اعتماد به نفس می‌تواند به عنوان سکوی پرتاب شما به سوی موفقیت باشد. اینکه شما در مورد خودتان حس مثبت داشته باشید، می‌تواند برای حرکت و برداشتن گام‌های بلند به شما کمک کند. اعتماد به نفس به معنی ایمان داشتن به خود و اطمینان به عملکرد خود می‌باشد. داشتن اعتماد به نفس در زندگی برای شروع هر فعالیتی به شما احساس توانمندی و قدرت می‌دهد. میزان اعتماد به نفس در افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است و عوامل بسیاری در میزان خودباوری شما نقش دارند. برای کامیابی در زندگی نیاز است تا میزان اعتماد به نفس خود را افزایش دهید و برای این کار راه‌های زیادی وجود دارد.
در این مقاله از دانشگاه کسب و کار سعی داریم تا راهکارهایی تضمینی را برای افزایش اعتماد به نفس ارائه دهیم. راهکارهایی که در میزان عزت نفس شما مؤثر هستند و باید به آن‌ها توجه کنید.
تعریف جامعی از اعتماد به نفس
در ابتدا نیاز است تا به تعریف کامل و جامعی از اعتماد به نفس بپردازیم. همان‌طور که مشخص است اعتماد به نفس در معنای کلی به معنی خودباوری است. فرد دارای اعتماد به نفس به عملکرد و توانایی خود در انجام امور ایمان دارد. این اعتماد می‌تواند در زمینه‌های مختلفی باشد، برای مثال ممکن است شما در زمینه آشپزی از اعتماد به نفس بالایی برخوردار باشید اما در زمینه رانندگی خیر! این مسئله می‌تواند منجر به ایجاد خودباوری در موضوعات خاص شود؛ اما برخی دیگر از افراد نیز وجود دارند که دارای اعتماد به نفس و خودباوری کلی هستند. این افراد به توانایی‌های خود در پذیرش امور، پذیرش مسئولیت و ارتباطات مؤثر با دیگران ایمان دارند.
افرادی که از میزان کافی اعتماد و خودباوری برخوردارند بسیار موفق‌تر از دیگر افراد عمل می‌کنند. دلیل این مسئله هم ایمانی است که این افراد به خود دارند. آن‌ها در همین راستا از پذیرش مسئولیت‌های جدید، پذیرش ریسک و ورود به جایگاه‌های مختلف ترسی ندارند و همین مسئله می‌تواند تجربیات موفق آن‌ها را افزایش دهد. البته همین تجربیات موفق نیز منجر به افزایش دو چندان خودباوری آن‌ها می‌شود و این یک چرخه است.
چرا نیاز به تقویت اعتماد به نفس خود داریم؟
حال بیایید تا به بررسی چرایی نیازمان به اعتماد به نفس بپردازیم. چرا نیاز به تقویت آن داریم؟ پاسخ بسیار واضح است. شما با افزایش روحیه‌ی خودباوری خود می‌توانید شانس موفقیتتان را بیشتر کنید. تجربه ثابت کرده است که انسان‌هایی که دارای خودباوری بیشتر هستند در موقعیت‌های مختلف بهتر عمل می‌کنند. حال این موقعیت می‌تواند یک موقعیت کاری باشد یا مسئله‌ای کوچک درون خانوادگی. اعتماد به نفس در تمامی مواقع به یاری شما می‌آید. داشتن خودباوری به شما کمک می‌کند تا در موقعیت‌های مختلف جسور باشید و در سختی‌ها به دادتان می‌رسد؛ چرا که ایستادگی و مقاومت شما را بالا می‌برد.
حتماً شما هم دقت کرده‌اید که انسان‌هایی که اعتماد به نفس بالایی دارند نسبت به سایر افراد جسورتر و تواناتر به نظر می‌رسند. برای مثال اگر شما برای احتساب شغلی به یک مصاحبه‌ی کاری بروید یکی از مواردی که منجر به درخشش شما می‌شود خودباوری است؛ چرا که همین احساس مثبت نسبت به خود را می‌توانید به دیگران نیز انتقال دهید. در این صورت اطرافیان نیز توانایی شما را باور می‌کنند.
چگونه بفهمیم که از نبود اعتماد به نفس رنج می‌بریم؟
اولین قدم برای شروع به بهبود و اصلاح یک مسئله تشخیص آن است که در علم روانشناسی هم این کار را انجام می‌دهند. در این بخش می‌خواهیم علائمی را معرفی کنیم که نشانگر وجود مشکل کمبود اعتماد به نفس و خودباوری در افراد است. برخی از این علائم به شرح زیر است:
- به توانایی‌های خود باور ندارید.
- همیشه خود را از دیگران پایین‌تر می‌دانید.
- از فکر و حرف دیگران در رابطه با خودتان نگرانید.
- از پذیرش مسئولیت می‌ترسید و از آن دوری می‌کنید.
- تلاش در جلب رضایت اطرافیانتان دارید.
- همواره در حال مقایسه خود با دیگران هستید.
راهکارهایی جهت تقویت اعتماد به نفس
حال می‌خواهیم روش‌هایی را بیان کنیم که با رعایت و تقویت آن‌ها در خود می‌توانید به افزایش اعتماد به نفس در مکان‌های مختلف بپردازید. تکنیک‌هایی که همچنین می‌توانند بر روی نوع نگاه دیگران به شما تأثیرگذار باشند.
تلاش کنید تا هنگام صحبت کردن جسور به نظر برسید
یکی از مهم‌ترین عواملی که خودباوری شما را به نمایش می‌گذارد طرز صحبت کردن شماست. صحبت کردن افراد یکی از نمودهای مهم اعتماد به نفس است. افرادی که از خودباوری برخوردارند و به خودباوری رسیده‌اند معمولاً جسورانه صحبت می‌کنند و شما از طرز صحبت آن‌ها می‌توانید این حس اعتماد و اطمینان را دریافت کنید. سعی کنید تا شمرده و با یک ریتم مناسب صحبت کنید.
همچنین باید تلاش کنید تا کمتر تپق بزنید و کلمات را درست و به طور کامل ادا کنید. یکی از مواردی که شما را بدون اعتماد به نفس نشان می‌دهد رها کردن جملات است. جملات خود را به طور درست و شمرده بیان و تمام کنید. لحن صحبت کردن شما نیز یکی از مواردی است که می‌تواند در تقویت حس خودباوری در شما تأثیرگذار باشد. هر چه با صدای رساتری سخن بگویید افراد بیشتری جذب سخنان شما می‌شوند. معمولاً یکی از مشکلات افرادی که از عدم اعتماد به خود رنج می‌برند صحبت کردن با صدای آهسته است. وقتی با صدای آهسته صحبت می‌کنید توجه افراد از شما پرت می‌شود. همین امر به تدریج منجر به کاهش خودباوری در شما می‌شود.
به عنوان یک تمرین روزانه سعی کنید هنگام صحبت کردن با افراد صدای خود را از حد معمول بلندتر کنید. البته نه اینکه لحن شما آزاردهنده باشد. سعی کنید رساتر از قبل صحبت کنید و کلمات را شمرده و کامل ادا کنید.
طرز لباس پوشیدن و ظاهر شما در اعتماد به نفستان مؤثر است
معمولاً در برخورد با افراد دیگر و اطرافیانتان اولین چیزی که به چشم می‌آید لباس‌های شما و طرز پوششتان است. برای شما هم قطعاً همین‌طور است. به یاد داشته باشید که هر چه ظاهر شما آراسته‌تر و مرتب‌تر باشد در اعتماد به نفس شما تأثیر مستقیمی دارد. شاید درست نباشد اما چه بخواهید چه نخواهید عقل مردم به چشمشان است! از خوش پوشی در جهت افزایش حس مثبت به خودتان استفاده کنید.
لباس‌های آراسته و مرتب و استفاده از وسایل شخصی زیبا باعث می‌شود تا شما حس خوبی نسبت به خودتان داشته باشید. این احساس خوب شما تعمیم پیدا می‌کند و باعث می‌شود که شما حس خودباوری بیشتری داشته باشید و در نهایت خود را دست کم نگیرید. البته توجه داشته باشید که مقصود ما از خوش پوشی و آراستگی ظاهر استفاده از لباس‌ها و تجهیزات گران قیمت نیست. بلکه یک ظاهر آراسته از لباس‌های مرتب و هماهنگ با هم ایجاد می‌شود نه از لباس‌های گران قیمت.
زبان بدن شما می‌تواند در میزان اعتماد به نفستان اثرگذار باشد
یکی دیگر از موارد مهمی که می‌تواند به صورت مستقیم بر روی اطمینان شما و دیگران به خودتان تأثیرگذار باشد زبان بدن شماست. فراموش نکنید که پیش از اینکه شما شروع به صحبت کردن کنید این زبان بدن شماست که با دیگران سخن می‌گوید. بدن شما، حرکاتتان و نوع رفتارتان می‌تواند سخنان زیادی را قبل از شما با مخاطب در میان بگذارد. قطعاً شما هم ترجیح می‌دهید که زبان بدنتان از شما فردی معتمد به نفس و پرقدرت نمایش دهد. برای این کار نیاز است تا به درستی از بدن خود استفاده کنید.
حال ببینیم که این موضوع به چه معناست؟ اصول و نکاتی برای افزایش اعتماد به نفس در حرکات بدن شما وجود دارد که به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم. در ابتدا توجه داشته باشید که همواره صاف بایستید. صاف ایستادن شما را با اقتدار و جسور نشان می‌دهد. همچنین با دادن احساس تسلط به محیط شما، منجر به ایجاد حس مثبتی به خودتان می‌شود. مورد بعدی که باید رعایت کنید این است که سرتان را بالا بگیرید و در اصطلاح سینه ستبر کنید. همچنین از هر گونه حرکتی که شما را ضعیف و بی حال نشان دهد دوری کنید. برای مثال شل دست ندهید! هنگام صحبت کردن سرتان را بالا بگیرید و مستقیم در چشم‌های مخاطب خود نگاه کنید.
یک ورزش مشخص را به طور منظم دنبال کنید
فواید گسترده ورزش در زمینه‌های گوناگون بر کسی پوشیده نیست و این فواید در دوره‌های مختلف زندگی و از سوی افرادی متفاوتی به ما گوشزد شده است؛ اما جالب است بدانید که ورزش کردن علاوه بر همه‌ی مزایای دیگری که دارد می‌تواند میزان اعتماد و خودباوری شما را افزایش دهد. پس سعی کنید ورزش را در برنامه روزانه خود بگنجانید. انجام یک ورزش خاص به طور منظم می‌تواند میزان انرژی شما و هورمون‌هایی نظیر اندورفین را در بدن شما افزایش دهد.
اگر شما ورزشی را به طور حرفه‌ای و منظم دنبال کنید این مسئله در تناسب اندام شما مؤثر است. همزمان تناسب اندام اثر مستقیمی بر روی میزان اعتماد به نفس شما دارد. در حالت کلی مسلط بودن بر یک مهارت خاص به طور غیرمستقیم می‌تواند خودباوری و اعتماد به توانایی‌ها را در شما افزایش دهد. چه بسا که این مهارت یک فعالیت حرفه‌ای مانند ورزش کردن باشد که علاوه بر تأثیرات مفید بر روحیه‌ی شما، جسم شما را نیز سالم و سلامت نگه می‌دارد.
با ترسهایتان مقابله کنید و با آن‌ها روبرو شوید
یکی از سخت‌ترین کارهایی که یک فرد می‌تواند انجام دهد مقابله و رویارویی با ترس‌هایش است. هر فردی در زندگی ترس‌هایی دارد که مختص به خودش است. این ترس‌ها حتی گاهی ممکن است به نظر بقیه عجیب و خنده‌دار برسد؛ اما برای فرد جدی و مهم است. یکی از کارهایی که می‌تواند شما را ده‌ها گام به سوی خودباوری و باور شخصی برساند مقابله با ترس‌هاست.
مقابله با ترس‌های کوچک و بزرگی که در زندگی دارید به شما احساس قدرت می‌دهد. چرا که متوجه می‌شوید شما از ترسهایتان بزرگ‌ترید و توانایی مقابله با آن‌ها را دارید. فهرستی از ترس‌های ریز و درشت خود آماده کنید. از کوچک‌ترین ترس خود آغاز کنید و در هر مرحله تلاش کنید با یکی از ترسهایتان روبرو شوید. از ترس‌های کوچکتان شروع کنید و به تدریج به سمت مراحل بزرگ‌تر بروید. این کار به تدریج میزان اعتماد به نفس شما را افزایش می‌دهد. همچنین از شما انسانی جسور، توانمند و با قدرت می‌سازد. با این کار نقطه ضعف‌های خود را یکی پس از دیگری از بین می‌برید.
مثبت اندیش باشید و به خود و زندگی نگاه مثبت داشته باشید
مثبت اندیشی به شما در داشتن تفکر بهتر در رابطه با خودتان کمک می‌کند. اینکه افکار منفی دائماً ذهن شما را احاطه کرده باشند منجر به ایجاد دید منفی در زندگی برای شما می‌شود. افکار منفی در ذهن خودباوری شما را کاهش می‌دهد؛ چرا که شما دیگر جسارت انجام امور بزرگ را ندارید و احساس می‌کنید که در شرایط مطلوبی به سر نمی‌برید. شاید در ابتدا سخت به نظر برسد اما باید سعی کنید تا دیدگاه مثبتی به زندگی داشته باشید و از دریچه امید به آن بنگرید. برای مثبت ماندن در زندگی سعی کنید از جملات انگیزشی و یا فیلم‌های انگیزشی کمک بگیرید.
اگر در زندگی با شکست مواجه می‌شوید تلاش کنید تا این شکست‌ها را به نقاط عطف و تجربیاتی برای ادامه‌ی زندگی در نظر بگیرید. این مسئله امکان ندارد مگر با ایجاد دید مثبت و مثبت اندیشی نسبت به خود و وقایع زندگی. افکار منفی پس از هر شکست شما را احاطه می‌کنند و امکان ادامه‌ی مسیر با انرژی کافی را از شما می‌گیرند. تلاش کنید تا با دور کردن ذهنیت‌های منفی از خودتان به افزایش اعتماد به نفس و خودباوری به خود کمک کنید و نگذارید پس از شکست اعتمادتان به توانایی‌ها و قدرتتان از بین برود.
هنگام انجام کارها از قبل آمادگی کسب کنید
اینکه شما برای انجام کارها از قبل آمادگی داشته باشید احساس ناتوانی و عدم شایستگی را در شما از بین می‌برد. سعی کنید برای حضور در هر موقعیت جدید آمادگی کسب کنید. برای مثال هنگام حضور در یک کلاس درس تلاش کنید تا همیشه برای پاسخ دادن به سؤالات بی مقدمه‌ی مدرس آمادگی قبلی داشته باشید و پیش‌خوانی کنید. این کار تأثیر شگفت انگیزی بر اعتماد به توانایی‌ها و خودباوری شما دارد.
اینکه شما در موقعیت‌های مختلفی از قبیل موقعیت‌های کاری و درسی احساس ناکامی و شکست داشته باشید می‌تواند به شدت بر روی میزان خودباوری شما اثر بگذارد. به خصوص شکست‌های پی در پی که گاهی ممکن است حاصل عدم آمادگی و حضور ذهن باشند. جالب است بدانید که گاهی ممکن است در موقعیتی بسیار موفق عمل کنید اما در ذهن رضایت کافی از خود نداشته باشید. همین مسئله می‌تواند عزت نفس شما را خدشه دار کند. پس برای جلوگیری از تمام مسائل ناشی از عدم آمادگی برای امور تلاش کنید پیش از ورود به هر موقعیتی آمادگی لازم برای آن را کسب کنید. فکر کنید هر فعالیت و موقعیتی که به سوی آن می‌روید یک رقیب قدر برای شماست که نیاز است با آمادگی کامل در برابر آن ظاهر شوید.
برای خودتان اصولی تعریف کنید و به همه گوشزد کنید
به طور معمول انسان‌هایی که برای زندگی خود اصول معینی تعریف می‌کنند می‌توانند انسان‌های موفقی در زندگی خود باشند. تلاش کنید تا در زندگی مرزهایی تعریف شده و معین داشته باشید و به آن‌ها پایبند بمانید. برای بالا بردن عزت نفس و خودباوری نیاز است که جهت دار زندگی کنید، اصولی را تعریف و معین کنید، بر اساس آن‌ها رفتار کنید و دیگران را نیز از این اصول آگاه کنید. آگاهی و مطلع بودن اطرافیان از این مسئله به طور ناخودآگاه بر روی میزان اعتماد به نفس شما اثر گذار است.
پیش از اینکه هر کاری را شروع کنید و یا به معاشرت با افراد مختلف بپردازید تلاش کنید تا به صورت کامل اصول ریز و درشت خود را برای آن فعالیت و آن معاشرت تعیین کنید. پیشنهاد ما به شما این است که برای هر کاری در زندگی خود خط قرمزهایی تعیین کنید و هیچ‌گاه آن‌ها را زیر پا نگذارید. با تغییر روند زندگی‌تان بدین صورت متوجه افزایش عزت نفس خود و میزان احترامی که دیگران برایتان قائل می‌شوند می‌شوید.
نه بگویید و توضیح ندهید
اگر موقعیتی شما را اذیت می‌کند، اگر علاقه‌ای به حضور در فعالیتی خاص یا معاشرت با فردی خاص ندارید به راحتی نه بگویید. نه بگویی و بدانید نه گفتن یک جمله‌ی کامل است. حتی نیازی نیست که پس از پاسخ منفی توضیحاتی به طرف مقابلتان ارائه کنید. اگر مهارت نه گفتن ندارید و از پاسخ منفی به خواسته دیگران می‌ترسید و خجالت می‌کشید، شما از کمبود اعتماد به نفس رنج می‌برید و نیاز است تا به تقویت عزت نفستان بپردازید.
تمرین نه گفتن بدون ترس و خجالت یکی از مواردی است که می‌تواند به شدت در میزان عزت نفس و خودباوری شما مؤثر باشد. قطعاً در اوایل برای شما سخت است که نه بگویید. اما به مرور زمان متوجه قدرت این کلمه طلایی می‌شوید. اینکه بدانید توانایی دارید تا در مقابل خواسته‌های دیگران بایستید، اینکه بدانید می‌توانید به فعالیتی که به آن علاقه‌ای ندارید نه بگویید به شما می‌گوید که تا چه میزان توانمند هستید و به راحتی می‌توانید به اصول خود پایبند بمانید. اینکه مجبور نشوید به دلیل خجالت، ترس، رودربایستی و یا هر دلیل دیگری کاری را که به آن علاقه و تمایل ندارید را انجام دهید؛ یعنی شما گام‌های مهمی در زمینه افزایش و تقویت خودباوری برداشته‌اید.
به افزایش مهارت‌ها و صلاحیت خود بپردازید
آیا تا به حال اصطلاحی به نام اعتماد به نفس کاذب شنیده‌اید؟ معمولاً افرادی از این مقوله رنج می‌برند که بدون اینکه مهارت یا توانایی خاصی داشته باشند میزان خودباوری آن‌ها به طرز عجیب و غریبی بالاست! این افراد معمولاً فقط از نظر خودشان برتر از دیگران‌اند اما در حقیقت توانایی خاصی در انجام امور ندارند. به همین دلیل است که به خودباوری این افراد خودباوری کاذب گفته می‌شود.
برای اینکه بتوانید اعتماد و عزت نفس خود را افزایش دهید در درجه اول نیاز دارید تا مهارت‌ها و توانایی‌های خود را به حدی برسانید که بتوانید خود را به دیگران اثبات کنید. تلاش کنید تا در زمینه‌های مختلفی توانایی و مهارت کسب کنید. به طور خاص تلاش کنید تا بتوانید در زمینه تخصص خودتان از برترین‌ها باشید. مهم نیست چه تخصصی دارید و به چه کاری مشغول هستید. تلاش کنید تا خودتان را ارتقا دهید و در یک سطح نمانید. ارتقای سطح همیشه می‌تواند شما را به خودباوری و اعتماد به توانایی‌های خودتان برساند. پس از آموزش دیدن در هر زمان و در هر زمینه‌ای استقبال کنید.
برای انجام کارها داوطلب شوید
شاید به نظرتان عجیب بیاید ولی این کار یکی از مهم‌ترین فعالیت‌ها و تمرینات برای افزایش و تقویت خودباوری است. اینکه شما در میان جمع برای انجام کارها و یا در کلاس برای پاسخ دادن به سؤالات داوطلب شوید. داوطلب شدن احساسات مثبتی نسبت به خودتان ایجاد می‌کند. هنگامی‌که برای کاری داوطلب می‌شوید به این معنی است که شما به میزان کافی به توانایی‌ها و مهارت‌هایتان اعتماد دارید و می‌توانید به راحتی در امور مختلف و فعالیت‌های گوناگون پیش قدم شوید.
ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که حتی اگر مهارت انجام کاری را دارید اما کمی به توانایی خود شک دارید و احساس می‌کنید در مقایسه با بقیه افراد مهارت کمتری دارید حتماً برای انجام امور داوطلب شوید. به قول مطالب انگیزشی موفقیت ” فقط انجامش بده” این مسئله به مرور میزان عزت نفس و خودباوری شما را افزایش می‌دهد و تأثیرات مثبتی در زندگی شما خواهد گذاشت. پس اگر در جمعی بودید و در آن جمع نیاز به داوطلب برای فعالیتی خاص بود، آن داوطلب شما باشید.
این مورد شاید یکی از اصلی‌ترین تمرینات برای افزایش اعتماد به نفس در اشخاص باشد. چرا که یکی از اصول عزت نفس و خودباوری داشتن اعتماد به توانایی و مهارتتان است. چه کاری مهم‌تر از داوطلب شدن جهت انجام امور مختلف؟ این کار می‌تواند شما را در برابر دیگران و خودتان اثبات کند و توانایی‌های نهفته‌ی شما را به نمایش بگذارد.
کلام آخر
یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که می‌تواند جلوی موفقیت شما را در موقعیت‌های مختلف بگیرد عدم وجود اعتماد به نفس است. اینکه به توانایی‌های خود ایمان نداشته باشید یعنی نیمی از پل‌های موفقیت را از بین برده‌اید. برای اینکه بدانید از نبود خودباوری و عزت نفس رنج می‌برید یا نه علائمی وجود دارد که باید آن‌ها را جدی بگیرید. ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار تلاش کردیم تا شما را با مهم‌ترین نشانه‌ها آشنا کنیم.
همچنین راهکارهایی را ارائه دادیم که با استفاده از آن‌ها بتوانید اعتماد به نفس خود را تقویت کنید و به بهبود احساس خودباوری بپردازید. امیدواریم که این مقاله از دانشگاه کسب و کار برای شما مفید واقع شده باشد و بتوانید این تکنیک‌ها را در زندگی خود به کار بگیرید. خوشحال می‌شویم تا شما هم اصولی را برای تقویت اعتماد به نفس با ما در میان بگذارید.
