آدام اسمیت، نویسنده کتاب ثروت ملل و پدر علم اقتصاد

آدام اسمیت، یکی از شخصیت‌های برجسته فلسفه و علم اقتصاد در تاریخ بود که با نوشتن دو اثر مهم به نام‌های «نظریه عواطف اخلاقی» در سال ۱۷۵۹ و «بررسی درباره ماهیت و علل ثروت ملل» در سال ۱۷۷۶، جایگاه ویژه‌ای را در جهان ادبیات و دانش تثبیت کرد. اسمیت با این دو کتاب، به عنوان یکی از نامدارترین فیلسوفان و اقتصاددانان تاریخ شناخته شده است.

همانطور که گفتم بررسی درباره ماهیت و علل ثروت ملل، یکی از آثار مشهور آدام اسمیت است که توانست  به صورت سیستماتیک پیشرفت تاریخی صنایع و تجارت در اروپا را مورد بررسی قرار دهد. این کتاب به بررسی نظریات و تحلیل‌های اسمیت درباره نحوه تاثیرگذاری عوامل اقتصادی، تجاری و صنعتی بر توسعه جوامع و اقتصاد پرداخته و به عنوان یکی از نخستین کتب مرجع اقتصادی شناخته می‌شود.

از طرف دیگر، «نظریه عواطف اخلاقی»، که از نظر اسمیت یکی از اثرات مهم و تأثیرگذار وی به حساب می‌آید، به بررسی عواطف و احساسات انسانی و نقش آن‌ها در اخلاق و تصمیم‌گیری‌های انسانی می‌پردازد. این اثر نشان دهنده توانایی اسمیت در تحلیل عمیق مسائل اخلاقی و انسانی است و به عنوان یکی از اثرات بارز در زمینه فلسفه اخلاق معروف است.

بنابراین، آدام اسمیت با این دو کتاب به عنوان یکی از بزرگان فلسفه، اقتصاد و اخلاق در تاریخ شناخته شده و تاثیرات گسترده‌ای در جهان علم و ادبیات داشته است.

اگر نسبت به زندگی آدام اسمیت کنجکاو هستید، مطالعه این مقاله در دانشگاه کسب و کار می‌تواند به تمام سوالاتی که در ذهن دارید پاسخ بدهد. پس پیشنهاد می‌کنم تا انتها همراه من در دانشگاه کسب و کار باشید.

دوران کودکی آدام اسمیت

آدام اسمیت در سال ۱۷۲۳ در شهر کیرک‌کالدی واقع در سواحل استان فایف به دنیا آمد. او پدرش را که وکیل و افسر گمرک بود، هرگز نشناخت؛ زیرا پنج ماه پیش از تولد او درگذشت. آدام توسط مادرش به نام مارگارت دوگلاس، که از یک خانواده اراضی‌دار محلی بود، بزرگ شد. او تا زنده بودنش، تأثیر قوی مادرش را در خود حس می‌کرد. با وجود بیماری‌های کودکی، آدام در درس‌هایش برتری می‌آورد.

یکی از داستان‌های شناخته‌شده از کودکی آدام اسمیت این است که در سن سه سالگی، در حین بازدید از خانواده‌ای در منطقه فایف، توسط قبیله زره‌بازان یا «کولی‌ها» ربوده شد. غیبت او به‌سرعت مشخص شد و عمویش برای یافتن او به‌سرعت دست به کار شد و کودک را نجات داد. بعدها آمده است که «آدام اسمیت نمی‌توانست به عنوان یک کولی خوبی شناخته شود.»

کیرک‌کالدی به مدت طولانی یکی از بنادر پر رونق بود که زغال سنگ، نمک و کتان را به انگلستان و اروپا صادر می‌کرد. با این حال، قانون اتحاد در سال ۱۷۰۷ بین اسکاتلند و انگلستان، بخشی از این رونق را به سمت دیگر هدایت کرد. به همین دلیل، کشتی‌ها، تجارت و صنعت برای آدام جوان آشنا بودند.

نگاهی به اسکاتلند در اواسط قرن هجدهم

دوران جوانی آدام اسمیت در اسکاتلند هنوز با پیامدهای قانون اتحاد سال ۱۷۰۷ در حال سازگاری بود. این قانون با وارد کردن اسکاتلند و انگلستان به یک دولت سیاسی جدید با حکومت پروتستانی و پارلمانی در لندن، موجب تغییراتی شد. واکنش برخی مناطق اسکاتلند منجر به خشونت شده بود که به سلسله قیام‌های جیکوبیت منجر شد. آخرین آنها در جنگ کولودن در سال ۱۷۴۶ به پایان رسید.

کشاورزی هنوز بخش بزرگی از اقتصاد اسکاتلند را تشکیل می‌داد، با این حال، تجارت با مستعمرات بریتانیا در آمریکای شمالی در حال رشد بود که دلیل آن  اتحاد با انگلستان بود. صنعت نساجی نیز از طریق تولید پارچه‌های کتان با استفاده از کتان و جوت وارد دوره گسترش  شده بود. در سال ۱۷۵۵، جمعیت اسکاتلند حدود ۱.۲۶ میلیون نفر بود، که یک سوم آن‌ها در نواحی کوهستانی و جزایر زندگی می‌کردند. تنها ۱۰٪ از جمعیت در شهرها زندگی می‌کردند، اما شهرهای منطقه ناحیه‌های پست افزایش جمعیت داشتند و در حال رشد بودند.

دوران دانشجویی اسمیت و اولین قدم‌های موفقیت آمیز او

او در سن ۱۳ سالگی به دانشگاه گلاسکو رفت و سپس به کالج بالیول در دانشگاه آکسفورد ملحق شد. او در این دانشگاه در زمینه ادبیات اروپایی مشغول به تحصیل شد. پس از بازگشت اسمیت به خانه، او  توانست سخنرانی‌هایی را در دانشگاه گلاسکو انجام داد که مورد استقبال بسیاری از افراد قرار گرفت و باعث شد این دانشگاه ابتدا او را به عنوان استاد منطق در سال ۱۷۵۱ و سپس به عنوان استاد فلسفه اخلاق در سال ۱۷۵۲ منصوب کند.

طی این سال‌هایی که در تدریس و کار در گلاسکو سپری می‌کرد، اسمیت به کار بر روی انتشار برخی از سخنرانی‌هایش مشغول بود. کتاب او با عنوان «نظریه عواطف اخلاقی» در نهایت در سال ۱۷۵۹ منتشر شد.

اسمیت در سال ۱۷۶۳ به فرانسه نقل مکان کرد تا یک موقعیت پر درآمدتر به عنوان مربی شخصی پسرخوانده چارلز تاونشند، یک اقتصاددان علاقه‌مند و آینده دارای سمت وزیر امور مالیات عمومی انگلیس، را بپذیرد. در این مدت در فرانسه، اسمیت با بنجامین فرانکلین و فیلسوفان دیوید هیوم و ولتر آشنا شد.

نگاهی به دلیل نوشتن کتاب ثروت ملل توسط آدام اسمیت

در طی سال‌های تدریس و کار در دانشگاه گلاسکو، آدام اسمیت تلاش می‌کرد تا برخی از سخنرانی‌های خود را منتشر کند. کتاب او با عنوان “نظریه عواطف اخلاقی” در نهایت در سال ۱۷۵۹ منتشر شد.او  پس از بازگشت از فرانسه و بازنشستگی به سرزمین تولدش در کیرک‌کالدی، اسکاتلند بازگشت. آدام اسمیت مهم‌ترین اثر خود را با «بررسی درباره ماهیت و علل ثروت ملل» یا همان( ثروت ملل)، در سال ۱۷۷۶ منتشر کرد.

اسمیت در کتابش، بسیاری از ایده‌هایی را که پایه‌های اقتصاد کلاسیک را تشکیل می‌دهند، محبوب ساخت. اقتصاددانان دیگر نیز بر اساس کار اسمیت، نظریه اقتصاد کلاسیک را تثبیت کردند که تا دوران بحران بزرگ، مکتب برجسته‌ای در افکار اقتصادی بود. ایده‌های اسمیت در کارهای دیگر اقتصاددانان نیز به چشم می‌خورد. به عبارت دیگر نویسندگانی همچون دیوید ریکاردو و کارل مارکس در قرن نوزدهم تا جان مینارد کینز و میلتون فریدمن در قرن بیستم از کتاب ثروت ملل برای اثرات خود ایده گرفتند.

کتاب ثروت ملل اسمیت درباره تکامل جامعه انسانی از مرحله شکار و جمع‌آوری بدون حقوق مالکیت و محل ثابت زندگی به زراعت و مکان‌های متغیر مسکونی می‌پردازد. مرحله بعدی جامعه، جامعه فئودالی است که در آن قوانین و حقوق مالکیت برای حفظ طبقات امتیازی تاسیس می‌شوند. در نهایت، جامعه مدرن با بازارهای آزاد مشخص می شود، جایی که نهادهای جدیدی برای انجام معاملات بازار تاسیس می شوند. کار اسمیت به ایده «مرد اقتصادی» می پردازد، که به عنوان فردی تعریف می شود که اهداف و علایق شخصی خود را دنبال می کند، که بر رفتار آنها در اقتصاد تاثیر می گذارد.

منظور از جامعه فئودالی چیست؟

فئودالیسم به یک دوره خاص از تاریخ اروپا از قرن نهم تا سیزدهم میلادی اشاره دارد، جایی که قدرت سیاسی بین زمین‌داران بزرگ تقسیم شده بود و هر زمین‌دار یا ارباب، یک گروه از رعیت یا افراد متکی به دست خود داشت که به عنوان جماعتی از زیردستان خود، خدمات نظامی یا دیگر خدماتی را ارائه می‌کردند و به جای آن حق تملک یا استفاده از زمین را از ارباب‌شان دریافت می‌کردند.

همه چیز درباره فلسفه بازار آزاد

فلسفه بازارهای آزاد بر کاهش نقش دخالت دولت و مالیات در بازارهای آزاد تاکید دارد. اگرچه اسمیت برای دولت محدودیت‌هایی را ترویج می‌کرد، اما وظیفه دولت را در حوزه‌های آموزش و دفاع کشور می‌دانست.

ایده «دست نامرئی» که نیروهای عرضه و تقاضای اقتصاد را هدایت می‌کند، از اسمیت برآمده است. طبق این نظریه، هر فرد با دنبال کردن منافع خود، ناخودآگاه به بهترین نتیجه برای همه کمک می‌کند.

در این اقتصاد فرضی، یک قصاب  و نانوا امیدوارند که با فروش محصولاتی که مردم می‌خواهند، پول کسب کنند. اگر موفق شوند نیازهای مشتریان خود را برآورده کنند، مزایای مالی خواهند داشت. در حالی که در فعالیت‌های تجاری برای کسب درآمد شرکت می‌کنند، همچنین محصولاتی را فراهم می‌کنند که مردم می‌خواهند. اسمیت ادعا کرد که این نوع سیستم ثروتی را برای قصاب و نانوا و همچنین ثروتی برای کل کشور ایجاد می‌کند.

نظریه دست نامرئی آدام اسمیت

بر اساس عقاید و نظریه اسمیت، یک کشور ثروتمند، کشوری است که شهروندان آن برای بهتر کردن خود و رفع نیازهای مالی خود به طور مداوم کار می کنند. به گفته اسمیت در این نوع اقتصاد ، یک انسان، ثروت خود را در شرکت سرمایه گذاری می کند که به احتمال زیاد به او کمک می کند بالاترین بازده را به همراه میزان ریسک تعیین شده، کسب کند. نظریه دست نامرئی اغلب در قالب یک پدیده طبیعی ارائه می شود که بازارهای آزاد و سرمایه داری را در جهت کارآمدی، از طریق عرضه و تقاضا و رقابت برای منابع کمیاب هدایت می کند، نه به عنوان چیزی که منجر به رفاه افراد می شود.

از نظر اسمیت، یکسری قوانین و چارچوب برای هدایت انسان ها به سمت فعالیت هایی که برای جامعه مفید است ضروری است. این چارچوب شامل نهادهایی مانند یک سیستم قضایی است که برای حمایت و ترویج رقابت آزاد و منصفانه طراحی شده است.

نظریه تولید کالا و کسب ثروت آدام اسمیت

آدام اسمیت ایده‌های مختلفی در مورد منشا ثروت و راه‌های افزایش آن بیان کرده بود. مرکانتیلیست‌ها ثروت را به فلزات گرانبها نسبت داده و تراز بازرگانی را برای افزایش ثروت معرفی می‌کردند. اما فیزیوکرات‌ها ثروت را از زمین و کشاورزی نشات می‌گرفتند. اسمیت، در ابتدای کتاب «ثروت ملل»، ایده‌های این دو گروه را رد کرده و منشا واقعی ثروت را در کار و تولید مشخص کرده است.

بر اساس دیدگاه او، تقسیم کار منشا اصلی ثروت است. اسمیت به این مسئله باور دارد که تقسیم کار به صورت خودبه‌خودی در بازار رخ می‌دهد و به نفع هر فرد و جامعه است. همچنین از دیدگاه آدام اسمیت انسان‌ها به دنبال منافع شخصی خود هستند و این نیاز به مبادله و تبادل منافع فردی دارد که باعث رشد و توسعه تقسیم کار می‌شود. او این ایده را با مثال کارخانه سنجاق‌سازی توضیح می‌دهد که نشان می‌دهد تقسیم کار چگونه توانایی تولید را بالا می‌برد. در پایان، اسمیت تاکید دارد که این تمایل به تبادل و مبادله، بهترین راه برای رشد و توسعه است و حتی اگر هر فرد به دنبال منافع شخصی خود باشد، این عمل به طور غیرمستقیم به تقویت منافع جامعه کمک می‌کند.

تاثیراتی که تقسیم کار برای جوامع داشت

با تقسیم کار و تخصص‌های نیروی انسانی، بهره‌وری افزایش می‌یابد و درآمد واقعی نیز بالا می‌رود. این افزایش درآمد منجر به سود بیشتر و انباشت سرمایه می‌شود که خود باعث پیشرفت در شیوه‌های تولید می‌شود.

این روند منجر به کاهش هزینه‌ها می‌شود و سود را افزایش می‌دهد. افزایش سود، انباشت بیشتری از پس‌انداز و سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کند. این سرمایه‌گذاری بیشتر منجر به افزایش تقاضای نیروی کار می‌شود. در نتیجه، دستمزد واقعی بالاتر از سطح معیشتی قرار می‌گیرد.

با گذر زمان و افزایش عرضه نیروی کار، دستمزد واقعی به سطح معقولی کاهش پیدا می‌کند. این افزایش در عرضه نیروی کار موجب افزایش سود و انباشت سرمایه می‌شود. هنگامی که پیشرفت فناوری در سرمایه‌گذاری‌ها جلوتر از تقاضای نیروی کار از رشد جمعیت باشد، دستمزد دوباره افزایش می‌یابد.

این روند باعث رشد تولید سرانه نسبت به مصرف سرانه می‌شود. بنابراین، اقتصاد طبق نظر اسمیت، رشد پایدار و منظمی خواهد داشت تا زمانی که سرمایه‌گذاری و پیشرفت فناوری ادامه یابد. رقابت و تجارت آزاد نیز در این فرآیند نقش مهمی ایفا می‌کنند و رشد اقتصادی را تشدید می‌کنند.

بوجود آمدن مفهوم تولید ناخالص داخلی (GDP)

ایده های موجود در ثروت ملل، پیدایش مفهوم تولید ناخالص داخلی (GDP) را فراهم کرد و تجارت واردات و صادرات را متحول کرد. قبل از انتشار کتاب ثروت ملل توسط آدام اسمیت، کشورها ثروت خود را بر اساس ارزش ذخایر طلا و نقره خود اعلام می کردند.

با این حال، اسمیت به شدت از مرکانتیلیسم انتقاد کرد. او بیان کرد که کشورها باید بر اساس سطح تولید و بازرگانی آنها ارزیابی شوند. این مفهوم مبنایی بود برای ایجاد معیار تولید ناخالص داخلی که برای سنجش رفاه یک کشور از آن استفاده می‌شد.

هنگامی که ثروت ملل منتشر شد، بسیاری از کشورها برای تجارت با سایر کشورها مردد بودند. اسمیت بیان کرد که یک مبادله آزاد باید ایجاد شود زیرا هر دو کشور از این مبادله وضعیت بهتری دارند و سود کسب می‌کنند. در نتیجه این تغییر نگرش نسبت به تجارت، واردات و صادرات افزایش یافت و کشورها را رونق تازه‌ای یافتند.

اثرات به‌یاد ماندنی آدام اسمیت

برجسته ترین ایده های اسمیت -دست نامرئی و تقسیم نیروی کار – اکنون نظریه های اقتصادی بنیادی هستند. نظریه های او در مورد اقتصاد در قرن بیست و یکم در نظریه اقتصادی مدرن هنوز به حیات خود ادامه می دهند و پاسخگوی بسیاری از سوالات اقتصادی افراد است.

اسمیت طرفدار این باور بود که کار معیاری کلیدی برای عملکرد یک اقتصاد است، اما اسمیت به دلیل توجه به خود نابرابری معروف بود. کارل مارکس، اقتصاددان سیاسی و فیلسوف اجتماعی مانند اسمیت، تا حد زیادی از ثروت ملل الهام گرفت و تا حد زیادی بر اساس آثار اسمیت، اثارش را نوشت. با این حال، در حالی که اسمیت بیان کرد که سرمایه داری یک دولت ایده آل برای رشد اقتصادی است، مارکس معتقد بود که سرمایه داری منجر به طمع و نابرابری در بین شهروندان می شود و در نهایت خود را به سقوط می کشانند.

نوشته‌های آدام اسمیت بر اقتصاد امروز، تاثیر می‌گذارد، زیرا او معتقد بود که ثروت از طریق نیروی کار ایجاد می‌شود و منفعت شخصی، مردم را تشویق می‌کند تا از منابع خود برای کسب درآمد استفاده کنند. تئوری های اسمیت مبنی بر اینکه اقتصادها با رقابت، سرمایه داری و بازار آزاد شکوفا می شوند، در قرن بیست و یکم هنوز زنده هستند.

دستاوردهای آدام اسمیت

در سال 2007، بانک انگلستان تصویر اسمیت را روی اسکناس 20 پوندی قرار داد.

  او یکی از اعضای انجمن سلطنتی هنر بود و چندین ساختمان در اسکاتلند به نام او نامگذاری شده اند. جایزه ای به نام او، جایزه آدام اسمیت، بالاترین افتخاری است که توسط انجمن آموزش خصوصی سازمانی اعطا می شود. دانشگاه گلاسکو دارای کرسی، کتابخانه، مرکز تحقیقاتی و ساختمانی به نام او است. «دانشگاه گلاسکو  آدام اسمیت.»

زمان وفات آدام اسمیت

آدام اسمیت در 17 ژوئیه 1790، در سن 68 سالگی در ادینبرو، اسکاتلند درگذشت و در گورستان کانونگیت دفن شد.

ایده‌هایی که وی منتشر کرد، همچنان در مکتب کلاسیک اقتصاد و در نهادهایی مانند موسسه آدام اسمیت، مهم‌ترین مرکز تفکر نئولیبرال بازار آزاد بریتانیا، زنده مانده‌اند.

سوالات متداول

آدام اسمیت، اقتصاددان مشهور اسکاتلندی، یکی از شخصیت‌های مهم در تاریخ اقتصاد و فلسفه اقتصاد بوده است. اینجا چند سوال متداول در مورد آدام اسمیت را برای شما آورده‌ام:

آدام اسمیت که بود؟

آدام اسمیت (Adam Smith)، اقتصاددان و فیلسوف اسکاتلندی، مشهور به کتاب “ثروت ملل” است که در آن ایده‌هایی درباره اقتصاد و نحوه عملکرد بازارهای آزاد را مطرح کرده است.

کتاب معروف او چیست و چرا مهم است؟

 کتاب معروف آدام اسمیت به نام “ثروت ملل» (The Wealth of Nations) است. این کتاب در سال 1776 منتشر شد و در آن او اصول اقتصادی مانند اثرات تقسیم کار، نقش بازار و نحوه تاثیرگذاری دولت در اقتصاد را بررسی کرده است. این اثر برای توسعه ایده‌های اقتصادی و تشکیل نظریه‌های اقتصادی مدرن بسیار اهمیت دارد.

چه مفاهیمی از آدام اسمیت مشهور هستند؟

مفاهیمی مانند «تقسیم کار»، «دست نامرئی» و «نظام بازار آزاد» از جمله اصولی هستند که آدام اسمیت مطرح کرده و در توسعه نظریه‌های اقتصادی تأثیرگذار بوده‌اند.

ایده‌های اسمیت چه تاثیراتی بر اقتصاد و جامعه داشت؟

ایده‌ها و نظریات آدام اسمیت نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری اقتصاد مدرن و توسعه نظریه‌های اقتصادی داشته‌اند. نظریه بازار آزاد و نقش تقسیم کار در افزایش تولید و اقتصاد، جزو اصولی است که همواره بحث و گفتگو در عرصه اقتصاد را شکل داده‌اند.

چرا آدام اسمیت را پدر علم اقتصاد می نامند؟

آدام اسمیت به دلیل تئوری هایش در مورد سرمایه داری، بازار آزاد و عرضه و تقاضا، «پدر اقتصاد» نامیده می شود.

3 قانون اقتصاد آدام اسمیت چه بود؟

قانون منفعت شخصی، قانون رقابت و قانون عرضه و تقاضا سه قانون اقتصاد بودند که توسط آدام اسمیت نوشته شد.

خلاصه زندگی اسمیت:

آدام اسمیت ، اقتصاددان و فیلسوف اسکاتلندی، در ۵ ژوئن ۱۷۲۳ در کیرک کالدی اسکاتلند متولد شد. او به عنوان یکی از شخصیت‌های مهم در تاریخ اقتصاد و فلسفه اقتصاد شناخته می‌شود به خاطر کتاب بسیار معروف خود به نام «ثروت ملل».

آدام اسمیت به تحصیل در دانشگاه ادینبورگ و دانشگاه آکسفورد پرداخت و سپس پس از مدتی به تدریس اقتصاد و فلسفه اقتصاد پرداخت. او اصول اقتصادی بسیار مهمی از جمله تقسیم کار و نقش بازار را مطرح کرد.

کتاب ثروت ملل که در سال ۱۷۷۶ منتشر شد، به بررسی تاثیر تقسیم کار، نقش بازار آزاد و نقش دولت در اقتصاد پرداخت. آدام اسمیت از ایده‌های اقتصادی مانند نظریه بازار آزاد و تاثیرگذاری تقسیم کار بر افزایش تولید معروف شده است.

او در سال ۱۷۹۰ درگذشت و در گورستان کانونگیت در ادینبورگ به خاک سپرده شد. آثار او تا به امروز برای توسعه نظریه‌های اقتصادی و شکل‌دهی به اقتصاد جهانی تاثیرگذار بوده‌اند.

 ممنون که تا انتها همراه من در دانشگاه کسب و کار بودید. شما می‌توانید با ارائه پیشنهادات و انتقادات به بهتر شدن روند فعالیتی ما کمک کنید. پس با تیم ما در دانشگاه کسب و کار در  ارتباط باشید.