تست هوش ریون یک نوع آزمون شناسایی هوش است که در سال 1936 توسط فردی به نام جان ریون پایه‌ریزی و ابداع شد. در این آزمون، شرکت‌کننده باید در میان الگوها و تصاویر مختلف، قطعه گمشده‌ای را که کامل‌کننده الگو است پیدا کند. این تست روانشناسی اهمیت زیادی در شناخت هوش کودکان و بزرگسالان دارد و حتی می‌تواند امکان وجود برخی از اختلالات ذهنی مانند اوتیسم را در کودکان تشخیص دهد.
ما قصد داریم در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به تاریخچه تست هوش ریون و کارکرد آن بپردازیم. در ادامه نیز، چند سایت معتبر معرفی می‌کنیم که شما در آن می‌توانید این تست را انجام دهید تا توانایی‌های شناختی خود را مورد سنجش و بررسی قرار دهید. تا پایان این مقاله همراه ما باشید تا با این سایتهای فارسی و ویژگی‌های مهم آنها آشنا شوید.
تاریخچه تست هوش ریون
در حوزه ارزیابی هوش، تعداد کمی از آزمونها به اندازه ماتریس‌های پیشروی Raven تأثیر عمیقی داشته‌اند. این تست که توسط روانشناس بریتانیایی «جان کارلایل ریون» در دهه 1930 ساخته شد، به ابزاری ضروری برای محققان و متخصصان تبدیل شده است و بینش‌های منحصر به فردی را در مورد توانایی‌های شناختی انسان ارائه می‌دهد.
قرن بیستم و نیاز به یک آزمون جدید و بی‌طرفانه
اوایل قرن بیستم شاهد علاقه فزاینده‌ای به حوزه روانسنجی بود؛ زیرا محققان به دنبال توسعه ارزیابی‌هایی بودند که بتوانند هوش انسان را به دقت اندازه‌گیری کنند. بسیاری از آزمون‌های موجود در آن زمان به‌شدت تحت تأثیر عوامل فرهنگی، زبانی و آموزشی بوده و به‌عنوان معیاری برای سنجش توانایی شناختی عمومی، کمتر قابل اعتماد بودند.
دولت بریتانیا به دنبال آزمونی عملی و فرهنگی برای ارزیابی توانایی‌های فکری پرسنل نظامی در طول جنگ جهانی دوم بود. این آزمون باید برای اجرا آسان و قادر به ارزیابی افراد با پیشینه‌های فرهنگی و آموزشی متنوع باشد. در مقابل این پس‌زمینه بود که ریون، روانشناس جوان، نیاز به ارزیابی بی‌طرف‌تر را تشخیص داد؛ ارزیابی‌ای که می‌توانست از این سوگیری‌ها فراتر رفته و بازتابی واقعی از ظرفیت فکری افراد ارائه دهد.
تولد ماتریس‌های پیشرونده تست هوش ریون
ریون سفری بلندپروازانه را برای ایجاد آزمونی آغاز کرد که از محدودیت‌های زبان، فرهنگ و آموزش فارغ باشد. نتیجه آن، ماتریس‌های پیشروی ریون بود؛ یک آزمون غیرکلامی متشکل از یک سری الگوها و تصاویر انتزاعی.
در این آزمون، به شرکت‌کنندگان ماتریسی از تصاویر ارائه می‌شود که یک تصویر آن از دست رفته است. سپس از آنها خواسته می‌شود تصویری را که به طور منطقی الگو را کامل می‌کند از مجموعه‌ای از گزینه‌های داده شده انتخاب کنند. با پیشرفت افراد در آزمون، الگوها به طور فزاینده‌ای پیچیده می‌شوند و به تلاش ذهنی بیشتر و مهارت‌های استدلالی پیشرفته‌تری نیاز دارند.
اصول و اهداف ریون
طراحی ماتریس‌های ریون بر اساس دو اصل اصلی هدایت می‌شد و هدف آن سنجش توانایی ایجاد روابط ادراکی و استدلال انتزاعی بود؛ مهارتی که به عنوان «هوش سیال» نیز شناخته می‌شود.
تست هوش ریون به دنبال آن بود که تأثیر عوامل خارجی مانند زبان و زمینه فرهنگی را بر عملکرد آزمون به حداقل برساند. با تمرکز بر این اصول، ریون با موفقیت ارزیابی‌ای را ایجاد کرد که هم در سطح جهانی قابل اجرا بود و هم می‌توانست بینشی در مورد توانایی‌های شناختی یک فرد ارائه دهد.
تست ماتریس ریون چه چیزی را اندازه‌گیری می‌کند؟
مقاله «ماتریس‌های پیشرونده: آزمون ادراکی هوش» نوشته جان ریون که در سال 1938 منتشر شد، اثری مهم در زمینه روانشناسی شناختی محسوب می‌شود. یکی از یافته‌های مهم مقاله این است که آزمون ماتریس‌های پیشرونده ریون (RPM) قادر به اندازه‌گیری نوع خاصی از هوش است که به عنوان هوش سیال شناخته می‌شود.
هوش سیال به توانایی استدلال انتزاعی، حل مسائل و یادگیری اطلاعات جدید اشاره دارد. این یک جنبه کلیدی از توانایی شناختی در نظر گرفته می‌شود و تصور می‌شود که ارتباط نزدیکی با توانایی یادگیری و سازگاری با موقعیت‌های جدید دارد. آزمون RPM با معیارهای هوش سیال، با ضریب همبستگی 0.75 همبستگی بالایی دارد.
تست هوش ریون بر اساس اصل «پردازش اطلاعات» است و نشان می‌دهد رفتار هوشمند، از توانایی مغز برای درک، رمزگذاری، تبدیل و استفاده از اطلاعات برای حل مشکلات ناشی می‌شود. ماتریس‌های Raven برای ارزیابی توانایی فرد در موارد زیر طراحی شده‌اند:
مشاهده و شناسایی الگوها
آزمون‌دهندگان باید ساختار زیربنایی محرک‌های بصری را تشخیص دهند تا تصویر گمشده‌ای را که الگو را کامل می‌کند، مشخص کنند.
تجزیه، تحلیل و پردازش اطلاعات
افراد باید اطلاعات داده‌شده را پردازش کنند و از استدلال منطقی برای استنتاج پاسخ صحیح از گزینه‌های موجود استفاده کنند.
سازگاری با افزایش دشواری
با پیشرفت آزمون، پیچیدگی الگوها افزایش می‌یابد و سطوح بالاتری از تفکر انتزاعی و توانایی‌های حل مسئله را می‌طلبد.
توجه و تمرکز پایدار
ماتریس‌های ریون به تمرکز و تلاش ذهنی پایدار نیاز دارند و توانایی فرد را برای حفظ توجه و پشتکار در طول ارزیابی آزمایش می‌کند.
دلایل پایایی و اعتبار تست هوش ریون
تست هوش ریون، با وجود اینکه حدود یک قرن قدمت دارد، همچنان مورد توجه روانشناسان و پژوهشگران است و از آن به عنوان یک منبع مهم برای سنجش توانایی‌های شناختی کودکان و بزرگسالان استفاده می‌شود. برخی از دلایل این اعتبار شامل موارد زیر است:
1. قابلیت اطمینان تست – آزمون مجدد
یکی از یافته‌های کلیدی مطالعه اولیه توسط ریون در 1938 این بود که آزمون ریون دارای سطوح بالایی از قابلیت اطمینان مجدد آزمون – آزمون بود. این مطالعه نشان داد که ضریب همبستگی ارزیابی مجدد برای آزمون RPM 0.89 بود که سطح بالایی از پایایی در نظر گرفته می‌شود و ضریب اطمینان تقسیم نصف 0.91 بود.
بر اساس این نتایج، افرادی که چندین بار در آزمون شرکت می‌کنند، نمرات مشابهی کسب می‌کنند؛ یعنی آزمون یک صفت یا ویژگی پایدار را اندازه‌گیری می‌کند. علاوه بر این، تست ریون قادر است به طور مداوم توانایی شناختی افراد را در طول زمان اندازه‌گیری کند و از سازگاری درونی بالایی برخوردار است.
2. اعتبار ساخت
آزمون ریون با سایر معیارهای توانایی شناختی، مانند مقیاس بینه – سایمون، با ضریب همبستگی 0.77 همبستگی بالایی دارد. این نشان می‌دهد که این آزمون معیاری معتبر برای سنجش هوش است؛ زیرا می‌تواند نمرات سایر معیارهای توانایی شناختی را نیز پیش‌بینی کند.
3. اعتبار معیار
علاوه بر این، مطالعه ریون نشان داد که آزمون RPM دارای سطح بالایی از اعتبار وابسته به معیار است؛ به این معنی که مشخص شده است که با معیارهای دیگری ارتباط دارد که مرتبط با سازه در حال اندازه‌گیری هستند. این مطالعه نشان داد که نمرات آزمون ریون با سطح تحصیلات (r = 0.61)، شغل (r = 0.56) و درآمد (r = 0.46) همبستگی مثبت دارد.
این یافته‌ها نشان می‌دهد افرادی که در تست هوش ریون نمره خوبی می‌گیرند، سطح تحصیلات بالاتر، مشاغل با موقعیت بالاتر و درآمد بالاتری دارند که همگی عواملی هستند که اغلب با توانایی شناختی بالا مرتبط هستند.
به طور خلاصه، آزمون ماتریس‌های پیشرونده ریون، معیاری پرکاربرد و تثبیت‌شده برای سنجش توانایی شناختی است که بارها امتحانش را در موقعیت‌های گوناگون پس داده است.
4. فرهنگ عادلانه بودن آزمون ریون
این مقاله همچنین شواهدی را ارائه کرد که نشان می‌دهد آزمون ریون از نظر فرهنگی منصفانه است و تحت تأثیر پیشینه‌های فرهنگی یا آموزشی خاص قرار نمی‌گیرد. ریون RPM را روی نمونه‌ای متشکل از 400 آزمودنی از جمله افرادی از فرهنگ‌ها و زمینه‌های تحصیلی مختلف آزمایش کرد و دریافت که این آزمون برای همه گروه‌ها به یک اندازه قابل اعتماد و معتبر است. به طور خاص، تفاوت معناداری در نمرات آزمون بین گروه‌های فرهنگی مختلف وجود نداشت و بین نمرات آزمون و سطح تحصیلات همبستگی معنی داری دیده نشد.
آزمون ماتریس‌های پیشرونده ریون در مطالعات بین فرهنگی مختلف برای مقایسه توانایی‌های شناختی در جمعیت‌های مختلف استفاده شده است.
مطالعه‌ای که در اواخر دهه 1970 انجام شد، توانایی‌های شناختی کودکان روستایی در کانادا را با کودکان کاناد‌ایی ساکن در مناطق شهری مقایسه کرد. نتایج نشان داد که کودکان روستایی به خوبی همتایان شهری خود عمل می‌کنند؛ این موضوع نشان می‌دهد این آزمون واقعاً در اندازه‌گیری هوش سیال در میان گروه‌های فرهنگی مختلف مؤثر است. بنابراین تضمین می‌کند که نسبت به گروه خاصی از افراد مغرضانه نیست.
نقش ماتریس‌های پیشرونده تست هوش ریون در تشخیص اوتیسم
تست ماتریس‌های پیشرونده ریون در تحقیقات و محیط‌های بالینی برای ارزیابی توانایی‌های شناختی افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) استفاده شده است. توانایی‌های شناختی در افراد مبتلا به اوتیسم می‌تواند به طور گسترده‌ای متفاوت باشد، به طوری که برخی از آنها دارای ناتوانی‌های ذهنی هستند و برخی دیگر دارای هوش متوسط یا بالاتر از حد متوسط هستند.
تست ماتریس ریون به دلایل مختلفی می‌تواند برای ارزیابی توانایی‌های شناختی در افراد مبتلا به اوتیسم مفید باشد:
ماهیت غیرکلامی
این آزمون در درجه اول غیرکلامی است و بر استدلال انتزاعی و حل مسئله تمرکز دارد. بنابراین می‌تواند برای افراد مبتلا به اوتیسم که ممکن است در ارتباط کلامی یا درک زبان مشکلاتی داشته باشند مفید باشد.
به حداقل رساندن تعصبات زبانی و فرهنگی
آزمون ماتریس ریون برای به حداقل رساندن تأثیر عوامل زبانی و فرهنگی طراحی شده است؛ بنابراین می‌تواند برای ارزیابی توانایی‌های شناختی در افراد مبتلا به اوتیسم که ممکن است رشد زبانی غیرمعمول داشته باشند یا از پس‌زمینه‌های فرهنگی متنوعی باشند، مفید باشد.
تشخیص الگو و توانایی‌های بصری – فضایی
برخی از افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است دارای نقاط قوتی در تشخیص الگو و توانایی‌های بصری – فضایی باشند که در تست هوش ریون بر آن تاکید شده است. در نتیجه، این آزمون ممکن است ارزیابی دقیق‌تری از توانایی‌های شناختی آنها در مقایسه با سایر آزمون‌های هوشی که بیشتر بر مهارت‌های کلامی متکی هستند، ارائه دهد.
توجه به این نکته مهم است که عملکرد افراد مبتلا به اوتیسم در تست ماتریس ریون می‌تواند بسیار متفاوت باشد و این موضوع، منعکس‌کننده ناهمگونی طیف اوتیسم است.
برخی از افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است در آزمون عملکرد خوبی داشته باشند، در حالی که برخی دیگر با جنبه‌های مختلف آزمون مانند توجه، حافظه فعال یا انعطاف‌پذیری ذهنی دست‌وپنجه نرم کنند.
معرفی سایت معتبر برای تست هوش ریون
تا این بخش از مقاله دانشگاه کسب و کار با تاریخچه تست هوش ریون و کاربردهای آن آشنا شدید. اگر قصد دارید با استفاده از این تست، توانایی‌های شناختی و مهارت‌های هوش خود را کشف کنید، خواندن این بخش از مقاله را از دست ندهید. ما در اینجا ده سایت معتبر معرفی کرده‌ایم که شما می‌توانید در آن این تست را انجام دهید و از تفسیرهای رایگان و تخصصی بهره‌مند شوید:
1. سایت کاربوم
کاربوم یک پلتفرم تخصصی در حوزه خدمات جذب و استخدام است که تلاش می‌کند راهکارهایی جامع و یکپارچه برای مسائل کاریابی و منابع انسانی ارائه کند. شما در این سایت می‌توانید علاوه بر مشاهده جدیدترین آگهی‌های استخدام مرتبط با خود، از خدمات دیگری مانند رزومه ساز آنلاین، تست شخصیت شناسی و مقالات آموزشی بهره‌مند شوید.
در سایت کاربوم، تست هوش ریون به صورت رایگان ارائه شده است. شما می‌توانید با ورود به بخش «تست شخصیت شناسی» در این سایت، به 60 سوال آزمون ریون پاسخ دهید و پس از آن، تفسیر آزمون را مطالعه کنید.
2. معرفی سایت ای سنج
گروه «سنجشگران نسل جوان» با نام مختصر ای سنج، فعالیت خود را در سال 1397 با هدف ارائه انواع تست روانشناسی و شخصیت‌شناسی آغاز کرد. این سایت متشکل از یک تیم پویا و هدفمند از افراد متخصص در رشته‌های روانشناسی، روانسنجی، جامعه شناسی و مدیریت است که دائما تلاش می‌کنند دانش و اطلاعات خود را دقیق و به‌روز نگه دارند.
شما در سایت ای سنج می‌توانید به صورت رایگان در آزمون ریون شرکت کنید. این آزمون تاکنون توسط بیش از یک میلیون نفر از کاربران انجام شده است و یکی از معتبرترین تست‌های IQ در ایران محسوب می‌شود. برای انجام این تست در سایت ای‌سنج، می‌توانید با کلیک بر لینک زیر وارد سایت آن شوید.
3. سایت جعبه ابزار ذهنی
جعبه ابزار ذهنی یک پنل تخصصی در حوزه انواع تست روانشناسی و هوش است که در آن آزمون‌های بالینی، شخصیت‌شناسی، شغلی، تحصیلی، مهارت سنجی و… ارائه شده است. یکی از بهترین امکانات سایت جعبه ابزار ذهنی، امکان دسترسی به پنل شخصی برای مشاوران و روانشناسان است که در آن می‌توانند تست دلخواه خود را بسازند و از تفسیرهای تخصصی آن بهره‌مند شوند.
در سایت جعبه ابزار ذهنی، تست هوش ریون برای بزرگسالان به صورت رایگان قرار گرفته است. مدت زمان پاسخگویی به این آزمون در حدود 20 دقیقه است و در پایان، امکان تفسیر تخصصی برای علاقه‌مندان دارد. برای انجام این آزمون و بهره‌مندی از سایر خدمات این سایت، از طریق لینک زیر وارد آن شوید.
لینک ورود به سایت جعبه ابزار ذهنی
4. موسسه آبرنگ
موسسه آبرنگ با تمرکز بر شناسایی تفاوت‌های فردی کودکان و نوجوانان و ارتقای سطح توانمندی‌های آنان به همت جمعی از اساتید دانشگاه‌های مختلف کشور در سال 1394 فعالیت خود را آغاز کرد.
محور اصلی فعالیت فعالیت این موسسه فرهنگ‌سازی در حیطه شناسایی و رشد توانمندی‌های دانش آموزان می‌باشد؛ حیطه‌ای که در کشور ما به دلیل تمرکز بر یکسان‌سازی آموزشی مورد غفلت قرار گرفته است.
شما در سایت آبرنگ می‌توانید از تنوع انواع تست هوش، تست شخصیت‌شناسی و آزمون مهارت‌های شغلی و سازمانی بهره‌مند شوید. برای انجام این آزمونها لازم است ابتدا از طریق وارد کردن اطلاعات شخصی خود ثبت‌نام کنید، سپس وارد سامانه آزمونها شوید. در این سایت دوره‌‌های آموزشی متعددی نیز ارائه شده است که بیشتر مخصوص کودکان نوجوانان و با هدف تقویت مهارت‌های شناختی و استعدادیابی آنها می‌باشد.
لینک ورود به سامانه استعدادیابی آبرنگ
5. سایت گروه سوشیانت
سوشیانت یک سایت تخصصی در حوزه مشاوره کسب و کار، دیجیتال مارکتینگ، تبلیغات و… است که خدمات متعددی به کاربران خود ارائه می‌دهد. شما در این سایت می‌توانید انواع تست هوش و روانشناسی را به صورت رایگان یا با پرداخت هزینه انجام دهید. برخی از تست‌های ارائه‌شده در سوشیانت عبارت است از:
- آزمون شخصیت رنگی فروش
- تست هوش ریون
- آزمون MBTI
- تست کهن الگوها
- آزمون هوش هیجانی (EQ)
- آزمون سبک‌های تفکر استرنبرگ
- آزمون طرحواره‌های شخصیتی
- آزمون ارزیابی سطح خلاقیت و…
انجام آزمون ریون در این سایت رایگان است و برای آن مدت زمان 45 دقیقه‌ای در نظر گرفته شده است. بازه سنی انجام آن نیز 5+ سال می‌باشد. برای ورود به سایت سوشیانت و بهره‌مندی از خدمات آن بر روی لینک زیر کلیک کنید.
لینک ورود به سایت گروه سوشیانت
6. معرفی موسسه برآیند
برآیند یک سایت کاربردی برای رشد و توسعه فردی افراد است. در این سایت به صورت تخصصی مطالب و مقالات آموزشی در موضوعات روانشناسی، روابط اجتماعی، خودآگاهی، مهارت‌های شخصی و انواع اختلالات روانی ارائه شده است. علاوه بر این موارد، شما در سایت برآیند می‌توانید از انواع تست‌های روانشناسی مانند تست هوش ریون، تست IQ کودکان، آزمون اضطراب اجتماعی، رغبت‌سنجی تحصیلی و شغلی و… نیز بهره‌مند شوید.
انجام تست هوش ریون در سایت برآیند رایگان نیست و لازم است پیش از شروع آزمون، هزینه پرداخت کنید. در پایان آزمون، شما می‌توانید از تفسیر و تحلیل کامل و دقیق تست نیز بهره‌مند شوید. برای ورود به سایت برآیند بر روی لینک زیر کلیک کنید.
لینک ورود به سایت موسسه برآیند
7. سایت سنجمان
سایت سنجمان یکی دیگر از سایتهای کاربردی در حوزه ارائه انواع تست هوش و آزمون شخصیت‌شناسی است که در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به شما معرفی می‌کنیم.
هدف اصلی این سایت ارائه خدمات و ابزارهای کاربردی برای کمک به بهبود فعالیت‌های سازمان‌ها و مدیران است. با این‌حال، در بخش «تست‌های روانشناسی» آن بیش از 10 آزمون هوشمند وجود دارد که با دقت و هوشمندی طراحی شده و در اختیار کاربران قرار گرفته است.
شما در سایت سنجمان می‌توانید با پرداخت هزینه از خدمات طراحی و تفسیر انواع آزمونها مانند؛ تست هوش گاردنر، آزمون تیپ‌شناسی تحصیلی، تست شخصیت‌شناسی انیاگرام، آزمون مایرز – بریگز و… بهره‌مند شوید. تست هوش ریون در این سایت قیمت خوبی دارد و با پایان زمان 40 دقیقه‌ای، نمونه کارنامه و تفسیر ان را در اختیار شما قرار می‌دهد.
8. سایت ایران تلنت
ایران تلنت سایت تخصصی برای انجام آزمون‌های مهارتی و روانشناسی با هدف شناخت شایستگی‌های شغلی در جهت پیدا کردن شغل متناسب برای افراد جویای کار و کارفرمایان است. شما با انجام تست‌های تخصصی در این سایت می‌توانید ویژگی‌های شخصیتی خود را بهتر بشناسید و سپس با توجه به آن، برای آینده شغلی خود تصمیم گیری کنید.
تست هوش ریون یکی از انواع تست‌های هوش در ایران تلنت است که با 36 سوال در 60 دقیقه طراحی شده است. برای انجام این آزمون تخصصی و دستیابی به تفسیر پیشرفته آن می‌توانید از طریق لینک زیر وارد سایت شوید و با پرداخت هزینه، سوالات آزمون را مشاهده کنید.
سخن پایانی
تست هوش نوعی آزمون روانشناسی است که با توجه به برخی از معیارهای خاص، به بررسی میزان هوش و استعداد افراد در گروه‌های سنی مختلف می‌پردازد. یکی از مشهورترین انواع این آزمونها، تست هوش ریون یا IQ پیشرفته است که حدود یک قرن پیش توسط جان ریون طراحی شد. این تست شامل سوالات تصویری خاصی است که هوش سیال و استدلال انتزاعی افراد را اندازه‌گیری می‌کند و نتایج دقیق و قابل قبولی دارد.
ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار تاریخچه این تست هوش را بررسی کردیم و برخی از کاربردهای آن را شرح دادیم. سپس چند سایت معتبر معرفی کردیم که شما با مراجعه به آنها می‌توانید این آزمون را به صورت رایگان انجام داده و استدلال انتزاعی خود را بررسی کنید. نظر شما درباره آزمون ریون چیست؟ آیا تاکنون در این آزمون شرکت کرده‌اید؟ نظرات ارزشمند خود را با ما در میان بگذارید.
