گاهی اوقات داشتن روحیه افسرده یا نوسانات خلقی طبیعی است. غم و اندوه احساساتی طبیعی هستند که همه ما هر از گاهی داریم. اغلب، این احساسات خود به خود از بین می‌روند. اما هنگامی که علایم افسردگی مانند احساس مداوم ناامیدی، پریشانی، پوچی یا احساس کلی غم و اندوه شدید شروع به تداخل در زندگی می‌کند، ممکن است زمان آن فرا رسیده باشد که نگاه عمیق‌تری به آنچه در حال وقوع است بیندازیم.
اگر مدتی است احساس می‌کنید که افسردگی دارید، پیش از هرچیز لازم است با علائم و نشانه‌های افسردگی آشنا شوید تا بتوانید تشخیص درستی از احساسات خود داشته باشید. ما قصد داریم در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به توضیح مهم‌ترین علایم افسردگی بپردازیم؛ سپس راهکارها و روش‌های درمان آن را بررسی کنیم. پس تا پایان مقاله همراه ما باشید تا به تعریف جامع و دقیقی از اختلال افسردگی دست یابید.
منظور از افسردگی چیست؟
افسردگی یک اختلال خلقی است که بر نحوه تفکر، احساس و تعامل ما با اطرافیان تأثیر می‌گذارد. این اختلال می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر نحوه عملکرد ما در زندگی روزمره داشته باشد و حتی در مواقعی فرد را از کار، تحصیل، تغذیه، خواب مناسب و روابط اجتماعی محروم کند. به همین علت لازم است با علایم افسردگی آشنا شویم تا اگر درگیر آن شدیم، پیش از آن‌که شدیدتر شود به سراغ حل مسئله برویم.
از کجا بفهمیم افسرده شده‌ایم؟
درک احساس افسردگی و تشخیص اینکه آیا واقعاً از نظر بالینی افسرده هستید یا خیر، اهمیت زیادی دارد. بسیاری از مردم تصور خاصی از افسردگی به عنوان یک وضعیت سلامت روان دارند که کاملاً ناتوان‌کننده یا فلج‌کننده است. اما حقیقت این است که افسردگی همیشه این‌طور نیست. نشانه‌های کوچک‌تری وجود دارد که ممکن است نشان دهد آنچه را که تجربه می‌کنید چیزی بیش از احساس ناراحتی یا غمگین بودن است.
این موارد از جمله احساساتی است که اگر درگیر افسردگی باشید احساس می‌کنید:
به طور ناگهانی در تمرکز یا توجه به کار و مدرسه دچار مشکل شده‌اید
برای شما سخت است که لذت‌های زندگی را درک کنید
احساس می‌کنید در شرایط خاصی گیر کرده‌اید و راهی برای رهایی ندارید
شروع به تجربه الگوهای خواب نامنظم یا بی‌خوابی می‌کنید
احساس بی‌ارزشی دارید یا مانند یک شکست‌خورده رفتار می‌کنید
شما نمی‌توانید انگیزه‌ای برای مراقبت از خود مانند دوش گرفتن، لباس پوشیدن یا مسواک‌زدن دندان‌هایتان پیدا کنید
در برخی از مواقع شروع به داشتن علائم فیزیکی واقعی مانند درد غیرقابل توضیح در بدن خود می‌کنید
برخی از رایج‌ترین علایم افسردگی
حقیقت این است که افسردگی می‌تواند علائم و نشانه‌های زیادی داشته باشد. همچنین اثرات متفاوتی از افسردگی بر روی مغز وجود دارد که با توجه به نوع آن می‌تواند در زندگی شما اختلالات خاصی ایجاد کند. برخی از علائم رایج افسردگی شدید می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
1. غم و اندوه شدید
وقتی افسرده هستید، ممکن است غم و اندوه شدیدی را تجربه کنید. احساس گریه کردن می‌تواند برایتان رایج باشد و ممکن است دشوار باشد که خوشحالی را در زندگی خود پیدا کنید. حتی چیزهایی که زمانی از آنها رضایت داشتید نیز ممکن است برایتان پیش پا افتاده و بی‌اهمیت به نظر برسند.
2. تحریک‌پذیری بیش از حد
تحریک‌پذیری یکی از شایع‌ترین علایم افسردگی است. چیزهای کوچکی که زمانی شما را آزار نمی‌دادند، ممکن است اکنون شما را آزار دهند یا به طور فزاینده‌ای شما را آشفته کنند.
3. از دست دادن علاقه به چیزها یا فعالیت‌هایی که زمانی از آن لذت می‌بردید
پس از درگیری با افسردگی، فعالیت‌ها، رویدادهای اجتماعی یا سرگرمی‌هایی که زمانی از بودن در آنها لذت می‌بردید، اکنون ممکن است سنگین به نظر برسند یا مانند کاری باشند که دیگر نمی‌توانید آن را انجام دهید. این یکی از رایج‌ترین علایم افسردگی است.
4. کمبود انرژی
افرادی که افسرده هستند اغلب در یافتن سطحی از انرژی که به آنها اجازه می‌دهد کارهای روزمره را انجام دهند، مشکل دارند. آنها اغلب خسته و بی‌حوصله هستند و حتی ممکن است تمام روز خود را در خواب بگذرانند.
5. احساس ناامیدی و بی‌ارزشی
این احساس که اوضاع بهتر نخواهد شد، یا اینکه شما لایق هیچ یک از «چیزهای خوب» در زندگی نیستید، می‌تواند منجر به یک دیدگاه بدبینانه یا احساس ناامیدی و افسردگی در شما شود.
6. تغییر قابل توجه در اشتها
کاهش یا افزایش قابل توجه اشتها، از جمله پرخوری که می‌تواند باعث افزایش وزن نیز شود، از علائم شایع افسردگی هستند. در مواردی ممکن است فرد میلی به غذاخوردن نداشته باشد و به مرور ضعیف و لاغر شود.
7. از دست دادن تمرکز
مشکل در تمرکز یا توجه به کار و فعالیت‌های مدرسه و دانشگاه، به حدی که با میزان توجه شما در گذشته متفاوت باشد، می‌تواند یکی از علایم افسردگی باشد.
8. دشواری در تصمیم‌گیری
عدم تصمیم‌گیری یا دشواری در تصمیم گیری حتی در مورد چیزهای کوچک می‌تواند زندگی شما را مختل کند و تأثیر قابل‌توجهی بر عملکردهای روزانه شما در هنگام افسردگی داشته باشد.
9. اجتناب از فعالیت‌ها یا تعاملات اجتماعی
اجتناب از تعامل با دوستان، اعضای خانواده، همکاران یا حتی دیگران ممکن است یکی از علائم افسردگی باشد. زمانی که افسرده هستید، از دست دادن علاقه به رویدادهای اجتماعی یا فعالیت‌هایی که زمانی جالب بوده‌اند، رایج است.
10. قطع روابط اجتماعی
در دوران افسردگی ممکن است متوجه شوید که روابط خود را با دوستان یا خانواده خود قطع کرده‌اید و اغلب بدون دلیل از روابط دور می‌شوید یا از آنها اجتناب می‌کنید.
11. فکر کردن دائم به مرگ
اشکال شدید افسردگی ممکن است منجر به افکار بیش از حد یا حتی گاه‌به‌گاه درباره مرگ خود یا دیگران شود.
12. داشتن افکار خودکشی
اگر مدتی است که افکار خودکشی یا آسیب رساندن به خود را دارید، ضروری است که با پزشک خود یا یک متخصص سلامت روان تماس بگیرید. بهتر است از هر تصمیم عجولانه‌ای پرهیز کنید و در سخت‌ترین شرایط هم مدتی به خود فرصت دهید تا ذهنتان باز شود و بتوانید دوباره نور و روشنایی را در زندگی خود پیدا کنید.
تفاوت مردان و زنان در تجربه علایم افسردگی چیست؟
جالب است بدانید احساس افسردگی برای مردان و زنان می‌تواند تا حدودی متفاوت باشد. ما در ادامه این مقاله از دانشگاه کسب و کار به بررسی برخی از این تفاوت‌ها می‌پردازیم:
افسردگی در مردان
احساس افسردگی در مردان ممکن است تا حدودی متفاوت از زنان باشد. حتی علل بروز آن نیز می‌تواند متفاوت باشد. یک مطالعه نشان می‌دهد که معمولا عامل شایع افسردگی در مردان از یکی از موارد زیر ناشی شود:
- سوءاستفاده جنسی در دوران کودکی
- اعتیاد به مواد مخدر یا سوءمصرف مواد
- اتفاق‌ها و حوادث استرس‌زا
- سابقه قبلی افسردگی
مردان همچنین ممکن است افسردگی را در نتیجه اعتماد به نفس پایین، احساس شکست، استرس مالی یا مشکلات شدید شغلی تجربه کنند. از دست دادن شغل و احساس شکست به عنوان یک تامین‌کننده مالی در زندگی، محرک‌های رایج افسردگی بالینی در مردان نسبت به زنان است.
مطالعات نشان می‌دهد که تعدادی از علائم و نشانه‌های افسردگی بالینی نیز وجود دارد که می‌تواند بین مردان و زنان متفاوت باشد. برای مثال، مردان مبتلا به افسردگی بیشتر از زنان پرخاشگر هستند و به رفتارهای پرخطر دست می‌زنند. آنها همچنین بیشتر در معرض حملات خشم قرار دارند.
افسردگی در زنان
جای تعجب نیست که احساس افسردگی در زنان ناشی از دلایل متفاوتی نسبت به مردان باشد. یک مطالعه نشان می‌دهد که زنان اغلب افسردگی را در نتیجه موارد زیر تجربه می‌کنند:
- تفاوت در تجربیات زندگی
- عوامل بیولوژیکی (مانند افسردگی در دوران زایمان و پس از آن، دوران PMS و…)
- انتظارات فرهنگی متفاوت در جامعه
همچنین مشخص شده است که مشکلات زناشویی و مسائل مربوط به والدین نیز بیشتر از مردان باعث افسردگی در زنان می‌شود. علایم افسردگی برای زنان و مردان نیز می‌تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال، زنان ممکن است بیش از افسردگی خود مستعد ابتلا به اختلال هراس و اضطراب باشند.
آیا علایم افسردگی بر اساس شدت آن متفاوت است؟
برخی از افراد ممکن است افسردگی را برای دوره‌های کوتاه‌تری تجربه کنند که انگار به نظر می‌رسد برای مدتی می‌آیند و می‌روند (مانند افسردگی فصلی یا اختلال عاطفی فصلی). این بدان معنا نیست که علائم افسردگی فصلی نسبت به انواع دیگر شدت کمتری دارد؛ اما برخی از افراد ممکن است این علائم را برای مدت طولانی‌تری تجربه کنند.
هر چه افسردگی دیرتر تشخیص داده شود، می‌تواند شدیدتر شود. اختلال افسردگی مداوم (PDD) نوعی از افسردگی مزمن است که در آن علائم افسردگی را در اکثر روزها برای دو سال یا بیشتر تجربه می‌کنید. معمولا افرادی که بیشتر مستعد ابتلا به افسردگی هستند ممکن است با موارد زیر تشخیص داده شوند:
- اختلالات اضطرابی
- اختلال دوقطبی
- اختلال اسکیزوافکتیو
- سایر اختلالات خلقی مانند؛ روان پریشی، توهم و هذیان
مثلا افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر ممکن است در برابر افسردگی آسیب‌پذیر باشند؛ زیرا از نگرانی دائم، خسته و غمگین می‌شوند. افرادی که رویدادهای آسیب‌زا یا تروما تجربه کرده‌اند نیز به راحتی می‌توانند افسرده شوند. بنابراین لازم است این موارد قبل از آن‌که شدید شوند درمان شوند تا در آینده تبعات بدتری نداشته باشند.
چه زمانی باید برای درمان افسردگی کمک بگیرید؟
اگر علائم یا نشانه‌های متعدد افسردگی را تجربه کرده‌اید و احساس می‌کنید که در حال پیشرفت است یا به حدی پیشرفت کرده که اکنون در زندگی‌تان اختلال ایجاد کرده است، ممکن است وقت آن رسیده باشد که کمک بگیرید. روانپزشک یا یک متخصص سلامت روان می‌تواند به شما کمک کند تشخیص دهید که آیا واقعاً چیزی که تجربه می‌کنید افسردگی است یا خیر.
این افراد می‌توانند به شما کمک کنند تشخیص دهید که با کدام نوع از علایم افسردگی دست‌وپنجه نرم می‌کنید تا در نهایت یک برنامه روان‌درمانی برای یادگیری برخی از مهارت‌ها و تکنیک‌های مقابله با آن در نظر بگیرند یا به تجویز دارو بپردازند.
درمان علایم افسردگی
بعید است که افسردگی به خودی خود از بین برود. در واقع، اگر افسردگی نادیده گرفته شود و درمان نشود، می‌تواند ماه‌ها و گاهی سال‌ها ادامه داشته باشد و اثرات منفی زیادی بر زندگی فرد بگذارد. علاوه بر این، هر فردی باید درمان مناسب خود را پیدا کند؛ زیرا انواع مختلف افسردگی نیاز به درمان متفاوتی دارند. برخی از علائم خفیف ممکن است با موارد زیر کاهش یابد:
- یادگیری در مورد نحوه برخورد در شرایط مختلف
- تغییرات سبک زندگی مانند؛ ورزش منظم، خواب مناسب، ارتباط با دیگران و…
- مراجعه به تراپیست و مشاور
- درمان روانشناختی توسط یک متخصص سلامت روان
برای افسردگی متوسط تا شدیدتر، احتمالاً به درمان‌های پزشکی در ترکیب با داروهای شیمیایی نیاز است. ما در ادامه این مقاله از دانشگاه کسب و کار به بررسی برخی از روش‌های درمانی برای بهبود علائم افسردگی می‌پردازیم.
درمان‌های روانشناختی برای افسردگی
درمان‌های روانشناختی (به عنوان درمان‌های گفتاری نیز شناخته می‌شوند) راهی مؤثر برای درمان افسردگی هستند. این روش‌ها می‌توانند به شما کمک کنند الگوهای فکری خود را تغییر دهید و مهارت‌های مقابله‌ای خود را بهبود ببخشید تا برای مقابله با استرس‌ها و درگیری‌های زندگی قدرتمندتر شوید.
علاوه بر این، درمان‌های روانشناختی می‌توانند با شناسایی و تغییر افکار و رفتارهای غیرمفید، به شما کمک کنند تا ذهنیت و اخلاق خود را بهتر کنید. انواع مختلفی از درمان‌های روانشناختی وجود دارد که عبارت‌اند از:
• رفتاردرمانی شناختی (CBT)
• درمان بین فردی (IPT)
• درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT)
انتخاب هرکدام از این روش‌ها به نوع افسردگی و علائم شما و نظر روانپزشک یا روانشناس معالج شما بستگی دارد.
داروهای ضدافسردگی
درمان اصلی افسردگی، داروهای ضد افسردگی است. زمانی که فرد دچار افسردگی متوسط تا شدید می‌شود، ممکن است برای او داروهای ضدافسردگی همراه با درمان‌های روانشناختی تجویز شود. در اکثر مواقع، این داروها زمانی تجویز می‌شوند که سایر درمان‌ها موفقیت‌آمیز نبوده یا درمان‌های روانشناختی به دلیل شدت بیماری یا عدم دسترسی به درمان ممکن نباشد.
افراد مبتلا به انواع شدیدتر افسردگی (اختلال دوقطبی و روان‌پریشی) معمولاً باید با دارو درمان شوند. این ممکن است شامل یک یا ترکیبی از داروهای تثبیت‌کننده خلق‌وخو، داروهای ضد روان‌پریشی و داروهای ضدافسردگی باشد.
انواع مختلفی از داروهای ضد افسردگی وجود دارد. تصمیم‌گیری در مورد اینکه کدام داروی ضد افسردگی برای یک فرد بهتر است می‌تواند پیچیده باشد. این تصمیم با مشورت پزشک و پس از ارزیابی و بررسی دقیق گرفته می‌شود. داروهای ضدافسردگی حداقل دو هفته طول می‌کشد تا تاثیر بگذارند و گاهی ممکن است با توجه به عملکرد آن در بیمار جایگزین یا حذف شوند.
عوارض داروها برای درمان علایم افسردگی
داروهای ضد افسردگی می‌توانند احساس بهتری در افراد ایجاد کنند، اما شخصیت آنها را تغییر نمی‌دهند یا باعث نمی‌شوند همیشه احساس شادی کنند. مانند هر داروی دیگری، برخی از افراد با مصرف آن عوارض جانبی خاصی را تجربه خواهند کرد. عوارض جانبی رایج، بسته به نوع دارویی که مصرف می‌شود، عبارت‌اند از:
- حالت تهوع
- سردرد
- اضطراب
- تعریق
- سرگیجه
- تحریک پذیری
- افزایش وزن
- خشکی دهان
- مشکلات جنسی و…
برخی از این علائم می‌توانند کوتاه مدت باشند، اما افرادی که هر یک از این علائم را طولانی‌مدت تجربه می‌کنند باید به پزشک خود اطلاع دهند؛ زیرا راه‌هایی برای به حداقل رساندن آنها وجود دارد. معمولا احتمال بروز یک عارضه جانبی خاص بین افراد و داروها متفاوت است.
تا چه مدت باید دارو مصرف کنیم؟
مدت زمانی که فرد نیاز به مصرف داروهای ضدافسردگی دارد به شدت بیماری و نحوه پاسخ او به درمان بستگی دارد. داروهای ضد افسردگی در مواقعی اعتیادآور هستند؛ بنابراین قطع دارو فقط باید به تدریج و به توصیه پزشک و تحت‌نظر انجام شود.
هر فردی باید درمان مناسب خود را پیدا کند. فقط به این دلیل که یک روش درمانی از نظر علمی خوب است، به این معنی نیست که برای همه افراد به یک اندازه خوب عمل می‌کند. برخی از افراد درگیر نتایج برعکس می‌شوند، عوارض جانبی را تجربه می‌کنند یا متوجه می‌شوند که این درمان با سبک زندگی آنها مطابقت ندارد.
یافتن روش درمانی مؤثر می‌تواند به زمان و صبر نیاز داشته باشد. بنابراین پس از جستجوی مشاور مناسب، بهترین روش این است که درمانی را امتحان کنید که با آن راحت هستید و برایتان مفید و نتیجه‌بخش است. اگر پس از مدتی طولانی بهبود نیافتید یا مشکلاتی را در درمان تجربه کردید، این موضوع را با روانپزشک خود در میان بگذارید تا بتوانید گزینه دیگری را امتحان کنید.
مقابله و بهبودی؛ سایر روش‌های درمان افسردگی
در حالی که درمان‌های روانشناختی و دارویی می‌تواند به بهبودی فرد کمک کند، راه‌های زیادی وجود دارد که افراد می‌توانند از طریق آن به خود کمک کنند تا بهتر شوند. به‌کارگیری برخی از این راهکارها می‌تواند برای درمان علایم افسردگی شما موثر باشد:
1. انجام فعالیت مورد علاقه
وقتی افسرده هستید، ممکن است از فعالیت‌هایی که زمانی دوست داشتید لذت نبرید. همچنین ممکن است فکر کنید که از چیزی لذت نخواهید برد؛ اما وقتی آن را انجام می‌دهید، در واقع بیش از آنچه انتظار داشتید از آن لذت خواهید برد.
اگر فعالیت‌های موردعلاقه خود را امتحان نکنید، تعداد چیزهایی را که ممکن است به شما در مقابله با علائم افسردگی کمک کنند، کاهش می‌دهید. برای افزایش میزان فعالیت‌های مورد علاقه خود، می‌توانید:
- لیستی از فعالیت‌هایی که قبلاً از آنها لذت می‌بردید بنویسید
- هر روز برای انجام یکی از این فعالیت‌ها برنامه‌ریزی کنید
- مقدار زمان لازم برای فعالیت‌هایی که از آن لذت می‌برید را افزایش دهید
- پس از انجام یک فعالیت، در مورد آن چیزی که از آن لذت می‌بردید فکر کنید یا بنویسید
- با دیگران در مورد فعالیت‌هایی که دوست دارید صحبت کنید
2. اصلاح الگوهای خواب
افسردگی می‌تواند الگوهای خواب شما را مختل کند؛ بنابراین برای ایجاد بهبودی کامل، تلاش برای بازگرداندن یک الگوی خواب منظم ضروری است. برخی از راهکارها و توصیه‌های کاربردی برای بازگرداندن الگوی خواب منظم عبارت است از:
سعی کنید هر روز تقریباً در ساعت مشخصی بخوابید و از خواب بیدار شوید
اگر در طول شب نگران چیزی هستید، زمانی را برای حل مشکلات در طول روز اختصاص دهید
از مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار بعد از ساعت 4 بعدازظهر خودداری کنید و سعی کنید هر روز بیش از دو فنجان از این نوشیدنی‌ها (مانند قهوه، چای پررنگ، نوشابه یا نوشیدنی‌های انرژی‌زا) مصرف نکنید
قبل از رفتن به رختخواب به ذهن خود فرصت دهید تا آرام شود. اگر در حال کار یا مطالعه هستید، حداقل 30 دقیقه قبل از خواب آن را متوقف کنید و کاری آرامش‌بخش انجام دهید
یک ساعت قبل از خواب از فعالیت‌های آنلاین مانند فعالیت در رسانه‌های اجتماعی خودداری کنید و در نظر داشته باشید که شب‌ها گوشی خود را در اتاقی جداگانه از اتاق خواب خود قرار دهید.
3. کنترل افکار منفی
نگرانی یا داشتن افکار منفی در افراد مبتلا به علایم افسردگی رایج است. این موضوع بر توانایی شما برای تمرکز بر بهتر شدن تأثیر می‌گذارد و شما را در برابر احساسات ناسالم آسیب‌پذیرتر می‌کند. چند راهکار ساده برای کمک به کنترل نگرانی و کاهش افکار منفی عبارت است از:
آنچه را که درباره آن نگران هستید بنویسید و به این فکر کنید که افکار منفی شما چقدر واقعی هستند. سپس افکار و توضیحات جایگزین را کاوش کنید
سعی کنید روی چیزهایی که نمی‌توانید تغییر دهید تمرکز نکنید
روی زمان حال تمرکز کنید
افکار خود را بدون درگیر شدن فعالانه با آنها بپذیرید
مشکلات خود را بنویسید و راه‌حل‌های طوفان فکری خود را بررسی کنید. مزایا و معایب هر گزینه را یادداشت کرده و یکی را که بهتر از همه به نظر می‌رسد انتخاب کنید
در این زمان از تصمیم‌گیری‌های مهم در مورد زندگی خود اجتناب کنید
4. مقابله با تحریک‌پذیری
برخی از افراد مبتلا به علایم افسردگی ممکن است تحریک‌پذیری را تجربه کنند. این احساسات با تغییر در الگوی خواب و سبک زندگی نیز می‌توانند بدتر شوند. برای مقابله با این موضوع به این موارد عمل کنید:
- به دوستان، خانواده و همکاران خود بگویید که از چه شرایطی رنج می‌برید و ممکن است عصبانی به نظر برسید
- اگر احساس می‌کنید عصبانی شده‌اید، توقف کنید و کمی وقت بگذارید تا خود را آرام کنید
- تمرینات آرام‌سازی برای کاهش اثرات موقعیت‌های تحریک‌کننده یا خسته‌کننده را امتحان کنید
- با افرادی که از شما حمایت می‌کنند صحبت کنید
بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی می‌توانند به طور همزمان شرایط اضطراب را نیز تجربه کنند. در بیشتر موارد، درمان اضطراب مشابه درمان علائم افسردگی است، اما مهم است که به پزشک یا متخصص سلامت روان خود در مورد علائم اضطراب اطلاع دهید تا آنها درمان را بر اساس هر دو شرایط تنظیم کنند.
سخن پایانی
افسردگی یکی از رایج‌ترین اختلالات روانی در دنیا است که این روزها در جوامع مختلف گسترش یافته است. مدرن شدن زندگی، دوری از طبیعت، فعالیت در اینترنت و فضای مجازی، کم شدن ارتباطات اجتماعی، از بین رفتن هدف و معنا در زندگی و… از جمله دلایل بروز افسردگی است. این اختلال روانی می‌تواند زندگی افراد را مختل کند و فرد افسرده را از کار، تحصیل، حضور در اجتماع و شادی واقعی محروم کند. به همین علت لازم است این بیماری قبل از آن‌که شدت بیشتری بیابد درمان شود تا از بروز اختلالات جدی‌تر و حتی احتمال خودکشی فرد جلوگیری شود.
ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به بررسی مهم‌ترین علایم افسردگی و روش‌های درمان آن پرداختیم. سپس چند راهکارهای ساده برای کاهش افسردگی معرفی کردیم. نظر شما درباره اختلال افسردگی چیست؟ اگر تاکنون در طول زندگی خود با این بیماری درگیر بوده‌اید برای ما از تجربه‌ها و راهکارهایی بنویسید که به شما کمک کردند احساس بهتری داشته باشید. خواننده نظرات ارزشمند شما هستیم.
