آلینوش طریان که بود؟ + مروری بر زندگی و خدمات مادر نجوم ایران

در پانزدهم اسفند ماه در سال 1389 در شهر تهران آلینوش طریان برای همیشه چشمان خود را بر رو جهان بست. بانوی اختر فیزیک و مادر نجوم القابی هستند که مردم آلینوش طریان را با آن‌ها می‌شناسند. در این مقاله از مجموعه مقالات دانشگاه کسب و کار می‌خواهیم به زندگی این دانشمند ایرانی بپردازیم و خدماتی که این بانوی بزرگ به کشورمان ایران عرضه کرده است را مرور کنیم. تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید.

در باب زندگی شخصی آلینوش طریان

پدر و مادر آلینوش ارمنی و مسیحی بودند. او در سال 1920 نهم ماه نوامبر (18 آبان 1299) در شهر تهران به دنیا آمد. پدر آلینوش طریان اصفهانی و زاده شهر جلفا بود؛ اما مادرش تهرانی بود و در تهران چشم به جهان گشود. پدر آلینوش در طول زندگی‌اش به دلیل علاقه‌ای که به شاهنامه فردوسی داشت، قسمت‌هایی از آن را به زبان ارمنی ترجمه کرده بود. مادر آلینوش نیز زنی فرهیخته و تحصیل کرده بود. او در کشور سوئیس فارغ‌التحصیل رشته ادبیات بود. در سال 1389 و در تاریخ پانزدهم اسفند ماه آلینوش طریان به دلیل کهولت سن و در شهر تهران از دنیا رخت بست.

نگاهی به زندگی علمی دکتر طریان

مدرسة ارامنه مدرسه‌ای بود که آلینوش طریان تحصیلات ابتدایی خود را در آن جا گذراند. پس از آن برای گذراندن دوران دبیرستان آموزشگاه انوشیروان دادگر که مدرسه‌ای برای زرتشتیان بود را انتخاب کرد و در آن جا مشغول به تحصیل شد. او رشته فیزیک را برای تحصیلات دانشگاهی خود انتخاب کرد و پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان وارد دانشکده علوم دانشگاه تهران شد.

در سال 1326 و در خرداد ماه موفق شد که با نمرات عالی در مقطع کارشناسی دانش آموخته شود. متصدی عملیات آزمایشگاهی عنوان شغلی بود که آلینوش طریان پس از فارغ‌التحصیلی در آن مشغول به کار شد. محل کار آلینوش در همان دانشکده علوم بود و به استخدام دانشگاه درآمده بود.

پس از مدتی کار کردن آلینوش طریان تصمیم گرفت که برای گرفتن بورس تحصیلی اقدام کند. محمود حسابی در آن زمان به عنوان رئیس گروه فیزیک فعالیت می‌کرد. ایشان بر این باور بودند که به خاطر زن بودن تا همین مقطع تحصیل کردن نیز برای بانو طریان زیاد است. به همین دلیل تصمیم گرفتند که با درخواست ایشان برای دریافت بورس تحصیلی موافقت نکنند. در آن سال‌ها بانو طریان زیر نظر استادان بزرگی چون دکتر علی اکبر خمسوی و همچنین کمال‌الدین جناب تحصیل می‌کردند.

آلینوش طریان و تحصیل در فرانسه

پدر آلینوش که متوجه علاقه او به ادامه تحصیل شد تصمیم گرفت که هزینه تحصیل او را تقبل کند. در نتیجه آلینوش طریان با کمک‌های پدرش موفق شد برای ادامه تحصیل به کشور فرانسه مهاجرت کند. او دانشگاه سوربن را برای تحصیلات تکمیلی خود انتخاب کرد. پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه سوربن به دلیل عشق و علاقه‌ای که به ایران داشت تصمیم گرفت به میهنش بازگردد و به مردم ایران خدمت کند.

پس از بازگشت به ایران به عنوان دانشیار در رشته ترمودینامیک در دانشگاه تهران مشغول به تدریس شد. با وجود این که دانشگاه سوربن به ایشان پیشنهاد تدریس داد؛ اما ایشان هرگز راغب به رها کردن ایران نشدند. پس از سی سال خدمت در دانشگاه و تعلیم و تربیت نسل جوان تصمیم گرفت که به تصمیم خودش در سال 1358 بازنشست شود. پس از بازنشستگی ایشان تصمیم گرفتند تا ادامه زندگی خود را در سرای سالمندان بگذرانند. دانستن این نکته می‌تواند برایتان جالب باشد که دکتر طریان به زبان‌های ترکی، فرانسوی، ارمنی، انگلیسی و فارسی تسلط داشتند.

آشنایی با خدمات علمی آلینوش طریان در ایران

در این قسمت تیم دانشگاه کسب و کار لیستی از خدماتی که بانو آلینوش طریان به میهن عزیزمان ایران عرضه کرده است را فراهم کرده است. حال در کنار هم این خدمات را مرور می‌کنیم:

• تأسیس اولین رصدخانه‌ی فیزیک خورشیدی در کشورمان ایران.
• رشته‌های فیزیک خورشیدی و همچنین اختر فیزیک برای نخستین بار توسط آلینوش طریان ارائه شد.
• دکتر طریان خانه خود را وقف کرد تا دانشجویان ارمنی بتوانند از آن جا بهره ببرند و علم و دانش خود را گسترش دهند.
• تلسکوپ خورشیدی برای اولین بار توسط آلینوش طریان پایه گذاری شد.

مروری بر عناوین آلینوش طریان در طول زندگی‌

در سال 1343 بانو آلینوش طریان موفق شدند که در دانشگاه تهران به جایگاه استاد تمامی برسند و در این مقام به تدریس بپردازند. پس از آن در گروه تحقیقات فیزیک خورشیدی در عنوان ریاست مشغول فعالیت شدند.

اگر به خواندن زندگی نامه بزرگان علاقه مند هستید می‌توانید زندگی نامه افرادی چون عبدالحسین زرین کوب، دکتر حسابی، بابک فردوسی، هایزنبرگ، فردوسی، مارگارت تاچر و … را نیز در سایت دانشگاه کسب و کار بخوانید.

نگاهی به گفته‌های بانو طریان

در این قسمت از مقاله می‌خواهیم بخشی از گفته‌هایی که آلینوش طریان با دانشجوهایش در میان گذاشته است را مرور کنیم و از آن‌ها بهره ببریم. همراه تیم دانشگاه کسب و کار بمانید.

• من همواره علاقه خاصی به دانشجوهایم داشتم. همین موضوع سبب می‌شد که آن‌ها نیز من را بسیار دوست داشته باشند. همین عشق و علاقه سبب می‌شد که در دوران تدریسم در دانشگاه هیچ گاه احساس خستگی و ناراحتی نکنم. من و دانشجویانم با هم مانند دوستان صمیمی رفتار می‌کردیم. هیچ گاه خودم را بالاتر از آن‌ها ندیدم.
• مهربانی خصلت مهمی است که همه معلم‌ها باید از آن بهره‌مند باشند. آن‌ها باید این مهر و محبت را به دانش آموزان و یا دانشجویان خود منتقل کنند و به آن‌ها نیز یاد بدهند که این خصلت را در خود پرورش دهند. آینده کشور در اختیار این جوانان است. هنگامی که افراد در مقام استادی از اخلاق خوبی برخوردار نباشند باعث می‌شود که هیچ گاه نتوانند درس اخلاق را به دانشجویان خود منتقل کنند.
• اساتید دانشگاه هرگز نباید فراموش کنند که هیچ گاه نباید مطالعه را از برنامه زندگی خود حذف کنند. آن‌ها همیشه باید دانش خود را به روز کنند. دانش آموزان و دانشجویان نیز باید تمام سعی خود را به کار گیرند تا به بهترین نحو درس بخوانند و آینده این کشور را به خوبی بسازند.

معرفی فیلم مستندی که درباره آلینوش طریان ساخته‌اند

سوی خورشید نام فیلم مستندی است که در سال 1382 از روی زندگی بانو آلینوش طریان ساخته شد. شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران سفارش ساخت این مستند را کرده بود. سوی خورشید قسمتی از برنامه‌ای به نام فرزانگان بود که برای این شبکه ساخته شده بود.

در این مستند آلینوش طریان از زبان خودش می‌گوید که علت این که پیشنهاد دانشگاه سوربن را رد کرد چه بود. بخش از صحبت‌های ایشان را از زبان خودش می‌خوانیم:

“من عشق و علاقه خاصی همیشه به ایران داشتم. دوست داشتم دانشم را برای خدمت به کشورم ایران به کار بگیرم. این در صورتی بود که هنگامی که در کشور فرانسه بودم و هنوز فارغ‌التحصیل نشده بودم آن‌ها از من دعوت کردند تا در همان دانشگاه فعالیت کنم. استاد فرانسوی من به من پیشنهاد داد که من را استخدام کند. اما من در پاسخ به پیشنهاد او گفتم که لازم است که من به کشورم ایران بازگردم. من برای این که خیلی بهتر به کشورم خدمت کنم تصمیم گرفتم که به فرانسه بیایم و همواره تصمیم داشتم که به کشورم برگردم.

پس از این که وارد ایران شدم بسیاری از اطرافیان من نزد من آمدند و به من گفتند که تصمیم بسیار اشتباهی گرفتی و اگر می‌توانی مجدد برگرد. اما من همیشه بازگشت به ایران را به عنوان وظیفه خودم می‌دیدم. به همی خاطر به وظیفه‌ام عمل کردم و هرگز برای این تصمیم احساس پشیمانی نکردم. هنگامی که به نتیجه این تصمیم نگاه می‌کنم به خودم افتخار می‌کنم. من توانستم دانشجویان بسیار خوبی را برای ایران پرورش دهم. دیدن نتیجه تصمیم من را بسیار خوشحال می‌کند.”

صحبت‌های بانو طریان درباره سفرش به کشور آلمان

در این بخش گوشه‌ای از صحبت‌هایی که بانو آلینوش طریان درباره سفرش به آلمان کرده است را در کنار هم می‌خوانیم:

“بورس مطالعاتی‌ای با نام رصدخانه فیزیک خورشیدی از طرف کشور آلمان به کشورمان ایران داده شد. از میان استادانی که در دانشگاه تهران مشغول به فعالیت بودند من را انتخاب کردند. همین موضوع سبب شد که برای تحقیقات علمی و فعالیت در زمینه فیزیک به کشور آلمان سفر کنم و چند ماهی را در این کشور سپری کنم.”

کلام آخر

خیلی خوشحالیم که تا انتهای این مقاله تیم دانشگاه کسب و کار را همراهی کردید. در این مقاله به بررسی زندگی آلینوش طریان بانویی که با لقب مادر نجوم و بانوی اختر فیزیک ایران شهرت دارد پرداختیم.

بانو طریان در آبان ماه سال 1299 در میان خانواده‌ای ارمنی چشمان خود را به جهان گشود. پدر و مادر ایشان انسان‌هایی تحصیل کرده و فرهیخته بودند. مادر ایشان در رشته ادبیات از کشور سوئیس فارغ‌التحصیل شده بودند و پدرشان نیز مترجم، بازیگر و شاعر بودند. آلینوش پس از گذراندن دوران دبیرستان رشته فیزیک را برای ادامه تحصیل خود انتخاب کردند و وارد دانشگاه تهران شدند.

بانو طریان که همیشه با باور این که تحصیل کردن برای زنان مناسب نیست مخالف بودند و با آن مبارزه می‌کردند، با رسیدن به موفقیت‌های درخشان علمی خدمت‌های بزرگی به کشورمان ایران کردند.

آیا مستند سوی خورشید را دیده‌اید؟ کدام بخش از زندگی بانو آلینوش طریان برای شما الهام بخش بود؟