ارز فیات چیست و چه تاثیری بر رشد تورم دارد؟

ارز فیات پول کاغذی بدون پشتوانه می‌باشد که خود به تنهایی ارزش بسیاری دارد. کشورهای زیادی وجود دارند که از ارز فیات استفاده می‌کنند و از طریق این ارز اقتصاد سایر دولت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند. عوامل زیادی بر ارزش گذاری ارز فیات دخیل هستند که در ادامه مقاله با این عوامل بطور کامل آشنا می‌شویم. اگر علاقه دارید تا با یکی از موثرترین و رایج‌ترین ارزها که رقیب ارزهای با پشتوانه است آشنا شوید، تا انتها همراه من در دانشگاه کسب و کار باشید.

ارز فیات چیست؟

ارز فیات یکی از رایج‌ترین واحدهای پولی کشورهای توسعه یافته می‌باشد. این ارز بدون پشتوانه مالی یعنی طلا و یا نقره است و تنها از طریق قدرت سیاست، اعتبار و اقتصاد کشور ارزش گذاری می‌شود. برای مثال یکی از ارزهای رایج و بسیار قدرتمند، فیات آمریکا یا همان دلار آمریکاست که در فارکس با نماد (USD) معامله می‌شود.

همه چیز در مورد پول فیات

در اصل پول و ارز فیات از لحاظ معنایی یکسان می‌باشند و تنها ماهیت آن‌ها باهم متفاوت است. به عبارت دیگر تصور مردم از پول، ارز رایج کشورشان و تصورشان راجع به ارز، ارزهای سایر کشورهای خارجی می‌باشد. درحالی که این تصور کاملا اشتباه است. جایگاه پول در اقتصاد است و به معنای واحدی قابل شمارش، عددی و غیر قابل لمس است در صورتی که به پول تمام کشورها ارز داخلی می‌گویند (ریال یک ارز داخلی برای ایران است). بنابراین هدف ما صحبت درمورد ارز فیات باقی کشورها می‌باشد.

 بنابراین اگر بخواهم ارز فیات را بطور کامل تعریف کنم می‌توانم بگویم که این ارز همان ارز رایج برخی از کشورهای توسعه یافته مثل آمریکا و یا چین می‌باشد که ارزششان را پشتوانه آن تعیین نمی‌کند(زیرا فاقد پشتوانه هستند)، بلکه ارزش واقعی این ارزها را اقتصاد، سیاست و قدرت کشور تعیین می‌کند. اگر بخواهم چند ارز فیات نام ببرم می‌توانم به دلار فیات، یوآن، یورو و پوند اشاره کنم. البته ارزش یوآن بسیار کمتر از دلار است و این به دلیل نوع استراتژی کشور چین می‌باشد. زیرا تمرکز چین بیشتر در صادرات و تجارت است و اگر ارزش ارز کشور خود را بالا ببرد از میزان صادرات او کاسته می‌شود.

تاریخچه ارز فیات

اولین کشوری که از فیات کارنسی استفاده کرد چین بود. در دوران پادشاهی یوآن برای اولین‌بار از کاغذهایی که بدون پشتوانه بودند ولی در معامله کردن بسیار ارزشمند بودند، استفاده می‌شد و پس از آن استفاده از این ارزها مخصوصا سکه در میان مردمی که در زمان سلسه تانگ زندگی می‌کردند بسیار رواج پیدا کرد. ولی ارز فیات چند قرن طول کشید تا به سایر کشورها نظیر اروپا و آمریکا برسد. زمانی که آمریکا برای اولین بار از ارز فیات استفاده کرد، هنگام جنگ بود. استراتژی که باعث بوجود آمدن ارز فیات در آمریکا شد در اصل برای محافظت از ذخایر طلا و نقره این کشور طراحی شده بود. این محافظت تا به حدی بود که در زمان جنگ داخلی آمریکا مجوز تبدیل پول کاغذی به طلا و نقره لغو شد و مردم مجبور بودند تنها از پول کاغذی در هنگام معاملات خود استفاده کنند.

ولی پس از اتمام جنگ جهانی اول برای اینکه بتوان فلزات گرانبها را با پول تبادل کنند و همچنین کشورها بتوانند باهم مبادلات داشته باشند، قرار داد برتون وودز امضا شد. طبق این قرارداد قیمت هر ۳۵ دلار فیات آمریکا برابر با ۱ انس طلا قرار داده شد. ولی بعدها یعنی در سال ۱۹۷۱ که نیکسون ریاست جمهوری آمریکا را برعهده داشت، ذخایر فلزات گرانبها کاهش پیدا کرد و نیکسون برای اینکه بتواند این بحران را حل کند قرارداد تبدیل مستقیم دلار به طلا دوباره لغو شد. بنابراین سایر کشورهای بزرگ برای اینکه بتوانند با آمریکا تجارت داشته باشند سعی کردند تا ارز فیات خود را به بازار عرضه کنند. اینگونه همه کشورها می‌توانستند به راحتی باهمدیگر مبادلات داشته باشند.

چگونه پول فیات در اقتصاد کشورها تاثیر گذار است؟

زمانی که ارز رایج کشورها پشتوانه طلا یا نقره نداشته باشند باعث می‌شود تا در زمان کمبود بودجه کشور اقدام به چاپ پول کنند. به عبارت دیگر کشورهایی که ارز آن‌ها با پشتوانه طلا باشد تنها حق دارند باتوجه به مقدار ذخایری که در طلا دارند پول داشته باشند. همچنین زمانی که حجم پول در جامعه زیاد باشد ما شاهد افزایش نرخ تورم خواهیم بود.

مزایا و معایب استفاده از پول فیات

مزایای ارز فیات بسیار زیادتر از معایب آن است، بخاطر همین موضوع اکثر کشورها تمایل دارند تا از این ارز استفاده کنند. در ادامه با مزایا و معایب پول فیات آشنا خواهیم شد.

مزایای ارز فیات به شرح زیر است:

• این ارز کمیاب نمی‌شود، به دلیل اینکه پشتوانه ندارد.
• هزینه چاپ این اسکناس‌ها بسیار کمتر از ساخت سایر پول‌هایی است که ارز آنها به کالاهای خاصی وابسته است.
• در شرایط خاص می‌توانند منعطف باشند.
• از این ارزها می‌توان در تجارت و معاملات برون مرزی استفاده کرد.
• ذخیره و مراقبت کردن از ارزهای فیات بسیار راحت‌تر و کم هزینه‌تر از ذخیره طلا و نقره می‌باشد. همچنین پول فیات به جای کمتری برای ذخیره شدن نیاز دارد.

معایب ارز فیات به شرح زیر است:

• ارزش ذاتی ندارند و در زمانی که یک کشور با بحران مواجه شود ارزش فیات آن کشور به شدت افت می‌کند.
• به دلیل نداشتن پشتوانه می‌توان بی رویه پول چاپ کرد و این موضوع به اقتصاد کشور و همچنین نرخ تورم بسیار آسیب وارد می‌کند.
• تقلب در این ارزها بسیار رایج است و برخی مردم از ارز تقلبی در معاملات خود استفاده می‌کنند.
• برخی از کشورها برای گذراندن امور کشور تنها به پول فیات تکیه کرده‌اند که ممکن در آینده دچار ورشکستگی و سقوط اقتصادی شوند.

آیا ارز دیجیتال می‌تواند جایگزین ارز فیات شود؟

اگر بخواهم منطقی به این سوال پاسخ دهم باید بگویم خیر. دلایل زیادی وجود دارد که مانع تبدیل شدن ارزهای دیجیتال به ارزهای رایج کشور می‌شوند. زمانی که ارز فیات محبوب و رایج شد باعث شد اقتصاد برخی از کشورها شکست بخورد و کشور را وارد بحران جدی کند (مثل کشور زیمباوه). ارز فیات به دلیل نداشتن پشتوانه و تکثیر و چاپ راحت آن مورد استقبال قرار گرفت و استفاده رایج از آن باعث بوجود آمدن نرخ تورم در کشورها شد.

حال شما تصور کنید که در بستر بلاک چین که هیچ ردی از معاملات در آن مشخص نیست و همینطور وجود دستگاه‌های ماینر و… چگونه می‌توان دسترسی مردم را به ارزهای دیجیتال راحت‌تر کرد؟ قصد ندارم رفاهی که می‌توان از طریق ثروت کسب کرد را زیر سوال ببرم ولی شما تصور کنید چه روش‌های خلافی می‌توان در پیش گرفت تا هم ارز دیجیتال بیشتری کسب کرد و هم رد معاملات مشکوک را پاک کرد.

از طرف دیگر ارزش فیات به اقتصاد و نحوه سیاست یک کشور وابسته است و این باعث می‌شود پول فیات ثبات داشته باشد و دچار نوسانات قیمتی شدید نشود. ولی در ارزهای دیجیتال هر عاملی دخیل است و اگر ارزهای دیجیتال جایگزین ارزهای فیات شوند، با نوسانات زیادی که دارد اقتصاد کشورها را نابود می‌کند. بنابراین نمی‌توان گفت که ارزهای دیجیتال می‌توانند جایگزین ارز رایج کشورها شوند. همچنین دولت‌ها نمی‌توانند قانونی برای دریافت مالیات از رمز ارزها تخصیص دهند؛ زیرا این ارزهای دیجیتال ماهیت و ارزش واقعی ندارند. بنابراین عدم دریافت مالیات دولت‌ها را فلج می‌کند.

معرفی چند فیات رایج

• دلار آمریکا(USD)
• پوند(GBP)
• ین(JPY)
• یوآن(CNY)
• ریال ایران(IRR)
• دینار کویت(KWD)
• یورو(EUR)
• فرانک سوئيس(CHF)
• درهم امارات(AED)
• روبل روسیه(RUB)
• کرون نروژ(NOK)
• ریال عمان(OMR)
• لیره ترکیه(TRY)

سوالات رایج در رابطه با ارز فیات

• ارز فیات چیست؟ ارز فیات ارز اصلی کشورها می‌باشد که از طریق میزان درآمد، نوع سیاست و وضعیت اقتصادی کشورها ارزش گذاری می‌شوند و فاقد پشتوانه می‌باشند.
• آیا می‌توان از طریق باینسن و یا صرافی‌های دیجیتال ارز فیات خرید؟ بله از طریق بایننس شما می‌توانید رمز ارزها را به دلار و یا سایر ارزهای فیات رایج تبدیل کنید. همچنین می‌توانید از طریق صرافی‌های مطمئن بجای ارز فیزیکی دلار، ارز دیجیتال دلار معامله کرد.

جمع بندی

در مقاله‌ای که در دانشگاه کسب و کار آن را مطالعه کردید سعی کردم بطور کامل ارز فیات را به شما معرفی کنم. همانطور که در ابتدا گفتم ارز فیات برای حفاظت از ذخایر طلا و نقره و همچنین سهولت در معاملات ساخته شد. اولین کشوری که از ارز فیات در معاملات خود استفاده کرد چین بود و پس از آن و بعد از گذشت قرن‌ها استفاده از پول فیات در بین اروپاییان رایج شد. همچنین پس از اینکه گوشه‌ای از اقتصاد کشورها به ارز فیات گره خورد، اقتصاد برخی از کشورها به نابودی رفت و برخی دیگر با تورم‌ها بالای ۶۰ درصد مواجه شدند.

ولی نمی‌توان گفت که ارز فیات تنها مشکل ساز بوده است. بلکه در کنار معایب کمی که دارد مزایای بسیاری نیز دارد. هزینه کم چاپ پول، حمل و حفاظت راحت، انعطاف پذیری و نداشتن پشتوانه مالی جزوی از مزایای این ارز می‌باشد. ممنون که تا انتها همراه من در دانشگاه کسب و کار بودید. می‌توانید سوالات خود را در بخش نظرات از ما بپرسید و ما در اسرع وقت پاسخگو خواهیم بود.