مقایسه کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی یک بار برای همیشه!

درباره مقایسه کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی چه می‌دانید؟ آیا از تفاوت‌های آن‌ها آگاه هستید؟ بسیاری از افراد تصور می‌کنند که این دو به یک معنا می‌باشند؛ اما در اشتباه هستند! کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی تفاوت‌های بسیار روشن و واضحی با یکدیگر دارند. با اطمینان می‌توان گفت که این دو حوزه‌هایی کاملا متفاوت و جدا از یکدیگر می‌باشند. در چند سال اخیر خریدهای اینترنتی و آنلاین در میان مردم محبوبیت بسیاری یافته است. بسیاری از مردم از این گونه خرید کردن استقبال می‌کنند. بیشتر مردم ترجیح می‌دهند برای تهیه هر چیزی تا فروشگاه نروند و فقط با چند کلیک آن را از میان بسیاری از فروشگاه های آنلاینی که وجود دارد تهیه کنند. برای یک خرید اینترنتی یک موبایل هوشمند که بتواند به اینترنت متصل شود کافی می‌باشد.

حتی به وسیله خرید اینترنتی محدودیت جغرافیایی نیز ندارید. در هر کجای جهان که هستید می‌توانید با چند کلیک ساده از هر کجای جهان که دوست دارید خرید اینترنتی داشته باشید. ما این راحتی خود را مدیون پیشرفت در دو حوزه هستیم: تجارت الکترونیکی و کسب و کار الکترونیکی. با وجود این که این دو، حوزه‌هایی کاملا متفاوت از یکدیگر هستند؛ اما مفهوم آن‌ها بسیار به یکدیگر نزدیک می‌باشد. در این مقاله از مجموعه مقالات دانشگاه کسب و کار می‌خواهیم به مقایسه کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی بپردازیم. تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید.

نگاهی به تعریف کسب و کار الکترونیکی

زمانی که تلاش کنیم سیستم‌های اطلاعاتی را در جهت کنترل کاربردی‌تر کنیم و همچنین کسب و کار خود را بهبود ببخشیم و تقویت کنیم، به این موضوع کسب و کار الکترونیکی می‌گوییم. بگذارید کمی ساده‌تر این مفهوم را تعریف کنیم. زمانی که از ابزارهای مرتبط که ارتباطات راه دور را برقرار می‌کنند بهره ببریم و کسب و کار خود را پیش ببریم می‌توانیم بگوییم ما یک کسب و کار الکترونیکی داریم. این ابزارهای مرتبط که ارتباطات از راه دور را برقرار می‌کنند، در حال حاضر همان تکنولوژی‌هایی می‌باشند که بر روی وب در حال توسعه هستند. نکته مهم درباره کسب و کار الکترونیکی این موضوع است که لزومی ندارد یک کسب و کار الکترونیکی صرفاً به صورت آنلاین انجام بگیرد. بسیاری از کسب و کارهای الکترونیکی، کسب و کارهایی هستند که در اصل به صورت آفلاین اداره می‌شوند.

اما به این دلیل به آن‌ها کسب و کار الکترونیکی می‌گویند که صاحبان آن‌ها در جهت رونق بخشیدن و بهبود کسب و کار خود سعی می‌کند از قابلیت‌های اینترنت استفاده کنند. به همین دلیل در یک جمله ساده می‌توان گفت که کسب و کار الکترونیکی به کسب و کارهایی گفته می‌شود که صاحبان آن‌ها از فناوری‌های آنلاین و تکنولوژی‌های جدید در اینترنت استفاده می‌کنند، تا کسب و کار خود را برای مشتریان ساده سازی کنند و آن را توسعه ببخشند. یکی از نکات مهم درباره کسب و کار الکترونیکی که باید به آن توجه کنید این است که بسیاری از این کسب و کارها ممکن است توسط شبکه خانگی در اختیار شما قرار بگیرند. در عین حال بسیاری دیگر می‌توانند تخصصی سازی شده و در داخل یک شرکت در اختیار کارمندان آن شرکت قرار بگیرند.

مقایسه کسب و کار الکترونیکی با کسب و کارهای فیزیکی

گاهی اوقات تفاوت اصلی در میان یک کسب و کار فیزیکی با کسب و کار الکترونیکی به نحوه انجام گرفتن این کسب و کارها مربوط می‌شود. برای درک بهتر این موضوع تیم دانشگاه کسب و کار برای شما از یک مثال ملموس استفاده می‌کند. تصور کنید که شما یک کسب و کار دارید که در زمینه انتخاب دکوراسیون خانه به مردم مشورت می‌دهد. بنابراین می‌توان گفت که شما صاحب یک کسب و کار هستید.

زمانی که شما تصمیم بگیرید برای کسب و کار مشاوره‌ای خود یک وب‌سایت ایجاد کنید تا مشتری‌های شما با مراجعه به آن وب‌سایت بتوانند انواع رنگ‌ها در یک دکوراسیون را با یکدیگر مقایسه کنند، این گونه می‌توان گفت شما صاحب یک کسب و کار الکترونیکی هستید؛ چرا که با توجه به مطالب قبلی از تکنولوژی بهره برده‌اید تا کسب و کار خود را برای مشتری ساده‌تر کنید.

چند مثال‌ برای درک بهتر مفهوم کسب و کار الکترونیکی

در این قسمت می‌خواهیم در کنار هم مثال‌هایی را مرور کنیم تا با کسب و کار الکترونیکی بیش از پیش آشنا شویم. این گونه می‌توانیم مقایسه کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی را نیز بهتر درک کنیم.

• بخشی از فرایند یک کسب و کار بررسی و مدیریت موجودی کالاها در انبار می‌باشد. می‌توان با بهره بردن از ابزار مختلف الکترونیکی این مسئولیت را به انجام رساند. با این کار می‌توانیم خود را صاحب یک کسب و کار الکترونیکی بدانیم.
• یک سیستم را در نظر بگیرید که فرایند مدیریت محتوا را انجام می‌دهد. این سیستم یک جریان کاری را در میان کارکنان مختلف چون مدیر محتوا، ویرایشگر، تولید کننده محتوا، گرافیست و … برقرار و مدیریت می‌کند. در واقع این سیستم را نیز می‌توان به عنوان نمونه‌ای دیگر از کسب و کار الکترونیکی در نظر گرفت. اگر این جریان کاری توسط این سیستم مدیریت محتوای ما صورت نگیرد کارمندان بخش محتوای شرکت مجبور می‌شوند برای به انجام رساندن کارها از کاغذ استفاده کنند و کارها را به صورت فیزیکی پیگیری نمایند. استفاده کردن از سیستم مدیریت محتوا باعث می‌شود که ما این کسب و کار را یک کسب و کار الکترونیکی بنامیم.
• ابزارهای الکترونیکی که به ما کمک می‌کنند پروسه درخواست برای موقعیت‌های شغلی را پیش ببریم نیز یک کسب و کار الکترونیکی محسوب می‌شوند. این ابزارها فرایندهای مختلفی از جمله جمع‌آوری‌کردن اطلاعات کاری افراد و حفظ آن‌ها و همچنین ایجاد لیستی از موقعیت‌های شغلی و… را انجام می‌دهند.

مدل‌های مختلف کسب و کار الکترونیکی

در این قسمت می‌خواهیم در کنار هم بررسی کنیم که کسب و کارهای الکترونیکی چند نوع می‌باشند. هر کسب و کار الکترونیکی به صورت یکی از دو مدلی می‌باشد که در ادامه بررسی خواهیم کرد. برای آشنایی با آن‌ها در قسمت بعدی همراه تیم دانشگاه کسب و کار بمانید.

• آشنایی با مدل Bricks and Clicks در کسب و کار الکترونیکی

بسیاری از شرکت‌ها هم به صورت آنلاین در حال فعالیت می‌باشند و هم فعالیت آفلاین خود را ادامه می‌دهند. این مدل از کسب و کار الکترونیکی مخصوص این شرکت‌ها می‌باشد. به‌عنوان‌مثال کسب و کاری را تصور کنید که یک فروشگاه آنلاین برای خود ایجاد کرده است و از طریق وب‌سایت محصولات خود را در سراسر کشور به فروش می‌رساند. از طرفی دیگر این کسب و کار دارای مغازه نیز می‌باشد و به صورت فیزیکی نیز اجناس خود را می‌فروشد. به این مدل کسب و کار الکترونیکی Bricks and Clicks می‌گویند.

• آشنایی با کسب و کار الکترونیکی Pure Play

کسب و کارهایی وجود دارند که تمام فعالیت آن‌ها متمرکز بر روی یک محصول خاص می‌شود. در مثالی دیگر آن‌ها تنها بر روی ارائه یک خدمت خاص متمرکز می‌شوند. به این گونه کسب و کارها Pure Play می‌گویند.

تعریف تجارت الکترونیک

زمانی که سعی کنیم معاملات مختلف را بر اساس فعالیت‌های تجارتی‌ای که افراد و همچنین سازمان‌ها با یکدیگر دارند شکل دهیم، می‌توان گفت ما صاحب یک تجارت الکترونیک می‌باشیم. فعالیت‌های مختلفی که در تجارت الکترونیک انجام می‌گیرد بر اساس انتقال اطلاعات مختلف دیجیتالی مانند تصویر، متن و یا صدا و همچنین پردازش آن‌ها شکل می‌گیرد. به زبانی دیگر می‌توان گفت تجارت الکترونیک شامل فعالیت‌هایی می‌باشد که بدون هیچ واسطه‌ای از طریق ارتباطات شبکه‌ای و یا الکترونیکی انجام می‌گیرند. بسیاری از کارشناسانی که در این حوزه مشغول فعالیت هستند بر این باورند که لازم است تجارت الکترونیک را از چهار زاویه مختلف نگاه و همچنین تعریف کرد. در ادامه با این چهار نگاه بیشتر آشنا خواهیم شد.

چهار زاویه مختلف از تجارت الکترونیک

1. فرایند کسب و کار به عنوان زاویه نگاه اول: در این دیدگاه تجارت الکترونیک به عنوان کاربردی از جریان‌های کاری مختلف و همچنین معامله‌های تجاری تعریف می‌شود.
2. بر خط دیدگاهی دیگر از تجارت الکترونیک: این دیدگاه معتقد است که تجارت الکترونیک می‌تواند ظرفیتی فوق‌العاده را برای مسائلی چون خدمات پیوسته‌ای که بر بستر اینترنت انجام می‌گیرند، خرید و فروش خدمات مختلف، محصولات مختلف و یا اطلاعات گوناگون ایجاد کند.
3. زاویه دید ارتباطی در تجارت الکترونیک: این دیدگاه بر این باور است که در تجارت الکترونیک ما شاهد مسائل مختلفی همچون انجام پرداخت‌ها به وسیله شبکه‌های ارتباطی، ارائه اطلاعات مختلف، محصولات و اطلاعات گوناگون به وسیله تمامی ابزار الکترونیک و یا حتی خطوط تلفن می‌باشیم.
4. دیدگاه خدماتی زاویه‌ای دیگر در تجارت الکترونیک: در این دیدگاه به این موضوع پرداخته می‌شود که تجارت الکترونیک را وسیله‌ای قرار داد تا بتوان به وسیله آن به نیازها و علایق شرکت‌ها، سازمان‌ها، مدیران و مشتریان پاسخ داد و آن‌ها را مدیریت کرد. یکی از مهم‌ترین فواید استفاده از تجارت الکترونیک این موضوع است که می‌توان با استفاده از آن از هزینه خدمات مختلف کاست. علاوه بر این تجارت الکترونیک سبب بهبود در کیفیت محصولات خواهد شد. تجارت الکترونیک می‌تواند به شما کمک کند تا محصولات و خدمات خود را با سرعت بیشتری به مشتریان ارائه دهید.

مزایای مختلف تجارت الکترونیک

در بخش‌های قبلی تعاریف مختلفی از تجارت الکترونیکی ارائه دادیم و چهار دیدگاه از تجارت الکترونیکی را بررسی کردیم. با وجود این تعاریف، لیستی از مهم‌ترین مزایایی که تجارت الکترونیک می‌تواند برای شما فراهم کند را آورده‌ایم:

• تجارت الکترونیک می‌تواند هزینه‌های مربوط به توزیع را به وسیله حذف واسطه‌ها کاهش دهد.
• با استفاده از تجارت الکترونیک می‌توانید در زمان و وقت مشتریان خود صرفه جویی کنید.
• تجارت الکترونیک بازارهای قبلی شما را حفظ می‌کند و بازارهای بیشتری را به شما اضافه می‌کند. به‌عنوان‌مثال می‌توانید برای کسب و کار خود از موتورهای جستجوگر مختلفی استفاده کنید.
• تجارت الکترونیک ساعت کاری شما را منعطف می‌کند. به دلیل همین مزیت می‌توانید به سادگی در طول 24 ساعت به مشتریان خود خدمات ارائه دهید.
• با استفاده از تجارت الکترونیک می‌توانید عملیات مقایسه را به سادگی انجام دهید. به این صورت به شما کمک می‌کند که انتخاب‌های درست‌تری داشته باشید.

مقایسه کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی

تا این قسمت از مقاله در کنار هم تعاریف مختلفی را درباره کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی مطالعه کردیم و تا حدودی با مقایسه کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی آشنا شدیم. در حالت کلی می‌توان این گونه تعریف کرد که کسب و کار الکترونیکی کسب و کاری می‌باشد که تنها محدود به خرید و فروش کالا نیست. کسب و کار الکترونیکی تمامی فعالیت‌های کسب و کاری که به وسیله اینترنت انجام می‌شوند را شامل می‌گردد.

به همین دلیل می‌توان تجارت الکترونیکی را زیرمجموعه‌ای از کسب و کار الکترونیکی تعریف کرد. همان گونه که در ابتدای مقاله نیز به آن اشاره کردیم کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی تفاوت‌های آشکاری را با یکدیگر دارند. اما این دو می‌توانند به عنوان مکمل هم نیز در نظر گرفته شوند. در قسمت بعدی بخشی از تفاوت‌های واضح و آشکار کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی را در یک لیست برای شما فراهم کرده‌ایم. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

تفاوت‌های اصلی کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی

• در واقع تجارت الکترونیکی را می‌توان به عنوان یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین زیرمجموعه‌های کسب و کار الکترونیکی به حساب آورد.
• تجارت الکترونیکی تجارتی است که فقط به تراکنش‌های مالی وابستگی دارد. این در صورتی است که کسب و کار الکترونیکی شامل همه فعالیت‌ها در حوزه کسب و کار است که به وسیله اینترنت انجام می‌گیرند.
• روابط بیرونی افراد و همچنین سازمان‌ها که به وسیله وب‌سایت‌ها برقرار می‌شود پایه اصلی تجارت الکترونیک است. این در حالی است که کسب و کار الکترونیکی علاوه بر تمرکز کردن و مدیریت روابط بیرونی افراد و سازمان‌های مختلف تلاش می‌کند تا راه‌حل‌های تنوعی را ارائه دهد تا بتوان به وسیله این راه‌حل‌ها کسب و کار موفقیت آمیزی داشته باشیم. به این گونه که با استفاده از این راه‌حل‌ها تجارت را در داخل نهاد، سازمان و یا شرکت پیگیری می‌کند و تمرکز خود را بر روی موفقیت کسب و کار می‌گذارد.
• معاملاتی که به پول مربوط هستند در حوزه تجارت الکترونیکی می‌باشند. اما باید توجه کنید که کسب و کار الکترونیکی علاوه بر فعالیت‌های پولی، معامله‌های هم افزایی را هم در برمی گیرد.
• تجارت الکترونیک برای این که بتواند با تمامی نقاط جهان ارتباط برقرار کند از اینترنت استفاده می‌کند. این در حالی است که کسب و کار الکترونیکی علاوه بر استفاده کردن از اینترنت، برای برقرار کردن یک ارتباط دو طرفه از اکسترانت، اینترانت و… نیز بهره می‌برد.

رقابت کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی

تلاش ما در این مقاله این بود که علاوه بر مقایسه کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی مفهوم هر یک را نیز به خوبی درک کنیم. با توجه به مطالبی که در قسمت‌های قبلی در کنار هم مطالعه کردیم احتمالاً متوجه شده‌اید که کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی در واقع هیچ رقابتی با یکدیگر ندارند. دلیل عدم رقابت این است که چون این دو مفهوم از یکدیگر مجزا هستند و تقابلی در بین آن‌ها شکل نمی‌گیرد، طبیعتاً رقابتی نیز در میان آن‌ها وجود ندارد. کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی را می‌توان به جای رقبای یکدیگر، مکمل هم تعریف کرد.

بخش اعظمی از کسب و کار الکترونیکی و زیرمجموعه اصلی آن همان تجارت الکترونیکی می‌باشد. علاوه بر این می‌توان از این زاویه هم نگاه کرد که تجارت الکترونیکی در واقع همان وب‌سایت‌هایی هستند که در حوزه کسب و کار الکترونیکی استفاده می‌گردند. این در حالی است که نمی‌توان گفت کسب و کار الکترونیکی نیز لزوماً بخشی از تجارت الکترونیکی می‌باشد! اکثر شرکت‌های فعال در تلاش هستند که بخش اعظمی از بازار را در دستان خود بگیرند. این شرکت‌ها برای رسیدن به خواسته خود از تجارت الکترونیکی استفاده می‌کنند. سیل عظیمی از وب‌سایت‌های بخش تجارت الکترونیک در حال حاضر سال‌های بسیاری است که در حال فعالیت می‌باشند. با توجه به قدمت تجارت الکترونیک می‌توان به این نتیجه رسید که روش‌های سنتی خرید و فروش در طول این سال‌ها در حال کم‌رنگ و کم‌رنگ‌تر شدن می‌باشد.

کلام آخر

خیلی خوشحالیم که تا انتهای این مقاله همراه تیم دانشگاه کسب و کار بودید. در این مقاله به مقایسه کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی پرداختیم و متوجه شدیم که دو مقوله جدا از هم می‌باشند که هیچ رقابتی با یکدیگر ندارند. با وجود این که آشنایی با تفاوت‌های روشن این دو حوزه می‌تواند درک درست‌تری از مقایسه آن‌ها به ما بدهد، اما مهم‌ترین مزیت آن این است که کمک می‌کند مدل کسب و کار خود را به بهترین نحوه طراحی کنیم. به‌عنوان‌مثال می‌توانید برای سؤال‌های زیر پاسخ‌های روشن‌تری را بیابید.

آیا دوست دارید که خرید و فروش‌های کسب و کار خود را تنها به صورت آنلاین انجام دهید؟ تمایلی به این موضوع دارید که کسب و کار حال حاضر خود را از طریق بهره بردن از فناوری‌های آنلاین بهتر کنید و ارتقا ببخشید؟

زمانی که تصمیم می‌گیرید برای توسعه کسب و کار خود از فناوری‌های مختلف آنلاین استفاده کنید، پرسش‌هایی که در بالا آوردیم تنها بخش کوچکی از سؤال‌هایی است که باید برای آن‌ها پاسخ روشنی بیابید. با توجه به مقایسه کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی که در این مقاله بررسی کردیم، سعی کنید قبل از انتخاب بین یکی از این دو حوزه حتماً دقت کنید. در هنگام تصمیم گیری تفاوت‌های آشکار هر دو را در ذهن خود مرور کنید. با توجه به مطالب این مقاله تصور می‌کنید کسب و کار الکترونیکی برای کسب و کار شما مناسب‌تر است یا تجارت الکترونیکی؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.