هنگامی که راجع به رشته های پرطرفدار در گروه علوم تجربی صحبت میکنیم، قطعاً نمیتوان بر روی محبوبیت رشته دامپزشکی در میان داوطلبان کنکور چشم پوشید. همان طور که نام این رشته نشان میدهد، دانشجویانی که این رشته را برای تحصیل انتخاب میکنند، در طول تحصیل خود با حیوانات مختلفی سر و کار خواهند داشت. از جمله موضوعاتی که دانشجویان رشته دامپزشکی درباره آن مطالعه میکنند می توان به بررسی کردن و کنترل بهداشت محصولات دامی، تشخیص دادن بیماریهای مختلف در میان حیوانات، درمان این بیماریها، اطلاعات جامع درباره بیماریهای مشترک در میان انسان و حیوانات و… اشاره کرد.
اگر قصد دارید وارد این رشته تحصیلی شوید، باید بدانید که شرط لازم برای انتخاب این رشته داشتن علاقه نسبت به حیوانات مختلف است. در واقع تنها افرادی میتوانند در رشته دامپزشکی به صورت موفق عمل کنند که از علاقه بسیاری برخوردار باشند. در این مقاله از مجموعه مقالات دانشگاه کسب و کار میخواهیم به صورت جامع رشته دامپزشکی را در کنار هم بررسی کنیم و با آینده، چالشها و فرصت های این رشته بیشتر آشنا شویم. اگر به این رشته علاقهمند هستید و یا دوست دارید بیشتر درباره این رشته بدانید، حتماً تیم ما را تا انتهای این مقاله همراهی کنید.
معرفی رشته دامپزشکی
در واقع رشته دامپزشکی در گروه رشته های دکتری حرفهای قرار دارد. به همین دلیل مانند سایر رشته های این گروه طول دوره تحصیل این رشته به صورت حدودی برابر شش سال است. همان طور که میدانید این رشته یکی از محبوبترین رشته های زیر گروه یک علوم تجربی است. می توان گفت که رشته دامپزشکی بعد از پزشکی، دندان پزشکی و داروسازی، چهارمین رشته پرمتقاضی در کنکور سراسری میباشد. از این رو می توان فهمید که رقابت برای دستیابی به صندلیهای این رشته بسیار شدید است. همان طور که در قسمت مقدمه نیز بیان کردیم، وظایف اصلی این رشته برابر بازرسی و کنترل مواد غذایی دامی از نظر بهداشتی، پیشگیری کردن و یا درمان بیماریهای حیوانات مختلف و همچنین تشخیص و شناخت بیماریهای حیوانات است.
فارغ التحصیلان این رشته در واقع با بیماریهای انسانی برخوردی نخواهند داشت، مگر این که این بیماریها در میان حیوان و انسان به صورت مشترک وجود داشته باشد. موضوع دیگری که دانشجویان رشته دامپزشکی درباره آن مطالعه خواهند کرد بهداشت تغذیه دامها و نظارت بر روی آنها خواهد بود. در یک جمله می توان این رشته را این گونه معرفی کرد که دامپزشکی رشتهای است که متخصصان آن بر روی تمامی ابعاد سلامت و بهداشت دامها و حیوانات نظارت دارند. تمرکز فارغ التحصیلان این رشته بر روی دامها به دلیل این که این دسته از حیوانات از ارزش غذایی برای انسان برخوردار هستند بیشتر است.
تفاوت کاردانی دامپزشکی با دکتری عمومی
در حوزه علوم دامپزشکی، دو رشته دیگر نیز وجود دارد: یکی در زمینه دامپزشکی و دیگری در علوم آزمایشگاهی این رشته! این دو رشته همانند دکتری عمومی از طریق آزمون کنکور سراسری دانشجو میپذیرند. با این حال، این دو رشته با رشته دکتری عمومی دامپزشکی تفاوتهای عمدهای دارند. به طور کلی، داوطلبان با رتبههای پایینتر میتوانند در این دو رشته پذیرفته شوند، در حالی که برای ورود به برنامه دکتری عمومی دامپزشکی نیاز به رتبه بالاتری است. لطفاً توجه داشته باشید که برای راه اندازی یک کلینیک یا داروخانه دامپزشکی، حداقل شما باید مدرک دکترای دامپزشکی را در اختیار داشته باشید. افرادی که فقط مدرک کاردانی، کارشناسی یا کارشناسی ارشد در رشته دامپزشکی دارند، اجازه تأسیس نخواهند داشت.
بررسی ظرفیت دانشگاههای کشور برای رشته دامپزشکی
در حال حاضر، تقریباً ۱۲ مؤسسه آموزش عالی دولتی در سراسر کشور وجود دارند که برنامه دکترای تخصصی دامپزشکی را ارائه میدهند و هر ساله کمتر از ۱۰۰۰ نفر از طریق آزمون ورودی به عنوان دانشجوی دامپزشکی پذیرفته میشوند. این دانشگاهها شامل دانشگاههای تهران، شیراز، فردوسی مشهد، تبریز، لرستان، شهید باهنر کرمان، رازی کرمانشاه، شهید چمران اهواز، شهرکرد، ارومیه، سمنان و زابل هستند که در حال حاضر دانشجویان را برای برنامه دکترای حرفهای دامپزشکی از طریق آزمون ورودی کنکور سراسری میپذیرند.
توجه داشته باشید که دانشگاه تهران، که مستقل از دانشگاه علوم پزشکی تهران فعالیت میکند، برنامه دکترای حرفهای دامپزشکی را ارائه میدهد. در حالی که دانشگاه علوم پزشکی تهران، که تحت نظر وزارت بهداشت است، برنامههایی مانند پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی را ارائه میدهد اما برنامه دکترای حرفهای دامپزشکی را ندارد. پس وقتی میگویید دامپزشکی در دانشگاه تهران منظور شما خود دانشگاه تهران است، نه دانشگاه علوم پزشکی تهران!
به عنوان مثال، وقتی از دامپزشکی در اهواز صحبت میکنیم، منظورمان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز نیست، بلکه به دانشگاه شهید چمران اهواز اشاره داریم. به عبارت دیگر، دانشجویان رشته دامپزشکی در همان دانشگاهی که دانشجویان رشتههای پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و فیزیوتراپی در آن تحصیل میکنند، حضور ندارند و در یک دانشگاه متفاوت تحصیل میکنند. در دانشگاهها، دورههای دامپزشکی در دو حالت مختلف روزانه و شبانه، برگزار میشود. اما تنها دانشجویان شبانه میبایست هزینه تحصیلی پرداخت کنند و معمولاً به آنها امکان استفاده از خوابگاه دولتی نمیدهند، در حالی که دانشجویان روزانه این امکان را دارند. همچنین، در این رشته، تعداد پذیرفته شدههای مذکر و مؤنث یکسان نیست و جنسیت در قبول شدن در این رشته نقش خاصی ندارد.
نگاهی به بازار کار این حوزه
هنگامی که قصد تحصیل در رشته دامپزشکی را دارید، باید با دقت فراوان اقدام کنید. حتماً از مشاورین متخصص در این حوزه برای کمک در انتخاب رشته استفاده کنید. با دریافت اطلاعات کامل درباره رشته و شرایط تحصیلی و کاری آن، به سمت دامپزشکی حرکت کنید. آمارها نشان میدهد که تقریباً ۷۰ درصد از دانشجویان پذیرفته شده در این رشته، در نیمه راه، دانشگاه را ترک کرده یا رشته خود را تغییر میدهند.
اگر فقط به دنبال یک مدرک دکترا و اعتبار حرفهای هستید و قصد دارید به عنوان یک دامپزشک فعالیت کنید، شاید بهتر باشد در این لحظه تصمیم خود را بازبینی کنید. همانند سایر مشاغل، علاقه، اراده و صبر برای موفقیت در دامپزشکی ضروری است. برای پیشرفت در این حوزه، ورود به بازار کار و کسب درآمد مناسب، باید تلاش کنید و در نظر داشته باشید که هیچ چیز بدون تلاش و به صورت ناگهانی به دست نخواهد آمد. پس از اتمام تحصیلات، دانش آموختگان علوم دامپزشکی قادر به ایجاد کلینیک خصوصی یا داروخانه هستند. به طور کلی، دامپزشکان میتوانند در مراکز متنوعی فعالیت کنند و مسئولیتهای بسیاری را بر عهده بگیرند. محل و نوع فعالیت یک دامپزشک پس از فارغالتحصیل شدن، به میزان زیادی به توانمندیها و علاقهمندیهای فردی او بستگی دارد.
چرا وارد رشته دامپزشکی شویم؟
در قسمتهای قبلی، ما به بررسی علم دامپزشکی و اهمیت آن در جوامع پرداختیم. بر اساس آنچه در تیترهای گذشته گفته شد، علم دامپزشکی یک حوزه است که بدون آن تأمین امنیت غذایی در جامعه غیرممکن است. این امر به خاطر این است که نظارت و حفظ سلامت مواد غذایی از وظایف اصلی دامپزشکان است. ممکن است جالب باشد بدانید که پس از صنعت نفت، پرورش دام دارای اهمیت بالایی در اقتصاد ملی است. بنابراین، باید همه اقدامات لازم برای حفظ این صنعت انجام شود. دامپزشکان با توانمندیها و مهارتهای خود، نقش محوری در حفظ این صنعت را بازی میکنند.
در پیشگیری از گسترش علل بیماریهای حیوانات، بهبود وضعیت بهداشت عمومی، حفظ طبیعت و برقراری توازن در سیستم زیستی، تأمین رفاه حال حیوانات، معالجه و مدیریت بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان، به دامپزشکی در جامعه احتیاج داریم. دامپزشکی یک حوزه است که نقش مهمی در تقویت اقتصاد ملی دارد. این حرفه با حمایت از دامداران، به توسعه اقتصاد کشور کمک میکند. دامپزشکی نه تنها به پیشرفت در حوزه خود یاری میرساند، بلکه بر روی رشته پزشکی نیز تأثیر گذار است. برای نمونه، روش جراحی لاپاراسکوپی ابتدا توسط دامپزشکان بر روی حیوانات اعمال شد و سپس پزشکان انسان این روش را برای جراحیهای انسانی به کار بردند.
آیا این رشته مشمول طرح اجباری دو ساله است؟
باید توجه داشت که علم دامپزشکی در لیست رشتههای دانشگاه علوم پزشکی قرار نگرفته است، در نتیجه، برنامه اجباری دو سال خدمت را نیز ندارد. این حوزه تحصیلی با دیگر رشتهها مثل پزشکی و پیراپزشکی که با افراد در تماس هستند، تفاوت دارد. در اینجا، بیماران شما انسان نیستند و زبان شما را به آسانی درک نمیکنند. بنابراین، شما باید علاقه عمیقی به حیوانات داشته باشید تا بتوانید در این حوزه تحصیل کنید و با انگیزه و تلاش کافی، این مسیر را طی کنید. در ادامه این مقاله به این موضوع میپردازیم که تحصیل در رشته دامپزشکی برای چه افرادی مناسب است. تا انتهای این مقاله تیم دانشگاه کسب و کار را همراهی کنید.
تحصیل در رشته دامپزشکی برای چه افرادی مناسب است؟
برای پیوستن به هر حوزه تحصیلی و کسب مهارت در آن، همچنین برای ورود به بازار کار، باید با دقت و برنامه ریزی عمل کنید. باید درک دقیقی از توانمندیهای خود داشته باشید و بفهمید که رشتهای که علاقهمند به آن هستید به چه مهارتهایی احتیاج دارد و آیا با شرایط شما سازگار است یا خیر. برای رسیدن به موفقیت در حوزه دامپزشکی، نیز لازم است که داوطلبان ویژگیهای خاصی را داشته باشند که در این قسمت به آنها اشاره میکنیم.
- حیوانات را دوست داشته باشید: برای انتخاب کردن تحصیل در رشته دامپزشکی، یکی از شاخصهای مهم، عشق و علاقه فرد به جانوران است. کسانی که میخواهند در این حوزه تحصیل کنند باید دوستدار جانوران باشند و توانایی برقراری رابطه مناسب با آنها را داشته باشند.
- از حیوانات نترسید: تنها دوست داشتن حیوانات کافی نیست. کسانی که میخواهند در حوزه ی مربوط به حیوانات تحصیل کنند یا وارد بازار کار شوند، نباید از جانوران هراس داشته باشند یا به عبارت دیگر، نباید فوبیای سگ یا گربه داشته باشند. هراس از جانوران میتواند در مسیر تحصیل و کار موجب شکست شود.
- تحمل و آرامش: یک دامپزشک نیاز به تحمل و آرامش فراوان دارد. حیوانات، مانند انسانها، قادر به بیان زبانی نیستند و نمیتوانند ناراحتی و بیماری خود را بیان کنند. بنابراین، دامپزشک باید با صبر و تحمل و آرامش فراوان به بررسی و تعیین بیماری در حیوان بپردازد.
- توانایی بررسی دقیق: میدانیم که حیوانات قادر به صحبت کردن نیستند. بنابراین، گاهی اوقات دامپزشک ممکن است چندین ساعت یا حتی چندین روز را صرف مطالعه و تحقیق درباره یک مسئله خاص کند. با استفاده از صبر فراوان، او میتواند بیماری یا مشکل حیوان را با دقت بررسی و تحلیل کند.
هنگام انتخاب رشته از تست شخصیت شناسی کمک بگیرید!
بررسی شخصیت از طریق آزمون MBTI، که یکی از معتبرترین آزمونهای جهان است، به شما اجازه میدهد تا با جنبههای مختلف شخصیت خود بیشتر آشنا شوید و درک بهتری از خود داشته باشید. در هر سن و مرحلهای از زندگی، داشتن درک عمیق و دقیق از خصوصیات، نقاط قوت و ضعف شما، به شما کمک میکند. هنگامی که در حال انتخاب مسیر تحصیلی هستید، که یکی از مهمترین و تعیین کنندهترین مرحله در زندگی شما است، در صورت آگاهی از نوع شخصیت خود، میتوانید با دقت بیشتر این بخش حیاتی را پیش ببرید. با بررسی نتایج آزمون شناخت شخصیت MBTI، نوع شخصیت شما مشخص خواهد شد.
بررسی تیپهای شخصیتی مناسب برای رشته دامپزشکی
بعد از اجرای آزمون MBTI، نوع شخصیت شما تعیین میشود. بر اساس نتایج آزمون MBTI، بهترین انواع شخصیت برای مطالعه در حوزه دامپزشکی و برای تبدیل شدن به یک دامپزشک به شرح زیر است:
- ESFP : این دسته از افراد به دنبال راحتی و خوشبختی دیگران هستند و این کار برای آنها لذت بخش است. آنها تلاش میکنند تا باعث شادی و رضایت بیشتر دیگران شوند. یکی از خصوصیات بارز این گروه، علاقه و توانایی در برقراری ارتباط با حیوانات است. آنها از حل مسائل حیوانات و مراقبت از آنها لذت میبرند.
- ISFP : افراد این دسته از تیپ شخصیتی به دیگران کمک میکنند و در رفع چالشهای آنها فعال هستند. این افراد علاقهمند به حل مسائل دیگران هستند.
- ISFJ : شخصیتهای این دسته از افراد، علاقه زیادی به یاری رساندن به دیگران دارند و در فعالیتهایشان بهصورت خودمختار عمل میکنند.
- ISTJ : اشخاص با این خصوصیت شخصیتی به مسائل مربوط به بیماران اهمیت زیادی می دهند. آنها گوش به فرمان هستند و با دلسوزی به دیگران کمک میکنند. همچنین نکات مفیدی را برای دیگران ارائه می دهند. این افراد هنگام فعالیت در محیط کاری سازمان یافته در حوزه مدیریت بهداشت و درمان رضایت شغلی دارند.
- ESFJ : اشخاص با این خصوصیت شخصیتی در ایجاد رابطه مؤثر با همکاران و بیماران خود مهارت دارند و در این زمینه بسیار موفق هستند. این افراد علاقه زیادی به کمک رساندن به دیگران و کاهش رنج آنها دارند.
چه وظایفی بر عهده دامپزشکان میباشد؟
پیش از این بیان شده است که دامپزشکی یک حرفه قدیمی است که از دوران های خیلی دور در جوامع مختلف وجود داشته است. افراد فارغالتحصیل در رشته دامپزشکی، مانند سایر فارغ التحصیلان، مسئولیتهای خاص خود را دارند که در این قسمت به آنها میپردازیم:
- بررسی وضعیت سلامتی حیوانات مختلف
- درمان و کاهش درد در جانوران
- بررسی جانوران و شناسایی انواع بیماریهای مربوط به آنها، از جمله بیماریهای انتقالی، حرکتی، تغذیهای و …
- اجرای بازرسیهای دورهای و ماهانه برای شناخت و تحلیل وضعیت سلامت حیوانات
- اعمال واکسن به حیوانات برای مقابله با انواع بیماریها مثل هاری
- بررسی محیط زندگی حیوانات
- ارائه مشاوره در خصوص روشهای پیشگیری از گسترش بیماری
- اداره و کنترل پرستاران و کادر درمانگاه و بیمارستان
- برداشت نمونه برای شناسایی عارضه در حیوان و فرستادن آن به مرکز تحقیقات دامپزشکی و مطالعه و تفسیر پاسخ آزمون
- انجام تستهای متفاوت بر روی حیوان مثل الکتروکاردیوگرام، سونوگرافی، اشعه، فضولات و …
- نسخه کردن دارو برای حیواناتی که مبتلا به عارضه هستند
- تمیز کردن جراحات حیوانات و رسیدگی به آنها
- درمان کردن جراحات جانوران و انجام عمل جراحی در صورت لزوم
- ارائه مشاوره به دارندگان حیوانات در خصوص روشهای مراقبت، تغذیه و …
- آموزش تکنیکهای پیشگیری از بیماریهای مشترک بین حیوانات و انسانها به دارندگان حیوانات
نگاهی به درآمد رشته دامپزشکی
در دنیای امروز که زندگی روزمره با چالشهای فراوانی همراه است و هزینهها به سرعت در حال افزایش است، مسئله درآمد برای افراد به یکی از مهمترین نگرانیها تبدیل شده است. برای کسانی که قصد دارند وارد بازار کار شوند پس از سالهای مطالعه، تخمین زدن میزان درآمد ممکن، خود یک موضوع طبیعی است. این سؤال که چقدر میتوانند در رشته و شغل انتخابی خود درآمد کسب کنند، یکی از مهمترین پرسشهایی است که همواره در ذهن داوطلبان و حتی خانوادههای آنها وجود دارد.
به یاد داشته باشید که درآمد هر حرفهای ممکن است متفاوت باشد و بر اساس عوامل مختلفی میتواند تغییر کند. بنابراین امکان دقیق ترسیم کردن درآمد وجود ندارد. فارغ التحصیلان دامپزشکی، در مقایسه با حرفههای پزشکی و دندانپزشکی، درآمد کمتری دارند و در شهرهای بزرگتر که نگهداری حیوانات خانگی متداولتر است، فرصت های بیشتری برای این افراد وجود دارد. همانطور که اشاره شد، درآمد یک دامپزشک بستگی به عوامل مختلفی دارد، اما به طور کلی، یک دامپزشک میتواند در ماه حدود ۶ تا ۴۰ میلیون تومان و یا حتی بیشتر درآمد کسب کند. لطفاً توجه داشته باشید که تحصیل کردن در زمینه دامپزشکی و اشتغال در این عرصه چالش برانگیز است. قبل از اینکه به فکر درآمد باشید، ابتدا باید بررسی کنید که آیا شایستگی لازم برای تحصیل و ورود به بازار کار دامپزشکی را دارید یا خیر!
بررسی موضوع مهاجرت در این حوزه
علم دامپزشکی در سراسر دنیا کاربرد فراوانی دارد و با توجه به وضعیت خاص هر کشور، فرصت های شغلی آن متغیر است. در کشورهای خارج از ایران، این حرفه از ارزش بیشتری برخوردار است و به طور چند برابری به آن توجه میشود. اکثراً، افرادی که به دنبال رشد و زندگی مطلوب هستند، مهاجرت میکنند. بنابراین، برای این منظور باید کشورهایی را برگزید که در تمام جوانب قابل قبول باشند و فرصت های بیشتری برای پیشرفت در آنها در رشته دامپزشکی وجود داشته باشد.
شرایط تأسیس داروخانه برای فارغ التحصیلان رشته دامپزشکی
برای راه اندازی یک داروخانه دامپزشکی، شما نیاز به مدرک دکترای عمومی دامپزشکی دارید. مجوز تأسیس چنین مکانی به دارندگان مدرک کارشناسی یا فوق دیپلم در رشته دامپزشکی اعطا نمیشود. برای آقایان، کارت پایان خدمت یا معافیت دائم از خدمت سربازی الزامی است. علاوه بر این، شما باید حداقل ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ امتیاز کسب کنید که این امتیازات بستگی به شهر شما دارد. به عنوان مثال، برای دریافت مجوز داروخانه دامپزشکی در تهران، شما نیاز به حداقل ۲۵۰۰ امتیاز دارید، در حالی که در روستاهای کوچک، ۱۵۰۰ امتیاز کافی است. همچنین در مرکز استانها به جز چند شهر بزرگ، نیاز به ۲۰۰۰ امتیاز است.
برای دریافت مجوز داروخانه دامپزشکی در شهرهای بزرگ، نیاز به امتیازات بیشتری است. اگر شما دارای مدرک تخصصی هستید، در شهر مورد نظر متولد شده باشید، تجربه کاری زیاد در زمینه دامپزشکی داشته باشید، یا اگر از خانواده شهدا هستید یا سابقه ایثارگری دارید، یا حتی اگر کتاب یا مقالهای منتشر کرده باشید یا تجربه تدریس دارید، همه این عوامل میتوانند به افزایش امتیازات شما کمک کنند و شما را قادر سازند تا بتوانید در شهر بزرگتری برای درخواست مجوز داروخانه دامپزشکی اقدام کنید.
خلاصهای از آن چه با هم خواندیم
خیلی خوشحالیم که تا انتهای این مقاله همراه تیم دانشگاه کسب و کار بودید. در این مقاله در کنار هم یاد گرفتیم که برای علاقهمندان به علوم تجربی، دکترای دامپزشکی عمومی یک گزینه جذاب است. برای ورود به این رشته، آنها باید در آزمون سراسری رشته تجربی شرکت کنند و با کسب امتیاز مناسب، میتوانند در این رشته پذیرش یابند و تحصیلات خود را ادامه دهند. در رشته علوم تجربی، دامپزشکی در زیرگروه اول قرار دارد. در این رشته، نیازی به پاسخگویی به سؤالات درس زمین شناسی نیست زیرا ضریب آن صفر است. این رشته در دانشگاهها بر اساس انتخاب بومی و قطبی پذیرش میشود. تقریباً ۶۰ درصد از دانشجویان بومی و ۴۰ درصد از دانشجویان غیربومی میتوانند در این رشته پذیرفته شوند. دامپزشکی، همچون داروسازی و دندانپزشکی، یکی از مسیرهای تحصیلی دکترای حرفهای است که برای اتمام آن حدود شش سال یا دوازده ترم تحصیلی نیاز است.
دانش دامپزشکی به بررسی و درمان حیوانات و دامها میپردازد، همچنین روشهای نظارت و کنترل بهداشتی مواد غذایی و هرگونه محصولات با منبع حیوانی در این علم مورد بررسی و تحقیق قرار میگیرد. به طور کلی، نام رشته دامپزشکی بیانگر تمرکز آن بر روی بیماریهای مرتبط با حیوانات و دامها است. این رشته به مسائل پزشکی انسانی مستقیماً مرتبط نیست، اما بخشی از آن به بررسی بیماریهای مشترک بین انسانها و حیوانات اختصاص دارد. در حوزه پزشکی، یک دکتر باید با تمام جزئیات بدن انسان، از جمله ساختمان، آناتومی و فیزیولوژی آن، کاملاً آشنا باشد و قادر باشد بیماریهای مختلف را تشخیص دهد، از آنها جلوگیری کند و آنها را درمان کند. به همین ترتیب، در حوزه دامپزشکی نیز همین مسیر برای شناسایی بیماریها، راههای پیشگیری و روشهای درمان در حیوانات طی میشود. به نظر شما مزیتهای تحصیل در این رشته چیست؟