سود سهام سودی است که از بخشی از درآمد شرکت بدست می‌آید و به صورت نقدی بین سهامداران تقسیم می‌شود. هرساله تعداد بیشماری از شرکت‌ها تصمیم می‌گیرند که سهامداران خود را با بخشی از درآمد شرکت سهیم کنند؛ ولی با این وجود تعداد زیادی شرکت نیز وجود دارد که ترجیح می‌دهند این بخش از درآمد را برای مسائل دیگر استفاده کنند.
با این حال سهامداران می‌توانند علاوه بر سودی که از سرمایه گذاری خود کسب می‌کنند، سود سهامی که شرکت بصورت جداگانه پرداخت می‌کند را نیز دریافت کنند. برای اینکه بتوانید اطلاعاتی در ارتباط با نحوه سهیم شدن در سود شرکت کسب کنید، با من در دانشگاه کسب و کار همراه باشید.
سود سهام چیست؟
سود سهام در اصل سودی است که از مازاد درآمد شرکت بدست می‌آید. شرکت‌هایی که عملکرد خوبی دارند و افزایش درآمد داشته‌اند، مقداری از سود حاصل از درآمدشان را بین سهامداران خود تقسیم می‌کنند. در حالت کلی شرکت‌ها دو نوع سود به سهام‌ها تخصیص می‌دهند. سود هر سهم EPS و سود تقسیمی هر سهم DPS نام دارد که در ادامه با هر یک از این سودها آشنا می‌شوید.
EPS یا سود هر سهم
منظور از EPS همان سود و یا زیانی است که در صورت‌های مالی به ازای هر سهم شناسایی می‌شود. به عبارت دیگر اگر درآمد کل شرکت را در پایان سال مالی بر تعداد سهام منتشر شده شرکت تقسیم کنیم EPS بدست می‌آید. بنابراین شما می‌توانید با توجه به وضعیت EPS از وضعیت مالی فعلی شرکت آگاهی پیدا کنید.
EPS چه اطلاعاتی به ما می‌دهد؟
همانطور که در بخش قبلی به آن اشاره کردم از طریق وضعیت EPS می‌توان به وضعیت مالی یک شرکت پی برد. به این دلیل که EPS از تقسیم درآمد بر تعداد سهم شرکت بدست می‌آید؛ مسلما هرچه درآمد یک شرکت بالا باشد، EPS عدد بالاتری را نشان می‌دهد. همچنین سهامداران از طریق سود سهام EPS می‌توانند تعداد سال‌های سوددهی یک شرکت را مشاهده کنند. هرچه تعداد این سال‌ها بیشتر باشد مشخص می‌شود که استراتژي‌های شرکت قوی بوده و توانسته شرکت را به سود برساند.
انواع EPS در بورس
درحالت کلی می‌توان EPS را به دو دسته تقسیم کرد:
- EPS پیش بینی شده
- EPS محقق شده
EPS .1 پیش بینی شده چیست؟
در ابتدای هر سال مالی، شرکت‌ها موظف هستند تا طبق سودی که شرکت در سال قبل توانسته کسب کند، رقمی منطقی برای سود سال مالی جدید پیش بینی کنند. این رقم باید مبلغی باشد که شرکت می‌تواند به آن دست پیدا کند؛ زیرا اگر با دقت و حساسیت مبلغ سود پیش بینی تعیین نشود، ممکن است سود محقق شده کمتر از آن مبلغ شود و این باعث لکه دار شدن سابقه شرکت می‌شود.
زمانی که شما در تابلوی هر نماد رقم ESP را مشاهده می‌کنید در اصل آن سود، سود پیش بینی شده است و نمی‌توان اتکای زیادی روی آن داشت.
EPS .2 محقق شده چیست؟
منظور از EPS محقق شده سود خالصی است که شرکت در سال مالی گذشته توانسته کسب کند. کارشناسان مربوطه در پایان هر سال مالی هزینه‌های ایجاد شده را از درآمد کسب شده کسر می‌کنند تا بتوانند عملکرد واقعی شرکت را بررسی کنند. در نتیجه کارشناسان می‌توانند EPS تحقق یافته شرکت را محاسبه کنند.
پس از اینکه کارشناسان مربوطه توانستند EPS تحقق یافته شرکت را محاسبه کنند، رقم بدست آمده را با رقم EPS پیش بینی شده مقایسه می‌کنند، اگر رقم EPS محقق شده بیشتر از EPS پیش بینی شده باشد به این معنا است که شرکت می‌تواند اهداف و توسعه‌های جدیدی برای شرکت درنظر بگیرد، ولی اگر رقم بدست آمده کمتر از EPS پیش بینی شده باشد به این معنا است که شرکت با یک رکود اقتصادی مواجه می‌شود.
افزایش سرمایه و کاهش یافتن سود سهام
زمانی که شرکت‌ها اقدام به افزایش سرمایه می‌کنند، EPS آن‌ها کاهش پیدا می‌کند. دلیل آن هم این است که با افزایش سرمایه، تعداد سهام شرکت نیز افزایش پیدا می‌کند و این امر باعث کاهش پیدا کردن مبلغ EPS می‌شود. ولی زمانی که شرکت سود آوری خود را افزایش دهد، می‌توان کاهش سود تخصیص یافته به هر سهم را جبران کرد.
معمولا شرکت‌هایی دست به افزایش سرمایه می‌زنند که مطمئن هستند پروژه‌های آینده‌ی آن‌ها سوددهی خوبی خواهد داشت. بنابراین مقدار EPS نباید تنها موردی باشد که برای سرمایه گذاری آنرا بررسی می‌کنید.
DPS چیست؟
در بخش‌های قبلی بطور کامل درمورد EPS صحبت کردم و اکنون قرار است شما را با نوع دیگری از سود سهام آشنا کنم. DPS مبلغی است که شرکت‌ها در پایان هر سال مالی از محل سود تحقق یافته به سهامداران پرداخت می‌کنند. البته استراتژی پرداخت سود DPS به سهامداران برای هر شرکت متفاوت است.
برای مثال ممکن است شرکتی در سال مالی زیان‌ده بوده و نتواند در آن سال مالی سودی به سهامداران خود تقسیم کند. یا ممکن است طبق تصمیماتی که در مجمع عمومی سالیانه گرفته شده است هیچ میزان سودی بین سهامداران تقسیم نشود. به این دلیل که با تقسیم سود از ارزش قیمتی سهم کسر می‌شود. بنابراین تقسیم سود به نوع استراتژی شرکت مربوط می‌شود.
چگونه سود سهام تقسیمی خود را دریافت کنید؟
برای اینکه بتوانید سود سهام تقسیمی و یا همان DPS را دریافت کنید نیاز است تا با سهم خود در مجمع عمومی سالیانه شرکت کنید. مهم نیست که شما در چه زمانی آن سهم را خریده‌اید. تنها چیزی که مهم است این است که با آن سهم در مجمع عمومی سالیانه شرکت کنید. ولی نکته‌ای که باید بدانید این است که بعد از اتمام مجمع و هنگام بازگشایی نماد ممکن است سهم شما دچار زیان شود.
زیرا اگر اخباری که در مجمع بیان شده زیاد دلگرم کننده نباشد، سهامداران زیادی تمایل پیدا می‌کنند تا از سهم خارج شوند. بنابراین اگر می‌خواهید با سهام خود وارد مجمع عمومی شوید، حتما از قبل از پروژه‌های آتی شرکت آگاهی کسب کنید.
نکته‌ی دیگر این است که پس از بازگشایی نماد، میزان سودی که به شما تعلق گرفته است مشخص می‌شود. بنابراین شما می‌توانید در تاریخی که خود شرکت تعیین کرده سود خود را از بانک مورد نظر و یا حساب شخصی خود برداشت کنید.
تاریخ تقسیم سود چه زمانی است؟
چندین تاریخ مهم مربوط به سود سهام وجود دارد که به شرح زیر است:
- تاریخ اعلام: این تاریخ، تاریخی است که هیئت مدیره شرکت مبلغ و تاریخ پرداخت سود سهام را تعیین می کند. نکته‌ای که در ارتباط با تاریخ اعلام وجود دارد این است که فقط هیئت مدیره می‌تواند صدور سود سهام را تأیید کند.
- تاریخ ثبت: این تاریخ، تاریخی است که در آن شرکت لیست سرمایه گذارانی را که باید به آن‌ها سود سهام پرداخت کند را تهیه می‌کند. شما باید در این تاریخ سهامدار شرکت باشید تا بتوانید شامل قانون دریافت سود شوید.
- تاریخ پرداخت: این تاریخ همان تاریخی است که شرکت سود سهام خود را به سرمایه گذاران پرداخت می‌کند. شما باید پیگیری کنید که شرکت از چه طریقی سود را به دست شما می‌رساند. از طریق بانک و یا از طریق حساب شخصی؟
نکات مهم در ارتباط با سود سهام
۱- میزان سود تقسیمی هر سهم طبق قوانین و مقررات و بر اساس رأی‌گیری در مجمع عمومی سالیانه مشخص می‌شود.
۲- طبق قانون اگر مجمع عمومی سالیانه تقسیم سود را تصویب کند، شرکت باید حداکثر تا ۸ ماه پس از تاریخ تصویب، سود نقدی را به سهامداران پرداخت کند.
۳- تنها سهامدارانی مشمول دریافت سود نقدی سهام می‌شوند که زمانی که نماد برای شرکت در مجمع متوقف می‌شود، سهامدار باشند و هر شخص به اندازه همان تعداد سهمی که با آن در مجمع شرکت کرده است، سود دریافت خواهد کرد. مدت زمان سهامدار بودن قبل از مجمع تأثیرگذار نیست و اگر شخصی چند لحظه قبل از بسته شدن نماد هم سهام شرکت را نیز بخرد می‌تواند سود تقسیمی را دریافت کند.
۴- اگر سهامدار قبل از بسته شدن نماد برای برگذاری مجمع، سهام خود را در بازار بفروشد و اگر در مجمع پرداخت سود نقدی تصویب شود، هیچ‌گونه سود نقدی به او تعلق نمی‌گیرد.
۵- اگر سهامدار بلافاصله بعد از مجمعی که تقسیم سود در آن تصویب شده است، سهام خود را در بازار به فروش برساند مشکلی برای دریافت سود نخواهد داشت و او می‌تواند در تاریخ تعیین شده به سود سهام خود دسترسی پیدا کند.
جمع بندی
در این مقاله‌ای که شما در سایت دانشگاه کسب و کار مطالعه کردید، سعی شد تا بطور کامل انواع سود سهام یعنی EPS و DPS را بررسی کنیم. اگر بخواهم خلاصه‌ای از سود سهام به شما بگویم این است که سود سهام زمانی به شما تعلق می‌گیرد که در ابتدا شرکت سودده بوده و با زیان مواجه نشده باشد.
مورد دیگر این است که شرکت باید در مجمع عمومی نظر خود را درباره تقسیم سود بیان کند و در آخر برای اینکه بتوانید سود سهام را دریافت کنید باید حتما قبل از بسته شدن نماد برای تشکیل مجمع عمومی، سهامدار آن شرکت باشید.
نکته‌ای که حتما باید آن را رعایت کنید این است که شما نباید برای سرمایه گذاری در سهام، ملاک خود را تنها مقدار EPS قرار دهید؛ زیرا EPS تحت موارد زیادی ممکن است ارزش واقعی شرکت را نشان ندهد.
امیدوارم توانسته باشم به سوالاتی که در ذهن خود درباره سود سهام داشتید پاسخ دهم. ممنون که تا انتها همراه من در دانشگاه کسب و کار بودید.
اگر سوالی بود که پاسخ آن را در این مقاله نیافتید آن را با ما در اشتراک بگذارید.
