوان شرکت دانش بنیان اعتبارسنجی شده و کد ویژه‌ای به آن اختصاص داده می‌شود که امکان بهره‌مندی از مزایای متعدد را فراهم می‌کند.

سوالات متداول

 شرکت‌های دانش بنیان  چیستند و چه تفاوتی با سایر شرکت‌ها دارند؟

 شرکت‌های دانش بنیان ، شرکت‌هایی هستند که با تمرکز بر تحقیق و توسعه و استفاده از دانش و فناوری‌های پیشرفته، محصولات و خدمات نوآورانه ارائه می‌دهند. این شرکت‌ها بر پایه ایده‌های نوین و خلاقانه شکل می‌گیرند و با استفاده از توان علمی و فناوری‌های جدید، به خلق ارزش اقتصادی می‌پردازند. تفاوت اصلی شرکت‌های دانش بنیان  با سایر شرکت‌ها در این است که آنها به جای دارایی‌های فیزیکی مثل زمین و ساختمان، بر دارایی‌های فکری و علمی تکیه دارند. این شرکت‌ها برای تجاری‌سازی ایده‌ها و نوآوری‌های خود از پشتیبانی دولتی برخوردار می‌شوند و می‌توانند از معافیت‌های مالیاتی، حمایت‌های مالی و تسهیلات ویژه‌ای بهره‌مند شوند.

چگونه می‌توان یک شرکت دانش بنیان  را ثبت کرد؟

 برای ثبت یک شرکت دانش بنیان ، ابتدا باید یک شرکت یا موسسه خصوصی در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت برسد. پس از ثبت قانونی شرکت، می‌توان در سامانه شرکت‌های دانش بنیان  ثبت نام کرد. در این مرحله، اطلاعات شرکت، شامل مشخصات حقوقی، حوزه فعالیت، محصولات و خدمات نوآورانه، و مالکیت فکری وارد می‌شود. سپس کارشناسان تخصصی طرح‌ها و محصولات شرکت را بررسی می‌کنند. اگر طرح‌ها و محصولات شرکت مطابق با معیارهای دانش بنیان  بودن تایید.  شوند، شرکت به عنوان شرکت دانش بنیان  شناخته می‌شود و می‌تواند از امتیازات و حمایت‌های دولتی بهره‌مند شود. روند ارزیابی و تایید.  شرکت‌ها معمولا  توسط کارگروه ویژه‌ای انجام می‌شود که به صورت دوره‌ای تشکیل می‌شود.

چه مزایایی برای شرکت‌های دانش بنیان  در نظر گرفته شده است؟

شرکت‌های دانش بنیان  از مزایای متعدد و ویژه‌ای بهره‌مند می‌شوند. یکی از مهم‌ترین این مزایا، معافیت مالیاتی و عوارض گمرکی تا ۱۵ سال است که به شرکت‌های تایید.  شده اعطا می‌شود. علاوه بر این، این شرکت‌ها می‌توانند از وام‌های کم‌بهره یا بدون بهره جهت توسعه محصولات و خدمات خود استفاده کنند. همچنین، دولت به شرکت‌های دانش بنیان  در راه‌اندازی واحدهای تحقیقاتی و آزمایشگاهی، اولویت تخصیص می‌دهد و امکان بهره‌مندی از امکانات پارک‌های علم و فناوری را نیز فراهم می‌کند. بیمه محصولات جهت کاهش ریسک، ارائه مشاوره‌های رایگان مالی و حقوقی، و امکان جایگزینی پروژه‌های تحقیقاتی با خدمت سربازی از دیگر امتیازاتی است که به شرکت‌های دانش بنیان  اعطا می‌شود.

جمع بندی

شرکت‌های دانش بنیان  به عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه اقتصادی و فناوری، با تمرکز بر استفاده از دانش و نوآوری، نقش مهمی در رشد صنایع و بهبود بهره‌وری دارند. این شرکت‌ها با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و تحقیقات پیشرفته، محصولات و خدمات جدیدی تولید می‌کنند که نه تنها باعث ارتقای سطح علمی و فنی کشور می‌شود، بلکه به ایجاد اشتغال، افزایش توان رقابتی و توسعه پایدار اقتصادی نیز کمک می‌کند.

شرکت‌های دانش بنیان  بر پایه دارایی‌های فکری مانند نوآوری‌ها، اختراعات و تحقیقات عمل می‌کنند و برخلاف شرکت‌های سنتی که بیشتر بر منابع فیزیکی و مالی تکیه دارند، به خلق ارزش از طریق دانش و فناوری می‌پردازند. همچنین، این شرکت‌ها از حمایت‌های ویژه دولتی مانند معافیت‌های مالیاتی و تسهیلات مالی برخوردارند که آن‌ها را قادر می‌سازد تا در مسیر تحقیق و توسعه به سرعت پیشرفت کنند.

از دیگر ویژگی‌های مهم شرکت‌های دانش بنیان ، قابلیت ایجاد مزیت رقابتی در بازارهای ملی و بین‌المللی است. این شرکت‌ها با تکیه بر فناوری‌های نوین، توانایی ارائه محصولات و خدماتی دارند که سایر شرکت‌ها قادر به رقابت با آن‌ها نیستند. همچنین، با تولید دانش جدید و استفاده از آن برای حل مسائل و چالش‌های مختلف، به بهبود عملکرد صنایع و توسعه اقتصادی کمک می‌کنند.

در مجموع، شرکت‌های دانش بنیان  با ایجاد ارزش از طریق نوآوری و دانش، نه تنها به رشد اقتصادی کشور کمک می‌کنند، بلکه نقش حیاتی در افزایش سطح فناوری و ایجاد مزیت رقابتی دارند. این شرکت‌ها، به واسطه تعاملات گسترده با دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و حمایت‌های دولتی، می‌توانند به عنوان موتورهای اصلی توسعه علمی و اقتصادی کشور عمل کنند.

ممنون که تا انتها همراه من در دانشگاه کسب و کار بودید. امیدوارم توانسته باشم به سوالاتی که ذهن داشتید پاسخ بدهم.

اگر سوالی در خصوص شرکت‌های دانش بنیان دارید با ما به اشتراک بگذارید.