اگر صاحب کسب و کار هستید و یا تصمیم به راه اندازی بیزنسی جدید دارید احتمالاً گاهی به انتخاب یک شریک مناسب فکر کرده‌اید. هر صاحب کسب و کاری ممکن است در مقطعی از کار خود نیاز به حضور یک شریک کاری را احساس کند. حال این شریک می‌تواند از لحاظ مالی با شما شراکت کند یا از طریق تخصصی که شما به آن نیاز دارید. در هر صورت حضور یک پارتنر درست و مناسب می‌تواند تا حد زیادی به شما در پیشبرد اهدافتان کمک کند و حتی سرعت شما را در رسیدن به مقاصد کاری بالا ببرد.
اما باید توجه کنید که انتخاب شریک یکی از مسائل مهمی است که نیاز است با دید اصولی به آن بنگرید؛ چرا که حتی یک اشتباه کوچک در انتخاب پارتنر کاری شما می‌تواند منجر به از بین رفتن تمام تلاش‌های شما و یا شکست‌های سخت در مسیر شود. در همین راستا تصمیم داریم تا در این مقاله از دانشگاه کسب و کار برخی از مهمترین اصول و نکاتی که در انتخاب یک پارتنر مناسب و ایجاد یک شراکت موفق به آنها نیاز داریم را بیان کنیم. امیدواریم که این نکات برای شما مفید واقع شوند.
شراکت چیست؟ به چه کسی شریک کاری می‌گوییم؟
فرقی نمی‌کند در چه زمینه‌ای کار می‌کنید و یا تصمیم دارید در چه حوزه‌ای به راه اندازی کسب و کار بپردازید، داشتن یک پارتنر مناسب می‌تواند در زمینه‌های مختلف برای ما کمک کننده باشد. شما می‌توانید از یک پارتنر مالی برای هزینه‌های کسب و کار استفاده کنید و یا با فردی برای استفاده از تخصص او در کارتان شریک شوید. به طور کلی در دنیای امروز برای بسیاری از کسب و کارها و راه اندازی هر نوع بیزنسی نیاز به شراکت احساس می‌شود.
در دنیای پیچیده امروزی معمولاً یک فرد هم‌زمان تمام توانایی‌های مورد نیاز از جمله اطلاعات و تخصص، سرمایه، تجربه و ارتباطات را ندارد و در همین راستا نیاز است تا این امور به صورتی مشارکتی صورت بپذیرند. شریک در واقع فردی است که در استارت اپ‌های کنونی آن را کوفاندر Co-founder یا هم بنیان گذار هم می‌نامند. پارتنر همان فردی است که در تمامی سود و زیان حاصل از کسب و کار شما سهم دارد و با توجه به میزان فعالیت و پررنگی نقشی که در کسب و کار دارد از نتایج آن نیز بهره‌مند می‌شود.
شراکت در کسب و کار جنبه‌های مختلفی دارد و دارای اصول و مقرراتی است که نیاز است پیش از آغاز آن، این اصول و مقررات و تمامی مسائل حقوقی در ارتباط با آن را مطالعه کنید.
شریک تجاری، مفید یا زیان بار
در این سالها هیچ گاه افراد و کارشناسان حوزه‌های مختلف نتوانستند در رابطه با مزایا و معایب شراکت در کار به نتیجه مشترکی برسند؛ چرا که معمولاً تجربه افراد در این باره با یکدیگر متفاوت است. برای مثال اگر شما از چند فعال حوزه کسب و کار در این باره سؤال کنید هر یک از آنها با توجه به تجربیات خود شما را راهنمایی می‌کنند. قطعاً تعدادی از آنها شما را به داشتن یک پارتنر تجاری مناسب تشویق می‌کنند و بسیاری دیگر شما را از این کار نهی می‌کنند. معمولاً شعارشان هم این است که: “اگر شریک خوب بود خدا برای خودش شریک می‌گرفت!”
البته نباید تجربه این دسته از افراد در شراکت‌های ناموفق را نادیده گرفت؛ اما اصل مهم در این مسئله دلیل شکست این دسته از افراد و تجربه ناموفق آنها در شراکت است. ما به شما پیشنهاد می‌کنیم پیش از هر تصمیمی در این رابطه، علت شکست این دسته از افراد در شراکتشان را ریشه یابی کنید.
اگر پارتنر شما با توجه به اصول و نکاتی که در ادامه آنها را بیان می‌کنیم انتخاب شود و شما با رعایت همه قوانین و آگاهی از مواد حقوقی در رابطه با شراکت تجاری کار خود را آغاز کنید خواهید دید که این شراکت و یا هم بنیان گذاری چه تجربه دلچسبی را برای شما به ارمغان خواهد آورد و سرعت شما برای رسیدن به اهداف کسب و کار را دو چندان خواهد کرد.
اصول انتخاب یک شریک تجاری مناسب
حالا می‌خواهیم برخی از مهمترین اصولی را که باید در انتخاب یک شریک تجاری مناسب مدنظر قرار دهید را بیان کنیم. اصولی که برای موفقیت در شراکت و رسیدن به اهدافتان از کسب و کار به رعایت آنها نیاز دارید را در ادامه بخوانید.
هدفتان را از انتخاب شریک تجاری مشخص کنید
در ابتدا و پیش از پرداختن به هر موضوع دیگری در انتخاب پارتنر باید هدف خود را از انتخاب شریک تجاری به خوبی مشخص کنید. هدف شما از شراکت در کسب و کار چیست؟ چرا تصمیم دارید تا فردی دیگر را در سود و زیان کسب و کارتان همراه کنید؟ بسیاری از افراد در حوزه مالی نیاز به یک سرمایه گذار تجاری دارند، برخی دیگر نیز در زمینه تجربیات کاری و یا مهارت‌های مورد نیاز در کسب و کار حضور یک پارتنر را برای خود ضروری می‌دانند. پس در ابتدا هدف خود را تعیین کنید و سپس به انتخاب شریک متناسب با اهدافتان بپردازید.
با شریکتان هم هدف و هم مسیر باشید
یکی از مهمترین اصولی که می‌تواند یک شراکت موفق را برای شما رقم بزند حضور یک فرد هم هدف و هم مسیر در کنار شماست. پیش از آغاز شراکت صریح و ساده اهداف خود را برای فرد مورد نظر شرح دهید و به طور واضح همه‌ی اهداف خود از راه اندازی کسب و کار را تعیین کنید. اگر فردی که به شراکت مالی و یا هر نوع دیگری از شراکت در کسب و کارتان می‌پردازد با شما هم مسیر نباشد و اهداف شما در ادامه کسب و کار با یکدیگر متفاوت باشد قطعاً در خلال کار به مشکلات فراوانی برمی‌خورید. از سرمایه گذاری مالی تا مهارت‌ها و تخصص‌های مورد نیاز در مسیر کاریتان.
شراکت با افراد باتجربه را اولویت قرار دهید
اگر تصمیم به انتخاب یک شریک تجاری گرفتید به شما توصیه می‌کنیم که حتماً تجربیات قبلی افراد را در نظر بگیرید. سعی کنید با فردی که تا به حال تجربه‌ای در زمینه فعالیت شما ندارد وارد شراکت نشوید. خواه این شراکت به صورت مالی و سرمایه گذاری باشد خواه شراکت مهارتی. در هر دو صورت احتمال به مشکل خوردن شما و این فرد بسیار بالاست. یکی از دلایل مهم نیز عدم وجود تجربه کافی و عدم آشنایی فرد مورد نظر با زمینه کاری شماست. فردی که با زمینه فعالیت شما آشنا نباشد گاها انتظارات نابجایی از مسیر حرکت و میزان پیشرفت شما در کار دارد یا معمولاً نمی‌تواند به خوبی مشکلات ایجاد شده در مسیر و میزان هزینه‌های مورد نیاز را درک کند.
شریک باید مکمل شما در کسب و کار باشد
همه ما ایلان ماسک را به عنوان یک کارآفرین موفق و یکی از ثروتمندترین افراد جهان می‌شناسیم. به نظر شما ایلان ماسک در تمام زمینه‌هایی که حالا در آنها مشغول به کار و فعالیت و کارآفرینی است تخصص دارد؟ قطعاً خیر! شاید این مسئله را بتوان به عنوان رمز موفقیت ایلان ماسک و بسیاری افراد موفق دیگر دانست. استفاده از افراد متخصص و توانا. آنها از مکمل‌های خود به عنوان شرکای کسب و کارشان کمک می‌گیرند و تلاش می‌کنند تا با استفاده از مهارت‌های مختلف و همچنین سرمایه گذاری‌های درست و مطمئن یک ترکیب طلایی بسازند. ترکیبی که می‌تواند به اهداف مشترک برسد و مسیر رسیدن به آنها را بیش از پیش هموار کند.
تجربیات قبلی افراد را در شراکت مد نظر قرار دهید
اگر فردی را برای مشارکت در کسب و کار مدنظر دارید به شما پیشنهاد می‌کنیم که تحقیقاتی در رابطه با تجربیات قبلی او در کسب و کار انجام دهید. حتی اگر فرد مورد نظر دوست نزدیک و یا یکی از اقوام شما باشد. چرا که افراد معمولاً تجربیاتی متفاوت در زمینه کاری و شراکت دارند و معمولاً در زمینه کاری روحیاتی متفاوت با دوستی دارند. همچنین فضای کار بسیار متفاوت از آشنایی‌های قبلی است و شما ممکن است در این مسیر نتوانید به شناخت درستی از فرد مورد نظر برسید. پس حتماً به محل کار قبلی و یا شرکای قبلی فرد مورد نظر سری بزنید و در رابطه با مشارکت با او به نتیجه درست برسید.
قراردادهای رسمی شراکت را جدی بگیرید
تفاوتی نمی‌کند با یک شخص حقیقی یا حقوقی وارد کار مشارکت شده‌اید یا این فرد دوست و آشنای شماست و یا یک غریبه است. به شما توصیه می‌کنیم که حتی اگر با برادر خود نیز وارد شراکت شدید عقد یک قرارداد رسمی و کامل را فراموش نکنید. تنظیم یک قرارداد دقیق و کامل نقش مهمی در آغاز یک شراکت محکم و درست خواهد داشت. قرارداد خود را به صورت رسمی ثبت کنید و سعی کنید تا جای ممکن به صورت کامل به همه موارد مورد نیاز اشاره کنید. هر چه قراردادی که تنظیم می‌کنید کامل‌تر باشد احتمال ایجاد مشکلات بعدی نیز کمتر می‌شود. در قرارداد خود به صورت دقیق به میزان مشارکت و سهم هر یک از شرکا در سود و زیان، مسائل مالی، مشخصات کامل طرفین و موارد ریزی که برای هر دو طرف دارای اهمیت است اشاره کنید.
مهارت‌ها و توانایی‌های شریکتان را بسنجید
پس از اینکه هدف خود را از انتخاب یک شریک تجاری مشخص کردید وقت آن است که مهارت‌ها و توانایی‌های فرد مورد را بسنجید. اگر زمینه فعالیت خود را مشخص کرده‌اید باید فردی را در کنارتان داشته باشید که تخصص و مهارت‌های مورد نیاز برای این کار را نیز داشته باشد. البته باید در نظر داشته باشید که پارتنر کاری شما کارمند شما نیست و بسته به نوع هدفی که شما در شراکت دارید می‌تواند در کسب و کارتان به فعالیت بپردازد. گاهی حتی ممکن است پارتنر شما به عنوان یک حامی فکری برای کسب و کار عمل کند و منجر به پیشرفت و توسعه ایده‌های بیزنس شما شود؛ بسیاری از کارآفرینان به این نکته توجه می‌کنند.
انعطاف بالا و ذهن باز از ویژگی‌های یک شریک مناسب
یکی از ویژگی‌های یک شریک مناسب داشتن ذهن باز و پذیرا بودن است. همچنین شریک تجاری شما باید رک و صریح باشد و بتواند ایده‌های خود را به صورت صریح بیان کند. به جرئت می‌توان گفت که شراکت بدون وجود انعطاف در طرفین عملاً پایدار نیست و در این نوع از شراکت هر گونه اختلاف نظر و جرقه‌ای در کار منجر به ایجاد مشاجره و مشکلات عمده می‌شود. یعنی مسئله‌ای که می‌تواند به سادگی و با گفتگویی ساده میان طرفین و با انعطاف پذیری آنها برطرف شود به مشکلی اساسی تبدیل خواهد شد و می‌تواند منجر به آسیب زدن به کسب و کار شما شود.
سازگاری شخصیتی نکتهای مهم در انتخاب شریک تجاری
شناخت شخصیت افراد آن هم در مسیر کسب و کار و بیزنس کار ساده‌ای نیست. البته تست‌های شخصیت شناسی بسیاری وجود دارد که از طریق آنها می‌توان تایپ‌های شخصیتی مختلف را تشخیص داد. یکی از این تست‌های معتبر که می‌توان از آن به عنوان معتبرترین تست شخصیت شناسی یاد کرد تست MBTI است.
در حالت کلی بهتر است که شخصیت شما و پارتنر تجاری‌تان با یکدیگر سازگار باشد تا در مسیر کار به کمترین میزان مشکلات بربخورید. البته مشکلات و اختلاف نظر در مسیر کسب و کار اجتناب ناپذیر است؛ اما مسئله مهم نحوه برخورد شرکا در مواجه با این مشکلات و میزان سازگاری آنها با یکدیگر است. همانطور که شما برای انتخاب شریک زندگی خود به سازگاری شخصیتی توجه می‌کنید، پارتنر تجاری شما هم فردی است که شما بخش زیادی از روز خود را در کنار او می‌گذرانید. همچنین بخش قابل توجهی از کسب و کار خود را با او به اشتراک گذاشته‌اید.
اعتماد اصل اول در شراکت است
شاید بتوان گفت که مهمترین اصل در شکل گیری یک شراکت موفق اعتماد است. تا زمانی که اعتماد کافی میان شما و شریک تجاری‌تان شکل نگیرد و فرد مورد نظر معتمد شما نباشد به مشکلات فراوانی برمی‌خورید و حرکت به سوی اهداف عملاً غیرممکن است. پس به شما توصیه می‌کنیم تا قبل از اینکه یک فرد معتمد را نیافتید با هیچ فرد دیگری شراکت را آغاز نکنید؛ چرا که در این صورت این شراکت بیشتر از اینکه برای شما سودآور و کمک کننده باشد و منجر به پیشرفت سریع و حرکت شما به سوی اهداف شود، شما را با مشکلات عمده روبرو می‌کند.
پارتنر تجاری شما فردی است که باید بتوانید به طور کامل زمام تمام امور را به او بسپارید و شهر را برای مدتی ترک کنید! آیا چنین فردی برای شراکت در کنار خود دارید؟ یا در شک و تردید و اضطراب به سر می‌برید؟ البته همانطور که گفتیم اعتماد به تنهایی کافی نیست. شما حتی اگر با برادر خود نیز وارد رابطه تجاری و شراکت در کسب و کار می‌شوید نیاز است تا به عقد قرارداد رسمی با ذکر تمام جزئیات بپردازید.
تقسیم مسئولیت را به طور دقیق انجام دهید
در شروع مشارکت مسئولیت‌های هر یک از طرفین را به طور دقیق و کامل مشخص کنید. اگر امکان دارد در متن قرارداد رسمی نیز این موارد را ذکر کنید. برای این کار می‌توانید از یک وکیل خبره کمک بگیرید. در هر صورت مشخص کردن حد و مرزها، مسئولیت‌ها و اختیارات هر یک از طرفین در کسب و کار می‌تواند از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کند. هر دو طرف باید در رابطه با این مسئولیت‌ها و وظایف به توافق برسند. همچنین باید از تفویض تمام اختیارات به یک نفر و یا قرار دادن بار سنگین مسئولیت‌ها بر دوش یکی از افراد جلوگیری شود؛ چرا که می‌تواند منجر به بروز مشکلات بعدی شود.
این موارد را برای جلوگیری از بروز مشکلات حقوقی رعایت کنید:
یکی از مسائل مهمی که در شروع شراکت تجاری باید مدنظر داشته باشید توجه به مسائل حقوقی است. راز موفقیت بسیاری از کسانی که شراکت هدفمندی داشته‌اند، توجه به این نکات است. در ادامه برخی از مهمترین آنها را بیان می‌کنیم:
- یک قرار رسمی تنظیم کنید. قراردادی که شامل تمام ابعاد همکاری شما و شریک یا شرکای تجاری‌تان باشد و آن را به صورت قانونی ثبت کنید.
- میزان سرمایه اولیه هر یک از طرفین در شروع کار را مشخص کنید و در قرارداد رسمی ثبت کنید. پس از سالها شراکت شما به میزان مشارکت مالی طرفین و سرمایه گذاری آنها نیاز پیدا خواهید کرد.
- نحوه تقسیم سود و زیان را برای هر یک از شرکا به صورت دقیق مشخص کنید.
- تاریخ شروع و پایان همکاری را مشخص کنید. بسیاری از افراد در این مورد بی توجهی می‌کنند و به مشکلات عمده‌ای برخورد می‌کنند. تاریخ انقضای همکاری خود را ثبت کنید.
- قبل از عقد قرارداد شراکت، پروانه‌های کسب و یا پروانه شرکت مورد نظر را دریافت کنید و مراحل قانونی را طی کنید. بدانید که عقد قرارداد شراکت بدون انجام مراحل قانونی کسب و کار معتبر نیست و در صورت بروز مشکل نمی‌توانید بر آن اتکا کنید.
- متن قرارداد خود را ساده، صریح و دقیق تنظیم کنید. از جملات دو پهلو و یا ابهام در متن خودداری کنید و تلاش کنید که متن قرارداد شفاف و قابل درک باشد.
- در انتها به شما توصیه می‌کنیم که برای شروع شراکت و عقد قرارداد رسمی از یک وکیل کاربلد و ماهر کمک بگیرید.
کلام پایانی
بسیاری از ما برای شروع و راه اندازی کسب و کار نیاز به یک پارتنر را احساس می‌کنیم. شریکی که بتواند در زمینه‌های مختلفی از جمله مالی، مهارتی، تخصصی، فکری و یا دیگر زمینه‌ها ما را یاری کند. این مسئله کاملاً به هدف ما از شراکت با افراد بازمی‌گردد. اگر تصمیم به شروع یک شراکت تجاری دارید باید نکاتی را مدنظر قرار دهید. اصولی که برای انتخاب یک شریک تجاری مناسب به ما کمک می‌کنند تا بتوانیم در این مسیر به اهداف خود در کسب و کار برسیم.
ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار تلاش کردیم تا برخی از مهمترین این اصول را بیان کنیم و امیدواریم که نکاتی که در این مطلب بیان کردیم بتواند گره‌ای کوچک از کار شما باز کند. شما هم تجربیات خود را از شراکت تجاری با ما در میان بگذارید. ترجیح می‌دهید کسب و کار خود را به تنهایی بنیان گذاری کنید و یا به کار مشارکتی علاقه‌مندید؟
