تاکنون چندبار برایتان پیش آمده که به یک سخنرانی ساده بروید و پس از مدتی متوجه شوید آن‌چنان مبهوت آن بوده‌اید که زمان و مکان را فراموش کرده‌اید؟ یا در شرایطی دیگر به سخنرانی یک فرد مشهور بروید و حس کنید نمی‌توانید مقصود و معنای سخنان او را درک کنید؟ این وضعیت به خوبی می‌تواند اهمیت فن بیان را در سخنرانی‌ها و مکالمات روزمره نشان دهد.
بسیاری از افراد گمان می‌کنند سخنرانی فقط مجموعه‌ای از کلمات و جملات پشت هم است که مفهوم خاصی را بیان می‌کند؛ در صورتی که چنین نیست. در واقع آنچه سخنرانی را از یک متن ساده متمایز می‌کند فن بیان و تسلط گوینده بر آن است. از آن‌جا که این مهارت نقش زیادی در زندگی روزمره دارد، ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به بررسی آن می‌پردازیم. سپس راهکارهایی برای بهبود مهارت فن بیان به شما معرفی می‌کنیم که راهگشای شما در موارد مختلف باشد.
منظور از فن بیان چیست؟
انسان ذاتا موجودی اجتماعی است و بخش زیادی از نیازهای زندگی خود را از طریق گفت‌وگو و برقراری روابط اجتماعی تامین می‌کند. در نتیجه باید بتواند به خوبی صحبت کند تا در روابط اجتماعی خود موفق باشد. فن بیان از جمله مهارت‌هایی است که در این مورد اهمیت زیادی دارد.
فن بیان به مهارتی گفته می‌شود که فرد به واسطه‌ی آن می‌تواند تشخیص دهد چه زمانی چه چیزی بگوید و از چه کلمات و جملاتی استفاده کند تا بر مخاطب خود تاثیر بگذارد. کسی که از این مهارت برخوردار است به راحتی می‌تواند منظور خود را به دیگران منتقل کند و حتی آن‌ها را متقاعد نماید که به انجام کاری خاص ترغیب شوند. در نتیجه می‌توان اهمیت فن بیان را در تاثیرگذاری بر مخاطب به ساده‌ترین شکل ممکن تعریف کرد.
اهمیت فن بیان و عوامل موثر بر آن
اهمیت فن بیان در تمام بخش‌های زندگی ما قابل توجه است. شما در هر سن و در هر شغل و حوزه‌ای که قرار دارید، باید بتوانید به خوبی با دیگران صحبت کنید تا موفق‌تر باشید. مثلا؛
← اگر به مدرسه می‌روید، مهارت فن بیان به شما کمک می‌کند بهتر با معلم‌ها و همکلاسی‌های خود ارتباط بگیرید و در کنفرانس‌های درسی موفق شوید.
←اگر پدر و مادر هستید، با این مهارت می‌توانید روابط بهتری با فرزندان خود برقرار کنید و آن‌ها را متقاعد کنید تا به سخنان شما گوش کنند.
← اگر صاحب یک کسب و کار هستید، فن بیان به شما کمک می‌کند بر کارمندان یا شریک‌های خود تاثیر بگذارید و از این طریق، چرخه‌ی کاری و میزان درآمد خود را افزایش دهید.
به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که فن بیان مهارتی است که در تمام حیطه‌ها کاربرد دارد و فقط مخصوص سخنرانی نیست. در واقع آنچه موجب اهمیت فن بیان می‌شود کاربردهای بسیار آن در زندگی روزمره و جنبه‌های متعدد آن است.
پنج عامل موثر بر فن بیان
یک فن بیان خوب از عوامل متعددی تاثیر می‌پذیرد. به همین علت شناخت این عوامل به شما کمک می‌کند تا تمرکز خود را بر روی آن‌ها قرار داده و موجب تقویت و افزایش آن شوید. برخی از این عوامل عبارتند از:
1. نوع کلمات
یکی از بهترین مواردی که موجب تقویت مهارت فن بیان می‌شود، انتخاب کلمات و جملات مناسب است. یک سخنران خوب می‌داند که چه کلماتی را در صحبت خود بگوید تا تاثیر بیشتری بر مخاطب بگذارد. به طور مثال کلمات مثبت، جملات انگیزشی و تشویق کننده از مواردی هستند که می‌توانند بر مخاطب تاثیر بگذارند و موجب جلب نظر او شوند.
مقالات مرتبط در حوزه توسعه فردی: برای افزایش آگاهی خودتان در زمینه موفقیت و توسعه فردی توصیه می‌کنیم مقالات مهارت آموزی و چگونه استرس را كاهش دهيم را در رسانۀ دانشگاه کسب‌وکار مطالعه کنید.
2. زمان و مکان مناسب
برای اینکه سخنان شما تاثیر بیشتری بر مخاطب بگذارد، باید بدانید آن را در چه زمانی یا چه جایی بیان کنید. در این صورت است که فن بیان می‌تواند تاثیرات زیادی بر پیشرفت شما داشته باشد. در غیر این صورت ممکن است بهترین حرف را با تمام قواعد فن بیان بگویید، اما چون زمان درست را رعایت نکرده‌اید به نتیجه نرسیده و شکست بخورید.
3. اعتماد به نفس
اعتماد به نفس نقش زیادی در افزایش اهمیت فن بیان دارد. کسی که به خودش اطمینان دارد، می‌تواند ساده‌ترین جملات را به گونه‌ای ادا کند که بر مخاطب تاثیر مثبت بگذارد و نظر او را جلب کند. از سوی دیگر، کسی که این مهارت را ندارد، نمی‌تواند منظور خود را به خوبی بیان کند و حتی ممکن است به دلیل ترس یا خجالت به لکنت بیفتد و فن بیان خود را از دست بدهد.
4. لحن و تن صدا
یکی دیگر از موارد تاثیرگذار بر فن بیان، لحن و تن صدای گوینده است. به عنوان مثال کسی که با لحن ناراحت یا عصبانی حرف بزند یا نتواند صدای خود را کنترل کند، فن بیان خوبی نخواهد داشت. این شخص حتی نمی‌تواند دیگران را متقاعد کند که تا پایان سخنانش به او گوش کنند و ممکن است مخاطبان خود را در نیمه‌ی راه از دست بدهد.
5. زبان بدن
زبان بدن یا بادی لنگویج نیز از دیگر موارد تاثیرگذار بر میزان اهمیت فن بیان است. یک سخنران خوب باید بتواند از مهارت‌های زبان بدن استفاده کند تا تاثیر بهتر و بیشتری بر مخاطبانش بگذارد. این مهارت کلیدی حتی در مکالمات روزمره نیز کاربرد زیادی دارد و موجب شناخت بیشتر دو طرف از افکار و نظرات یکدیگر می‌شود.
مقالات مرتبط در حوزه توسعه فردی: برای افزایش آگاهی خودتان در زمینه موفقیت و توسعه فردی توصیه می‌کنیم مقالات درمان ترس شدید، بلک فرایدی و تمرینات عزت نفس و اعتماد به نفس را در رسانۀ دانشگاه کسب‌وکار مطالعه کنید.
راهکارهایی برای تقویت مهارت فن بیان
تا این بخش از مقاله‌ی دانشگاه کسب و کار با اهمیت فن بیان و عوامل تاثیرگذار بر آن آشنا شدید. اکنون می‌دانید که این مهارت در تمام جنبه‌های زندگی شما کاربرد دارد و فقط برای سخنرانان و اساتید و معلمان نیست. در همین راستا ما به ارائه‌ی ده راهکار ساده و کاربردی پرداختیم تا به شما کمک کنیم فن بیان خود را در زندگی تقویت کنید.
1. پادکست‌ها و سخنرانی‌های افراد مختلف را گوش کنید
یکی از بهترین راهکارهایی که برای تقویت فن بیان وجود دارد این است که به سخنرانی‌ها و پادکست‌های مختلف گوش کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا کم‌کم با مهارت‌های سخنرانی و تولید محتوا آشنا شوید و به واسطه‌ی آن بتوانید مهارت‌های خودتان را تقویت کنید.
شنیدن پادکست‌های آموزشی یا سرگرمی، مشاهده‌ی ویدئوهای سخنرانی افراد مشهور یا شرکت در همایش‌های آن‌ها می‌تواند در این موارد موثر و کاربردی باشد.
2. کتاب بخوانید!
بخش زیادی از اهمیت فن بیان وابسته به کلمات و جملاتی است که از آن‌ها استفاده می‌کنیم تا حرف بزنیم. کتاب خواندن ساده‌ترین و جذاب‌ترین راهکاری است که در این مسیر به شما کمک می‌کند. با مطالعه‌ی کتاب دایره لغات شما افزایش می‌یابد و با جمله‌بندی درست و قواعد صحیح کاربرد کلمات آشنا می‌شوید. در نتیجه می‌توانید از آن‌ها در سخنانتان استفاده کنید و مهارت فن بیان خود را تقویت کنید.
3. اعتماد به نفس خود را تقویت کنید
چنان‌چه پیش از این گفته شد، اعتماد به نفس نقش زیادی در تقویت مهارت فن بیان دارد. به همین دلیل اگر می‌خواهید فن بیان خوبی داشته باشید، در اولین قدم باید بر روی اعتمادبه‌نفس خود کار کنید.
فردی که اعتماد به نفس دارد به راحتی می‌تواند در جمع‌های مختلف صحبت کرده و منظور خود را به طور واضح بیان کند؛ در نتیجه فن بیان بهتری دارد و در روابط اجتماعی خود موفق‌تر است.
مقالات مرتبط در حوزه توسعه فردی: برای افزایش آگاهی خودتان در زمینه موفقیت و توسعه فردی توصیه می‌کنیم مقالات تست دیسک، کاریزما چیست، انواع ترس و مقایسه کردن را در رسانۀ دانشگاه کسب‌وکار مطالعه کنید.
4. بیشتر از گذشته در اجتماع قرار بگیرید
هرچه میزان حضور شما در اجتماع بیشتر باشد، به همان اندازه فن بیان شما نیز افزایش می‌یابد. در واقع بخش زیادی از اهمیت فن بیان به دلیل صحبت و برقراری ارتباط در جمع است. به همین علت سعی کنید میزان حضور خود را در اجتماع بیشتر کنید و از طریق صحبت با دیگران، مهارت‌های ارتباطی و سخنرانی خود را تقویت نمایید.
5. مهارت‌های متقاعد سازی دیگران را یاد بگیرید
متقاعد کردن دیگران مهارت دیگری است که می‌تواند بر اهمیت فن بیان تاثیر بگذارد و میزان آن را افزایش دهد. معمولا اکثر کسانی که فن بیان خوبی دارند، به راحتی می‌توانند بر دیگران تاثیر بگذارند و آن‌ها را متقاعد کنند تا به خواسته‌هایشان عمل کنند. در نتیجه می‌توان چنین گفت که رابطه‌ی این دو مهارت یک رابطه‌ی مستقیم است و می‌توان هر کدام از آن‌ها را از طریق تقویت دیگری تقویت کرد.
← برای تقویت این مهارت پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی متقاعد کردن دیگران را در دانشگاه کسب و کار مطالعه کنید.
6. در کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی شرکت کنید
امروزه کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی متعددی برای تقویت مهارت‌های فن بیان وجود دارد. شما می‌توانید با کمی تحقیق و جست‌وجو این دوره‌ها را پیدا کرده و با شرکت در آن‌ها به تقویت مهارت فن بیان خود بپردازید.
7. لحن و تن صدای خود را کنترل کنید
برای آنکه بتوانید با سخنان خود بر مخاطبانتان تاثیر بگذارید، باید لحن و صدای خود را کنترل کنید. لحن شما باید به گونه‌ای باشد که به مخاطب احساس آرامش و امیدواری بدهد و حالت پرخاشگری و دعوا نداشته باشد.
تُن صدا نیز می‌تواند هم در حالت ثابت و هم در حالت متغیر باشد. مثلا می‌توانید با توجه به هیجان حرفتان میزان صدا را بالا یا پایین کنید. ولی توجه داشته باشید که هرگز نباید با صدای بسیار بلند یا بسیار آرام صحبت کنید؛ زیرا توجه و واکنش مخاطبانتان را از دست داده و آن‌ها را خسته می‌کنید.
8. نوآور و خلاق باشید
بهترین کار برای افزایش اهمیت فن بیان این است که از خلاقیت و نوآوری استفاده کنید. شما به عنوان یک معلم، دانشجو، پدر یا مادر، سخنران یا مدیر کسب و کار باید بتوانید از ایده‌هایی استفاده کنید تا تاثیرگذاری فن بیان خود را افزایش دهید.
این ایده‌ها از روش‌های مختلفی به دست می‌آید؛ تحقیق و مطالعه، تلاش برای شناخت فرد مقابل، استفاده از کلمات تاثیرگذار و… در واقع هرچه خلاق‌تر باشید نتیجه و تاثیر بیشتری از صحبت‌های خود به دست خواهید آورد.
9. هر روز مقابل آینه تمرین کنید
بخش زیادی از مهارت فن بیان از طریق تمرین و تکرار مداوم حاصل می‌شود. برای این کار می‌توانید هر روز دقایقی را در مقابل آینه تمرین سخنرانی کنید تا هم خجالت‌تان کمتر شود و هم در جمله‌بندی و استفاده از کلمات به تبحر برسید.
شما می‌توانید صدای خود را در مواقع تمرین ضبط کنید و بعدا با گوش کردن به آن تلاش کنید تا ایرادات و اشتباهات صحبت کردن خود را اصلاح نمایید.
10. از دورهمی‌ها و اجتماعات کوچک‌تر شروع کنید
یکی از روش‌هایی که برای افزایش مهارت فن بیان وجود دارد این است که از جمع‌های کوچک‌تر شروع کنید. شما نمی‌توانید از خودتان انتظار داشته باشید که یک‌شبه سخنران شود و در این حوزه به موفقیت برسد.
بنابراین بهتر است در ابتدای کار تلاش کنید در مهمانی‌ها و جمع‌های کوچک‌تر شرکت کنید و با صحبت در آن‌ها فن بیان خود را تقویت کنید. پس از مدتی می‌توانید مهارت‌های خود را در مقیاس بزرگتر وارد کرده و تبدیل به یک سخنران موفق شوید.
مقالات مرتبط در حوزه توسعه فردی: برای افزایش آگاهی خودتان در زمینه موفقیت و توسعه فردی توصیه می‌کنیم مقالات قضاوت دیگران، اعتماد به نفس چیست و فیلم های انگیزشی را در رسانۀ دانشگاه کسب‌وکار مطالعه کنید.
سخن پایانی
فن بیان مهارت مهمی است که کاربرد و نقش زیادی در زندگی شخصی، اجتماعی و کاری افراد دارد. این مهارت به افراد کمک می‌کند بتوانند منظور خود را به سادگی با بهترین کلمات بیان کرده و بر مخاطبان خود تأثیر بگذارند. ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به بررسی اهمیت فن بیان در زندگی پرداختیم و عوامل تاثیرگذار بر آن را شرح دادیم.
سپس از ده راهکار مفید نوشتیم که به شما کمک می‌کند بتوانید این مهارت را در خود تقویت کرده و از مزایای آن بهره‌مند شوید. نظر شما درباره‌ی فن بیان چیست؟ چه راهکارهای دیگری برای تقویت و بهبود این مهارت می‌شناسید؟
سلام و درود، بسیار عالی و تاثیر گذار و کاربردی
درود بر شما جناب کریمی عزیز
خوشحالم که این مطلب براتون مفید بوده
سلام بسیارعالی واقعان ما ایرانیها کم کتاب میخوانیم
درود بر شما علی عزیز
بله درسته
سلام
ممنون کاربردی ومفید بود
خوشحالم که این مطلب براتون مفید بوده فریمای عزیز
همفکری