آیا تا به حال با عنوان رشته بهداشت عمومی مواجه شده‌اید؟ آیا اطلاعات کافی در مورد چگونگی انتخاب این رشته و دانشگاه‌هایی که این رشته را ارائه می دهند، دارید؟ برخی از داوطلبان آزمون کنکور سراسری علاقه‌مند به حضور در این رشته هستند و تمایل دارند در یکی از دانشگاه‌ها در این رشته تحصیل کنند. بسیاری از افراد نسبت به این موضوع کاملاً آگاه نیستند و با فرصت های شغلی این رشته اصلاً آشنایی ندارند. بنابراین، ما قصد داریم در این مقاله از مجموعه مقالات دانشگاه کسب و کار، به بررسی جزئیات مورد نیاز برای انتخاب رشته بهداشت عمومی بپردازیم و شما را با گرایش‌های آن آشنا کنیم. بنابراین، اگر شما هم علاقه‌مند هستید که با این رشته دانشگاهی و نحوه قبولی در آن آشنا شوید، لطفاً تا پایان این مقاله، تیم ما را همراهی کنید.
نگاه کلی به رشته بهداشت عمومی
رشته بهداشت عمومی با هدف ارتقا سلامتی افراد و جوامع و جلوگیری از بیماری‌ها به وجود آمد. همه اقدامات انجام شده در این حوزه، بر اساس مبانی که توسط سازمان بهداشت جهانی ارائه شده است، می‌باشد. دانشجویان در این رشته می‌آموزند که چگونه با آموزش‌های منظم به افراد و سازمان‌ها، با نظارت و پیاده‌سازی قوانین بهداشت، از بروز بیماری‌ها جلوگیری کنند، عمر انسانی را افزایش دهند (افزایش امید به زندگی)، به باروری سالم کمک کنند، سلامت جنسی را افزایش دهند، شاخص سلامت جامعه را بهبود بخشند و رفتارهای مؤثر بر سلامت افراد را تقویت کنند. امروزه، سیستم‌های بهداشتی در کشورهای در حال رشد به سمت تکامل حرکت می‌کنند. علاوه بر این، دستیابی به آموزش و خدمات بهداشتی عمومی یکی از نشانه‌های کلیدی برای تبدیل شدن به یک کشور پیشرفته است و این موضوع ارزش و اهمیت رشته بهداشت عمومی را نشان می‌دهد.
بررسی بازار کار این حوزه در ایران
فرصت های شغلی متنوعی برای فارغ التحصیلان رشته بهداشت عمومی در آینده کشورمان ایران وجود دارد. این افراد در زمینه‌های مختلفی از جمله آموزش، تحقیق، مراقبت و اجرا فعالیت خواهند کرد که در ادامه این موارد را بیشتر توضیح خواهیم داد:
- نقش آموزشی: این گروه از دانش آموختگان در حوزه‌هایی مانند مشاوره قبل از ازدواج، آموزش به مادران، آموزش به کاردان‌ها و بهورزان مراکز بهداشتی فعالیت خواهند کرد.
- مسئولیت‌های علمی: تربیت متخصصان در حوزه سلامت، همراهی در اجرای مصاحبه‌های علمی و تنظیم اطلاعات، ارائه پروژه‌های علمی در حوزه HS از جمله وظایفی است که متخصصان بخش علمی باید انجام دهند.
- مسئولیت‌های مراقبتی: کسانی که در این نقش هستند، مسئول مراقبت قبل و بعد از زایمان برای مادران و نگهداری از سلامت کودکان می‌باشند.
- مسئولیت‌های بخش اجرایی: کارشناسان این بخش موظف به بررسی و تکمیل پرونده‌های خانواده‌های مورد حمایت، ارائه خدمات مربوط به برنامه ریزی برای این خانواده‌ها و شرکت در برنامه‌های بهداشتی مدارس هستند.
اکنون، افرادی که در رشته بهداشت عمومی مدرک کارشناسی کسب کرده‌اند، می‌توانند در سیستم بهداشت و درمان کشور در شغل‌های مختلف فعالیت کنند. از جمله این مشاغل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کارشناس سلامت مدارس
- گسترش شبکه و سلامت خانواده
- کارشناس بهداشتی
- معاونت بهداشتی دانشگاه‌های علوم پزشکی
- مرکز بهداشت شهرستان‌ها
- کارشناس مسئول پیشگیری و مبارزه با بیماری‌ها
- آموزش سلامت
- آموزش بهروزی
همچنین در مراکزی که به درمان اعتیاد می‌پردازند، خانه‌های سالمندان و کلینیک‌ها و مراکز فعال برای سلامت زنان باردار و کودکان نیز می‌توانند به فعالیت شغلی بپردازند. فارغ التحصیلان این حوزه، در سیستم آموزش و پرورش به عنوان مربی بهداشت مدارس و در بیمارستان‌ها، کارخانجات و سایر بخش‌های خصوصی مثل هتل‌ها، به عنوان ناظر سلامت، قادر به اشتغال هستند.
درآمد رشته بهداشت عمومی در ایران
میزان درآمد در حوزه بهداشت، مانند هر شغل دیگری، به تعداد زیادی از عوامل مرتبط است. برای نمونه، اینکه فرد در یک سازمان دولتی کار کند یا به نهادهای خصوصی پیوسته باشد، می‌تواند بر مقدار درآمد تأثیر بگذارد. علاوه بر این، سطح تحصیلات، اندازه شهر کاری و مهارت‌های فردی نیز نقش مهمی در تعیین درآمد دارند.
اگر یک دانش آموخته در رشته بهداشت عمومی در یکی از نهادهای تحت حمایت وزارت بهداشت به فعالیت بپردازد، درآمد او بر اساس استانداردهای تصویب شده و تا حدودی مشابه با حقوق رشته هوشبری خواهد بود. اما به دلیل اینکه این مقدار ممکن است بسته به زمان و شرایط متفاوت تغییر کند، نمی‌توانیم یک مقدار دقیق را ارائه دهیم. اگر مایلید اطلاعات دقیقی در مورد درآمد و فرصت های شغلی در حوزه بهداشت عمومی بر اساس شرایط خاص خود کسب کنید، می‌توانید با افراد متخصص در این حوزه مشورت کنید. آنها قادر خواهند بود تا اطلاعات مفیدی در مورد سود و منافع این حوزه را برای شما، دوستان گرامی، ارائه دهند.
نگاهی به دروس این رشته در دانشگاه
برای کسب مدرک کارشناسی در رشته بهداشت عمومی، دانشجو باید ۱۳۴ واحد درسی را طی چهار سال تحصیلی با موفقیت به اتمام رساند. برخی از علاقه‌مندان به این رشته، قبل از تصمیم‌گیری برای انتخاب آن، تمایل دارند با محتوای دروس کارشناسی آشنا شوند. بر همین اساس، فهرست دروس این رشته را نیز ارائه کرده‌ایم تا شما را در فرایند آشنایی با این رشته یاری دهیم. تا انتهای این مقاله تیم دانشگاه کسب و کار را همراهی کنید. دروس عمومی رشته بهداشت عمومی عبارت است از:
- تربیت بدنی ۱
- زبان پیش دانشگاهی
- آیین زندگی
- زبان انگلیسی عمومی
- انقلاب اسلامی
- تفسیر موضوعی قران
- اندیشه اسلامی ۱
- ادبیات فارسی
- اندیشه اسلامی ۲
- دانش خانواده و جمعیت
- تربیت بدنی ۲
- تاریخ تحلیلی صدر اسلام
- فرهنگ و تمدن اسلام و ایران
ادامه دروس رشته بهداشت عمومی در مقطع کارشناسی
دروس پایه این رشته در مقطع کارشناسی عبارت است از:
- تشریح و فیزیولوژی
- میکروب شناسی (قارچ و انگل)
- بیوشیمی
- آمار حیاتی
- اصول و مبانی جامعه شناسی
- اصول کلیات خدمات بهداشتی
- فارماکولوژی
- اصول و کلیات اپیدمیولوژی
- میکروب شناسی ۲
- توان‌بخشی و رفاه اجتماعی
- بیوفیزیک
- اصول تغذیه
- مصون سازی فعال و انفعالی
- اکولوژی انسانی و بهداشت بین‌الملل
دروس اختصاصی رشته بهداشت عمومی در مقطع کارشناسی، عبارت است از:
- بهداشت محیط ۱
- روان شناسی و بهداشت روان
- مدیریت و نظارت در مراکز بهداشتی درمانی
- آمار حیاتی ۲
- بهداشت دهان و دندان
- نظام‌های سلامت در ایران و جهان
- بهداشت محیط ۲
- کاربرد کامپیوتر در تجزیه و تحلیل داده‌های بهداشتی
- آموزش بهداشت
- زبان تخصصی
- تغذیه کاربردی
- اپیدمیولوژی بیماری‌های شایع در ایران
- روش تحقیق
- حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین سموم آفت کش‌ها و کاربرد آنها
- تکنولوژی آموزشی
- بهداشت سالمندان
- بهداشت روانی و اعتیاد
- بهداشت حرفه‌ای
- بهداشت دانش آموزان و مدارس
- اقتصاد بهداشت
- بهداشت مواد غذایی
- برنامه ملی مبارزه با بیماری‌های واگیر
- بهداشت محیط ۳
- اصول برنامه ریزی بهداشتی
- اقدامات بهداشتی و کمک‌های اولیه در شرایط اضطراری
- بهداشت مادران و کودکان
- برنامه ملی مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر و اپیدمیولوژی آنها
- پاتولوژی جغرافیای ایران (معرفی بیماری‌های شایع)
- بیماری‌های ارثی و مشاوره ژنتیکی
- بهداشت باروری
- اکولوژی انسانی و بهداشت بین‌الملل
- بیماری‌های شایع در کودکان و طرق پیشگیری از آن
- کارآموزی در عرصه ۱
- کارآموزی در عرصه ۲
چگونگی انتخاب رشته
اگر با دیدن فهرست مطالب این موضوع، نسبت به انتخاب رشته بهداشت عمومی علاقه‌مند شدید، باید در زمان تعیین انتخاب رشته پس از برگزاری آزمون کنکور سراسری و جواب اولیه آن، این رشته را در دفترچه انتخاب کنید. زمان تعیین رشته بعد از اعلام نتایج اولیه کنکور سراسری است. شما باید کد رشته محل‌های انتخابی خود را در فرم الکترونیکی سازمان سنجش وارد کنید و با کلیک روی گزینه‌ی ثبت و تأیید نهایی، درخواست خود را در سیستم ثبت کنید.
کسانی که قصد دارند در رشته بهداشت عمومی تحصیل کنند باید در نظر داشته باشند که گروهی از دانشگاه‌های دولتی امکانات اسکان و خوابگاه را فراهم می‌کنند و دانشجویان می‌توانند از این امکانات بهره ببرند. با این حال، تعداد زیادی از مراکز آموزشی چنین خدماتی را ارائه نمی‌دهند. بنابراین، تعیین هزینه دقیق برای تحصیل در رشته بهداشت عمومی کار ساده‌ای نیست. در دانشگاه‌های دولتی به صورت روزانه، هیچ هزینه‌ای برای تحصیل وجود ندارد، در حالی که برای تحصیل در دانشگاه‌های خصوصی باید شهریه پرداخت شود. علاوه بر این، هزینه‌های مربوط به حمل و نقل و مسکن ممکن است بار مالی زیادی را بر دوش دانشجو بگذارد.
برای تحصیل در رشته بهداشت عمومی، چه توانایی‌هایی لازم است؟
کارشناسان حوزه سلامت و بهداشت، در تدریس مبانی بهداشت عمومی به گروه‌های متفاوت از جامعه، نقش بسزایی ایفا می‌کنند. بنابراین، با در نظر گرفتن محتوای درسی این حوزه و شغل‌های مرتبط با آن، انتظار می‌رود که توانمندی‌های زیر را از آنها ببینیم:
- توانایی برخورد با چالش‌ها
- اندیشیدن به صورت نوآورانه
- مهارت در استفاده از تکنولوژی و رایانه
- علاقه‌مندی و اراده برای یادگیری دانش جدید
- دانش زیست‌شناسی
- تسلط بر گفتگو هنگام حضور در جمع
- توانایی در برقراری رابطه با دیگران
- قابلیت تطبیق با محیط‌های متفاوت
- توانایی در تجزیه و تحلیل
- کار گروهی
- پذیرش مسئولیت رهبری و مدیریت
امکان تحصیل بدون کنکور در این رشته
در بین رشته‌های پیراپزشکی، رشته بهداشت عمومی یکی از موارد نادری است که در واحدهای مختلف دانشگاه آزاد، پیام نور یا سازمان‌های غیر انتفاعی بدون نیاز به کنکور قابل دسترسی است. برای ورود بدون کنکور به این رشته، باید با توجه به فضای موجود و دانشگاه‌هایی که این رشته را ارائه می‌دهند و اطلاعات آنها در وب‌سایت سازمان سنجش منتشر شده است، ثبت نام کنید. پذیرش متقاضیان بر مبنای ارزشیابی عملکرد آکادمیک صورت می‌گیرد و برای ادامه تحصیل در رشته بهداشت عمومی بدون نیاز به آزمون ورودی، دانشجویان باید هزینه تحصیلی را تأمین کنند. اگر به کسب اطلاعات درباره رشته های تحصیلی علاقه مند هستید، می توانید مقالات مربوط به روانشناسی صنعتی و سازمانی، رشته مدیریت کسب و کار، رشته مدیریت خانواده و… را نیز در سایت ما مطالعه کنید.
رشته بهداشت عمومی در مقطع کاردانی
این مسیر تحصیلی از سطح کاردانی تا دکتری در دسترس است و افراد علاقه‌مند می‌توانند برای ارتقای وضعیت شغلی و تقویت دانش علمی خود، تحصیلات خود را ادامه دهند. پس از پایان کاردانی، دانش‌آموختگان باید در آزمون کارشناسی ناپیوسته حضور یابند تا تحصیلات خود را ادامه دهند. در مرحله فوق دیپلم، دانشجویان ۷۱ واحد در طول دو سال و در مرحله لیسانس، ۱۳۰ واحد در طول چهار سال را پشت سر می‌گذارند. این تخصص یکی از شاخه‌های علم بهداشت است و در سطح لیسانس هیچ گرایش خاصی ندارد، اما در سطح فوق دیپلم، شامل دو گرایش بهداشت خانواده و مبارزه با بیماری می‌باشد.
چه دانشگاه‌هایی که این رشته را ارائه می دهند؟
گروه آزمایشی تجربی 1402 شامل رشته بهداشت عمومی است. بنابراین، بسیاری از موسسات آموزش عالی علوم پزشکی در سراسر کشور، این رشته را در برنامه‌های خود قرار داده و به جذب دانشجو می‌پردازند. این دانشگاه ها عبارتند از:
- دانشگاه علوم پزشکی مشهد
- دانشکده علوم پزشکی نیشابور
- دانشگاه علوم پزشکی همدان
- دانشگاه علوم پزشکی یاسوج
- دانشگاه علوم پزشکی یزد
- دانشگاه علوم پزشکی گناباد
- دانشکده علوم پزشکی لارستان
- دانشگاه علوم پزشکی لرستان – خرم آباد
- دانشگاه علوم پزشکی مازندران – ساری
- دانشکده علوم پزشکی مراغه
- دانشگاه علوم پزشکی کاشان
- دانشگاه علوم پزشکی کردستان
- دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
- دانشگاه علوم پزشکی گیلان – رشت
- دانشگاه علوم پزشکی گلستان – گرگان
- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
- دانشکده علوم پزشکی شوشتر
- دانشگاه علوم پزشکی فسا
- دانشگاه علوم پزشکی قم
- دانشگاه علوم پزشکی قزوین
- دانشگاه علوم پزشکی کرمان
- دانشگاه علوم پزشکی سمنان
- دانشگاه علوم پزشکی سبزوار
- دانشگاه علوم پزشکی شیراز
- دانشگاه علوم پزشکی شاهرود
- دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد
- دانشگاه علوم پزشکی زنجان
- دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
- دانشکده علوم پزشکی ساوه
- دانشکده علوم پزشکی سراب
- دانشکده علوم پزشکی سیرجان
- دانشگاه علوم پزشکی جیرفت
- دانشکده علوم پزشکی خلخال
- دانشکده علوم پزشکی خمین
- دانشکده علوم پزشکی خوی
- دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
- دانشگاه علوم پزشکی زابل
- دانشگاه علوم پزشکی تبریز
- دانشکده علوم پزشکی تربت جام
- دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه
- دانشگاه علوم پزشکی تهران
- دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
- دانشگاه علوم پزشکی جهرم
- دانشگاه علوم پزشکی بجنورد
- دانشگاه علوم پزشکی بم
- دانشگاه علوم پزشکی بندر عباس
- دانشگاه علوم پزشکی بوشهر
- دانشکده علوم پزشکی بهبهان
- دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
- دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
- دانشگاه علوم پزشکی البرز
- دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر
- دانشگاه علوم پزشکی بابل
- دانشگاه علوم پزشکی آبادان
- دانشگاه علوم پزشکی اراک
- دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
- دانشکده علوم پزشکی اسد آباد (همدان)
- دانشکده علوم پزشکی اسفراین
- دانشگاه علوم پزشکی ارومیه
کارشناسی ارشد در رشته بهداشت عمومی
افرادی که در رشته بهداشت عمومی تحصیل کرده‌اند، چه به صورت پیوسته یا ناپیوسته (کاردانی به کارشناسی)، اجازه دارند در مقطع کارشناسی ارشد وزارت بهداشت حضور پیدا کنند. این داوطلبان باید رشته های مجاز برای تحصیل با مدرک کارشناسی بهداشت عمومی را از لیست رشته های کارشناسی ارشد وزارت بهداشت ۱۴۰۲ بیابند، سپس با مطالعه منابع مربوط به کنکور کارشناسی ارشد وزارت بهداشت، برای شرکت در آزمون رشته مورد علاقه خود آمادگی کافی را کسب کنند. به عنوان یک نکته مهم، در سطح کارشناسی ارشد، رشته بهداشت عمومی تعداد زیادی گرایش وجود دارد که در ادامه برای شما آورده‌ایم:
- اکولوژی انسانی
- تاریخ علوم پزشکی
- علوم تغذیه در بحران و حوادث غیر مترقبه
- علوم بهداشتی در تغذیه
- برنامه ریزی یادگیری الکترونیکی در علوم پزشکی
- حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین
- آموزش پزشکی
- آموزش بهداشت
- آمار زیستی
- اپیدمیولوژی
- ارزیابی فناوری سلامت
- اقتصاد بهداشت
- رفاه اجتماعی
- بهداشت و ایمنی مواد غذایی
- زیست فناوری پزشکی
- سم شناسی
- سلامت سالمندی
- فیزیولوژی
- کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
- فناوری اطلاعات سلامت
- مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
- مهندسی بهداشت محیط
- مدیریت توان‌بخشی
- مهندسی پزشکی (بیوالکتریک)
- مهندسی پزشکی (زیست مواد)
- نانوتکنولوژی پزشکی
- علوم تغذیه
خلاصه‌ای از آن چه با هم خواندیم
خیلی خوشحالیم که تا انتهای این مقاله همراه تیم دانشگاه کسب و کار بودید. در این مقاله در کنار هم یاد گرفتیم که رشته بهداشت عمومی، یکی از زیرمجموعه‌های علوم سلامت است که مأموریت اصلی آن، توجه به سلامت افراد در جامعه و بهبود وضعیت سلامتی آنها است. اهداف اصلی افرادی که در این حوزه تحصیل می‌کنند، حفظ سلامتی اعضای جامعه و جلوگیری از هر نوع حادثه‌ای است که ممکن است به سلامت آنها آسیب برساند یا به بهداشت عمومی آسیب بزند.
پس از اتمام دوره تحصیلی خود، فارغ‌التحصیلان بهداشت عمومی قادر به انجام وظایف متنوعی در عنوان شغلی خود هستند و می‌توانند در زمینه‌های متفاوتی کار کنند. این افراد قادر هستند در برخی از مهم‌ترین زمینه‌ها فعالیت کنند، از جمله زمینه‌هایی مانند تدریس، تحقیق، مراقبت و اجرا و… برای موفقیت در رشته بهداشت عمومی، دانشجویان باید در مباحث اولیه از جمله ریاضیات، فیزیک، شیمی و زیست‌شناسی مهارت کسب کنند. برای پیشرفت در این رشته، داشتن دانش قوی در هر دو حوزه ریاضی و فیزیک و علوم آزمایشگاهی الزامی است. حالا شما برای ما بنویسید. به نظر شما مهم‌ترین مزیت تحصیل در رشته بهداشت عمومی چیست؟
