دورکاری از زمانی که مردم تصمیم گرفتن در خانه به ادامه فعالیت کاری خود بپردازند بوجود آمد. همچنین از زمانی که اینترنت وارد خانه‌ها شد علاوه بر اینکه فرصت‌های شغلی زیادی را بوجود آورد، باعث شد تا دورکاری شکل جدیدی به خود بگیرد. در این مقاله قرار است درباره تاریخچه دورکاری، مزایا و معایب دورکاری و سایر اطلاعات دیگری که به این بحث مربوط می‌شود صحبت کنیم. برای اینکه بتوانید راجع به مسئله دورکاری اطلاعات کافی کسب کنید با من در دانشگاه کسب و کار همراه باشید.
تاریخچه جهانی دورکاری
تاریخچه دورکاری به زمان قبل از انقلاب صنعتی بر می‌گردد. تا قبل از اینکه انقلاب صنعتی بوجود بیاید مردم در محلی که ساکن بودند به امرار معاش می‌پرداختند. پس از اینکه اثراتی از انقلاب صنعتی در جوامع پیدا شد. به دلیل اتوماسیون شدن مراحل تولید، کارخانه‌ها به افرادی نیاز داشتند تا برای تکمیل کار و مراقبت از فرایند خط تولید در محل کار حضور داشته باشند و اینگونه شد که رفت و آمد مردم به ادارات و کارخانه‌ها شروع شد و دیگر افراد از فعالیت در محیط خانه دور شدند. مردم مجبور بودند بیشتر انرژی خود را صرف رفت و آمد به محل کار کنند. در سال ۱۹۷۳ جک نیلز برای اولین بار ایده دورکاری را مطرح کرد.
از دید جک نیلز دورکاری ابزاری است برای حفاظت از انرژی در سبک زندگی مدرن. کاری که جک نیلز انجام داد مردم جهان را متقاعد کرد که دور کاری یک روش جایگزین برای رفت و آمد سنتی به محل کار است. در سال ۱۹۹۰ بود که قانونی در ارتباط با هوای پاک تصویب شد و برای جلوگیری از عوامل آلودگی مانند وسایل حمل و نقل، دولت کارفرمایان را موظف به انجام دور کاری کرد. کارفرمایان می‌بایست زمان رفت و آمد کارکنان خودشان را کاهش می‌دادند تا از رفت و آمد زیاد کارمندان جلوگیری کنند.
دور کاری سال‌هاست که در جوامع مختلف اجرا می‌شود. این مسئله علاوه بر اینکه برای کارکنان راه حلی مفیدی است، برای کارفرمایان نیز اثر مفید خودش را نیز دارد. دور کاری به کارفرمایان کمک می‌کند تا در برخی از هزینه‌هایی که برای کارکنان انجام می‌دادند صرفه‌جویی کنند. همچنین دیگر کارفرمایان مجبور نیستند فضای مناسبی در محیط کاری کوچک برای همه کارمندان خود تهیه کنند.
دورکاری چیست؟
مسلما معنی دورکاری از اسمش مشخص است. ولی اگر بخواهیم با دید علمی به مسئله دور کاری نگاه کنیم باید بگویم، دور کاری به نوعی از مشاغل می‌گویند که فعالیت آنها خارج از محیط اداری انجام می‌شود. به عبارت دیگر کارکنان می‌توانند بدون اینکه نیاز باشد هر روز برای انجام وظایفشان به ادارات و محل کارشان بروند، فعالیت و کار خود را در محیط خانه انجام دهند.
انواع دورکاری
دور کاری یا کار از خانه به ۳ دسته مختلف تقسیم می‌شود:
- دورکاری کامل
- آزاد کاری (فریلنسری)
- اشتغال انعطاف پذیر
دورکاری کامل چیست؟
منظور از دورکاری کامل فعالیتی است که کارمندان در خانه خود بصورت تمام وقت برای شرکتی کار می‌کنند. افرادی که دور کار هستند دستمزد مشخص و کافی دارند و همچنین بسیار وظیفه‌گرا هستند و به فعالیت و کار خود اهمیت می‌دهند. همین امر باعث شده است که شرکت‌ها نیز از کارمندان دور کار زیادی برای ادامه فعالیت خود کمک بگیرند و به منظور پشتیبانی از کارمندان دور کار خود خدمات و امکانات بهتری را برای این افراد فراهم کند.
این موضوع به شرکت‌ها کمک می‌کند که ارتباطات مفیدتری با بقیه داشته باشند و همچنین باعث افزایش بهره‌وری شرکت می‌شود. شاید به این موضوع فکر کنید که دور کاری تنها زمانی امکان پذیر است که فرد در شهری که محل کار او قرار دارد زندگی کند. ولی باید بگویم که فعالیت دور کاری محدود به مکان نیست و افراد با فاصله‌های دور نیز می‌توانند با انواع شرکت‌ها همکاری کنند.
فریلنسری چیست؟
فریلنسری سبکی از کارآفرینی است که افراد می‌توانند به انجام یکسری از پروژه‌ها و فعالیت‌های کوچک رو بیاورند. در این سبک از دورکاری داشتن مهارت در حوزه‌ای خاص بسیار می‌تواند کمک کننده باشد؛ زیرا هرچه میزان فعالیت شما تخصصی‌تر باشد، کارفرماهای بیشتری جذب شما می‌شوند و در نتیجه شما می‌توانید پروژه‌های بیشتری را جذب خود کنید. فریلنسری را تمام افراد می‌توانند انجام دهند. چه آن دسته از افرادی که کار تمام وقت دارند و چه دسته‌ای که از این طریق اقدام به کسب درآمد می‌کنند. در ادامه به شما حرفه‌هایی را معرفی می‌کنم که شما می‌توانید از طریق فریلنسری از آنها کسب درآمد کنید.
- دیجیتال مارکتینگ
- ادمینی و مدیریت شبکه‌های اجتماعی
- ارائه مشاوره در زمینه تخصصی خود
- طراحی (لوگو، لباس، محصول و…)
- برنامه نویسی( برای مثال طراحی سایت)
- نویسندگی و ویراستاری
اشتغال انعطاف پذیر چیست؟
منظور از اشتغال انعطاف پذیر این است که افرادی که در شرکت‌ها و یا سازمان‌ها به صورت تمام وقت مشغول به کار هستند می‌توانند در هفته و به مدت یک روز اقدام به دور کاری کنند. برخی از سازمان‌ها به کارکنان خود این مجوز را می‌دهند تا بر اساس مدت زمان مورد نیازشان برای انجام کار و بالا رفتن میزان انگیزه برای ادامه فعالیت حرفه‌ای خود، در خانه مشغول به فعالیت شوند. برخی از مشاغل انعطاف پذیر برعکس عمل می‌کنند و از کارکنان خود می‌خواهند تا بیشتر کارهای حرفه‌ای خود را در خانه انجام دهند. اما زمانی که شرکت جلسه حضوری با کارمندان خود می‌گذارد این افراد باید در این جلسات حضور داشته باشند. بنابراین در اشتغال انعطاف پذیر افراد نمی‌توانند در شهر دیگر مستقر باشند در حالی که محل کار آنها در جایی دیگری تاسیس شده است.
معرفی تعدادی از حوزه‌های کاری با فعالیت دورکاری
- حوزه کامپیوتر و آی تی
- حوزه فروش و بازاریابی
- حوزه توسعه نرم افزار
- حوزه مدیریت پروژه
- حوزه حسابداری و امور مالی
- حوزه آموزش
- حوزه خدمات مشتری
مزایای دورکاری برای افراد
دورکاری علاوه بر اینکه بر کارفرما و سازمان مفید است. برای کارمندان نیز از فواید زیادی برخوردار می‌باشد. در این بخش به مزایای دورکاری برای کارمندان می‌پردازیم. همینطور که می‌دانید یکی از عوامل مهم در پیشرفت سازمان‌ها نیروی انسانی آن سازمان است. هرچه میزان رضایت افراد از سازمان خود بیشتر باشد، در نتیجه عملکرد بهتری خواهند داشت. حال باید بررسی کرد که چه عواملی باعث افزایش رضایت کارکنان می‌شود. یکی از این عوامل اجازه دورکاری به کارمندان است. دور کاری مزایای زیادی برای کارمندان دارد که در ادامه بخشی از این مزایا را بازگو می‌کنم.
داشتن تعادل بهتر بین کار و زندگی
افرادی که شاغل هستند باید ساعاتی از روز را صرف رفت و آمد به محل کار خود کنند. علاوه بر اتلاف وقت و انرژی این افراد باید هزینه‌ای نیز بابت رسیدن به محل کار پرداخت کنند. پس از اینکه این افراد به محل کار خود رسیدند باید در یک محیط شلوغ و پر سر و صدا فعالیت خودرا شروع کنند و تا پایان ساعات اداری و یا ساعات کاری فعالیت خود را به اتمام برسانند. این نوع از فعالیت بیشتر انرژی این افراد را تخلیه می‌کند و دیگر انگیزه و انرژی زیادی برای پرداختن به تفریح و رسیدگی به زندگی شخصی ندارند. بنابراین تعادل بین زندگی و کار او بهم می‌خورد. بنابراین زمانی که فرصت دورکاری به افراد شاغل داده می‌شود آنها می‌توانند در کنار فعالیت خود به استراحت نیز بپردازند. این کار باعث می‌شود تا این افراد انرژی خود را بدست بیاورند و با انگیزه بیشتری به ادامه فعالیت بپردازند.
بالا رفتن بهره‌وری
همینطور که در بخش قبلی به آن اشاره کردم، دور کاری یکی از راه‌های افزایش انگیزه و بهره‌وری می‌باشد. شرکت‌ها و سازمان‌ها برای نیروهای انسانی خود هزینه می‌کنند تا میزان بهره‌وری آنها افزایش پیدا کند. ولی نکته‌ای که وجود دارد این است که هیچ فردی نمی‌تواند در یک محیط شلوغ و پر از ازدحام درحالی که احساس خستگی او را در بر گرفته بهروه‌وری مناسبی داشته باشد. بنابراین زمانی که کارفرمایان به کارمندان خود فرصت دور کاری می‌دهند باعث می‌شود که کارمندان با انگیزه و با خلاقیت بیشتری مشغول به فعالیت شوند و این موضوع نفع بسیاری به شرکت می‌رساند.
افزایش رضایت شغلی در کارکنان
زمانی که فرد از کار خود رضایت داشته باشد، با انگیزه بیشتری به فعالیت خود ادامه می‌دهد و همچنین احساس خستگی کمتر به سراغ او می‌آید. داشتن رضایت شغلی کارمندان نکته بسیار مهم برای مدیران یک سازمان می‌باشد. مدیر منابع انسانی وظیفه دارد تا با ترفندهای مختلف احساس رضایت را در کارمندان خود بوجود بیاورد. بنابراین اگر شرکت و یا سازمانی قصد دارد از رقیبان خودش سبقت بگیرد و کنترل بازار را بدست بیاورد؛ اولین کاری که باید انجام دهد این است که کارمندان خود را وفادار به سازمان کند. و تنها راهی که باعث وفادار شدن کارمندان می‌شود، داشتن رضایت از شغل و درآمدشان می‌باشد.
مزیت دورکاری برای کارفرمایان
تا اینجا شما با دور کاری و مزیت‌های که برای کارکنان دارد آشنا شده‌اید. در این بخش قرار است به مزیت‌هایی که دور کاری برای کارفرمایان دارد نیز اشاره کنیم:
- افزایش بهره‌وری کارمندان
- صرفه‌جویی در هزینه‌ها
- افزایش فرصت استخدام اشتغال زایی
دورکاری و کاهش هزینه
زمانی که فردی در یک محل مشغول به کار می‌شود، کارفرما وظیفه دارد تا برای او محیط مناسبی فراهم کند. فراهم کردن این محیط مناسب نیاز به تجهیزات مخصوص کار و مبلمان اداری دارد. همچنین اگر محیط کار کوچک باشد و تعداد کارکنان زیاد باشد، کارفرما وظیفه دارد تا یک محیط بزرگتری برای ادامه فعالیت حرفه‌ای تهیه کند. تمام این مسائل هزینه‌های نسبتا زیادی را شامل می‌شود. بنابراین با استفاده از دور کاری، کارفرما می‌تواند معاف از پرداخت یکسری هزینه شود.
افزایش فرصت استخدام اشتغال زایی
علاوه بر افزایش بهره وری و صرفه‌جویی در هزینه‌ها، دور کاری امکان افزایش اشتغال کارمندان و همچنین حفظ جایگاه شغلی بسیاری از کارمندان را به همراه دارد. بنابراین، هرچه کارمندان مدت‌زمان بیشتری در سازمان باشند، ارتباط قوی‌تری نیز با کل تیم برقرار می‌کنند و به شرکت وفادارتر می‌شوند. در نهایت، تیمی که اعضای آن همکاری خوبی باهمدیگر داشته باشند، سریع‌تر رشد می‌کند و در نتیجه باعث رشد سریع‌تر شرکت نیز می‌شوند. از طرف دیگر، کارفرمایان دیگر دغدغه محل کار را ندارند و فرصت این را دارند تا به کمک دور کاری هر تعداد کارمند احتیاج دارند استخدام کنند.
معایب دورکاری چیست؟
تا به اینجا ما درباره دور کاری و مزایایی که برای کارمندان و کارفرمایان دارند صحبت کردیم. ولی نکته‌ای که در ارتباط با دور کاری وجود دارد این است که این اقدام ۱۰۰٪ یک اقدام با بازدهی مثبت نیست و در کنار داشتن یکسری مزایا، معایبی دارد که نمی‌توان از آنها چشم پوشی کرد. این معایب شامل موارد زیر می‌باشد:
- حذف تعاملات حضوری کارکنان
- ایجاد هماهنگی زمانی و مکانی بین کارکنان شهرهای دیگر
- عدم آگاهی از زمان حضور و غیاب کارکنان دورکار
- برداشته شدن مرز بین زندگی حرفه‌ای و شخصی
- کاهش انگیزه کارکنان
- کاهش بهره‌وری
- کاهش اطمینان کارفرمایان از کارمند
شاید موضوع بهره‌وری کمی شما را کنجکاو کرده باشد. در بخش مزایای دور کاری ما در رابطه با افزایش بهره‌وری صحبت کردیم و اکنون در بخش معایب به کاهش بهره‌وری در صورت دور کاری اشاره شد. در اصل باید بگویم بهره‌وری به عوامل گوناگونی متصل است. برای مثال کارمند با داشتن رضایت شغلی، با انگیزه بیشتری کار می‌کند و این باعث بالا رفتن بهره‌وری می‌شود. ولی عوامل دیگری در کاهش انگیزه کارمند وجود دارد که منجر به کاهش بهره‌وری می‌شود. یکی از راه‌هایی که به کارمندان انگیزه فعالیت می‌دهد، محیط کاری آنها می‌باشد. زمانی که کارمندان فعالیت همکاران خودرا به چشم می‌بینند یک انگیزه پنهان در آنها ظاهر می‌شود تا به فعالیت بپردازند. بنابراین شور و اشتیاق کارمندان در یک محیط کاری سالم و اصولی بالاتر از افرادی است که در خانه تنها مشغول فعالیت هستند.
بحث دیگر راجع به بهم خورد مرز زندگی شخصی و حرفه‌ای کارکنان است. زمانی که برخی از افراد به عنوان یک دور کار مشغول به کار می‌شوند، به دلیل نداشتن مدیر و عدم پاسخگویی به برخی قانون شکنی‌ها، شغل خود را جدی نمی‌گیرند و زمان مناسبی برای آن صرف نمی‌کنند. این امر باعث می‌شود تا نظم زندگی حرفه‌ای و شخصی افراد بهم بخورد.
روش‌هایی برای یافتن یک شغل دورکار
با وجود معایبی که دورکاری دارد، افراد زیادی تمایل دارند تا به عنوان دور کار مشغول به فعالیت شوند. ولی سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که چگونه می‌توان یک شغل با مزایای دور کاری پیدا کرد؟
برای پاسخ به این سوال باید بگویم شما در سایت‌های گوناگونی می‌توانید به دنبال حرفه‌هایی با مزایای دورکاری باشید. معمولا شرکت‌هایی که در زمینه تحقیقات و پژوهش فعالیت دارند به جست‌وجوی افرادی هستند که در حوزه تحقیقاتی به صورت دورکار فعالیت داشته باشد. شما می‌توانید با جست‌وجوی کلمات کلیدی مانند «کار در خانه»، «کار آنلاین» و «دور کاری» پیشنهاداتی نیز دریافت کنید. ولی اگر کارمند هستید و نیاز به استراحت دارید، باید از کارفرمای خود تقاضای دور کاری کنید. شما با انجام دور کاری به مدت یکبار در هفته، می‌توانید تعادل مناسبی در زندگی شخصی و حرفه‌ای خود برقرار کنید.
سازماندهی و مدیریت زمان در دورکاری
اگر دقت کرده باشید در بخش معایب موردی که به آن اشاره کردم بهم خوردن نظم زندگی شخصی و حرفه‌ای و همچنین کاهش انگیزه کاری بود. برای اینکه شما بتوانید بین زندگی حرفه‌ای و خصوصی خود مرز داشته باشید و یا انگیزه کار کردن خود را از دست ندهید، نیاز است تا از یکسری قوانین و روتین‌های روزانه پیروی کنید. این قوانین به شرح زیر است
1. سحر خیز باشید
سعی کنید مانند روزهایی که قرار است به محل کار خود بروید سحرخیز باشید و خود را برای انجام وظایف خود آماده کنید.
2. محیط مناسبی برای کار خود انتخاب کنید
برای اینکه بتوانید با حواس پرتی کمتری به دور کاری خود بپردازید بهتر است قسمتی از خانه را مثل اتاق اضافی یا حتی میز آشپزخانه را فقط به کار‌کردن اختصاص دهید. مکان اختصاصی، فضایی است که بتوانید در پایان روز در آن را ببندید یا وسایل کار خود را در آنجا قرار دهید. انجام این کار باعث می‌شود شما بتوانید جدایی مرز کار و زندگی خود را به‌طور فیزیکی نیز احساس کنید.
3. روتین کاری خود را تکرار کنید
اگر معمولا سر ساعت خاصی پشت میز خود می‌نشینید، سعی کنید این روتین را در خانه نیز حفظ کنید. شما می‌توانید به خاطر حذف رفت‌و‌آمد روزانه به محل کار بیشتر استراحت کنید؛ اما مسئله‌ای که مهم است این است که روز کاری شما همان ساختار رایج را داشته باشد. یعنی روز شما باید شامل کارهایی باشد همیشه قبل از رفتن و بعد از رفتن به محیط کار انجام می‌دادید. همچنین شما باید برای انجام وظایف خود پشت میز مشغول به فعالیت شوید تا بتوانید تمرکز بیشتری را کسب کنید.
4. مدیریت زمان
عوامل زیادی در خانه وجود دارند که می‌توانند حواس شما را پرت کنند؛ برای مثال سریال‌های تلویزیونی، تمیز‌کاری‌های عقب‌مانده و… اما راه‌های ساده‌ای برای مدیریت زمان وجود دارد که به شما کمک می‌کند تا با کمک آنها در برابر این عوامل حواس‌پرتی مقاومت کنید. یکی از این ترفندها این است که در شروع روز کارهایی که باید انجام شود را در لیستی بنویسید، سپس ۳ اولویت اول را انتخاب کنید و ابتدا آن کارها را به اتمام برسانید. ولی با این حال اگر احساس کردید که نمی‌توانید تمرکز کنید و مدام حواستان پرت می‌شود، سعی کنید تنها به مدت ۳۰ دقیقه فعالیت کنید، سپس برای ۵ تا ۱۰ دقیقه استراحت کنید و دوباره به ادامه فعالیت خود برگردید.
۳ قانون دورکاری برای رساندن شما به موفقیت
- در بازه‌های زمانی مشخص در دورکاری فعالیت کنید.
- محیط کاری خود را گاهی اوقات برای تنوع تغییر دهید.
- برای زمان شخصی خود ارزش قائل باشید.
برای اینکه بتوانید با خستگی کمتری مشغول به فعالیت شوید نیاز دارید تا در فاصله زمانی مشخصی، استراحت کوتاهی داشته باشید. این کار باعث بالا رفتن تمرکز ذهنی و درکنار افزایش قدرت جسمی می‌شود.
گاهی اوقات برای تنوع سعی کنید در خارج از خانه و محل کار فعالیت کنید. برای مثال در یک کتابخانه و یا در یک کافه. اینگونه باعث شود تا محیط تکراری باعث کاهش انگیزه شما نشود.
انجام دور کاری در خانه به این معنی نیست که شما می‌توانید تمام وقت خود را صرف دور کاری کنید. شما باید برای به اتمام رساندن کار خود زمان بگذارید و از باقی زمان خود لذت ببرید.
چالش‌هایی که دورکاری به همراه دارد
- مشکل در مدیریت زمان
- مشکل در اولویت‌بندی کردن کارها
- از بین رفتن مرز زندگی شخصی و حرفه‌ای
- کش پیدا کردن کارها به اندازه کل روز
- مشکل در تعاملات با گروه‌های کاری
- گوشه گیری
- عدم درک دیگران از شرایط کاری فرد
- عدم بهره‌وری به دلیل تنبلی
- به خطر افتادن امنیت محل کار به دلیل وصل شدن به محل کار از لپ‌تاپ شخصی
- مشکلات اتصال به اینترنت
سخن آخر
در این مقاله سعی کردم تا تمام جوانب دور کاری را برای شما بیان کنم. همچنین از مزایا و معایب دور کاری برای شما گفتم تا بتوانید راحت‌تر راجع به انتخاب این فعالیت تصمیم بگیرید. در این مقاله‌ای که در دانشگاه کسب و کار خوانید به یکسری از حرفه‌ها اشاره کردم تا شما بتوانید از طریق آنها به دور کاری مشغول شوید. امیدوارم در این مقاله به جواب سوالات خود رسیده باشید. ممنون که تا انتها همراه من در دانشگاه کسب و کار بودید.
