کتاب هنر جنگ یکی از معروف‌ترین کتاب‌هایی است که در حوزه جنگ به نگارش درآمده است. در این کتاب استراتژی‌های گوناگون جنگی و همچنین حرکت‌های قدرت مورد بحث قرار گرفته است. سان تزو نام نویسنده این کتاب است. او باستان شناسی اهل کشور چین است که در دوران ماکیاولی زندگی می‌کرد. بسیاری از صاحب نظران بر این باورند هر چقدر که این کتاب درباره جنگ حرف می‌زند به همان نسبت هم می‌تواند درباره ذهن و وجود انسان باشد.
بدون شک شما می‌توانید با خواندن کتاب هنر جنگ بیش از پیش در کسب و کار و زندگی خود شاهد پیشرفت باشید. این کتاب خلاصه‌ای از شیوه‌های مختلف که در جنگ استفاده می‌شود را ارائه می‌دهد که می‌توانید آنها را به زندگی نیز تعمیم بدهید. در این مقاله از مجموعه مقالات دانشگاه کسب و کار می‌خواهیم به معرفی کتاب هنر جنگ بپردازیم و خلاصه از آن را در کنار هم مطالعه کنیم. تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید.
چکیده‌ای از کتاب هنر جنگ
برای شروع آشنایی با هنر جنگ در ابتدا بهتر است با مطالعه چند جمله معروف از این کتاب آغاز کنیم. در زیر سه جمله از این کتاب که بسیار معروف هستند را برایتان آورده‌ایم:
- شما تنها می‌توانید در جنگ‌هایی برنده شوید که خودتان به راه انداخته‌اید.
- سعی کنید دشمن خودتان را مجبور کنید حرکتی را انجام دهد که به نفع شما می‌باشد و شما می‌خواهید.
- هر موقع از حرکت بعدی خودتان اطمینان ندارید سعی کنید که موضع فعلی خود را رها نکنید.
معرفی کلی هنر جنگ
سان تزو نویسنده کتاب هنر جنگ متولد سال 544 قبل از میلاد مسیح در کشور چین است. منابع مختلفی که درباره او نوشته‌اند محل‌های مختلفی را برای تولد او ذکر کرده‌اند. اما این موضوع که او در کشور چین به دنیا آمده است در همه منابع ثابت است. بسیاری از صاحب نظران سان تزو را فیلسوف معرفی می‌کنند و خیلی‌ها معتقدند که او فقط نویسنده‌ای بوده است که بر استراتژی‌های نظامی تسلط داشته است. در هر صورت نام کتاب هنر جنگ به دلیل توانایی‌های سان تزو در استراتژی‌های جنگی گذاشته شده است. این اثر معروف و بزرگ سان تزو توانست در سال‌های مختلف تأثیر بسیار عمیقی بر شیوه‌های جنگی کشور چین بگذارد. علاوه بر این در سال‌های بعدی بسیار از این کتاب در علم فلسفه نیز استفاده شد.
چرا لازم است که همه مردم هنر جنگ را مطالعه کنند؟
در قسمت‌های مختلف این کتاب سان تزو جنگ را این گونه تعریف می‌کند: جنگ تلاشی مهم و بسیار جدی است در جهت انجام دادن کاری. هرگز نباید جنگ را بدون این که همه جوانب را بررسی کنیم، آغاز کنیم. همین موضوع نشان می‌دهد که شما باید قبل از هر اقدامی تمام اطلاعات لازم برای آن اقدام را جمع آوری کنید. همین تعریف جنگ از سان تزو به ما نشان می‌دهد که چقدر زندگی می‌تواند شبیه یک میدان جنگ باشد.
به همین دلیل است که دانشگاه کسب و کار به شما توصیه می‌کند حتماً کتاب هنر جنگ را مطالعه کنید و از استراتژی‌های مختلف آن در زندگی خود بهر ببرید. در قسمت‌های بعدی در کنار هم چکیده‌ای از این استراتژی‌های مختلف را مطالعه می‌کنیم. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید. اگر به خواندن کتاب علاقه مند هستید می توانید با مطالعه معرفی کتاب از حال بد به حال خوب در سایت ما نیز در در زندگی خود بسیار پیشرفت کنید.
برنامه ریزی دقیق و ارزیابی موقعیت
پیام و نتیجه اصلی ای که سان تزو در این بخش از کتابش می‌خواهد به مخاطب بدهد این موضوع است که اگر شما قبل از هر اقدامی خودتان را آماده نکرده باشید و موقعیتی که در آن هستید و موقعیتی که قرار است در آن قرار بگیرید را تحلیل نکرده باشید احتمال شکست شما بسیار است. معروف‌ترین جمله در این بخش که ممکن است از قبل شنیده باشید می‌گوید: برنامه‌ریزی‌نکردن برای هر اقدامی نوعی برنامه ریزی کردن برای شکست خوردن است. سان تزو در این قسمت از پنج عامل اصلی و اساسی نام می‌برد که حتماً باید آنها را به صورت دقیق ارزیابی کنید:
- اقلیم
- فرمان
- مأموریت
- زمین
- روش‌ها
شروع کردن یک جنگ
جنگ تحمیلی نام فصلی از کتاب هنر جنگ است که به مخاطب نشان می‌دهد به راه انداختن یک جنگ چه هزینه‌هایی می‌تواند برای او داشته باشد. در این فصل سان تزو نگاهی انتقادی به کلیت جنگ دارد. او بر این باور است که هر جنگی هزینه‌های سنگینی را برای دو طرف جنگ تحمیل می‌کند. از نگاه سان تزو بهترین راه برای برنده شدن این است که بدون این که با حریف خود درگیر شوید سعی کنید او را مورد ضرب و شتم قرار دهید.
اما سان تزو تأکید می‌کند اگر آغاز کردن یک جنگ تصمیمی است که حتماً باید آن را بگیرید سعی کنید در سریع‌ترین زمان ممکن آن را انجام دهید. چرا که در باور او هر چقدر که این تصمیم را به عقب بیندازید هزینه‌های آن نیز برای شما سنگین‌تر خواهد شد. جنگ‌های طولانی می‌توانند بسیار فرسایشی باشند و احتمال شکست آنها بسیار بالا است. علاوه بر این حتی در صورت برنده شدن در یک جنگ طولانی شما باز به نوعی شکست خورده‌اید و سال‌های زیادی از زندگی خود را از دست داده‌اید.
مروری بر استراتژی حمله در کتاب هنر جنگ
در نگاه بسیاری از افراد پیروزی در جنگ این گونه تعریف شده است که حریف را برای همیشه از بین ببرند و از نگاه آنها این بالاترین پیروزی ای است که می‌توان در جنگ به دست آورد. اما از نگاه سان تزو در کتابش بهترین پیروزی زمانی در جنگ رخ می‌دهد که شما بتوانید به نوعی تصرف برسید و دشمنان خود را به اسارت خود درآورید. بهترین پیروزی‌هایی که در نگاه سان تزو وجود دارد این موارد می‌باشند:
- بتوانید برنامه‌هایی که دشمن شما چیده است را به کل از بین ببرید.
- اجازه دهید که نیروهای دشمن شما تلاش کنند که به نیروهای شما بپیوندند.
- در میدان جنگ بیش از دفاع، حمله کنید.
- از همه مهم‌تر این که شهرهای دشمن را به تصرف خود درآورید.
نگاهی به استراتژی تثبیت کردن موقعیت در دیدگاه سان تزو
قبل از این که هر حرکتی را در جنگ انجام دهید باید به فکر این باشید که از شکست خوردن سپاه خود جلوگیری کنید. به این استراتژی در جنگ تثبیت موقعیت می‌گویند. در وهله اول ارتش شما باید بتواند از موقعیتی که در آن می‌باشد دفاع کند و آن را از دست ندهد. با این کار در قدم بعدی می‌تواند امنیت را برای خود برقرار کند. نباید بدون هدف هیچ حرکتی را انجام دهید. موقعیت‌های مختلفی که دشمن شما سعی می‌کند شما را در آن بگذارد درک کنید. هرگاه بتوانید از یکی از این موقعیت‌های دشمن نقطه ضعف و یا خطایی را پیدا کنید در آن صورت می‌توانید با پرداخت کم‌ترین هزینه برد را برای خود رقم بزنید. در هر میدان جنگی این امکان وجود دارد که بدون این موضوع که برتری کاملی نسبت به دشمن خود داشته باشید، بتوانید برنده میدان باشید.
نیروهای مختلف در نگاه سان تزو در کتاب هنر جنگ
برای پیروز شدن در هر جنگی لازم است که خلاقیت خود را به کار ببرید. اما نکته مهم در خلاقیت این است که اگر چهارچوبی برای آن تعیین نکنید و بدون حد به خلاقیت در حمله بپردازید ممکن است به شکست نزدیک‌تر شوید. خلاقیت و روش نوینی که قرار است به کار ببرید باید با واقعیت تطابق داشته باشد و به آن نزدیک باشد. هر روش نوینی باید در کنار روش‌هایی که از قبل اثبات شده‌اند به کار گرفته شود تا کارآمد واقع گردد. در صورتی که درست از خلاقیت استفاده کنید می‌توانید کارآمدترین ابزار در میدان جنگ برای شما باشد که پیروزی را نزدیک و نزدیک‌تر می‌کند.
نقاط قوت و نقاط ضعف در کتاب هنر جنگ
در این فصل از کتاب هنر جنگ سان تزو این ایده را مطرح می‌کند که لازم است برای پیروز شدن در جنگ بدانید که دشمن از چه مکانی و در چه زمانی قرار است که به شما حمله کند. زمانی که از این دو موضوع مهم اطلاع داشته باشید به راحتی می‌توانید خود را برای مقابله با آن آماده کنید. سعی کنید کاری کنید که دشمن شما در حمله کردن به شما عجله کند و شتاب زده باشد. در صورتی که دشمن پشت سر هم در حال حمله‌هایی باشد که به خوبی برنامه‌ریزی‌نشده‌اند به راحتی می‌توانید آن را شکست دهید؛ زیرا ارتش او بسیار خسته هستند. غافلگیر کردن دشمن یکی از بهترین راه‌ها برای حمله کردن است.
سعی کنید در منطقه‌ای به حریف خود حمله کنید و یا در زمانی حمله را آغاز کنید که او اصلاً انتظار آن زمان و مکان را ندارد. موقعیت‌هایی که حریف شما در آنها از دفاع خوبی برخوردار نیست را مشخص کنید و سعی کنید آنها را در اولویت حمله قرار دهید. دفاع کردن از برخی موقعیت‌ها سخت است می‌توانید به خوبی این موقعیت‌ها را نیز آنالیز کنید. برای خود موضع‌هایی را فراهم کنید در بهترین حالت دفاعی قرار دارید و دشمن هرگز نمی‌تواند به آن موضع شما حمله کند.
چکیده‌ای از فصل مانور در کتاب هنر جنگ
درگیر شدن مستقیم با حریف در میدان جنگ همیشه با هزینه‌های زیادی برای شما همراه است. به همین دلیل است که سان تزو در بخش‌های مختلفی از کتاب همواره می‌گوید که اگر می‌توان جنگ را بدون درگیری مستقیم پیروز شد همین کار را انجام دهید. اما با این وجود سان تزو می‌گوید با این حال که باید تا حد ممکن از درگیری مستقیم جلوگیری کنید؛ اما گاهی درگیری مستقیم با دشمن امری لازم است که هرگز نباید آن را عقب بیندازید.
در فصل مانور کتاب هنر جنگ سان تزو سعی می‌کند که تدارکات لازم جنگی را برای خواننده شرح دهد. این فصل کتاب بسیار مفید و پربار است؛ اما اگر به عنوان خواننده مدرن می‌خواهید از اطلاعات این کتاب در زندگی خود بهره ببرید دانشگاه کسب و کار به شما پیشنهاد می‌کند که از این فصل بگذرید. دلیل این پیشنهاد این است که شما به عنوان یک خواننده مدرن در نقش یک ژنرال جنگی زندگی نمی‌کنید که تدارکات جنگی برای شما حائز اهمیت باشد. حتی در حالی که الان یک ژنرال جنگی نیز باشید، تدارکات میدان جنگ در آن سال‌ها چندان به کار شما نخواهد آمد!
با موقعیتی که در آن هستید تطبیق پیدا کنید!
فصل تطبیق با موقعیت در کتاب هنر جنگ به شما می‌گوید که هر موضعی که در حال حاضر در آن قرار دارید موضع و موقعیتی کاملاً یکتا و منحصر به فرد است. اما با این وجود می‌توانید هر موقعیت را به خوبی آنالیز کنید و بر عناصر مختلفی که در آن وجود دارد شناخت کامل پیدا کنید. خلاقیت مجدداً در این فصل نیز نقش بسیار مهمی دارد. سان تزو همواره پیشنهاد می‌کند در عین حالی که نهایت خلاقیت خود را به کار می‌برید سعی کنید در کنار آن از روش‌های اثبات شده استفاده کنید تا واقعیت تطابق داشته باشد.
توسعه و پیشرفت در کتاب هنر جنگ
در این فصل سان تزو تلاش می‌کند جزئیات مختلفی را که یک ارتش می‌تواند پیشروی کند را برای مخاطب شرح دهد. با وجود این که در حال حاضر هواپیماهای جنگی و همچنین موشک‌های مختلف جنگی به وجود آمده‌اند خیلی از جزئیاتی که سان تزو در کتاب شرح می‌دهد دیگر به کار نمی‌آید. اما باز هم می‌توان از برخی نکاتی که برای پیاده نظام ذکر کرده است استفاده کرد. برخی از قوانینی که سان تزو در کتاب هنر جنگ آورده است عبارت‌اند از:
- سعی کنید در زمین‌هایی که مرتفع هستند کمپ ارتش خود را برقرار کنید.
- زمین‌های بلند را برای میدان جنگ انتخاب نکنید؛ زیرا شانس شکست را بیشتر می‌کنند.
- هنگامی که ارتش خود را از رودخانه عبور دادید سعی کنید تا حد ممکن از آن دور شوید؛ زیرا بسیار خطرناک است.
- هنگامی که تا جای ممکن از رودخانه دور شدید حال وقت این است که به سپاه دشمن حمله کنید.
کتاب هنر جنگ و فصل 5 موقعیت صحیح
در این فصل از کتاب سان تزو تلاش می‌کند زمین‌های مختلف و مزیت‌ها و معایبی که برگزار کردن جنگ در آنها دارد را برای مخاطب خود تشریح کند. پنج نوع زمینی که سان تزو در کتاب آورده است برابرند با:
- زمین‌هایی که به راحتی قابلیت دسترسی دارند.
- موقعیت‌هایی که دارای سنگلاخ‌های بسیار هستند.
- زمین‌هایی که دارای ارتفاع بسیاری هستند.
- موقعیت‌هایی که نسبت به موضع دشمن مسافت بسیاری دارند.
- زمین‌هایی که دارای گذرگاه‌هایی بسیار باریک هستند.
اگر زمین‌هایی که بسیار سنگلاخی هستند را برای جنگیدن انتخاب کنید مزیت آن این است که به راحتی هنگام عقب نشینی می‌توانید از آن خارج شوید. اما مهم‌ترین عیب آن این است که زمانی که می‌خواهید مجدداً به میدان جنگ بازگردید بازگشت ارتش شما به این زمین سنگلاخی بسیار سخت خواهد بود. هرگز در یک زمین سنگلاخی نباید شما جنگ را آغاز کنید. اگر به هر دلیلی جنگی که آغاز کرده‌اید با شکست روبه‌رو شود رفتن به موقعیتی که از آن جا شروع کرده بودید برای شما بسیار دشوار خواهد بود.
میدان جنگ
در فصل میدان جنگ در کتاب هنر جنگ سان تزو 9 میدان جنگی را برای مخاطب خود توضیح می‌دهد. در این قسمت نام میدان‌های جنگی که سان تزو نوشته است را برای شما آورده‌ایم:
- زمین باز
- میدان جنگی خطرناک
- شاهراه‌های متقاطع
- قلمروهای پراکنده
- زمین‌های قابل دسترسی
- میدان‌های جنگی دشوار
- زمین‌های محصور
- میدان‌های جنگی بسیار سخت و دشوار
- زمین‌های ناهموار
به نقاط ضعف دشمن حمله کنید و از نقاط قوت آن تا جای ممکن دور شوید!
این جمله یکی از سه قانونی است که سان تزو آن را در کتاب هنر جنگ بیان می‌کند. از این قانون می‌توان به سادگی در زندگی روزمره حال حاضر بهره برد. بسیاری از مردم هستند که در زندگی خود بدون هیچ سؤال از سلبریتی‌های مختلف پیروی می‌کنند. آنها را به عنوان الگوی خود در نظر می‌گیرند و تمام تلاش خود را می‌کنند که هر چه بیشتر شبیه آنها شوند. به عنوان مثال کودکی که ورزش فوتبال را بسیار دوست دارد کریستیانو رونالدو را الگویی بزرگ برای خود می‌بیند. او با تمرین‌های سختی که هر روز انجام می‌دهد سعی می‌کند حرکاتی که کریستیانو رونالدو انجام می‌دهد را تقلید کند.
در پایان روز او می‌بیند که موفق نشده است آن حرکت را دقیقاً مشابه رونالدو انجام دهد و از علت شکست خودش هم خبر ندارد. علت این موضوع این است که آن کودک به جای این که در ذهن خود با رونالدو به رقابت بپردازد باید با کودکانی رقابت کند که مانند خودش آرزوی رونالدو شدن دارند. ما قادر نیستیم که کاری را همه کردم انجام می‌دهند را انجام دهیم. امتیازها و موقعیت‌های مختلف افراد با یکدیگر متفاوت است. مهم‌ترین نکته در زندگی برای برنده شدن این است که دقیقاً باید تلاش کنید کاری را به ثمر برسانید که خیلی از آدم‌ها قادر به انجام دادن آن نیستند! کتاب کیمیاگر نیز می تواند درس های خوبی از زندگی را به شما یاد بدهد. می توانید معرفی این کتاب را در سایت ما بخوانید.
کلام آخر
خیلی خوشحالیم که تا انتهای این مقاله همراه تیم دانشگاه کسب و کار بودید. کتاب هنر جنگ در کنار هم بررسی کردیم پر از مفاهیمی است که می‌توانید از آنها در کسب و کار و زندگی خود بهره ببرید. در این مقاله نتوانستیم تمامی مباحث مهمی که در این کتاب آورده شده است را مورد بحث قرار دهیم به همین دلیل خواندن این کتاب را به شدت توصیه می‌کنیم.
یکی از نکته‌های جالب و هیجان‌انگیز درباره این کتاب این موضوع است که استراتژی‌های جنگی ای که سال‌ها قبل مورد استفاده قرار می‌گرفت در حال حاضر نیز تازگی دارد و قابلیت خود را از دست نداده‌اند. خیلی از صاحب نظران حوزه ادبیات از این موضوع این گونه نتیجه می‌گیرند که هسته اصلی در ذات بشریت در طی سال‌ها تغییر نمی‌کند به همین دلیل است که این استراتژی‌های قدیمی کاربرد خود را در طی این سال‌ها از دست نداده‌اند. به همین دلیل با خواندن این کتاب می‌توانید مسئله‌های بسیار مهمی را در رابطه با زندگی درک کنید.
آیا شما کتاب هنر جنگ را مطالعه کرده‌اید؟ در نگاه شما کدام بخش از این کتاب اهمیت ویژه‌ای دارد؟ نظرات خود را درباره این کتاب با ما در میان بگذارید.
