فرانچایز نوعی مجوز است که به شما اجازه می‌دهد از نام تجاری، دانش، برند و سایر امکانات یک کسب و کار موفق برای راه اندازی کسب و کار خود استفاده کنید. در واقع این مجوز به فرانچایز گیرنده اجازه دسترسی به دانش تجاری، فرایندها و علائم تجاری اختصاصی فرنچایز دهنده را می‌دهد، بنابراین به دارنده امتیاز اجازه می‌دهد محصول یا خدماتی را تحت نام تجاری فرنچایز دهنده بفروشد. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم در این مقاله همراه دانشگاه کسب‌وکار باشید.
فرانچایز چیست؟
هنگامی که یک کسب‌وکار می‌خواهد سهم بازار یا محدوده جغرافیایی خود را با هزینه کم افزایش دهد، ممکن است محصول و نام تجاری خود را فرانچایز کند. فرنچایز یک سرمایه‌گذاری مشترک بین یک امتیاز دهنده و یک امتیازگیرنده است. فرنچایزر در واقع صاحب کسب‌وکار اصلی است و حق استفاده از نام و ایده خود را می‌فروشد. امتیازگیرنده این حق را برای فروش کالاها یا خدمات فرنچایز دهنده، تحت یک مدل تجاری و علامت تجاری موجود خریداری می‌کند.
فرانچایزها یک راه محبوب برای هر کارآفرین برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار است، به‌خصوص زمانی که وارد یک صنعت بسیار رقابتی مانند فست‌فود می‌شوند. یک مزیت بزرگ برای خرید حق امتیاز این است که به نام تجاری یک شرکت معتبر دسترسی دارید. شما نیازی به صرف منابع برای ارائه نام و محصول خود به مشتریان ندارید. در واقع ایده فرنچایز جزء ایده‌های پولساز است.
مدل کسب‌وکار حق رأی در ایالات متحده سابقه تاریخی دارد. این مفهوم به اواسط قرن نوزدهم بازمی‌گردد. در آن زمان دو شرکت ماشین برداشت مک کورمیک و شرکت I.M. Singer سیستم‌های سازمانی، بازاریابی و توزیع را توسعه دادند. این ساختارهای تجاری جدید در پاسخ به تولیدات با حجم بالا توسعه یافتند و به مک کورمیک و سینگر اجازه دادند تا ماشین‌های درو و چرخ‌خیاطی خود را به بازار داخلی در حال گسترش بفروشند.
فرانچایز در چند جمله:
- فرانچایز نوعی از کسب و کار است که به موجب آن مالک محصولات، نام تجاری و دانشی خاص در ازای دریافت حق امتیاز، به دیگران امتیاز می‌دهد.
- فرنچایز دهنده کسب‌وکاری است که مجوزهای لازم را به صاحبان امتیاز می‌دهد.
- قانون فرانچایز از فرانچایز دهندگان می‌خواهد که اطلاعات عملیاتی کلیدی را در اختیار دارندگان حق امتیاز احتمالی قرار دهند.
- حق امتیازهای جاری پرداختی به فرنچایزرها بر اساس صنعت متفاوت است و می‌تواند بین 4.6٪ و 12.5٪ باشد.
اولین امتیازات
اولین امتیازات غذا در دهه‌های 1920 و 1930 توسعه یافت. A&W Root Beer در سال 1925 فعالیت‌های حق رای خود را راه‌اندازی کرد. رستوران هاوارد جانسون اولین شعبه خود را در سال 1935 افتتاح کرد و به سرعت گسترش یافت و راه را برای زنجیره‌های رستوران‌ها و امتیازاتی که تا به امروز صنعت فست‌فود آمریکا را تعریف می‌کنند هموار کرد.
امتیازهای معروف
بیش از 785000 شرکت حق رأی در ایالات متحده وجود دارد که تقریباً 500 میلیارد دلار به اقتصاد کمک می‌کند. در بخش مواد غذایی، امتیازها شامل مارک‌های شناخته شده‌ای مانند مک‌دونالد، تاکو بل، دایری کوئین، دنی، ساندویچ‌های خوراکی جیمی جان، و دانکین است.
نکته مهم
قبل از خرید امتیاز، سرمایه‌گذاران باید سند افشای حق رأی را به دقت مطالعه کنند که فرانچایزها موظف به ارائه آن هستند. سند افشای حق رأی سند حاوی اطلاعاتی در مورد هزینه‌های حق رأی دادن، انتظارات عملکرد و سایر جزئیات کلیدی عملیاتی است. نکات مهم و کلیدی دانشگاه کسب‌وکار را از قلم نیندازید.
اصول و مقررات فرانچایز
قراردادهای فرانچایز پیچیده هستند. این قراردادها برای هر امتیاز دهنده متفاوت است. به طور معمول، یک قرارداد حق رأی شامل سه نوع پرداخت به فرانچایز است. در ابتدا، فرنچایز گیرنده، حقوق کنترل شده یا علامت تجاری را باید از فرنچایز دهنده به صورت هزینه اولیه خریداری کند. دوم، فرنچایز دهنده اغلب برای ارائه آموزش، تجهیزات، یا خدمات مشاوره تجاری پول دریافت می‌کند. در نهایت، فرنچایز دهنده حق امتیاز مستمر یا درصدی از فروش عملیات را دریافت می‌کند.
قرارداد فرانچایز
قرارداد حق رأی موقت است در واقع شبیه به اجاره یا اجاره یک تجارت می‌باشد. البته این به معنای مالکیت تجاری توسط صاحب امتیاز نیست. بسته به قرارداد، قراردادهای فرانچایز معمولاً بین 5 تا 30 سال طول می‌کشد و در صورت نقض یا فسخ پیش از موعد از سوی دارنده امتیاز، با مجازات‌های جدی مواجه می‌شود.
حق رأی یا فرانچایز در ایالات متحده
حالا می‌خواهیم با یک مثال قوانین فرانچایز را بررسی کنیم. در ایالات متحده، فرانچایز در سطح ایالتی تنظیم می‌شود. با این حال، کمیسیون تجارت فدرال (FTC) یک مقررات فدرال را در سال 1979 ایجاد کرد. قانون فرانچایز یک افشای قانونی است که یک امتیاز دهنده باید به خریداران احتمالی ارائه دهد. فرنچایز دهنده باید خطرات، مزایا یا محدودیت‌های سرمایه‌گذاری را به طور کامل افشا کند. این اطلاعات هزینه‌ها، تاریخچه دعاوی حقوقی، فروشندگان یا تأمین‌کنندگان تجاری تأیید شده، انتظارات عملکرد مالی تخمینی و سایر جزئیات کلیدی را پوشش می‌دهد. این الزام افشا قبلاً به‌عنوان بخشنامه یکنواخت ارائه حق رأی شناخته می‌شد، قبل از اینکه در سال 2007 به سند افشای حق رأی تغییر نام پیدا کند.
جوانب مثبت و منفی حق رأی دادن
معایب فرانچایز
معایب این مدل از کسب و کار شامل هزینه‌های سنگین راه‌اندازی و همچنین هزینه‌های مستمر حق امتیاز است. برای مثال کل مبلغ تخمینی هزینه‌ای که برای راه‌اندازی امتیاز مک‌دونالد هزینه می‌شود، از 1 میلیون دلار تا 2.2 میلیون دلار متغیر است. طبق تعریف، حق امتیازها دارای هزینه‌های مستمری هستند که باید به‌صورت درصدی به فرنچایز دهنده پرداخت شود. فروش یا درآمد این درصد بسته به صنعت می‌تواند بین 4.6% تا 12.5% باشد.
همچنین فرنچایزها ممکن است مبالغ دلاری بالایی را در ازای امتیاز کم‌ارزش یا حتی بدون ارزش بپردازند. فرانچایزها همچنین فاقد کنترل بر قلمرو یا خلاقیت در تجارت خود هستند. تأمین مالی از طرف فرنچایزر یا جاهای دیگر ممکن است دشوار باشد. عوامل دیگری که بر همه مشاغل تأثیر می‌گذارد، مانند مکان یا مدیریت ضعیف، نیز شامل احتمالات هستند. یکی از شرطهای موفقیت در کسب و کار، اطلاع کامل از معایب آن است.
مزایای فرنچایز
سرمایه‌گذاری در فرنچایز مزایای زیادی دارد. مزایای شناخته شده به طور گسترده شامل فرمول تجاری آماده‌ای است که در اختیار شما قرار می‌گیرد. فرانچایز با محصولات و خدمات تست شده در بازار عرضه می‌شود و در بسیاری از موارد افراد برند را به رسمیت می‌شناسند. اگر صاحب‌امتیاز مک‌دونالد هستید، تصمیم‌گیری در مورد اینکه چه محصولاتی را بفروشید، چگونه فروشگاه خود را چیدمان کنید یا حتی نحوه طراحی لباس کارمندان خود را از قبل اتخاذ کرده‌اید. برخی از فرنچایزها آموزش و برنامه‌ریزی مالی یا لیستی از تأمین‌کنندگان تأیید شده را ارائه می‌دهند. اما درحالی‌که فرنچایزها دارای فرمول و سابقه هستند، موفقیت ما هرگز تضمین شده نیست.
فرانچایز در مقابل استارتاپ
اگر نمی‌خواهید کسب‌وکاری را بر اساس ایده دیگران راه‌اندازی کنید، می‌توانید کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کنید. اما راه‌اندازی شرکت خودتان پرمخاطره است، اگرچه پاداش‌های پولی و شخصی را ارائه می‌دهد. وقتی کسب‌وکار خود را راه‌اندازی می‌کنید، تنها هستید. باید بیزنس پلن قوی داشته باشید. آیا محصول من به فروش خواهد رسید؟ مشتریان آنچه را که ارائه می‌دهم دوست خواهند داشت؟ آیا برای دوام آوردن پول کافی به دست خواهم آورد؟
نرخ شکست برای کسب‌وکارهای جدید بالاست. تقریباً 20 درصد استارت‌آپ‌ها در سال اول دوام نمی‌آورند. حدود 50٪ تا سال پنجم ادامه می‌یابد، در حالی که فقط 30٪ هنوز پس از 10 سال در تجارت هستند. برای تبدیل رویای خود به واقعیت، انتظار داشته باشید که ساعت‌های طولانی و سخت بدون پشتیبانی یا آموزش تخصصی کار کنید. اگر با تجربه اندک یا بدون تجربه به صورت انفرادی بیرون می‌روید، عرشه در مقابل شما انباشته شده است. اگر استارت‌آپ برای شما بار خیلی بزرگی به نظر می‌رسد، مسیر حق رأی ممکن است انتخاب عاقلانه‌تری باشد.
فرانچایز به جای کسب‌وکار
مردم معمولاً یک فرنچایز را می‌خرند زیرا داستان‌های موفقیت سایر فرنچایزها را می‌بینند. فرانچایزها به کارآفرینان دقیقا مدلی باثبات و آزمایش شده برای اجرای یک کسب‌وکار موفق را ارائه می‌دهند. از سوی دیگر، برای کارآفرینانی که ایده بزرگی دارند و درک کاملی از نحوه اداره یک کسب‌وکار دارند، راه‌اندازی استارت‌آپ، خود فرصتی برای آزادی شخصی و مالی است. تصمیم‌گیری در مورد اینکه کدام مدل برای شما مناسب است، انتخابی است که فقط شما می‌توانید انجام دهید.
اگر تجربه‌ای در این خصوص دارید خوشحال می‌شویم در دانشگاه کسب‌وکار برای ما بنویسید. ما در قسمت نظرها بی‌صبرانه منتظر پیشنهادها، انتقادها و نکات مهم از طرف شما هستیم.
