آیا احساس می‌کنید موفقیت شما تصادفی بوده است؟ آیا احساس می‌کنید هر لحظه ممکن است به عنوان فردی دروغگو افشا شوید؟ اگر چنین احساساتی دارید، باید بگوییم که شما تنها نیستید! سندروم ایمپوستور (همچنین به عنوان سندرم خودویرانگر نیز شناخته می شود) بیشتر از آنچه فکر می‌کنید افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد، به ویژه افرادی که موفقیت بالایی دارند. در این مطلب که از سایت کلینیک روانشناسی آوان برای شما آورده شده است، درخواهید یافت که سندرم ایمپاستر چگونه بر شما تأثیر می‌گذارد و چه استراتژی هایی به غلبه بر آن کمک می‌کند.
سندرم ایمپاستر چیست و چرا بسیاری از افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
سندرم ایمپاستر پدیده‌ای را توصیف می‌کند که افراد با وجود موفقیت‌های اثبات شده به خود شک می‌کنند و معتقدند که موفقیتشان سزاوارشان نیست. آنها موفقیت خود را به شانس یا شرایط بیرونی نسبت می‌دهند و کمتر توانایی های خود را در نظر می‌گیرند.
چه کسی به طور خاص تحت تأثیر سندرم ایمپاستر قرار می‌گیرد؟
سندرم ایمپاستر می‌تواند هر فردی را تحت تاثیر قرار دهد، اما در گروه‌های زیر بیشتر شایع است:
- افراد با استعداد و کمال گرا: آنها استانداردهای بسیار بالایی را برای خود تعیین می‌کنند و هرگز عملکرد خود را به اندازه کافی خوب نمی‌بینند.
- زنان موفق در حوزه‌های مردانه: در حرفه‌هایی با فرهنگ شدیداً مردسالار، بسیاری از زنان این احساس را دارند که دائماً باید خود را ثابت کنند.
- مدیران و کارآفرینان: علیرغم موفقیت عینی، بسیاری از کارآفرینان و مدیران خود را واجد شرایط موفقیت کسب شده و جایگاه فعلی نمی‌دانند.
علائم معمول سندرم ایمپاستر
بسیاری از مبتلایان، سندروم ایمپاستر را نمی‌شناسند زیرا اغلب به صورت ناخودآگاه در طرز تفکر آنها رخنه می‌کند. بنابراین، مراقب نشانه‌های زیر باشید:
- کمال گرایی: این احساس را دارید که کارتان هرگز به اندازه کافی خوب نیست و از اشتباه می‌ترسید.
- ترس از قرار گرفتن در معرض: شما فکر می‌کنید که دیگران دیر یا زود متوجه می‌شوند که شما واقعاً شایسته نیستید.
- مقایسه خود با دیگران: مدام خود را با دیگران می‌سنجید و همیشه احساس می‌کنید که دارای استعداد کمتری نسبت به دیگران هستید.
- موفقیت را تصادفی ندانید: اگر چیزی خوب پیش می‌رود، فکر می‌کنید که فقط به شانس یا عوامل بیرونی مربوط می‌شود.
علل ایجاد سندرم ایمپاستر چیست؟
سندرم ایمپاستر علت واحدی ندارد، اما اغلب در نتیجه تأثیرات مختلف ایجاد می‌شود:
- یادگیری: اگر در کودکی دائماً به خاطر «خیلی باهوش بودن» مورد تحسین قرار می‌گرفتید، ممکن است از این که در بزرگسالی مانند گذشته نباشید بترسید.
- انتظارات اجتماعی: در فرهنگ‌های عملکردمحور، احساس اینکه هرگز به اندازه کافی خوب نیستید، گسترده است.
- چالش‌های جدید: بسیاری از افراد به توانایی‌های خود شک دارند، به‌ویژه وقتی صحبت از جهش‌های شغلی یا چالش‌های جدید می‌شود.
5 استراتژی اثبات شده برای غلبه بر سندرم ایمپاستر
اگرچه سندرم ایمپاستر می‌تواند عمیقاً ریشه‌دار باشد، اما راه‌های موثری برای مقابله با آن وجود دارد:
1. الگوهای فکری خود را بشناسید
آگاهانه افکار خود را مشاهده کنید. چه زمانی احساس دروغگویی یا فریبکاری می‌کنید؟ چه موقعیت هایی این افکار را تحریک می‌کنند؟ با شناخت آنها می‌توانید اقدامات متقابل انجام دهید.
2. موفقیت های خود را آگاهانه بپذیرید
بسیاری از افراد مبتلا به سندرم ایمپاستر به سادگی موفقیت های خود را کنار می‌گذارند. یک دفتر یادداشت تهیه کنید و در آن موفقیتی را که به دست آورده اید و اینکه چرا این موفقیت دستاورد خودتان بوده است را بنویسید.
3. یاد بگیرید که تعریف و تمجید دیگران را بپذیرید
اگر کسی به شما گفت که کاری را به خوبی انجام داده اید، باور کنید! از بی‌ارزش ساختن ستایش آنها یا نسبی دانستن تعریف آنها بپرهیزید.
4. خودتان را با خودتان مقایسه کنید نه با دیگران
به جای سنجش خود با دیگران، روی اینکه چگونه نسبت به گذشته خود پیشرفت کرده‌اید، تمرکز کنید. برای راهنمایی بیشتر مطلب
5. با دیگران صحبت کنید
اشتراک گذاری و گفتگو با دیگرانی که احساسات مشابهی دارند می‌تواند به شما کمک کند که سندروم ایمپاستر را از دید متفاوتی ببینید. بازتاب عمیق، می‌تواند به شما کمک کند تا الگوهای فکری خود را شکست دهید.
نقش طرحواره‌های در شکل گیری سندرم ایمپاستر
همانطور که اشاره شد، سندرم ایمپاستر به احساس ناکافی بودن و ترس از افشا شدن به عنوان فردی “حقه‌باز” اشاره دارد، حتی زمانی که فرد موفقیت‌های عینی دارد. از طرف دیگر، طرحواره‌ها الگوهای عمیق و پایدار تفکر و رفتار هستند که در دوران کودکی شکل گرفته‌اند و بر نحوه تفسیر فرد از خود، دیگران و دنیای پیرامون تأثیر می‌گذارند. برای آشنایی بیشتر باطرحواره‌ها، پیشنهاد می‌شود مطلب مربوط به طرحواره درمانی را مطالعه کنید.
نتیجه گیری:
سندرم ایمپاستر چالشی رایج است، اما می‌توان با پشتکار و خودآگاهی بر آن غلبه کرد. با شناخت دستاوردهای خود، دریافت حمایت و تمرکز بر بهبود مستمر، می‌توانیم تردیدها را خاموش کنیم و پتانسیل واقعی خود را در آغوش بگیریم. این سفر ممکن است طولانی و پر از موانع باشد، اما همچنین راهی برای توسعه فردی و شغلی است.
در پایان، غلبه بر سندروم ایمپاستر تنها به این معنا نیست که ارزش خود را به دیگران ثابت کنیم، بلکه به معنای شناخت و ارزش گذاری بر دستاوردها و پتانسیل خودمان است. با در آغوش گرفتن نقاط قوت و آموختن از تجربیات خود، می توانیم با اعتماد به نفس و هدفمند به جلو حرکت کنیم. به یاد داشته باشید، سندرم ایمپاستر فقط یک احساس است و توانایی‌ها یا ارزش واقعی شما را مشخص نمی‌کند.
پیشنهاد می‌شود از تست های شخصیت کلینیک روانشناسی آوان که به صورت رایگان برای شما آماده شده است استفاده کنید تا آگاهی بیشتری از خود پیدا کنید. همچنین، برای مطالعه مطالب بیشتر در زمینه روانشناسی، توسعه فردی و روابط بین فردی به سایت مرکز مشاوره آوان مراجعه کنید.
