کتاب جز از کل اگرچه نخستین رمان نویسنده‌اش استیو تولتز بود، پس از انتشار به شهرت و محبوبیت زیادی دست یافت. چنان‌که کمتر کتابخوانی وجود دارد که تاکنون نام جز از کل را در میان رمان‌های پرطرفدار و پرفروش نشنیده باشد. این کتاب تلفیقی از چند ژانر ادبی مانند روانشناسی، هیجانی و کمدی سیاه است و با زبان ساده‌ای که دارد می‌تواند هر خواننده‌ای را تا انتهای کتاب با خود همراه کند. ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار از دلایلی می‌نویسیم که شما را به خواندن این کتاب ترغیب کند. علاوه بر این نکاتی از زندگی و آثار منتشرشده‌ی نویسنده‌اش را برای شما شرح می‌دهیم.
معرفی کتاب جز از کل
رمان جز از کل با این جملات آغاز می‌شود: “هیچ‌وقت نمی‌شنوید ورزشکاری در حادثه‌ای فجیع، حس بویایی‌اش را از دست بدهد. اگر کائنات تصمیم بگیرد درسی دردناک به ما بدهد، مثل روز روشن است که ورزشکار باید پایش را از دست بدهد، فیلسوف عقلش، آهنگساز گوشش و آشپز زبانش را. درس من؟ من آزادی‌ام را از دست دهم.”
از همین ابتدای کتاب مشخص است که داستان درباره‌ی فردی است که آزادی خود را از دست داده (مشخص نیست چه نوعی و چگونه) و اکنون دچار فقدان شده است. این جملات به‌راحتی می‌تواند احساس کنجکاوی خواننده را برانگیزد و او را به خواندن ادامه‌ی کتاب ترغیب کند.
محتوا و موضوع کتاب
داستان کتاب از زبان پسر نوجوانی به نام جسپر دین آغاز می‌شود که با پدرش زندگی می‌کند اما افکار و زندگی متفاوتی از او دارد. او از اینکه روزی شبیه به پدرش شود نگران است به همین علت تلاش می‌کند مخالف کارها و رفتارهای او عمل کند. پس از چند بخش، مارتین پدر جسپر شروع به تعریف زندگی خود و برادرش، از کودکی تا تولد جسپر می‌کند و از حوادثی می‌گوید که عجیب و خنده‌دار است.
رمان جز از کل همان‌گونه که از نامش مشخص است یک داستان خطی و سرراست ندارد. بلکه به اجزائی از یک کل واحد می‌پردازد و داستان‌ها و حوادث تودرتویی را نقل می‌کند که پشت هم و متوالی رخ می‌دهد. همین امر موجب می‌شود که کتاب لحظه‌ای هم از ریتم خارج نشود و خواننده را برای خواندن ادامه‌ی داستان ترغیب کند.
جوایز و افتخارات کتاب جز از کل
استیو تولتز تا پیش از انتشار این کتاب شناخته‌شده و مشهور نبود. پس از آن‌که در سال 2008 کتاب جز از کل منتشر و چاپ شد، نویسنده به شهرت و موفقیتی باورنکردنی رسید. روزنامه‌ها، مجلات و کتابفروش‌ها از نویسنده‌ای گفتند و نوشتند که اولین شاهکار خود را خلق کرده‌است و کتابی نوشته که حیرت‌انگیز و جذاب است.
این رمان، مدتی بعد در فهرست پنج منتخب نهایی برنده‌ی جایزه من‌بوکر قرار گرفت. اگرچه برخلاف نظر منتقدان برنده نشد و جایزه به کتاب و نویسنده‌ی دیگری رسید. علاوه بر این، نامزد بهترین رمان ژانر جنایی در جایزه‌ی ند کلی استرالیا شد و جایزه‌ی ادبی نیو سوث ولز در بخش انتخابات مردمی را دریافت کرد.
بهترین مترجم کتاب جز از کل در ایران
پیمان خاکسار مترجم اختصاصی آثار استیو تولتز در ایران است که به‌طور اختصاصی با انتشارات چشمه کار می‌کند. این مترجم جوان و کاربلد هر سه اثر منتشرشده‌ی تولتز را در ایران ترجمه کرده و در اختیار خوانندگان فارسی زبان قرار داده‌است. پیمان خاکسار کسی بود که رمان جز از کل را برای اولین بار به جامعه‌ی ایرانی معرفی کرد و موجب محبوبیت آن در ایران شد.
او سبک خاصی برای انتخاب کتاب دارد و اکثر آثار ترجمه‌شده‌اش در ژانر کمدی سیاه یا همان طنز تلخ به همراه پوچ‌گرایی است. اگر تاکنون چیزی از این مترجم نخوانده‌اید، رمان شاگرد قصاب، برادران سیسترز و باشگاه مشت‌زنی او را از دست ندهید.
مروری بر زندگی استیو تولتز، نویسنده کتاب
استیو تولتز در سال 1972 در سیدنی استرالیا متولد شد. او در سال 1994 از دانشگاه نیوکاسل فارغ‌التحصیل شد و در مشاغل مختلفی چون فیلمبرداری، بازاریابی، تدریس انگلیسی و فیلمنامه‌نویسی مشغول به کار شد.
تولتز از دوران کودکی به نوشتن شعر و داستان علاقه داشت اگرچه آن را هدف و سرنوشت خود نمی‌دانست. او در دوران دانشگاه برای دریافت پول در مسابقات فیلمنامه‌نویسی و داستان‌نویسی شرکت کرد و بعدها به این نتیجه رسید که برای همین شغل خلق شده است. به گفته‌ی خود تولتز، نوشتن اولین رمانش پنج سال طول کشید.
او در نگارش کتاب جز از کل تحت‌تاثیر نویسندگانی چون وودی آلن، سلین، کنوت هامسون و ریموند چندلر بود. سبک کمدی سیاه و اگزیستانسیالیسم آثارش به‌خوبی می‌تواند این تاثیرگذاری را، خصوصا از نویسنده‌ی مشهور فرانسوی، لویی فردینان سلین، مشخص کند.
منظور از اگزیستانسیالیسم چیست؟
اگزیستانسیالیسم به طرز تفکر خاصی گفته می‌شود که فیلسوفان در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم به آن پرداختند. آن‌ها معتقد بودند زندگی در اصل خود بی‌معنا است مگر اینکه خود شخص به آن معنا و انگیزه ببخشد. و آزادی همان چیزی است که به زندگی انسان معنایی خاص می‌دهد و او را از سایر جانداران متمایز می‌کند. آلبر کامو در جمله‌ای می‌گوید: “من طغیان می‌کنم، پس هستم.” این جمله به خوبی تفکرات فیلسوفان و نویسندگان اگزیستانسیالیست را نشان می‌دهد.
برخی از مشهورترین فیلسوفان این حوزه، ژان پل سارتر، فردریش نیچه، سورن کی‌یرکگور و فئودور داستایوفسکی است.
سایر آثار نویسنده‌ی کتاب جز از کل
ریگ روان
استیو تولتز چند سال پس از موفقیت کتاب جز از کل، رمانی دیگری به نام ریگ روان یا Quicksand نوشت و آن را در سال 2015 منتشر کرد. او در مصاحبه‌ای گفت: “جز از کل را درباره‌ی ترس از مرگ، و ریگ روان را درباره‌ی ترس از زندگی نوشتم.” با این وجود، هردوی این آثار تا حدودی به هم شباهت دارند و آمیخته به اگزیستانسیالیسم و پوچی خاصی هستند که در نوشته‌های کامو، کافکا و تولستوی دیده می‌شود.
موضوع این رمان چیست؟
رمان ریگ روان داستان زندگی شخصی به نام آلدو است که نهایت بدشانسی و بدبختی را تجربه می‌کند. او حتی در مرگ و خودکشی هم شکست می‌خورد و به تعبیری تصور می‌کند که یک بدبخت نامیرا یا جاودان است. تولتز از همین منظر به بررسی فلسفه‌ی زندگی، مرگ و خودکشی می‌پردازد و نظرات نویسندگان اگزیستانسیال را در اثر خود منعکس می‌کند.
ریگ روان اگرچه به شهرت و محبوبیت جز از کل دست نیافت، همچنان خواندنی و جذاب است. پیشنهاد می‌کنیم برای اینکه لذت بیشتری از این رمان جذاب ببرید، آن را قبل از کتاب جز کل بخوانید تا خواسته یا ناخواسته درگیر مقایسه‌ی آن‌ها با هم نشوید!
هرچه بادا باد
سومین و آخرین اثر استیو تولتز که همین چند ماه گذشته منتشر شد، رمان هرچه باداباد یا Here Gose Nothing است. داستان کتاب از زبان یک مرد خلافکار مقتول روایت می‌شود که سعی دارد سرگذشت خود در دوران زندگی و پس از مرگ را توصیف کند. این راویِ مرده با پشیمانی، از کارهای خود در طول زندگی سخن می‌گوید و می‌داند که دیگر راهی برای بازگشت یا جبران ندارد.
استیو تولتز در این رمان بار دیگر عقاید فلسفی خود درباره‌ی مرگ و زندگی را در داستان جای داده و تلاش کرده با دیدگاه ماورایی به چرخه‌ی زندگی و موجودات آن نگاه کند. این کتاب همزمان با انتشار اولیه در سراسر دنیا، در ایران نیز ترجمه و در نشر چشمه منتشر شد.
چرا کتاب جز از کل را بخوانیم؟
تا این بخش از مقاله‌ی دانشگاه کسب و کار با محتوای کلی کتاب جز از کل و زندگی نویسنده‌اش آشنا شدیم. اکنون به شرح هفت دلیل مهمی می‌پردازیم که شما را به خواندن این رمان مهم و جذاب ترغیب کند.
1.کتاب جز از کل یک رمان اگزیستانسیالیسم است
همان‌طور که در بخش بالا گفته شد، اگزیستانسیالیسم یک تفکر فلسفی است که به دنبال معنا بخشیدن به زندگی انسان از طریق آزادی‌های فردی و اجتماعی اوست. جز از کل از همان ابتدا با فقدان آزادی نقش اصلی کتاب شروع می‌شود و در بخش‌های مختلف به عقاید او و پدرش درباره‌ی پوچی زندگی و ناامیدی از تغییر آن می‌پردازد. خواندن رمان جذاب جذاب جز از کل شما را با این دسته از تفکرات آشنا می‌کند و به شما کمک می‌کند بیش از گذشته افکار انسان‌های افسرده و ناامید از زندگی را درک کنید.
2. داستانی جذاب و هیجانی دارد
شاید فکر کنید انگیزه‌های پوچی و ناامیدی شخصیت‌های کتاب کسل‌کننده و مسخره است و کتاب را دچار کندی می‌کند. اما یک ویژگی مهم کتاب جز از کل، خط داستانی جذاب و هیجانی آن است که می‌تواند هر مخاطبی را به سوی خود جلب کند.
علاوه بر این، حوادث و اتفاقات پی‌در‌پی و عجیبی که در رمان رخ می‌دهند باعث می‌شوند که ریتم کتاب در اوج بماند و خواننده را تا پایان کتاب با خود همراه کند. اگر همچنان برای خواندن این کتاب جذاب مردد هستید، بخشی از ابتدای آن را بخوانید تا توانایی زمین گذاشتن آن را از دست بدهید!
3. تلفیقی از موضوعات و ژانرهای مختلف است
جز از کل یک محتوای کلی و واحد ندارد و نمی‌توان با قطعیت گفت که در چه ژانری است. شما با خواندن این کتاب با تلفیقی از فلسفه، روانشناسی، کمدی سیاه، عشق، ناامیدی و پوچی مواجهه می‌شوید. و حتی در بخش‌هایی، هیجانی مانند خواندن یک رمان جنایی یا معمایی را تجربه می‌کنید. همین ویژگی باعث شهرت و محبوبیت سریع کتاب در میان خوانندگان سراسر دنیا شد و نویسنده‌اش را به موفقیتی یک‌شبه رساند.
4. به تقابل زندگی و مرگ می‌پردازد
استیو تولتز در تمام آثار خود به فلسفه‌ی مرگ و زندگی و دلایل وجود آن‌ها پرداخته است. بهترین و مهم‌ترین کتاب او در این زمینه جز از کل است که در آن به‌خوبی درگیری‌های ذهنی شخصیت‌های داستان را درباره‌ی این فلسفه نشان داده است. در این رمان جسپر و خصوصا پدرش در موقعیت‌هایی قرار می‌گیرند که زنده بودنشان به خطر افتاده و در یک قدمی مرگ توقف می‌کنند. آن‌ها نه به زندگی علاقه دارند و نه به مرگ، و در برزخی به نام دنیا گرفتار شده‌اند. افکار و رفتار آن‌ها مصداق بارزی از تقابل مرگ و زندگی در ذهن انسان است.
5. درست زندگی‌کردن را به ما یاد می‌دهد
یکی از فواید خواندن کتاب این است که با نشان‌دادن روش‌های زندگی افراد، درست زندگی‌کردن را به ما آموزش می‌دهند. شاید برایتان عجیب باشد اما خواندن کتاب جز از کل می‌تواند تاثیراتی بر ذهن و روان شما بگذارد و حتی شیوه‌ی زندگی کردن شما را تغییر دهد.
علاوه بر این، از آنجا که شخصیت اصلی داستان دورانی را در بیماری می‌گذراند، احساس همدردی شما را با بیماران جسمی و روحی تقویت می‌کند. بنابراین این کتاب نوع نگاه شما به مرگ و زندگی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و احساساتتان را دچار تغییر می‌کند.
6. شخصیت‌های خاص و به یاد ماندنی دارد
شخصیت‌هایی که استیو تولتز در کتاب جز از کل خلق کرده است، به همین راحتی از ذهن شما پاک نمی‌شود. جسپر، مارتین و تری دین سرگذشت خاص و جالبی دارند که شاید با تمام آدم‌های اطراف ما متفاوت باشد. آن‌ها صحنه‌هایی خلق می‌کنند که می‌تواند در هر لحظه‌ای در ذهن شما تداعی شود و لذت شیرین تجربه‌ی آن اتفاقات را برایتان یادآوری کند.
7. ترجمه‌ای دقیق و روان دارد
یک ویژگی مهم کتاب جز از کل در ایران، ترجمه‌ی ساده و روان پیمان خاکسار است که تجربه‌ای مانند خواندن آن به زبان اصلی دارد. پیمان خاکسار برای ترجمه‌ی این کتاب مدت‌ها تلاش کرد و حتی برای فهم برخی از اصطلاحات و ضرب‌المثل‌ها از دوستان انگلیسی زبانش کمک گرفت. او به‌خوبی توانست طنز جذابی که در لایه‌های زیرین رمان قرار دارد را برای مخاطب فارسی‌زبان مفهوم کند و تقریبا هیچ نقطه‌ی ابهام و دشواری در متن باقی نگذارد.
خواندن کتاب جذاب و پر مفهوم جز از کل را با ترجمه‌ی روان پیمان خاکسار از نشر چشمه از دست ندهید.
جملاتی از کتاب جذاب جز از کل
← فقط یک دوست داشتم ولی تمام سعی‌ام این بود که تعدادشان را بیشتر کنم. چون برای زنده ماندن حداقل دو دوست لازم داشتم؛ برای روز مبادایی که یکی‌شان مریض می‌شد و مدرسه نمی‌آمد.
←مردم میگن شخصیت هر آدمی تغییرناپذیره ولی اغلب این نقابه که بدون تغییر باقی می‌مونه، نه شخصیت. هرکسی که ادعا می‌کنه یکی از دوستانش در طول سال‌ها هیچ تغییری نکرده هنوز فرق بین نقاب و چهره‌ی واقعی رو نمی‌دونه.
← وقتی در میانه‌ی یک بحران شخصی در شهر ول می‌گردی، چهره‌ی آدم‌ها کیفیتی به غایت بی‌رحم و بی‌تفاوت پیدا می‌کند. خیلی افسرده کننده است.. اینکه هیچ‌کس نمی‌ایستد تا دستت را بگیرد.
← جوان‌تر از آن بودم که از پیری بمیرم و پیرتر از آن‌که جزء آمار مرگ‌ومیر نوزادان به حساب بیایم. این وسط گیر کرده‌بودم… در دوره‌ی وحشتناکی از زمان که آدم‌ها چاره ندارند، جز نفس کشیدن…
←وقتی مردم فکر می‌کنند چند روز بیشتر به پایان عمرت نمانده با تو مهربان می‌شوند. فقط موقعی که در زندگی پیشرفت می‌کنی به تو چنگ و دندان نشان می‌دهند.
← اگر فهمیدی مسیر رو اشتباه رفته‌ای، هیچ‌وقت برای برگشت دیر نیست. حتی اگر برگشتن ده سال هم طول بکشد باید برگردی. نگو راه برگشت طولانی و تاریکه…نترس از اینکه هیچی به دست نیاری.
سخن پایانی
ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به معرفی کتاب جز از کل پرداختیم. همچنین از دلایلی نوشتیم که شما را برای خواندن این کتاب ترغیب و تشویق کند. کتاب جز از کل در سال 2008 منتشر و در مدت کوتاهی به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیا تبدیل شد. حتی نسخه‌ی فارسی آن که توسط پیمان خاکسار ترجمه شد نیز، به اقبال و موفقیت فراوانی دست یافت. اگر تاکنون این رمان جذاب را نخوانده‌اید، خواندن آن را در اولویت خود قرار دهید و نظرات و پیشنهادات سازنده‌ی خود را با ما در میان بگذارید.
