رشته مدیریت خانواده یکی از رشتههای نسبتاً جدید است که طی چند سال گذشته محبوبیت آن افزایش یافته است. این رشته هم در هنرستانهای فنی حرفهای و کاردانش و هم در دانشگاههای مقطع کاردانی یا آزاد ارائه میشود و ثبتنام در آن مختص بانوان است.
هدف اصلی تحصیل در رشته مدیریت خانواده، آموزش روشهای مدیریت خانه و خانواده و تربیت فرزندان بر اساس اصول اخلاقی و اسلامی است.
ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار قصد داریم به معرفی کامل رشته مدیریت خانواده بپردازیم. همچنین واحدهای درسی، بازار کار و مشاغل مرتبط با این رشته را بررسی میکنیم. بنابراین، اگر به تحصیل در این رشته علاقهمند هستید، خواندن این مقاله را از دست ندهید!
آشنایی با رشته مدیریت خانواده
رشته مدیریت خانواده یکی از شاخههای رشتههای فنی و حرفهای در هنرستان است که تحصیل در آن مختص خانمها میباشد. علاقهمندان به این رشته میتوانند پس از پایان دوره نهم تحصیلی، به هنرستانهای مربوطه مراجعه کرده و در این رشته ثبتنام کنند.
امروزه امکان تحصیل در رشته مدیریت خانواده در مقطع کارشناسی ناپیوسته نیز فراهم شده است. برخی از دانشگاههای دولتی، پیام نور و آموزشگاههای آزاد و دولتی فنی و حرفهای اقدام به پذیرش دانشجویان علاقهمند در این رشته کردهاند.
موضوع و هدف اصلی رشته مدیریت خانواده چیست؟
رشته مدیریت خانواده، همانطور که از نامش پیداست، به آموزش اصول خانهداری و مدیریت امور خانواده اختصاص دارد و هدف آن آمادهسازی بانوان برای ایفای نقش مؤثر در خانواده است.
برخی از اهداف اصلی رشته مدیریت خانواده عبارتند از:
- آموزش اصول خانهداری و مدیریت خانواده
- آشنایی بانوان با اصول اخلاقی و اسلامی تربیت فرزند
- یادگیری مهارت مسئولیتپذیری
- آموزش روشهای درست تصمیمگیری جهت حل مشکلات خانوادگی
- آشنایی با اصول برقراری روابط صمیمانه در خانه و خانواده
- آموزش اصول مدیریت پول و هزینهها در زندگی مشترک
مدیریت خانواده در هنرستان
امروزه تحصیل در مقطع دیپلم رشته مدیریت خانواده، نسبت به مقاطع تحصیلی بالاتر، متقاضیان بیشتری دارد. این رشته در بسیاری از هنرستانهای فنی و حرفهای و کاردانش در سراسر کشور ارائه میشود و هر ساله علاقهمندان زیادی اقدام به ثبتنام و تحصیل در آن میکنند.

افرادی که دیپلم خود را از این رشته دریافت میکنند، میتوانند در کنکورهای انسانی، ریاضی یا هنر شرکت کرده و تحصیلات دانشگاهی خود را در حوزهای دیگر ادامه دهند. همچنین، امکان ثبتنام در دانشگاهها یا آموزشگاههای آزاد و دولتی (با کنکور یا بدون کنکور) برای گذراندن دوره کارشناسی ناپیوسته رشته مدیریت خانواده وجود دارد.
برخی از عناوین درسی
مجموع دروس برنامهریزی شده در مقطع دیپلم رشته مدیریت خانواده، ترکیبی از دروس روانشناسی، مدیریتی و اسلامی است. برخی از کتابهای درسی مهم این رشته عبارتند از:
- خیاطی 1 و 2
- روانشناسی عمومی
- حقوق خانواده در اسلام
- تغذیه و بهداشت مواد غذایی
- بیماریهای شایع کودکان
- کارگاه هنرهای دستی
- مدیریت خانواده و هزینهها
- اصول حسابداری
- تهیه و تدارک غذا
- زیستشناسی
- روانشناسی رشد
- کاربرد و نگهداری لوازم خانگی
- کارگاه صنایع دستی
- بهداشت فردی و عمومی
مقالات مرتبط: برای آشنایی با رشتههای مختلف توصیه میکنیم مقالات رشته مدیریت خانواده، رشته طب سنتی و مهندسی پزشکی را در رسانۀ دانشگاه کسبوکار حتما مطالعه کنید.
مدیریت خانواده در دانشگاه
رشته مدیریت خانواده در دانشگاه به صورت کاردانی و کارشناسی ناپیوسته ارائه میشود. این رشته در برخی از دانشگاههای دولتی موجود است، اما تمرکز اصلی آن در دانشگاههای آزاد، کاردانش و فنی و حرفهای قرار دارد.
اگر قصد دارید تحصیلات دانشگاهی خود را در این رشته بگذرانید، میتوانید در دورههای حضوری یا آنلاین شرکت کنید و مدرک خود را از آموزشگاههای معتبر فنی و حرفهای دریافت کنید.
واحدهای درسی دانشگاهی
دوره کاردانی پیوسته رشته مدیریت خانواده طی چهار نیمسال تحصیلی و در مدت دو سال ارائه میشود. برخی از واحدهای درسی این دوره عبارتند از:
1. دروس تخصصی
- روشهای تربیت در نهجالبلاغه
- تحولات خانواده در ایران و جهان
- فوریتهای پزشکی
- برنامهریزی غذایی
- حقوق خانواده در اسلام
- روانشناسی یادگیری
- اخلاق و تربیت اسلامی
- اصول مدیریت
- بهرهوری و کاهش هزینهها
- جامعهشناسی خانواده
- کارآفرینی
- کارگاه هنر دستی
- مشاوره و ژنتیک
- کنترل بهداشتی
2. دروس عمومی
- ریاضی عمومی
- شیمی آلی
- دانش خانواده و جمعیت
- کاربرد کامپیوتر
- اندیشه اسلامی
- زبان خارجه
- روش تحقیق
- تربیت بدنی
این رشته مناسب چه کسانی است؟
رشته مدیریت خانواده به طور تخصصی به امور مربوط به خانواده، همسرداری و تربیت کودک میپردازد.
این رشته مناسب افرادی است که به مطالعه و یادگیری در این حوزهها علاقهمند هستند یا قصد دارند در زمینه خانهداری و مدیریت امور خانواده تجربه کسب کنند.
اگر:
- میخواهید با اصول کلی خانهداری آشنا شوید،
- به موضوعات مرتبط با خانواده و همسرداری علاقه دارید،
- دوست دارید از روشهای تربیت اخلاقی و اسلامی کودک آگاهی یابید،
- به آشپزی، هنرهای دستی و کسبوکارهای خانگی علاقه دارید،
- و میخواهید درباره مدیریت هزینهها و مدیریت خانه و فرزندان آموزش ببینید تا در این حوزهها موفقتر باشید،
این رشته مناسب شماست!
اما اگر علاقه کافی به این موضوعات ندارید، ممکن است در اواسط مسیر از ادامه تحصیل در این رشته خسته شوید. بنابراین، توصیه میشود قبل از تصمیمگیری، تحقیقات کافی انجام دهید و با افراد متخصص یا مشاوران در این زمینه مشورت کنید تا انتخابی درست و منطقی داشته باشید.

بررسی ادامه تحصیل در این رشته
همانطور که در بخشهای قبلی اشاره شد، رشته مدیریت خانواده یکی از رشتههایی است که در سطوح هنرستان، کاردانش و دانشگاه ارائه میشود و مختص خانمها است. این رشته به آموزش اصول و مهارتهای خانهداری، تربیت فرزند، مدیریت امور خانواده، حل مشکلات خانوادگی و ارتقای روابط صمیمانه در خانه و جامعه میپردازد.
هدف اصلی از تحصیل در این رشته، تربیت نیروی انسانی شایسته بهعنوان مادران آینده جامعه یا مدیران خانواده است.
فرصتهای ادامه تحصیل در این رشته
ادامه تحصیل در رشته مدیریت خانواده برای علاقهمندان به این حوزه، فرصتهای زیادی را فراهم میکند. فارغالتحصیلان این رشته میتوانند:
- در مشاغل مرتبط با خانهداری، تربیت کودک، مشاوره خانواده، مدیریت مراکز آموزشی و فرهنگی، مدیریت سازمانهای خیریه و اجتماعی و سایر حوزههای مرتبط مشغول به کار شوند.
- با شرکت در آزمونهای ورودی، در مقاطع بالاتر تحصیلی مانند کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری ادامه تحصیل دهند و دانش و تخصص خود را افزایش دهند.
رشته مدیریت خانواده، با توجه به نقش مهم خانواده در ساختار اجتماعی، یک رشته جذاب و کاربردی محسوب میشود و اهمیت ویژهای دارد.
اگر شما نیز به این رشته علاقهمند هستید، میتوانید با مطالعه بیشتر درباره آن و مشاوره با کارشناسان، گامی مؤثر برای رسیدن به این هدف بردارید.
مقالات مرتبط: برای آشنایی با رشتههای مختلف توصیه میکنیم مقالات مهندسی صنایع، مهندسی برق، مهندسی عمران و مهندسی کامپیوتر را در رسانۀ دانشگاه کسبوکار حتما مطالعه کنید.
زیرشاخههای رشته مدیریت خانواده
افرادی که در رشته مدیریت خانواده تحصیل میکنند، میتوانند در زمینههای مختلفی مانند مددکاری اجتماعی، کودکیاری، هتلداری، خدمات سلامت، دارویاری و مددیاری فعالیت کنند. همچنین امکان اشتغال به عنوان مشاور خانواده، مربی تربیتی، مدیر مراکز آموزشی و فرهنگی، کارآفرین و مدرس حوزههای مرتبط با خانواده برای آنها فراهم است.
رشته مدیریت خانواده دارای چندین زیرشاخه یا گرایش تخصصی است که بر اساس علایق و اهداف شخصی میتوان از میان آنها انتخاب کرد. برخی از این زیرشاخهها عبارتند از:
1. مددکار اجتماعی
- بررسی وضعیت اجتماعی و روانی افراد و خانوادههایی که با مشکلات و محدودیتهای مختلف روبرو هستند.
- ارائه خدمات و حمایتهای اجتماعی به افراد و خانوادهها.
- همکاری با سازمانها و نهادهای مرتبط با رفاه اجتماعی.
- ارتقای توانمندی و خودکفایی افراد و خانوادهها.
2. اورژانس اجتماعی
- ارائه خدمات اجتماعی و روانشناختی به افراد و خانوادههایی که با بحرانها و فوریتهای اجتماعی مانند خشونت خانگی، تصادفات، آتشسوزی، زلزله، سیل و غیره مواجه هستند.
- ارتباط با مراکز مربوطه برای ارسال کمکهای مالی و معنوی.
- ارزیابی و پیگیری وضعیت خانوادههای درگیر بحران.

3. خدمات کودکیاری
- ارائه خدمات مراقبتی، تربیتی، آموزشی و سرگرمی به کودکان در سنین مختلف.
- ایجاد محیطهای امن و مناسب برای رشد و توسعه کودکان.
- همکاری با والدین و مربیان برای تعیین نیازها و برنامههای کودکان.
- ارزیابی و گزارش پیشرفت یا مشکلات کودکان.
4. مراقبتهای سلامت
- ارائه خدمات پرستاری، مراقبتی و توانبخشی به افراد و خانوادهها.
- پیشگیری از بیماریها و انجام اقدامات اولیه و اورژانسی در صورت لزوم.
- ارتباط با پزشکان و آموزش اصول سلامت و بهداشت به افراد و خانوادهها.
بازار کار رشته مدیریت خانواده
بازار کار و درآمد فارغالتحصیلان رشته مدیریت خانواده به عوامل مختلفی بستگی دارد. برخی از این عوامل عبارتند از:
- سطح تحصیلات
- مهارتها و تجربیات
- نوع شغل
- محل کار
- تقاضا و عرضه در بازار کار
- وضعیت اقتصادی و اجتماعی
به طور کلی، فارغالتحصیلان این رشته پتانسیل بالایی برای اشتغال در بخشهای دولتی و خصوصی دارند. اما برای رقابت با فارغالتحصیلان دیگر رشتهها و افزایش درآمد خود، لازم است:
- دانش و مهارتهای خود را بهروزرسانی کنند.
- از فرصتهای آموزشی و پژوهشی مرتبط استفاده کنند.
- به شبکهسازی و ارتباط با افراد و سازمانهای مرتبط با خانواده توجه ویژهای داشته باشند.
مقالات مرتبط: برای آشنایی با رشتههای مختلف توصیه میکنیم مقالات رشته معماری، آزمون نظام مهندسی و مهندسی مکانیک را در رسانۀ دانشگاه کسبوکار حتما مطالعه کنید.
مشاغل مرتبط با مدیریت خانواده
فارغالتحصیلان رشته مدیریت خانواده میتوانند در مشاغل مختلفی فعالیت کنند. موفقیت و درآمد آنها در این مشاغل به مهارتهای فردی، استعداد و تلاش مستمر وابسته است. در ادامه، برخی از مشاغل مرتبط با این رشته معرفی میشوند:
1. مشاوره خانواده
مشاوره خانواده یکی از شغلهای مهم و تأثیرگذار برای فارغالتحصیلان این رشته است.مشاوران خانوادگی به افراد و خانوادهها کمک میکنند تا مشکلات روانی، اجتماعی و ارتباطی خود را حل کنند.
- ارائه مشاوره به افراد و خانوادههایی که با مشکلات روانی، اجتماعی یا ارتباطی روبرو هستند.
- نیازمند مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری در رشتههای مرتبط مانند مشاوره، روانشناسی یا مدیریت خانواده همراه با دریافت مجوز.
- امکان فعالیت در مراکز مشاوره، مدارس، بیمارستانها یا بهصورت مستقل.
2. تدریس و آموزش
تدریس و آموزش یکی از زمینههای مناسب برای فارغالتحصیلان رشته مدیریت خانواده است. این افراد میتوانند به تدریس دروس مرتبط در هنرستانها یا آموزشگاههای فنی و حرفهای بپردازند.
- تدریس در هنرستانها، آموزشگاههای فنی و حرفهای یا دانشگاهها.
- آموزش درسهای مرتبط مانند مدیریت خانواده و جمعیت که به بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی تأثیرگذار بر خانواده میپردازد.
- انتقال دانش به دیگران و کسب درآمد از طریق دورههای آموزشی حضوری یا آنلاین.

3. راهاندازی کسبوکارهای خانگی
فارغالتحصیلان این رشته با مهارتهایی مانند مدیریت هزینهها و اصول کارآفرینی میتوانند کسبوکارهای خانگی مستقلی راهاندازی کنند. این مسیر برای افراد خلاق و علاقهمند به کارآفرینی بسیار مناسب است.
- راهاندازی کسبوکارهای مستقل با استفاده از مهارتهای مدیریتی و کارآفرینی.
- آشنایی با اصول حسابداری و مدیریت هزینهها برای برنامهریزی مالی و توسعه کسبوکار.
- انتخاب نوع کسبوکار بر اساس علایق و مهارتهای شخصی و تلاش برای گسترش آن.
4. مربی مهدکودک
فعالیت بهعنوان مربی مهدکودک یکی از گزینههای مناسب برای فارغالتحصیلان این رشته است. مربیان نقش مهمی در رشد و تربیت کودکان ایفا میکنند و ارتباط نزدیکی با والدین و کودکان دارند.
- تربیت و آموزش کودکان ۶ ماه تا ۶ سال در مراکز آموزشی یا مهدکودکها.
- ایجاد محیطی مناسب برای رشد فیزیکی، عاطفی، اجتماعی و فکری کودکان.
- برقراری ارتباط مؤثر با کودکان و والدین و ارائه گزارشهای پیشرفت کودکان.
5. مدیریت امور خانواده
مدیریت امور خانواده یکی از شغلهایی است که فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در آن فعالیت کنند. این شغل به برنامهریزی و نظارت بر امور خانه و خانواده مربوط میشود.
- نظارت و برنامهریزی بر امور مرتبط با خانواده و خانه در مراکز تخصصی.
- مدیریت بودجه، هزینهها و فعالیتهای روزانه خانوادهها.
- همکاری با سایر افراد یا سازمانها برای بهبود کیفیت زندگی خانوادهها.
مقالات مرتبط: برای آشنایی با رشتههای مختلف توصیه میکنیم مقالات مهندسی صنایع غذایی، مهندسی کشاورزی، رشته حقوق و رشته قضاوت را در رسانۀ دانشگاه کسبوکار حتما مطالعه کنید.
6. فعالیت در کانونهای اصلاح و تربیت
فعالیت در کانونهای اصلاح و تربیت یکی از مشاغل کاربردی و اجتماعی مرتبط با این رشته است. فارغالتحصیلان میتوانند در زمینه آموزش، مشاوره و توانمندسازی افراد در این مراکز مشغول شوند.
- آموزش مهارتهای زندگی به افراد در کانونهای اصلاح و تربیت.
- ارائه مشاوره در زمینه مسائل خانوادگی، تربیتی و اجتماعی.
- برنامهریزی و اجرای فعالیتهای آموزشی و فرهنگی برای توانمندسازی افراد.
مقالات مرتبط: برای آشنایی با رشتههای مختلف توصیه میکنیم مقالات مهندسی شیمی، رشته معماری داخلی و مهندسی مواد و متالورژی را در رسانۀ دانشگاه کسبوکار حتما مطالعه کنید.
سخن پایانی
رشته مدیریت خانواده یکی از رشتههای تخصصی است که به آموزش مهارتهای مرتبط با خانه و خانواده میپردازد. این رشته بهویژه برای بانوان خانهدار و افرادی که قصد فعالیت بهعنوان مشاور خانواده یا مربی کودکان را دارند، انتخابی مناسب محسوب میشود. هدف اصلی این رشته، آموزش روشهای اصولی در خانهداری، ایجاد روابط موفق با کودک و همسر، مدیریت هزینهها و یادگیری هنرهای دستی و خانگی است.
در این مقاله از دانشگاه کسب و کار تلاش کردیم تا اطلاعات جامعی درباره این رشته ارائه دهیم. از معرفی سرفصلها و واحدهای درسی در هنرستانها و دانشگاهها گرفته تا بررسی مشاغل مرتبط با این رشته که میتوانند فرصتهای شغلی مناسبی برای فارغالتحصیلان آن فراهم کنند.
نظر شما درباره رشته مدیریت خانواده چیست؟ اگر تجربه تحصیل یا فعالیت در این حوزه را دارید، از مزایا، معایب و بازار کار آن برای ما بنویسید. نظرات ارزشمند شما میتواند راهنمایی مفیدی برای علاقهمندان این رشته باشد. منتظر خواندن دیدگاههای شما هستیم!
سلام من دیپلم صنایع دستی گرفتم میخوام رشته مدیریت خانواده بخونم در دانشگاه دانشگاه این رشته در قم هست؟؟
درود بر شما دوست عزیز😊
طبق آخرین اطلاعی که دارم این رشته در دانشگاه علمی کاربردی قم وجود داره
درکجای قم دانشگاه علمی کاربردی رشته مدیریت خونواده رو داره؟
سلام وقت بخیر من مدرک مدیریت خانواده از کاردانش رو دارم و میخوام ادامه تحصیل بدهم و آیا از این رشته شغلی برای دبیری هست یا نه؟نیاز به راهنمایی دارم ممنون میشم راهنمایی کنید.ممنون
درود بر شما سمانه عزیز
امیدوارم حالتون خوب باشه😊💛
تا جایی که من اطلاع دارم شما باید در دانشگاه همین رشته رو ادامه بدین و بعد در آزمون های آموزش و پرورش شرکت کنید
اگر قبول شدید میتونید استخدام آموزش و پرورش بشید
بنده لیسانس مدیریت خانواده دارم پس چرا آموزش و پرورش این رشته رو نمیخاد الان ام دفترچه استخدام اومده ولی بازم نمیخوان
من الان سال دهم هستم و همین رشته رو میخونم ولی اگه نتونم شغلی پیداکنم چی؟
درود بر شما دوست عزیز
بجز یک سری رشته های خاص بقیه رشته ها هیچکدوم تضمینی برای بازار کار ندارن
منم خوندم اما شغلی ندارم این دیگه چه رشته ای هس
اگر دیپلم مدیریت خانواده داشته باشیم و بخوایم در دانشگاه تغییر رشته دهیم چه رشته های میتوانیم برویم؟؟؟
اگه راهنمایی کنید برای رشته مدیریت خانواده
سلام میتونید کمکم کنید برای شغل در آمد زیاد با رشته مدیریت خانواده کجا و آدرسش کجاست و کدوم دانشگاه
انتخاب رشته واقعن مهمو سخته اگر این رشته مدیریت خانواده رو برداریم پشیمون نمیشیم میشه راهنمایی کنید
سلام وقت بخیر ایا بعد از رشته مدیریت خانواده میشه وارد رشته تربیت بدنی شد؟
سلام وقتتون بخیر
من خودم دیپلم مدیریت خانواده دارم والانم کاردانی تربیت بدنی دانشگاه آزاد تحصیل میکنم و واسه ماهایی که هنرستانی هستیم کمی سخت هستش
و باید از پایه قوی باشید
با دیپلم کاردانش میشه در رشته آشپزی هم ادامه تحصیل داد و درکنارش (خارج از دانشگاه) مدرک فنی حرفه ای آشپزی رو گرفت
موفق باشید
سلام خسته نباشید
از رشته مدیریت خانواده میتوان آموزگار ابتدایی شد
میشه راهنمایی کنید ممنون.
سلام آیا من میتونم دیپلم مدیریت بگیرم بعد داخل بیمارستان سر کار باشم یا ن؟
سوال جالبی بود
سلام من دیپلم مدیریت خانواده گرفتم میتونم با دیپلم برم سر کار
و اینکه اگه ادامه تحصیل بدم درکدوم دانشگاه بیرجند میتونم ادامه بدم
سلام من ساله یازدهمه تو رشته مدیریت تحصیل میکنم یا میشه از زمینه رشته مدیریت رشته روانشناسی شده دانشگاه دولتی؟):