آیا تاکنون برای استخدام در یک شرکت، اداره یا سازمان وارد اتاق مصاحبه شده‌اید؟
اگر در مصاحبه ناکام مانده‌اید، به نظرتان اصلی‌ترین دلیل این عدم موفقیت چه بوده است؟
بعد از عدم موفقیت در مصاحبه با این احساس مواجه بوده‌اید که در حقتان اجحاف شده و با توجه به توانایی‌هایتان طبیعتا باید با استخدام شما موافقت میشد؟
در اغلب موارد، دلیل مردود شدن فرد در مصاحبه، مهارت نداشتن در حیطه تخصصی مورد نظر نیست، بلکه عدم توانایی در ابراز آن مهارت و تخصص است!
ما اینجاییم که به شما کمک کنیم تا در اتاق مصاحبه بتوانید به خوبی توانمندی‌های خود را به منصه ظهور گذاشته و ابراز کنید!
هنگامی که برای انجام یک مصاحبه شغلی به اداره، شرکت یا هر مجموعه دیگری مراجعه می‌کنید، کارفرما یا فردی که قرار است با شما مصاحبه کند، در وهله اول پیش از آنکه رزومه و نحوه عملکردتان را بررسی کند، چند معیار ابتدایی را برای آنالیز شما مدنظر قرار میدهد.
نوع ورود به اتاق مصاحبه، شیوه راه رفتن و گام برداشتن، نحوه سلام و احوالپرسی، پوشش و آراستگی و فن بیان از جمله معیارهای ابتدایی کارفرما برای انتخاب نیروی کار مورد نظر است. به همین منظور، قصد داریم در این مقاله تکنیک‌ها و اصول لازم برای داشتن یک مصاحبه شغلی موفق را برایتان شرح دهیم تا دفعه بعد با لبخند رضایت از اتاق مصاحبه خارج شوید.
شایان ذکر است که امروزه یادگیری فن بیان در مصاحبه شغلی یکی از موضوعات پرطرفدار به ویژه در میان جوانان جویای کار است؛ چراکه طبق آمار، یکی از عوامل اصلی ناکامی افراد در مصاحبه‌های شغلی، عدم برخوداری از فن بیان مناسب بوده است. برای داشتن یک مصاحبه شغلی موفق، کافیست مواردی که در این مقاله برایتان شرح میدهم را به خوبی تمرین و اجرا کنید.
تکنیکهای فن بیان برای مصاحبه ای موفق
با آمادگی کامل وارد شوید
اگر با آمادگی کامل وارد اتاق مصاحبه شوید، شما چند سر و گردن از رقبای خود بالاتر هستید؛ چراکه آماده بودن شما سبب افزایش اعتماد به نفستان خواهد شد و در سایه این اعتماد به نفس میتوانید به خوبی و بدون اینکه دستپاچه شوید، به سوالاتی که از شما پرسیده میشود، پاسخ دهید.
برای داشتن آمادگی کامل تلاش کنید تا همه موضوعات حول محور مصاحبه مربوطه را بررسی کنید و چیزی را از قلم نیاندازید تا در اتاق مصاحبه غافلگیر نشوید.
قاطع باشید
قاطع بودن شما در اتاق مصاحبه بیش از هر چیزی میتواند به شما کمک کند. شما میتوانید از همان لحظات ابتدایی و به محض ورود با لحن سلام و احوالپرسیتان قاطع بودن خود را به رخ بکشید.
برای قاطع بودن، کافیست کلمات را محکم و کامل ادا کنید. قاطع بودن شما از زبان بدنتان هنگام ورود هم مشخص خواهد شد. برای قاطع به نظر رسیدن باید با زبان بدن قوی وارد شوید.
صاف ایستادن، خم نکردن شانه‌ها، تماس چشمی مستقیم، راست نگه داشتن دست‌ها کنار بدن، قفل و گره نکردن انگشتان در هم، گام برداشتن صاف و محکم از مولفه‌های زبان بدن قوی است.
برای اینکه بتوانید یک مصاحبه خوب و حرفه ای داشته باشید پیشنهاد میکنیم در دوره فن بیان آکادمی صادقلو شرکت کنید.
از کلمات پرکننده استفاده نکنید
کلماتی مانند «اوم» ، «عهه» ، «مثلا» و یا هر کلمه‌ای که صرفا برای پر کردن فضای خالی بین جملات خود از آن استفاده می‌کنید، پالسهای منفی را به کارفرما منتقل کرده و این ذهنیت را در او ایجاد میکند که شما از آمادگی کامل برای مصاحبه برخوردار نیستید یا پاسخ واضح و هوشمندانه‌ای برای سوالهای او ندارید.
اغلب افراد در گفتگوهای محاوره‌ای و روزمره، تکیه کلام‌ها یا کلمات پر کننده‌ای دارند که بین جملات خود از آن استفاده می‌کنند، اما در مصاحبه شغلی از شما انتظار میرود که استفاده از این کلمات را به حداقل رسانده و یا آن را از جملات خود حذف کنید.
واضح و گویا صحبت کنید
گاهی اوقات اضطراب و استرس اتاق مصاحبه باعث میشود که فرد نتواند به خوبی واضح صحبت کند. این مشکل خود را به شکل کاهش تن صدا، ادا نکردن کلمات آخر جمله، زمزمه کردن و خوب بیان نکردن واژه‌ها و مواردی از این دست نشان میدهد.
واضح صحبت نکردن در مصاحبه این پیام را به کارفرما منتقل میکند که شما از قطعیت و اعتماد به نفس کامل برخوردا نیستید و آمادگی پذیرش مسئولیت جایگاه شغلی مدنظر را ندارید.
استفاده از کلمات قدرتمند
برخی از کلمات به خودی خود، موضع ضعیفی دارند و در مقابل برخی از آنها دارای ماهیت قدرتمند هستند. برای اینکه در یک مصاحبه کاری اعتماد به نفس و قاطعیت خود را نشان دهید، مسلما باید از موضع قدرت وارد شوید. برای اینکار میتوانید از قدرت کلمات استفاده کنید.
اگر در پاسخ به سوالات کارفرما یا پرسشگر از کلمات یا عبارتهایی نظیر: حدودا، تقریبا، شاید، امیدوارم، مثل اینکه، احساس میکنم و مواردی از این دست استفاده کنید، کارفرما را در مورد آماده بودن و قطعیت خود به تردید می‌اندازید.
در مقابل کلماتی مانند: قطعا، یقینا، همینطور است، من مطمئنم که و از این قبیل کلمات و عبارات پیام قاطع بودن و اعتماد به نفس شما را به کارفرما منتقل میکند.
اجتناب از صحبتهای غیرضروری
در اتاق مصاحبه از صحبتهای غیرضروری خودداری کنید. البته گاهی برای صمیمی کردن جو مصاحبه کمی چاشنی مزاح را در گفتگو ترکیب کرد، اما این امر کاملا به فضای مصاحبه و تیپ شخصیتی فرد مصاحبه‌گیرنده بستگی دارد و برای همه مصاحبه‌ها قابل استفاده نیست، اما بطور کل، سعی کنید تنها به سوالاتی که از شما میشود پاسخ دهید یا موضوعاتی را مطرح کنید که به واضح شدن بیشتر صحبت‌ها یا ابراز بهتر توانایی‌هایتان کمک میکند.
بنابراین، در اتاق مصاحبه از بیان مطالبی که از حوصله مصاحبه خارج است، نظیر خاطره‌گویی، مبالغه و اجرای یک استندآپ کمدی زنده خودداری کنید.
سوالات روشن کننده بپرسید
هیچ اشکالی ندارد اگر در طول مصاحبه برای روشن شدن موضوعی سوال بپرسید و یا از کارفرما و مصاحبه‌گیرنده درخواست کنید تا آن موضوع را بیشتر برای شما توضیح بدهد. این سوال پرسیدن علاوه بر اینکه باعث شفاف و واضح شدن موضوع خواهد شد، کمک میکند تا تعامل خوبی با کارفرما برقرار کنید و او را متوجه این موضوع کنید که شما به خوبی و با تمرکز بالا به صحبتهایش گوش می‌کنید.
توجه کنید که برای نشان دادن تعامل خود هر سوالی را مطرح نکرده و به سطح سوال توجه داشته باشید. در برخی از موارد، مصاحبه‌شونده سوالی را مطرح میکند که نه تنها موجب برقراری تعامل نخواهد شد، بلکه سطح توقع مصاحبه‌گیرنده نسبت به میزان درک و دانش خود را پایین می‌آورد!
تماس چشمی داشته باشید
تماس چشمی خوب و موثر سبب انتقال حس مثبت به مصاحبه‌گیرنده میشود. شما با تماس چشمی همچنین میتوانید، اعتماد به نفس، قطعیت، آمادگی، صداقت و تمرکز خود را به کارفرما منتقل کنید. البته توجه داشته باشید که تماس چشمی موثر با زل زدن به فرد مقابل، تفاوت دارد و باید حواستان به این موضوع هم باشد که تماس چشمی شما برای مخاطبتان آزاردهنده نباشد.
در حقیقت، میتوان گفت، تماس چشمی خوب و موثر مهر تأییدی بر صحت صحبتهای شماست و میتواند حسن نیت و صداقت شما را به مصاحبه‌گیرنده منتقل کنید.
گوش دادن فعال را فراموش نکنید
اینکه در طول مصاحبه، فعالانه به مصاحبه‌شونده گوش دهید، بسیار حائز اهمیت است، اما چگونه میتوان فعالانه گوش داد؟
گوش دادن فعال، نقطه مقابل گوش دادن غیر فعال است و گوش دادن غیر فعال به زمانی گفته میشود که شما در تمام طول مصاحبه همینطور بی‌حرکت و بی‌صدا و یا بدون نشان دادن هیچ تأیید و یا حتی تکذیبی به مصاحبه‌گیرنده نگاه کنید. این رفتار حس خوبی را به کارفرما منتقل نکرده و او را برای ادامه صحبت ترغیب نمی‌کند.
در مقابل، زمانی که فعالانه به صحبتهای او گوش می‌کنید، در بین صحبتهایش از کلماتی مانند: بله، درسته، همینطوره، مسلما و … استفاده می‌کنید. گاهی به نشانه تایید، سرتان را تکان می‌دهید و تماس چشمی خوبی با کارفرما برقرار خواهید کرد. همه اینها باعث میشود که فرد مصاحبه‌گیرنده با احساس بهتری مصاحبه را ادامه دهد و گاردی نسبت به شما نداشته باشد.
آهنگ کلام صعودی
شاید برایتان پیش آمده باشد که گاهی حین مکالمه با فردی متوجه انتهای جمله او نشده و آن را نشنیده باشید که در نهایت از او می‌خواهید مجدد آن جمله را تکرار کند. در واقع، این فرد به کلمات پایانی جمله خود را به اصطلاح قورت داده است. یعنی، آنقدر تن صدایش پایین آمده که شما نتوانسته‌اید انتهای جمله او را بشنوید.
این نوع آهنگ کلام نزولی، معمولا هنگامی که شخص مضطرب است یا از اعتماد به نفس خوبی برخوردار نیست، هویدا میشود. بنابراین، حتی اگر در اتاق مصاحبه دچار استرس شدید باید به نوعی این اضطراب را مدیریت کنید تا تاثیری بر آهنگ کلام شما نداشته باشد و صحبتهایتان را با همان آهنگی که شروع کرده‌اید به پایان برسانید.
مثبت صحبت کنید
بگذارید خیالتان را راحت کنم، هیچ اداره و مجموعه‌ای دنبال استخدام یا جذب یک نیروی کار ناامید که مدام غز میزند و از در و دیوار ایراد می‌گیرد، نیست. البته نگرش مثبت در تمام لحظات طول عمر از شما یک آدم برنده میسازد، اما در اتاق مصاحبه باید به طور ویژه مثبت‌نگر باشید و از جملات مثبت استفاده کنید.
شما باید به هر ترتیبی که میتوانید حس مثبت خود را به کارفرما منتقل کرده و از به کار بردن جملات و بروز احساسات منفی جلوگیری کنید. به عنوان مثال، فردی را در نظر بگیرید که به محض ورود به اتاق مصاحبه و بعد از سلام و احوالپرسی شروع میکند به غر زدن و میگوید: « شرکتتون خیلی دور بود کلی راه اومدم و خط مترو عوض کردم تا به اینجا برسم! کارمند دم در اصلا برخورد خوبی با مراجعین نداشت. ای کاش مصاحبه رو به یه روز دیگه موکول میکردید.»
به نظر شما شانس این فرد برای جذب و استخدام در آن موقعیت شغلی چند درصد است؟ البته شاید خود این فرد، اینگونه تصور کند که با این اظهار نظرها جو اتاق مصاحبه خودمانی‌تر و صمیمی‌تر خواهد شد، اما این نظرات منفی تنها نتیجه عکس و منفی خواهد داشت.
به جای جملاتی که بار منفی دارند، میتوان از جملاتی با بار مثبت استفاده کرد. به عنوان مثال، فرد مذکور میتواند بگوید: «شرکتتون در منطقه خوش آب و هوایی قرار داره. مصاحبه رو در زمان خوبی برگزار کردید. ممنونم که امروز فرصتتون رو در اختیارم گذاشتین.»
در مثال بالا، شاید شرکت مذکور در منطقه خوش آب و هوایی هم نبوده و یا آن مصاحبه اصلا در موقعیت و شرایط خوبی برگزار نشده باشد، اما باید در مصاحبه اول و برخورد اولتان با کارفرما کمی از آرایه اغراق برای انتقال حس مثبت درست کنید.
از بدگویی دوری کنید
یکی از ملاک‌های اکثر کارفرماها برای جذب پرسنل، نوع صحبت کردن و اظهار نظر آنها درباره شرکت یا مجموعه قبلی است که در آن مشغول به کار بوده‌اند. حتی اگر در آن شرکت از موقعیت خوبی برخوردار نبوده و یا از برخورد عوامل آن مجموعه با خودتان احساس رضایت نمی‌کردید، باز هم نباید درباره جایی که قبلا در آن مشغول به کار بوده‌اید، بدگویی کرده و عوامل آن را زیر سوال ببرید.
با این کار این ذهنیت در ذهن مصاحبه‌کننده ایجاد میشود که وقتی شما از همکاران و مافوق قبلی خود بدگویی می‌کنید، به احتمال زیاد درباره شرکت یا مجموعه جدیدی که قصد استخدام در آن را دارید هم همین رویه را در پیش خواهید گرفت.
کلام آخر
در اتاق مصاحبه، تنها یک چیز برای کارفرما یا مصاحبه‌گیرنده اهمیت دارد و آن هم این است که آیا شما توانایی قبول مسئولیت شغلی مورد نظر را دارید یا خیر. بدین ترتیب، او تلاش میکند تا به واسطه پاسخ‌های شما، فن بیان، زبان بدن و تک تک حرکاتتان به این موضوع پی ببرد و مناسبترین فرد را برای آن جایگاه شغلی انتخاب کند.
حال مناسبترین فرد برای آن موقعیت شغلی چه کسی است؟ مسلما فردیست که از هر لحاظ با آمادگی کامل وارد اتاق مصاحبه میشود. این آمادگی میسر نمی‌شود، مگر با آموزش و تمرین. برای کسب آمادگی میتوانید از راهنمایی افراد متخصص در این حوزه استفاده کرده و یا در دوره‌های یادگیری فن بیان شرکت کنید.
