رشته مدیریت کسبوکار گرایش استراتژی که با نام مخفف MBA(Master of Business Administration) نیز شناخته می‌شود، یک رشته تحصیلی دانشگاهی و آکادمیک بوده که موضوع اصلی آن بررسی راهکارهای متنوع برای موفقیت یک کسبوکار بزرگ یا کوچک است. هم‌اکنون این رشته تحصیلی در اغلب دانشگاه‌های ایران تدریس می‌شود. همچنین موسسات آموزشی خصوصی و دولتی نیز دوره‌های مرتبط با این رشته را به صورت آزاد برگزار می‌کنند.
همانطور که اشاره شد رشته مدیریت کسبوکار گرایش استراتژی در مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد(Master of Art) ارائه می‌شود. کسب‌و‌کارهای کوچک و بزرگ برای پیشرفت و موفقیت می‌بایست اصول مدیریتی خاصی را در زمینه تولید، بازاریابی، فروش و… رعایت کنند. رشته مدیریت کسبوکار گرایش استراتژی به آموزش و تربیت مدیران ماهر برای مدیریت استراتژیک یک واحد اقتصادی می‌پردازد.
از همین رو، دانشجویان این رشته را معمولاً مدیران سازمان‌ها و شرکت‌های عمومی و خصوصی و علاقه‌مندان به مسئولیت‌های سازمانی تشکیل می‌دهند. در این نوشتار ضمن بررسی موضوع رشته مدیریت کسبوکار گرایش استراتژی، بخشی از مهمترین روش‌های مورد استفاده در این رشته آکادمیک برای آموزش مدیران ماهر را مورد بررسی قرار می‌دهیم. همچنین نگاهی به برخی از مهمترین دروس چارت درسی این رشته در مقطع کارشناسی ارشد خواهیم داشت.
موضوع گرایش استراتژی مدیریت کسبوکار چیست؟
موضوع اصلی در رشته مدیریت کسبوکار گرایش استراتژی، مدیریت راهبردی منابع گوناگون کسبوکار برای رسیدن به موفقیت بیشتر واحد تجاری است. در واقع هدف از تدریس رشته MBA پرورش متخصصانی است که در زمینه‌های راهبردی موفقیت یک واحد تجاری مثل اصول کارآفرینی، رهبری، اداره و هدایت سازمان و به طور کلی امور مدیریتی توانمند باشند.
افرادی که در گرایش استراتژی رشته مدیریت تحصیل کرده‌اند، معمولاً وظیفه تدوین برنامه‌ریزی‌ها و استراتژی‌های کلی سازمان و رسیدن به موفقیت را بر عهده دارند. در گرایش استراتژی رشته یا دوره MBA شیوه مدیریت منابع گوناگونی که یک سازمان از آن برخوردار است، با اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت آن سازمان تطبیق داده می‌شود.
در رشته مدیریت کسبوکار گرایش استراتژی، موضوع اصلی مربوط به آینده سازمان است. معمولاً در شرکت‌های بزرگ، واحد مدیریت منابع استراتژیک مستقر است و انجام وظایف بالا به عهده کارکنان این بخش می‌باشد. مدیران منابع استراتژی اجرای طرح‌ها و برنامه‌های مذکور و نظارت بر آنها را نیز بر عهده دارند.
چگونه گرایش استراتژی از سایر رشته‌های مدیریت کسب و کار متمایز می‌شود؟
رشته مدیریت کسب و کار با گرایش استراتژی دارای ویژگی‌ها و تمرکزهای مخصوص خود است که آن را از سایر گرایش‌ها متمایز می‌کند. این گرایش به بررسی و تدوین استراتژی‌های تجاری و مدیریتی می‌پردازد که برای رقابت موفق و برجسته در بازارهای پویا و پیچیده الزامی است. تفاوت‌ها اصلی این گرایش با سایر گرایش‌های مدیریت کسب و کار عبارت‌اند از:
- تمرکز بر استراتژی: در گرایش استراتژی، تمرکز اصلی بر روی تدوین و اجرای استراتژی‌های مؤثر و تطبیق‌پذیر برای دستیابی به مزیت رقابتی و موفقیت بلندمدت است.
- تحلیل عمیق: این گرایش تأکید زیادی بر تحلیل عمیق محیط داخلی و بیرونی شرکت‌ها دارد تا استراتژی‌های بهینه‌تری تدوین شود.
- توسعه بینش استراتژیک: دانشجویان این رشته به توسعه بینش استراتژیک و توانایی تدوین راهبردهای نوآورانه و تطبیق‌پذیر برای مواجهه با چالش‌های بازاریابی و مدیریتی می‌پردازند.
در نتیجه، گرایش استراتژی در مدیریت کسب و کار به عنوان یک علم مستقل، بر توانایی تحلیل عمیق و تدوین استراتژی‌های کلان و دقیق برای موفقیت شرکت‌ها و سازمان‌ها تمرکز دارد و این تفاوت‌ها آن را از سایر گرایش‌های این رشته متمایز می‌کند.
مقالات مرتبط در حوزه MBA: برای تکمیل دانسته‌های خودتان توصیه می‌کنیم مقالات بهترین گرایش MBA برای مهاجرت، بازار کار رشته MBA و گرایش های MBA را از دست ندهید.
آینده شغلی رشته مدیریت کسبوکار گرایش استراتژی
افرادی که در رشته مدیریت کسبوکار گرایش استراتژی فارغ‌التحصیل می‌شوند، می‌توانند به عنوان مشاور و کارشناس در بخش مدیریت منابع استراتژیک شرکت‌های تجاری مشغول به کار شوند. فارغ‌التحصیلان این رشته همچنین می‌توانند در آزمون های استخدامی سازمان‌های دولتی و عمومی نیز شرکت کنند. با این توضیح که بسیاری از سازمان‌ها و نهادهای دولتی و عمومی مثل شهرداری‌ها، بانک‌ها و… با برگزاری آزمون‌های استخدامی نسبت به استخدام فارغ‌التحصیلان گرایش استراتژی مدیریت کسبوکار مبادرت می‌نمایند.
در شرکت‌های تجاری بزرگ مثل شرکت‌های پتروشیمی، فولاد، حمل و نقل و… بخش مدیریت منابع استراتژیک می‌بایست به دو پرسش کلیدی زیر پاسخ دهد:
- منابع یک سازمان از قبیل نیروی انسانی، مواد اولیه، سرمایه و… در چه زمانی بیشترین کارکرد و بازدهی را برای سازمان به همراه دارد؟
- چگونه می‌توان با استفاده از منابع موجود، برند سازمان را توسعه داد؟
شرایط بازار کار و درآمد فارغ‌التحصیلان رشته مدیریت کسب و کار گرایش استراتژی
بازار کار رشته مدیریت کسب و کار با گرایش استراتژی به طور کلی در ایران و جهان، تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد. در جهان، بازار کار برای فارغ‌التحصیلان این رشته به دلیل توسعه صنایع مختلف، مدیریت منابع و استراتژی‌های جدید، پویا و رقابتی است. از جانب دیگر، در ایران نیز با گسترش شرکت‌ها، توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط، نیاز به مدیرانی با دانش استراتژیک افزایش یافته است. اما با وجود این نیاز، بازار کار ممکن است به دلیل محدودیت‌های مختلف، از جمله اقتصادی، چالش‌هایی را برای فارغ‌التحصیلان این رشته در کشور ما ایران ایجاد کند. درآمد فارغ‌التحصیلان این رشته معمولاً بسته به سطح تجربه، محل کار و نوع فعالیت متفاوت است. در کشورهای پیشرفته، مدیران با دانش استراتژیک معمولاً درآمد بالایی دارند. اما در کشورهای درحال توسعه، درآمد ممکن است متفاوت باشد و تحت تأثیر عوامل اقتصادی و بازار کار قرار بگیرد.
دانشگاه‌های مطرح ارائه دهنده رشته مدیریت کسب و کار گرایش استراتژی
برخی از دانشگاه‌های مطرح ایران که رشته مدیریت کسب و کار با گرایش استراتژی را ارائه می‌دهند، عبارت‌اند از:
- دانشگاه تهران
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه تربیت مدرس
- دانشگاه علم و صنعت ایران
- دانشگاه علامه طباطبایی
- دانشگاه اصفهان
- دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
- دانشگاه علوم اقتصادی و اداری امام صادق (ع)
توجه داشته باشید که این اطلاعات ممکن است با تغییر و تحول در برنامه‌های آموزشی دانشگاه‌ها تغییر کند. بنابراین برای اطلاعات دقیق و جامع، به وب‌سایت واحد مربوطه هر دانشگاه مراجعه کنید و یا با دفاتر پذیرش واحد مرتبط تماس بگیرید.
منابع مطالعاتی و نحوه قبولی در این رشته
اولین گام برای قبولی در رشته مدیریت کسب و کار با گرایش استراتژی در ایران، شرکت در آزمون کنکور کارشناسی ارشد می‌باشد. بیشتر دانشگاه‌های برجسته در ایران از این آزمون برای انتخاب دانشجو استفاده می‌کنند. منابع مطالعاتی می‌توانند شامل کتب مرجع در حوزه مدیریت کسب و کار، استراتژی و تحلیل SWOT، مقالات علمی و نیز منابع آزمون کارشناسی ارشد باشند. استفاده از منابعی که مفید و کاربردی برای درک عمیق‌تر از این حوزه‌ها هستند، می‌تواند به شما کمک کند تا آزمون کارشناسی ارشد را با موفقیت پشت سر بگذارید. پیشنهاد تیم دانشگاه کسب و کار این است که با مشاوران و اساتید مربوطه نیز در ارتباط باشید، زیرا نظرات و راهنمایی‌هایشان می‌تواند به شما در مسیر درست به سمت دستیابی به اهدافتان کمک کند.
مقالات مرتبط در حوزه MBA: برای تکمیل دانسته‌های خودتان توصیه می‌کنیم مقالات رشته MBA مخفف چیست و کارشناسی ارشد MBA را از دست ندهید.
دروس رشته مدیریت کسبوکار گرایش استراتژی
علاوه بر این که امروزه رشته مدیریت کسبوکار گرایش استراتژی در اغلب دانشگاه‌های کشور در مقطع کارشناسی ارشد تدریس می‌شود، بسیاری از موسسات آموزشی نیز به صورت آزاد دوره‌های این رشته را به صورت ملی و بین‌المللی برگزار می‌کنند. همچنین برخی از واحد‌های تجاری بزرگ مثل شرکت‌های پتروشیمی و فولاد، دوره‌های مربوط به این رشته را به صورت درون سازمانی و بین سازمانی برگزار می‌کنند. برگزاری این دوره‌ها معمولاً برای تربیت و انتخاب مدیران رده‌های گوناگون شرکت انجام می‌گیرد.
برخی از مهمترین دروسی که در رشته مدیریت کسبوکار گرایش استراتژی تدریس می‌شوند از قرار زیر است:
- روش‌های تحقیق کسبوکار
- نظریه‌های سازمان و مدیریت
- تحلیل رفتاری و مدیریت منابع انسانی
- حسابداری برای مدیران
- مدیریت مالی
- مدیریت بازاریابی
- مدیریت استراتژیک
- مدیریت عملیات
- تحلیل آماری
- تصمیم‌گیری برای مدیران
- پویایی کسبوکار
- اخلاق و احکام کسبوکار
- اصول اقتصاد
- مدیریت استراتژیک پیشرفته
- پیاده‌سازی استراتژی
- سیستم‌های اطلاعات مدیریت
ویژگی افراد موفق در گرایش استراتژی MBA
دانشجویان و فارغ‌التحصیلان موفق در گرایش استراتژی رشته مدیریت کسبوکار از نظر ذهنی و شخصیتی می‌بایست ویژگی‌های گوناگونی داشته باشند. در این خصوص باید توجه داشت دانشجویان مشغول به تحصیل در گرایش استراتژی ممکن است از رشته‌های پایه گوناگون مثل علوم انسانی، ریاضی و فیزیک و علوم تجربی به این رشته وارد شده باشند. در هر صورت برخی از مهمترین ویژگی‌های یک مدیر منابع استراتژیک، از قرار زیر است:
- داشتن توانایی تفکر شهودی و تحلیلی به صورت همزمان؛ مدیران استراتژیک در سازمان‌ها از یک رو با خیلی از آمار و ارقام ریاضی و حساب و کتاب سر و کار دارند و از سوی دیگر می‌بایست با تحلیل موقعیت‌ها و شرایط مختلف، مطابق با غریزه مدیریتی خود تصمیم‌گیری کنند.
- گنجایش تحمل ابهام؛ یکی از اصول حاکم بر سازمان در خصوص مدیریت کسبوکار به صورت استراتژیک، عرصه خطر و عدم قطعیت است. یک مدیر استراتژیک موفق باید بتواند با دنیای متلاطم ابهام کنار بیاید و در شرایط غیر واضح توانایی تصمیم‌گیری قاطع داشته باشد.
- توانایی تفکر استراتژیک؛ یک مدیر استراتژی باید بتواند با توجه به مولفه‌ها و اطلاعات گوناگونی که به دست می آورد، به شیوه مفید تصمیم‌گیری کند.
- سرسختی و مداومت؛ بدون تردید یکی از ویژگی‌های افراد موفق در همه رشته‌های علمی، سرسختی و مداومت است. از آنجا که موضوع اصلی مدیریت استراتژیک مربوط به پیشبرد اهداف سازمان در آینده است، مدیران این رشته می‌بایست از قدرت سرسختی و مداومت بالایی برخوردار باشند. چرا‌که هیچ چیز در مورد آینده قطعی نیست.
مقالات مرتبط در حوزه MBA: برای تکمیل دانسته‌های خودتان توصیه می‌کنیم مقالات مدیریت کسب و کار گرایش مالی و MBA چیست را از دست ندهید.
جمع بندی
بدون تردید تحصیل در رشته MBA و مدرک تحصیلی رشته مدیریت کسبوکار فرصت‌های شغلی متنوعی را برای شخص به همراه می‌آورد. از سوی دیگر رشته مدیریت کسبوکار رشته‌ای است که فراگیری اصول آن، در زندگی روزمره و موفقیت‌های فردی نیز تاثیرات مثبت بسیاری را بر جای می‌گذارد. شما می‌توانید در مورد ادامه تحصیل و ویژگی‌های گرایش‌های گوناگون رشته مدیریت کسبوکار، مشاوره تحصیلی داشته باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص رشته مدیریت کسبوکار گرایش استراتژی می‌توانید با وب سایت دانشگاه کسبوکار در تماس باشید.
