کتاب بیشعوری را میتوان یکی از کتاب‌های پرفروش در تاریخ ایران و جهان دانست. این کتاب در سال 1990 توسط خاویر کرمنت نویسنده امریکایی نوشته و منتشر شد؛ که در همان زمان با استقبال کم نظیری از سوی مخاطبین روبرو شد.
در سال 1386 کتاب بیشعوری توسط محمود فرجامی، نویسنده، مترجم، طنزپرداز و پژوهشگر ایرانی به فارسی ترجمه شد؛ اما در کمال تاسف در آن سال‌ها اجازه انتشار نگرفت و چاپ نشد. همین مسئله باعث شد که فرجامی در آن سال‌ها این کتاب را به صورت یک فایل به صورت رایگان بر روی وبسایت شخصی خود، در اختیار عموم قرار دهد. فرجامی در ازای این کار به مخاطبانش گفت که اگر از محتوای کتاب استفاده کردند و رضایت داشتند به اندازه‌ی هزینه‌ی یک پیتزا به عنوان حق الزحمه برای او واریز کنند.
اگر به مقالات خلاصه کتاب علاقه دارید توصیه میکنیم مقاله انسان خردمند را مطالعه کنید.
سرانجام در سال 1393 کتاب موفق بیشعوری مجوز گرفت و توسط انتشارات تیسا چاپ و روانه‌ی بازار کتاب شد. پس از چاپ و عرضه‌ی بیشعوری، این کتاب به یکی از پرفروش‌ترین کتابها در این سال‌ها تبدیل شد و با استقبال بسیار مخاطبان و علاقمندان دنیای کتاب و کتابخوانی روبرو شد.
ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به معرفی کامل و بیان خلاصه‌ای از کتاب بیشعوری اثر خاویر کرمنت و با ترجمه‌ی محمود فرجامی می‌پردازیم. از دوستداران و علاقمندان کتاب و کتابخوانی می‌خواهیم که در ادامه‌ی مطلب ما را همراهی کنند. البته اگر اهل کتابخوانی هم نیستید موضوع و محتوای این کتاب میتواند برای شما جذاب باشد، پس در هر صورت همراه دانشگاه کسب و کار در این مقاله باشید.
درباره‌ی نویسنده‌ی کتاب بیشعوری خاویر کرمنت
شاید برایتان جالب باشد که خاویر کرمنت از جمله نویسندگان مشهور و شناخته شده به خصوص در کشور ماست که میتوان گفت در عین حال در گمنامی به سر می‌برد. در واقع اطلاعات زیادی از خاویر کرمنت در دسترس نیست و تنها با کتابهایی که منتشر کرده به شناخت رسیده است.
اطلاعاتی که از این نویسنده‌ی امریکایی در دسترس است گاها متناقض نیز هستند! برخی او را یک روانشناس و برخی دیگر پزشک متخصص در حوزه‌ای غیر از روان می‌دانند. در هر حال چیزی که منجر به شهرت او در جهان و به طور خاص در ایران شده است، انتشار کتاب بیشعوری توسط اوست.
از جمله کتاب‌های منتشر شده از خاویر کرمنت میتوان به کتاب‌های بیشعوری، بیشعورهای ابدی، توطئه‌ی بیشعورها و بیشعورهای گردن‌کلفت اشاره کرد؛ که البته همه‌ی آنها را با نام بیشعوری می‌شناسیم. در کتاب‌های خاویر کرمنت به دنبال راه حل نباشید، چرا که خاویر کرمنت در کتاب‌هایش به بررسی معضلات اجتماعی و تبعات ناشی از بیشعوری میپردازد و به ارائه‌ی راه حل نمی‌پردازد. او در این کتاب سعی میکند به بررسی رفتارهای ناشی از بیشعوری افراد بپردازد و این مجموعه رفتارها را به عنوان یک بیماری در افراد در نظر می‌گیرد.
درباره‌ی مترجم کتاب بیشعوری محمود فرجامی
محمود فرجامی مترجم کتاب بیشعوری، نویسنده، مترجم، روزنامه نگار و طنزپرداز ایرانی است. او متولد سال 1356 در مشهد است و در رشته‌ی ارتباطات گرایش روزنامه نگاری در مقطع دکترا از دانشگاه علوم مالزی فارغ التحصیل شده است. فرجامی یکی از بنیان گذاران اصلی “انجمن جهانی طنز فارسی” است و همچنین مدیر این مجموعه نیز می‌باشد.
او در سال 1389 از ایران مهاجرت کرد، در حال حاضر در نروژ زندگی میکند و در حوزه‌ی پژوهشگری طنز در دانشگاه اسلومت مشغول است. او همچنین در حوزه‌ی استنداپ کمدی فعالیت میکند و به گفته‌ی خودش از اولین افرادی بود که در ایران به استند اپ کمدی پرداخت، وی اجراهای بسیاری در داخل و خارج از ایران دارد و به تولید طنزهای ویدیویی نیز میپردازد.
محمود فرجامی در سال 1386 به ترجمه‌ی کتاب بیشعوری اثر خاویر کرمنت پرداخت اما با مشکلات مجوزگیری روبرو شد، اما پس از مدتی تصمیم گرفت فایل این کتاب را به صورت رایگان بر روی وبسایت شخصی خود قرار دهد. کتاب بیشعوری اما چند سال بعد توانست مجوز انتشار بگیرد و به یکی از پرفروش‌ترین‌ها تبدیل شود. به صورتی که تنها پس از 8 ماه به چاپ بیستم با تیراژی نزدیک به 50 هزار جلد رسید.
از دیگر آثار فرجامی میتوان به کتابهایی از جمله راننده تاکسی از انتشارات نی، قصه‌های خوب برای گنده‌های خوب از انتشارات حوض نقره، قصه قسمت از انتشارات تیسا و ترجمه‌های فلسفه طنز از نشر نی، چنین کنند جانوران از نشر روزنه و درآمدی به طنزپژوهشی از نشر تیسا اشاره کرد.
درباره‌ی کتاب بیشعوری
خاویر کرمنت در کتاب بیشعوری یا “راهنمای عملی شناخت و درمانِ خطرناک‌ترین بیماری تاریخ بشریت” به توصیف واقعیات و انواع رفتارهایی که در زندگی روزمره با آنها روبرو می‌شویم میپردازد. این کتاب در اصل بررسی پدیده بیشعوری در جهان مدرن امروز است.
خاویر کرمنت در این کتاب خود را یک بیشعور می‌خواند که به مرحله‌ی درک و پذیرش بیماری‌اش رسیده و آن را درمان کرده است. او متذکر می‌شود که این مرحله، یعنی پذیرش بیماری یکی از سخت‌ترین و در عین حال مهم‌ترین مراحل درمان بیماری است و درمان از این مرحله میتواند آغاز شود. اگر فردی بیماری خود را نپذیرد راهی نیز برای درمان او وجود ندارد.
این کتاب، بیشعوری را به عنوان نوعی بیماری در میان افراد بیان میکند و سعی در توصیف برخی ویژگی‌های افراد با این بیماری دارد. کرمنت معتقد است که بیشعورها با نادانی و منفعت طلبی خود در حال ضرر زدن به جهان پیرامون و افراد هستند. خاویر کرمنت در این کتاب بیانی طنز دارد و این طرز فکر را بررسی میکند که بیشعورها انسان‌هایی نابغه و باهوش هستند که از بیماری‌ای به نام بیشعوری رنج میبرند. این افراد معمولا افرادی مغرور و خودخواه، مردم آزار و دارای اعتماد به نفس کاذب هستند که با این رفتارهایشان به راحتی می‌توانند دیگران را مورد آزار قرار دهند. رفتارهایی که گاهی خودشان نیز از آنها بی اطلاع هستند و مانند یک بیماری در وجود آنها رخنه کرده است.
خاویر کرمنت معتقد است که افراد بیشعور به 8 دسته‌ی کلی تقسیم می‌شوند؛ که هر کدام از این دسته‌ها خود به زیر مجموعه‌هایی تقسیم می‌شوند. کتاب به بررسی هر کدام از این دسته‌ها و زیرمجموعه‌ها میپردازد و ویژگی‌های هر یک را بیان میکند.
مقاله پیشنهادی: چرا باید کتاب صد سال تنهایی را مطالعه کنید؟
بخش‌های مختلف کتاب بیشعوری
در بخش اول کتاب بیشعوری به دریافت پاسخ این سوال می‌پردازیم که بیشعور کیست و چرا یک فرد باید بخواهد که بیشعور باشد؟ در اصل در بخش ابتدایی به تعریف کلی بیشعوری می‌رسیم. در بخش دوم اما خاویر کرمنت به بررسی انواع بیشعوری میپردازد و یک دسته بندی برای این موضوع معرفی میکند، دسته بندی‌ای که طبق آن بیشعورها را میتوان به 8 دسته تقسیم کرد.
بخش سوم کتاب به بررسی بیشعوری در جوامع میپردازد و در بخش چهارم انواع تعاملات انسان‌ها با افراد بیشعور را بررسی میکند. خاویر کرمنت در بخش آخر این کتاب به بیان راه نجاتی از این بیماری میپردازد و مراحل و روش‌های درمان را بیان میکند. در ادامه‌ی مقاله به طور کامل‌تری به این بخش‌ها می‌پردازیم.
خلاصه‌ای مفید از کتاب بیشعوری
حال در نظر داریم خلاصه‌ای از هر یک از بخش‌های کتاب را برای شما شرح دهیم پس ابتدا بخش‌های کتاب بیشعوری را به صورت تیتر وار بیان میکنیم، این کتاب شامل 5 بخش اصلی و 26 زیربخش است:
بخش اول: چه کسی بیشعور است و چرا یک نفر باید بخواهد که بیشعور باشد؟
1. سرگذشت فِرِد
2. سرگذشت‌های دیگر
3. تعریف بیشعوری
4. ماهیت بیشعوری
5. شدت بیشعوری
بخش دوم: انواع بیشعورها
6. اجتماعی
7. تجاری
8. مدنی
9. مقدس‌مآب
10. عرفان‌باز
11. دیوانسالار
13. بیچاره
14. شاکی
بخش سوم: وقتی جامعه بیشعور می‌شود
15. تجارت به مثابه‌ی بیشعور
16. دولت به مثابه‌ی بیشعور
17. دین به مثابه‌ی بیشعور
18. بیشعوری رسانه‌ای؛ یک اپیدمی واقعی
بخش چهارم: زندگی با بیشعورها
19. کار با بیشعورها
20. دوستی با بیشعورها
21. ازدواج با بیشعور
22. بیشعورِ مادرزاد
23. فرزندانِ والدینِ بیشعور
بخش پنجم: راهِ نجات
24. مراحل درمان
25. وسایل درمان
26. سخن پایانی
مقدمهی کتاب بیشعوری
شما در آغار کتاب بیشعوری با جمله‌ای از سنت اوراکولیوس روبرو می‌شوید، کسی که به گفته‌ی کتاب خود را شهید صدر مسیحیت نامیده است. سنت اوراکولیوس در مقدمهی کتاب می‌گوید:
دو شگفتی بزرگ جهان، اهرام مصر و مجسمه‌ی ابوالهول نیست، این است که:
- چرا بیشعورها به خودشان حق می‌دهند که این قدر نفرت انگیز رفتار کنند؟
- چرا از یادآوری این نکته این قدر می‌رنجند؟
در ادامه‌ی کتاب بیشعوری به مقدمهی مترجم می‌رسیم. او در این مقدمه سوالاتی را از خواننده می‌پرسد که در آنها خصوصیاتی از افراد بیشعور را بیان کرده و از مخاطب درخواست کرده که اگر همچین مسائلی برایش پیش می‌آید حتما به خواندن این کتاب بپردازد چرا که او با بیشعورها سر و کار دارد و نیاز است تا این راهنمای عملی برای شناخت و درمان این بیماری آزاردهنده را مطالعه کند. سوال‌هایی مانند اینکه آیا همسایه شما زباله‌هایش را درون جوب می‌ریزد؟ آیا حس می‌کنید رئیس شما رفتار تحقیرآمیزی دارد؟ با همکاران زیرآب زن و از زیر کار در رو خود به مشکل خوردید؟آیا تا به حال ساعت‌ها و روزها برای گرفتن یک امضا در اداره‌ای وقتتان تلف شده است؟
و بسیاری مسائل دیگر که ممکن است خیلی از ما نیز با آنها برخورد داشته باشیم. مواردی که گاها ناخواسته هستند ولی از طرف مقابل ما سر می‌زند و موجب رنجش خاطر ما می‌شود.
حقیقت دردناک این است که این مسئله که نویسنده و مترجم آن را “بیماری بیشعوری” نامیده‌اند، باعث بسیاری از درد و رنج‌های جامعه‌ی بشریت هستند؛ چرا که آنها معتقدند که جنایت کاران بزرگ بشر هیچ گاه انسان‌های نادانی نبوده‌اند، بلکه انسان‌هایی نابغه و باهوشی بوده‌اند که از این استعدادها در راه خودخواهی و آزار دیگران استفاده کرده‌اند و این مسیر از آنها یک فرد بیشعور ساخته است.
مقاله پیشنهادی: خلاصه کتاب ملت عشق را مطالعه کنید.
مقدمه نویسنده
بخش بعدی کتاب تعلق به نویسنده دارد. مقدمهی نوشته شده توسط خاویر کرمنت برای کتاب بیشعوری. خاویر کرمنت در این بخش از کتاب خود را یک بیشعور می‌نامد. نویسنده عنوان میکند که او نیز زمانی از بیماری بیشعوری رنج می‌برده و حالا پس از تحمل رنج و مشقت‌های درمان، آن را پشت سر گذاشته است.
او بیان میکند که به بیشعوری مانند یک بیماری همچون اعتیاد نگاه میکند. بیماری‌ای که نه تنها اثرات زیان باری برای شخص دارد، بلکه تاثیر سو آن برای جامعه و اطرافیان شخص اگر بیشتر نباشد کمتر هم نیست. یکی از بدترین خصوصیات و ویژگی‌های این نوع اعتیاد آن است که یک بیشعور از بیشعوری خود آگاه نیست و به سختی میتواند آن را بپذیرد. همانطور که درباره‌ی شخص خاویر کرمنت نیز صدق می‌کرد.
بخش اول: چه کسی بیشعور است و چرا یک نفر باید بخواهد که بیشعور باشد؟
کتاب بیشعوری در این بخش با جمله‌ای جالب و عجیب آغاز می‌شود:
” اگر بیشعورها عاشق می‌شوند فقط به یک دلیل است؛ می‌خواهند در هیچ چیز کم نیاورند، از جمله عشق. “
خاویر کرمت در این بخش ابتدا به سرگذشت افرادی از زبان خودشان میپردازد، داستان‌هایی از بخش‌هایی از زندگی افرادی که نشانه‌هایی از بیشعوری در خود دارند اما از وجود آنها بی خبر هستند. خاویر کرمنت با استفاده از این داستان‌ها و سرگذشت‌ها سعی دارد تا خصوصیات افراد مبتلا به بیماری بیشعوری را بیان کند و مخاطب را با ویژگی‌های بارز این گروه از افراد آشنا کند.
به گفته‌ی نویسنده، بیشعورها افرادی متعصب هستند که بسیار بر روی رفتار و گفتار خود مطمئن هستند. به نوعی میتوان آنها را افرادی از خود راضی در نظر گرفت که هیچ حس دلسوزی و مهری به دیگران ندارند. افراد مبتلا به بیشعوری معمولا درخواست‌های محترمانه از دیگران ندارند و بیشتر با اطرافیان خود با لحن دستوری صحبت می‌کنند.
اینکه فرد را از بیشعوری خود آگاه کنید امر بسیار سخت و زمان بری است و قطعا کار هر کسی نیست؛ چرا که همانطور که گفتیم این افراد تعصب خاصی به رفتار خود دارند، معمولا اشتباهات و مشکلات رفتاری خود را به سختی می‌پذیرند و یا تصمیم به تغییر می‌گیرند.
در ادامه:
فرد بیشعور معمولا تلاشی برای خوشحال کردن دیگران نمی‌کند و جنبه‌ی شوخی دیگران را ندارد. این گونه افراد معمولا سعی می‌کنند قوانین را برای راحتی خودشان تغییر دهند و هرگز تقصیرها را به گردن نمی‌گیرند. مفهوم فداکاری برای آنها تعریف نشده است. دیگران را مورد تمسخر قرار می‌دهند، در مقابل بسیاری افراد و بسیاری مسائل حالت تهاجمی دارند و یکی از مهم‌ترین مشکلات این افراد این است که آنها بر این باورند که هرگز اشتباه نمی‌کنند. همین مسئله پذیرش بیماری بیشعوری را توسط آنها سخت و زمان بر میکند.
انسان‌های بیشعور با خوار و خفیف کردن دیگران سعی در کسب قدرت دارند و از آدم‌های ساده سواستفاده می‌کنند. این‌ها برخی از صفات مشترک افرادی است که از بیشعوری رنج میبرند؛ البته بهتر است بگوییم که با بیشعوری خود دیگران را رنج می‌دهند!
خاویر کرمنت در ادامه‌ی این بخش به بررسی برخی خصوصیات دیگری از بیشعورها میپردازد، او گروه‌ها و دسته‌هایی را معرفی میکند که به نظر بیشتر در معرض گرفتاری در دام بیماری بیشعوری هستند. همچنین برخی صفات را در برخورد با یک فرد بیشعور مورد تحلیل قرار می‌دهد.
بخش دوم: انواع بیشعورها
خاویر کرمنت در این بخش از کتاب بیشعوری، بیشعورها را تقسیم بندی کرده است. با خواندن این بخش با انواع بیشعورها آشنا می‌شوید و می‌توانید نوع بیشعوری خود یا اطرافیانتان را تشخیص دهید! در تقسیم بندی این کتاب افرادی که مبتلا به بیماری بیشعوری هستند به 8 دسته تقسیم می‌شوند؛ بیشعور اجتماعی، بیشعور تجاری، بیشعور مدنی، بیشعور مقدس‌مآب، بیشعور عرفان‌باز، بیشعور دیوانسالار، بیشعور بیچاره و بیشعور شاکی.
کتاب ویژگی‌هایی برای هر دسته از بیشعوران ارائه داده و نتایج حاصل از بیشعوری آنها را برای خود، اطرافیان و جامعه مطرح میکند.
برای مثال خاویر کرمنت در قسمت اول این بخش به بررسی رفتاری بیشعورهای اجتماعی میپردازد. در کتاب می‌خوانیم که بیشعوری در ابعاد فرهنگی انواع گوناگونی دارد و مسئله اینجاست که ما در هنگام صحبت در مورد بیشعورها تنها بیشعوران تمام عیار را بررسی میکنیم، در حالیکه نباید از بیشعوران اجتماعی غافل شویم، بیشعورهای اجتماعی همان بیشعورهای معمولی هستند که ممکن است در هر مکانی با آنها روبرو شویم.
در خیابان، سینما، مهمانی و یا حتی در خانه‌ی خود. البته تشخیص این نوع از بیشعوری از انسان‌های معمولی بسیار سخت است، حتی اگر تمام خصوصیات معمولی بیشعورها را نیز از خود بروز دهند. جدی ترین دلیل این مسئله آن است که این نوع افراد به سادگی در قالب انسان‌های معمولی ظاهر می‌شوند و ممکن است از نزدیک‌ترین افراد در زندگی ما باشند.
کتاب در زیر بخش بعدی به بررسی یک بیشعور تجاری میپردازد و در ابتدا صحبت خود را با این جمله آغاز میکند؛ که دلی بزرگ دارم، آنقدر که همه‌ی اسکناس‌های دنیا در آن جا می‌شوند. خاویر کرمنت معتقد است که دنیای اقتصاد و تجارت پر از افراد بیشعور است و بیشعورهای تجاری ناخودآگاه به این مسیر جذب می‌شوند؛ چرا که همانطور که در بخش قبل بیان شد، بیشعورها در دنیای ثروت و قدرت و رقابت سیری ناپذیر هستند.
مقاله پیشنهادی: خلاصه کتاب برتری خفیف را در چند دقیقه مطالعه کنید.
بخش سوم: وقتی جامعه بیشعور می‌شود
در بخش سوم از کتاب بیشعوری به تاثیرات بیشعوری در جامعه پرداخته می‌شود. خاویر کرمنت در این بخش از کتاب بیان میکند که بیشعوری میتواند در مقیاس‌های بزرگ و وسیع بروز کند و به بیشعوری جمعی منجر شود. برای مثال یکی از حوزه‌های مهم در اجتماع، که بیشعوری میتواند در آن نفوذ کند، حوزه‌ی تجارت است. همچنین حوزه‌ی رسانه یکی از مستعدترین بخش‌ها برای بروز بیشعوری است که نویسنده این بخش از کتاب را ” بیشعوری در رسانه، یک اپیدمی واقعی” می‌نامد.
منظور ما از رسانه در این بخش از کتاب بیشعوری تمام رسانه‌های جمعی از جمله روزنامه‌ها، شبکه‌های تلویزیونی، کتابها و مجلات و بسیاری از وسایل ارتباط جمعی دیگر است. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: “مطبوعات خودخواهانه اعتقاد دارند که متولی انحصاری حقایق اند و حقایق صرفا همان‌هایی هستند که آنها پوشش می‌دهند.”
بخش چهارم: زندگی با بیشعورها
نویسنده در بخش چهارم از کتاب بیشعوری به زندگی با بیشعورها پرداخته است. ممکن است دوست یا همکار شما از بیماری بیشعوری رنج ببرد و شما را نیز رنج بدهد. حتی ممکن است که شما با یک بیشعور در حال زندگی کردن باشید! همانطور که گفتیم بیشعوری نوعی بیماری مانند اعتیاد است و شما باید نحوه‌ی رفتار با یک انسان بیشعور را بدانید و به درمان او کمک کنید. البته مهم‌ترین مرحله در این بخش پذیرش بیشعوری اطرافیان شماست.
برای مثال در بخشی از کتاب می‌خوانیم که هیچکس دوست ندارد قبول کند که یکی از دوستانش ممکن است بیشعور باشد، اما چنین چیزی وجود دارد. متاسفانه دنیای دوستی بی عیب و نقص نیست. این دوستان بعضی وقت‌ها مدت‌ها پس از دوستیشان با ما به بیشعوری مبتلا می‌شوند.
خاویر کرمنت در این بخش از کتاب نحوه‌ی تشخیص یک دوست بیشعور را آموزش می‌دهد و نکاتی را در این باره بیان میکند. در زیر بخش‌های دیگر نیز به بیان نکاتی در رابطه با نحوه‌ی زندگی با اطرافیان مبتلا میپردازد.
بخش پنجم: راه نجات
در نهایت به بخش آخر کتاب بیشعوری می‌رسیم. با توجه به خصوصیاتی که در بخش‌های قبلی مطرح شد و با قاضی کردن کلاه خود باید به دنبال این نشانه‌ها در خود و یا در اطرافیان خود باشیم. پس از تشخیص این نشانه‌ها نوبت به درمان می‌رسد که البته مهم‌ترین و سخت‌ترین مرحله‌ی درمان مرحله‌ی پذیرش این بیماری است.
مرحله‌ی بعدی مرحله‌ی پشیمانی و پس از آن مرحله‌ی یادگیری و تمرین صفات خوب است، مرحله‌ای که به گفته‌ی نویسنده هیچ پایانی برای آن نیست و برای هر یک از ما در زمینه‌ی توسعه‌ی شخصی مورد نیاز است.
سخن آخر
در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به معرفی کتاب بیشعوری نوشته‌ی خاویر کرمنت و با ترجمه‌ی محمود فرجامی پرداختیم و سعی کردیم خلاصه‌ای از کتاب را در قالب بخش‌های مختلف آن در اختیار شما قرار دهیم. بیشعوری یکی از پرفروش‌ترین کتابها در سال‌های اخیر بوده است و طرفداران بسیاری دارد.
خاویر کرمنت در این کتاب با بیانی طنزگونه به بیان خصوصیات افراد مبتلا به بیشعوری میپردازد و راه‌های رفتار با انواع آن را ارائه می‌دهد.
آیا شما کتاب بیشعوری را خوانده‌اید؟ نظرتان را در مورد این کتاب با ما در میان بگذارید.
