سنوات چیست؟ برای پاسخ به این سوال باید بگویم که کارگران و کارمندان در تمام دنیا مشمول دریافت سنوات هستند تا بتوانند از سطح رفاهی بیشتری برخوردار باشند. همچنین دولت‌ها تلاش می‌کنند تا با تعیین یکسری قوانین مختلف، به افزایش حداقل مبلغ دریافتی این قشر کمک کنند.
حق سنوات یکی از بخش‌های دریافتی افرادی است که بر طبق قانون وزارت کار مشغول به فعالیت هستند و ارتباطی به نوع فعالیت آن‌ها ندارد. این مبلغ پرداختی مانند سایر بخش‌های حقوق و مزایا، دارای قوانین و شرایط مختلفی است که قصد دارم در ادامه توضیحات بیشتری در ارتباط با آن ارائه کنم. پس با من در دانشگاه کسب و کار همراه باشید.
سنوات چیست؟
در پاسخ به این سوال باید بگویم سنوات یکی از بخش‌های اجباری پرداختی از سوی کارفرماها می‌باشد که باید به کارگران تعلق بگیرد. حق سنوات و یا مزایای پایان خدمت، مبلغی معادل یک ماه آخرین مزد دریافتی فرد است که در ازای هر یک سال، یک ماه محاسبه می‌شود و در زمان اتمام کار کارگر، به او تعلق می‌گیرد. برای مثال سنوات ۳ سال فرد، معادل ۳ ماه به مبلغ آخرین حقوق دریافتی او می‌باشد. همچنین پایان یافتن همکاری افراد با کارفرما در پرداخت حق سنوات هیچ تاثیری ندارد و اگر این همکاری به هر شکلی مثل اخراج، استعفا، بازنشستگی، از کار افتادگی، فوت و البته پایان قرارداد همکاری انجام شود؛ کارفرما باید حق سنوات را پرداخت کند.
نکته مهم این است که تا قبل از سال ۹۹ مبنای پرداخت سنوات، مزد ثابت فرد بوده، این قانون از سال ۹۹ تغییر کرد و میزان آن معادل دریافتی فرد است. با توجه به این مورد، باید بگویم که پرداخت سنوات تمام بخش‌های موجود در ماده ۳۴ و ۳۵ قانون کار را شامل می‌شود و مزایایی شامل حق عائله مندی، حق مسکن، بن کارگری و حتی مزایای غیر نقدی نیز در محاسبه میزان سنوات تاثیرگذار می‌باشد. طبق قانون کار، هر فردی که با کارگاه یا شرکتی به صورت رسمی یا غیر رسمی قرارداد ببندد، واجد شرایط دریافت سنوات است و کارفرما وظیفه پرداخت آن را برعهده دارد.
هدف از پرداخت سنوات چیست؟
هدف از پرداخت سنوات علاوه بر کسری میزان حقوق و درآمد افراد، افزایش انگیزه آن‌ها در راستای افزایش کیفیت و بازده کاری آن‌ها است. در واقع زمانی که درآمد کارمندان افزایش پیدا کند، آن‌ها حس رضایتی در برابر سازمان خود پیدا می‌کنند و تلاش خود را در جهت پیشرفت سازمان افزایش می‌دهند.
تفاوت حق سنوات و پایه سنوات چیست؟
اگر فیش حقوقی خود و یا فرد دیگری را دیده باشید با این دو عبارت روبرو شده‌‌اید: حق سنوات و پایه سنوات. این دو مورد تفاوت زیادی با هم دارند که در ادامه این تفاوت‌ها را برایتان شرح می‌دهم.
- پایه سنوات: پایه به صورت ماهانه به کارمندان داده می‌شود و می‌توان آن را جزو مزایای جانبی نام برد. همچنین این امکان نیز وجود دارد که پرداخت آن ماهانه صورت نگیرد و بجای آن مجموع آن در پایان سال پرداخت شود. بنابراین مبلغی که تحت عنوان سنوات و عیدی پرداخت می‌شود، پایه سنوات فرد است. پایه سنوات به محض اینکه فرد شروع به کار کند به صورت ماهانه واریز می‌شود. همچنین فرد از همان تاریخ شروع کار می‌تواند این مبلغ را همراه با حقوق خود دریافت کند.
- حق سنوات: حق سنوات به معنای پاداش کار است و در پایان سال یا پایان کار به کارگران و کارمندان پرداخت می‌شود و مبلغ آن با میزان پایه حقوق برابر است. حق سنوات با عناوین مختلفی مثل مزایای پایان خدمت یا مزایای پایان کار نیز شناخته می‌شود.
قوانین و شرایط دریافت سنوات چیست؟
پیش از اقدام به بررسی انواع قانون سنوات، باید در ابتدا با میزان مبلغ سنوات آشنایی پیدا کنید. این مبلغ از سوی شورای عالی کار و در پایان هر سال به صورت رسمی اعلام می‌شود. شورای عالی مبلغ سنوات را برای یک روز تعیین می‌کند و برای محاسبه میزان ماهانه یا سالانه، باید آن را در اعداد مشخص ماه یا سال ضرب کنیم.
واضح است که پرداخت سنوات همانند سایر قوانین موجود، مبالغ مختلفی دارد. مهم‌ترین قانون سنوات این است که پس از گذشت چند سال، با نرخ جدید سال محاسبه می‌شود. برای مثال فردی که ۱۵ سال سنوات را دریافت نکرده و امسال برای دریافت آن اقدام کند، مبلغ آن معادل سنوات معین شده در سال ۱۴۰۱ به ازای هر سال اشتغال خواهد بود.
موضوع مهمی دیگری که افراد و مخصوصا کارمندان باید درمورد قانون سنوات بدانند این است که پرداخت سنوات اجباری است و کارفرما موظف به پرداخت آن است. اگر کارفرمایی اقدام به پرداخت سنوات شما نکرد، شما می‌توانید با اقدام به شکایت حق خود را دریافت کنید.
بیانیه شورای عالی در ارتباط با سنوات
شورای عالی کار در رابطه با پایه سنوات پرداختی، یک بیانیه کامل صادر کرده که مهم‌ترین بخش‌های آن شامل این موارد است:
- اگر کارفرما و یا مدیر یک بخش تغییر کند باز هم روند پرداخت سنوات ادامه دارد.
- حق سنوات به کارگرانی که به صورت فصلی فعالیت می‌کنند نیز تعلق می‌گیرد. باید با توجه به روزهای فعالیت خود حق سنوات دریافت کنند.
- به دانشجویان و دانش‌آموزانی که در مشاغل تابستانی فعالیت می‌کنند، سنوات تعلق نمی‌گیرد.
- تمام سازمان‌ها، شرکت‌ها و کارگاه‌ها باید به تمام کارگران و کارمندان خود (رسمی یا غیر رسمی) سنوات پرداخت کنند.
- افرادی که از کار خود استعفا داده‌اند نیز مشمول دریافت مزایای پایان خدمت هستند.
- پرداخت سنوات به سابقه کاری کارمندان و کارگران ربط دارد، نه به مدت قرارداد با کارفرما.
- اگر سابقه کاری فرد کمتر از یک سال باشد، میزان مبلغ پرداختی بر اساس میزان کارکرد و روزهای فعالیت او محاسبه می‌شود.
- دریافت سنوات برای کارگران ساعتی و پاره‌وقت به اندازه کارکرد آن‌ها خواهد بود. میزان سنوات برای این افراد با محاسبه میانگین دریافتی در ۹۰ روز کاری است.
نحوه محاسبه سنوات
ممکن است هر ساله قوانین جدیدی در ارتباط با نحوه محاسبه سنوات ارائه شود. بنابراین شما هر ساله باید اطلاعات حسابداری خود را بروز کنید. نحوه محاسبه سنوات درسال ۱۴۰۱ به این صورت می‌باشد.
فرمول محاسبه حق سنوات
حق سنوات = حقوق پایه در حکم × کارکرد سنوات ٫ ۳۶۵
پایه سنوات = پایه سنوات ماهانه ٫ ۳۰ × کارکرد ماه
بهتر است این نکته را بدانید که اگر قرار است سنوات در پایان کار شما با مجموعه و سازمان پرداخت شود، مبلغ پرداختی شامل مالیات نخواهد بود. نکته دیگری که باید بدانید فرمول محاسبه ذخیره سنوات بر اساس آخرین حقوق دریافتی شما می‌باشد.
قوانین سنواتی کارگران غیر رسمی چگونه است؟
همینطور که بیان شد کارگران غیر رسمی نیز مشمول دریافت سنوات می‌باشند. در سال ۹۲ وزارت کار قانونی را وضع کرد که در آن به حق دریافت سنوات کارگران غیر رسمی اشاره کرد. اینکه کارگران غیررسمی مانند کارگران قراردادی بصورت برابر پایه سنوات دریافت می‌کنند و هیچ فرقی بین آن‌ها نیست. در این بخشنامه ذکر شده است که پرداخت سنوات به هیچ عنوان با مدت قرارداد ارتباط ندارد و کارگر بر اساس میزان سابقه کاری سنوات دریافت می‌کند.
میزان سنوات هر کارگر به این صورت محاسبه می‌شود: اگر کارگر کمتر از دوسال سابقه کار داشته باشد به اندازه یک ماه پایه حقوق دریافت می‌کند و اگر سابقه کاری آن کمتر از یک سال باشد، میزان سنوات پرداختی به اندازه میزان کارکرد و روزهای کاری او خواهد بود. همچنین به کارگرانی که با شرکت‌های پیمانکاری همکاری می‌کنند حق سنوات تعلق می‌گیرد و کارمند رسمی شرکت نبودن به هیچ عنوان بر دریافت سنوات آن‌ها تاثیر ندارد و پیمانکار موظف به پرداخت آن است.
اگر کارفرما از پرداخت سنوات ما اجتناب کرد چه کنیم؟
در صورتی که کارفرما سنوات کارمندان خود را پرداخت نکند، کارمند و یا کارگر می‌تواند به اداره کار شکایت کند و همان میزان سنواتی که طلب دارد را از کارفرمای خود پس بگیرد. بنابراین کارمندان باید مدرکی جهت عدم دریافت سنوات به اداره کار بدهند تا بتوانند به راحتی طلب خود را دریافت کنند.
میزان پایه سنوات در سال ۱۴۰۱
پایه سنوات تا پایان سال ۱۴۰۱ به صورت روزانه ۷۰۰۰۰ ريال و با پایه سنوات کارگری ماهانه ۲۱۰۰۰۰۰ ريال می باشد.
در چه مواردی پرداخت حق سنوات به کارگران الزامی می‌باشد؟
در ابتدای مقاله به این موضوع اشاره کردم که کارگران تحت هر شرایطی مشمول دریافت سنوات می‌باشند. اکنون از دید قانونی به این مسئله نگاه می‌کنیم.
بعضی از افراد تصور می‌کنند که حق سنواتی آن‌ها تا زمانی که تحت نظر کارفرما مشغول فعالیت می‌باشند ادامه دارد و اگر از کار اخراج شوند و یا استعفا دهند سنوات آن‌ها قطع می‌شود. باید این مسئله را برایتان روشن کنم که حتی اگر ارتباط کاری بین کارگر و کارفرما قطع شود با این حال کارگر مستحق دریافت سنوات است. بنابراین کارگران در شرایط زیر نیز مشمول دریافت سنوات می‌باشند:
اخراج بی دلیل کارگر
چنانچه کارفرما بدون دلیل جهت قانونی کارگر را اخراج نماید موظف است که در صورت درخواست کارگر او را به کار بازگرداند و چنانچه چنین نکند قانون وی را ملزم نموده است که سنوات کارگر را یک و نیم برابر حقوق وی محاسبه و پرداخت نماید.
از کار افتادگی
چنانچه کارگر به دلایلی متعدد دیگر توانایی کارکردن نداشته باشد، از کار افتاده محسوب می‌شود و مسلما چنین فردی دیگر قادر نخواهد بود به کار خویش ادامه دهد. در این صورت چنانچه از کار افتادگی کامل کارگر احراز گردد، وی می‌تواند سنوات مدت کارکرد خودش را دریافت نماید و از کار کناره گیری کند.
بازنشستگی
بازنشسته به کارگری گفته می‌شود که طبق قانون کار فعالیت کرده و اکنون می‌تواند از لحاظ حقوقی اقدام به بازنشستگی کند. چنین کارگری که سال‌های زیادی را مشغول به کار بوده است، در زمان بازنشستگی به میزان سال‌های خدمتش مستحق دریافت حق سنوات می‌باشد.
پایان یافتن قرارداد کار در قراردادهای تعیین شده
در صورتیکه قرارداد بین کارگر و کارفرما دارای زمان معینی باشد. پس از اتمام زمان مقرر، رابطه کارگر و کارفرمایی خاتمه می‌یابد و کارفرما باید با توجه به تعداد روزهایی که کارگر تحت نظر او مشغول فعالیت بوده به او سنوات پرداخت کند.
استعفای کارگر
اگر کارگر با میل خود و با دلایل شخصی نامه استعفایش را به کارفرما تحویل دهد و با کارفرما قطع ارتباط کند، باز هم شامل دریافت مزایای پایان خدمت می‌باشد.
فوت کارگر بیمه شده
در صورتی که کارگری طبق قانون کار مشمول دریافت مزایای پایان خدمت باشد، حتی پس از فوت او پرداخت سنوات قطع نمی‌شود و مزایای پایان خدمت به همراه حقوق او به ورثه‌هایش پرداخت می‌شود.
فسخ قرارداد کاری توسط کارفرما
اگر کارفرما بنا به هر دلیل قرارداد بین خود و کارگر را فسخ کند، باز هم کارگر مشمول دریافت مزایای پایان خدمت می‌باشد.
سخن آخر
مقاله‌ای که شما در سایت دانشگاه کسب و کار خواندید شامل تمام قوانین در ارتباط با سنوات و پایه سنوات بود. تلاش کردم تا مزایای پایان خدمت را با شفافیت توضیح دهم تا دچار هیچ نوع ابهامی نشوید و به یک سوال اساسی یعنی سنوات چیست؟ نیز پاسخ دهم. امیدوارم این مقاله به هدف خود یعنی کمک به شما برای حل مشکل و یا کسب اطلاعات بیشتر رسیده باشد. ممنون که تا انتها همراه من در دانشگاه کسب و کار بودید.
