احتمالاً شما نیز نام جان راکفلر را شنیده باشید. راکفلر سرمایه گذار و مرد ثروتمند آمریکایی که به عنوان یکی از افراد ماندگار، بزرگ و تأثیرگذار در حوزه کسب و کار شناخته می‌شود. جان دیویسون ثروتمندترین مرد تاریخ امریکاست و به جرئت می‌توان گفت که ثروتمندترین مرد تاریخ معاصر جهان است. او با ثروت هنگفت خود به نخستین میلیاردر آمریکایی تبدیل شد. راکفلر همچنین از بزرگ‌ترین و بخشنده‌ترین نیکوکاران آمریکایی بود که به دلیل وقف عام کردن بخش بسیاری از ثروت خود به شهرت رسید.
ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار قصد داریم تا به بررسی زندگینامه جان دیویسون و دلایل موفقیت او در کسب و کار بپردازیم. توصیه می‌کنیم این مقاله مفید را از دست ندهید.
دلیل شهرت راکفلر چه بود؟
جان دیویسون صاحب ثروت هنگفتی بود و به عنوان ثروتمندترین مرد آمریکایی شناخته می‌شد. او همچنین اولین میلیارد آمریکایی بود. به این معنی که راکفلر اولین فردی بود که در تاریخ جهان میزان دارایی و سرمایه‌اش به یک میلیارد دلار رسید. جان دیویسون ثروتمندترین فرد تاریخ معاصر جهان است. تا کنون کسی به میزان ثروت و دارایی او نرسیده است. همچنین نتوانسته رکورد او را بشکند و جایگاه او را به عنوان ثروتمندترین فرد تاریخ معاصر جهان تصاحب کند.
از دیگر دلایل شهرت او و یکی از مواردی که اغلب از او به نیکی یاد می‌شود روحیه‌ی بخشندگی‌اش بود. او به عنوان ثروتمندترین فرد جهان خیر بزرگی نیز بود و در امور خیریه فعالیت زیادی داشت. راکفلر به دلیل وقف عام کردن بخش زیادی از دارایی خود شهرت فراوانی یافت. جان در سال 1913 اقدام به پایه گذاری یک بنیاد خیریه در نیویورک به نام خودش کرد. بنیاد خیریه راکفلر از همان سال‌ها تا کنون مشغول به فعالیت است و توسط چندین نسل از خاندان آن‌ها اداره شده است. این بنیاد در زمینه امور خیر و بشر دوستانه فعالیت می‌کند و برای زندگی بهتر بشر در سراسر جهان در تلاش است.
شروع راه برای جان دیویسون راکفلر در کودکی
جان دیویسون راکفلر در سال 1839 در محله‌ای در نیویورک متولد شد. او در همان سال‌های کودکی پس‌انداز کردن و سرمایه گذاری را از مادرش آموخت و یاد گرفت تا از سرمایه‌ی خود هر چند به میزان اندک درست استفاده کند. پدر جان، اوری نام داشت که البته خیلی در زمینه کسب و کار پاک دست نبود. او به نوعی یک کلاهبردار بود که با ادعای درمان سرطان از افراد بیمار پول دریافت می‌کرد. در حالی که ادعای او صحت نداشت و روشش کاربردی نبود. مادر او الیزا دیویسون نام داشت که فردی مذهبی و مسیحی بود که تلاش می‌کرد تا فرزندش پس انداز کردن و استفاده درست از سرمایه را بیاموزد. او به جان آموخت تا در کنار امور شخصی زندگی‌اش افراد نیازمند را فراموش نکند و همواره او را به کمک‌های بشر دوستانه هدایت و تشویق می‌کرد.
اولین پس‌انداز و سرمایه گذاری راکفلر
همان‌طور که گفتیم راکفلر پس‌انداز و سرمایه گذاری را از مادر خود آموخت. هنگامی که 12 سال داشت توانسته بود با کار کردن همراه مادرش و کار برای همسایه‌ها و اطرافیان مبلغی نه چندان زیاد را پس‌انداز کند. او به پیشنهاد مادرش تصمیم گرفت تا این مقدار را به کشاورزی بسپارد تا کشاورز پس از کار کردن با پول او سالانه سودی را به او پرداخت کند. او پس از چند سال پول خود را پس گرفت. همچنین توانست سود خوبی از این کار دریافت کند که برای یک نوجوان در آن سن قابل قبول بود.
تا اینجا می‌توان گفت که مادر جان یعنی الیزا دیویسون نقش مهمی در ایجاد یک تفکر اقتصادی و شکل‌گیری ذهن او برای حرکت در این مسیر داشته است. همچنین توصیه‌های همیشگی الیزا دیویسون به راکفلر برای کمک به نیازمندان پس از گذشت سال‌ها همچنان بنیاد خیریه راکفلر را سر پا نگه‌داشته است.
شروع فعالیت کاری حرفه‌ای راکفلر در نوجوانی
راکفلر در سال‌های نوجوانی و در سنین 16 سالگی فعالیت حرفه‌ای خود را در حوزه حسابداری آغاز کرد. او به گذراندن دوره‌ای چند هفته‌ای برای آموزش حسابداری پرداخت و توانست کلیات این علم و امور مالی را بیاموزد. پس از آموزش دیدن در این دوره‌ها و یادگیری اصول ابتدایی کسب و کار جان دی به دنبال یافتن شغلی مناسب در حوزه‌ی حسابداری به تمام کسب و کارهای شهر سر زد. او در نهایت موفق شد تا به عنوان دفتردار و یا به نوعی یک پادو برای انجام امور متفرقه در شرکت هویت و تاتل به فعالیت بپردازد.
جالب است بدانید که حقوق دریافتی راکفلر از این شرکت حقوق ثابتی نبود. او به صورت پورسانتی و کارمزدی کار می‌کرد و همین مسئله منجر شد تا او هفته‌های طولانی بدون درآمد باشد. جان دی به مدت سه سال در شرکت هویت و تاتل مشغول کار بود. در این مدت به صورت ماهیانه 25 دلار درآمد داشت. پس از سه سال و رد درخواست او برای افزایش حقوق، جان دیویسون که حالا در امور کسب و کار مهارت بیشتری کسب کرده بود و با اصول اداره و راه‌اندازی یک کسب و کار آشنایی پیدا کرده بود تصمیم گرفت در همان سال از شرکت جدا شود و به فکر راه‌اندازی کسب و کار دیگری برای خودش باشد.
او در همان سال‌ها نیز بخش زیادی از حقوقش را به مؤسسات خیریه می‌بخشید. جان دیویسون در سال‌های کار در شرکت هویت و تاتل توانست به خوبی اعتماد مدیران شرکت را جلب کند. او فردی دقیق و با پشتکار بود و تلاش‌های بسیاری برای ارتقای شرکت انجام داد.
اولین کسب و کار مستقل راکفلر
همان‌طور که گفتیم راکفلر پس از خروج از شرکت هویت و تاتل تصمیم گرفت تا اولین کسب و کار مستقل خود را پایه‌ریزی کند. او به همراه یکی از دوستان و همسایگان قدیمی خود به نام ماری کلارک و به صورت شراکتی اقدام به تأسیس یک شرکت نمود. آن‌ها شرکت تازه تأسیسشان را Clark & Rockefeller نامیدند که ترکیبی از اسم هر دو شریک بود. سرمایه‌ی آن‌ها برای تأسیس این کسب و کار دو هزار دلار بود که به صورت وام و اشتراکی از جانب هر یک از آن‌ها تأمین شده بود. جالب است بدانید جان دیویسون در آن سال‌ها تنها 20 سال داشت.
آن‌ها در این شرکت به کار در زمینه محصولات غذایی از جمله غلات، محصولات دامی، علوفه و انواع محصولات غذایی دیگر و به فعالیت و همکاری در کنار کشاورزان محلی پرداختند. با اینکه رقابت در بازار آن زمان در زمینه غلات و محصولات غذایی سخت و پر از چالش بود؛ اما آن دو موفق به کسب سود خوبی شدند و در آن سال‌ها توانستند به شرکت خود ارتقا ببخشند. همچنین پس از ایجاد جنگ داخلی آمریکا نه تنها به کسب و کار آن‌ها ضرری نرسید بلکه بالا رفتن قیمت غلات و محصولات دیگر منجر به افزایش سود آن‌ها از کمیسیون‌های خرید و فروش گردید. شرکت Clark & Rockefeller در آن سال‌ها سود و درآمد خوبی دست پیدا کرد.
ورود رسمی راکفلر به صنعت نفت در سال 1863
در دهه 1860 جان دیویسون متوجه شد که با گسترش صنعت راه آهن و ایجاد تغییر و تحول در جابجایی‌ها در آمریکا، صنعتی که در آن مشغول به کار است پس از مدتی با سکون مواجه می‌شود و دیگر سود و درآمد گذشته را برای او نخواهد داشت. به همین دلیل او پس از بررسی‌ها و تحقیقات فراوان در سال 1863 تصمیم گرفت تا به سرمایه گذاری در صنعت نوپا و جوان نفت روی آورد. در آن سال‌ها تعداد کمی پالایشگاه تأسیس شده بود و این صنعت نوپا یعنی نفت به تازگی تأثیراتی را در اوهایو گذاشته بود. فناوری‌های پالایش نفت در سال‌های دهه 1950 آغاز به کار کرده بودند. به همین دلیل پالایشگاه‌های نفتی در آن سال‌ها از صنایع تازه کار به حساب می‌آمدند.
تأسیس شرکت Andrews, Clark & Rockefeller
در سال 1863 راکفلر به همراه ساموئل اندروز و کلارک تصمیم به پایه گذاری شرکت Andrews, Clark & Rockefeller که در زمینه پالایش نفت فعالیت داشت گرفتند. ساموئل در زمینه صنعت نفت و پالایش آن تجربه داشت و راکفلر توانست از تجربیات او در این زمینه استفاده کند.
جان دی در کارش بسیار جدی بود و تلاش و پشتکار بسیاری در کار داشت. او با صرف تمام توجه و توانش در صنعت موفق شد به یکی از غول‌های این عرصه تبدیل شود. به طوری که بسیاری از تجهیزات و لوازم مورد نیاز برای پخش، انتقال و پالایش نفت را خود به طور مستقل تولید می‌کرد. با استفاده از تجهیزات، ابزارها، لوله‌های حفر و لوله‌های انتقال نفت اختصاصی شرکت امور را جلو می‌برد.
او چند سال بعد بر سر تزریق سرمایه و نحوه توسعه شرکت با کلارک که حالا برادران خود را نیز وارد این عرصه کرده بود به مشکلاتی خورد. در آن زمان تصمیم گرفت تا سهم برادران کلارک را بخرد تا بتواند به طور مستقل کنترل امور شرکت و کنترل برنامه‌های راهبردی و سرمایه گذاری شرکت را بر عهده بگیرد. پس از این کار او از طرق مختلف سرمایه‌های بسیاری در شرکت تزریق کرد و به توسعه‌ی کسب و کار پرداخت.
شراکت در ساخت پالایشگاهی جدید
برادر جان دی یعنی ویلیام و کمی بعد یکی از دوستانش به نام فلگر به او ملحق شدند. آن‌ها به او در ساخت پالایشگاهی جدید در کلیوند کمک کردند. فلگر نیز سرمایه‌های زیادی به شرکت وارد کرد و آن‌ها توانستند در کنار یکدیگر به جایگاه خوبی در این زمینه دست پیدا کنند. در سال‌های 1868 توسعه‌ی شرکت و پالایشگاه Rockefeller, Andrews & Flagler به قدری زیاد شد که آن‌ها به عنوان بزرگ‌ترین و توسعه‌یافته ترین پالایشگاه نفتی در جهان آن روزها تبدیل شدند و این موفقیت بزرگی برای آن‌ها بود. در هر صورت صنعت نفت و پالایش آن در سال‌های ابتدایی خود به سر می‌برد و افراد مختلف با سرمایه‌های کم و زیاد می‌توانستند در این صنعت به اشتغال بپردازند. مهم‌ترین چیزی که می‌توانست در میان آن‌ها تمایز ایجاد کند میزان پشتکار، نوآوری و سرمایه تزریق شده بود.
تأسیس شرکت استاندارد اویل در سال 1870
راکفلر سرانجام در سال 1870 و پس از پیشرفت‌های بسیاری که در زمینه کارآفرینی و در صنعت نفت و پالایشگاه‌ها کسب کرد تصمیم به تأسیس شرکتی بزرگ و جامع در صنعت نفت گرفت. شرکتی به نام Standard Oil که در همان سال در اوهایو پایه گذاری شد و جان دی را به یکی از غول‌های صنعت نفت در آن سال‌ها تبدیل کرد. او در تأسیس این شرکت با شرکای قبلی خود یعنی ویلیام برادرش، هنری فلگر، ساموئل اندروز و دو الی سه نفر دیگر شریک بود. هر یک از آن‌ها در Standard Oil دارای سهام مشخصی بودند. البته نیاز به ذکر است که سهام دار اصلی Standard Oil جان دیویسون راکفلر بود.
Standard Oil یکی از غول‌های صنعت نفت و یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های جماع در زمینه پالایش و پخش نفت بود. به صورتی که در آن سال‌ها در حدود ده درصد از نقل و انتقالات و فعالیت‌های نفتی امریکا به دست Standard Oil و راکفلر و شرکایش انجام می‌شد.
جان دی در کسب و کارش بسیار دقیق بود و به جزئیات توجه ویژه‌ای داشت. او با هوش و پشتکار فراوان خود در آن سال‌ها توانست با هرج و مرج موجود در بازار نفت مقابله کند. هرج و مرجی که توسط شرکت‌های کوچک و متوسط ایجاد شده بود. شرکت‌هایی که برای ماندن در عرصه رقابت حاضر بودند هزینه را تا میزان قابل توجهی کاهش دهند و حتی پذیرای سود منفی شوند. جان دی در این آشفته بازار توانست شرکت خود را بهبود ببخشد و همچنان به عنوان غول صنعت نفت بتازد و بر دارایی و سهام شرکتش اضافه کند.
در سال‌های بعد بسیاری از بانک‌های بزرگ کلیولند به شرکت Standard Oil ملحق شدند و با سرمایه گذاری در این شرکت به توسعه هر چه بیشتر آن کمک کردند.
انحلال شرکت
تا سال 1879 شرکت Standard Oil کنترل 90 درصد پالایش و نقل و انتقال نفت در آمریکا را بر عهده داشت. جان دیویسون در سال 1897 از مدیریت شرکت Standard Oil کناره‌گیری کرد و البته تا سال 1911 که دولت آمریکا Standard Oil را منحل کرد رئیس هیئت مدیره آن بود. دلیل انحلال این شرکت در آن سال‌ها این بود که دولت آمریکا اعلام کرد که Standard Oil قوانین ضد انحصاری که برای آن تدوین شده بود را زیر پا گذاشته است. پس از این انحلال غول نفتی آن روزها یعنی Standard Oil به شرکت‌های کوچک‌تری که تشکیل‌دهنده‌ی آن بودند تقسیم شد.
بازنشستگی و سال‌های خانه نشینی راکفلر
در سال‌های 1891 و 1892 جان دی دچار برخی بیماری‌های سخت جسمی شد. بیماری‌هایی که منجر شد او تمام موها و حتی ابروهایش را از دست بدهد. بسیاری معتقد بودند که بیماری‌های راکفلر در آن سال‌ها نتیجه‌ی کار و فعالیت زیاد در سال‌های جوانی و میان‌سالی بوده است. فعالیت‌ها و فشار زیادی که در آن سال‌ها اثرات مخرب خود را بر او گذاشت. جان دیویسون در آن سال‌ها به قدری ثروت داشت که دیگر هیچ ایده‌ای برای خرج کردن آن نداشت! او در آن سال‌ها تصمیم گرفت تا مدیریت سرمایه‌اش را به فردی به نام فردریک تی گیتس بسپرد.
جان دیسون چهار دختر و یک پسر داشت، فرزندان او بعدها فعالیت‌های بسیاری داشتند که به واسطه‌ی ثروت و موقعیت اجتماعی که از پدرشان به آن‌ها ارث رسیده بود طبیعی بود. آن‌ها فعالیت‌هایی از قبیل فعالیت‌های سیاسی و تجاری در کارنامه خود دارند.
بنیاد خیریه راکفلر و فعالیت‌های بشردوستانه
راکفلر پس از تصمیم به بازنشستگی و در سال‌های پایانی عمرش بیشتر وقت خود را صرف امور خیرخواهانه و بشر دوستانه کرد. او به کمک پسرش و گیتس که مدیریت اموال او را به عهده داشت به تأسیس دانشگاه‌ها، مراکز آموزشی و تحقیقاتی بسیاری پرداخت که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به دانشگاه شیکاگو اشاره کرد. او در جهت بهبود وضعیت آموزش فعالیت‌های بسیاری انجام داد و بورد عمومی آموزش را در آمریکا تأسیس کرد. در سال 1913 این بورد به نام بنیاد خیریه راکفلر به کار خود ادامه داد. فعالیت خیریه تا پایان عمر او و حتی پس از آن نیز ادامه داشت. او در زمان مرگ سرمایه زیادی نداشت چرا که بخش بسیاری از آن را وقف عام کرده بود.
البته در آن سال‌ها و در جریان امور خیریه اتهاماتی نیز به او وارد شد و عده‌ای او را به پولشویی در خلال این امور خیریه محکوم کردند.
کلام آخر
آشنایی با کارآفرینان موفق، افراد ثروتمند و خواندن زندگینامه بزرگان همیشه برای ما جذاب بوده است. اینکه بدانیم آن‌ها چه مسیری را طی کرده‌اند و با چه موانعی بر سر راهشان روبرو بوده‌اند. جان دیویسون راکفلر یکی از همان افراد موفقی است که قطعاً آشنایی با روند زندگی و مسیر طی شده توسط او برای بسیاری از ما جذابیت دارد. راکفلر اولین مرد میلیاردر تاریخ آمریکا و ثروتمندترین فرد تاریخ آمریکاست. او سال‌ها پیش صاحب یکی از بزرگ‌ترین و اثرگذارترین شرکت‌های نفتی ایالات متحده بود که در سال‌های پایانی عمر خود در حدود 90 درصد از کل صنعت نفت آمریکا را در دست داشت.
دلیل شهرت راکفلر اما نه فقط به خاطر ثروت او بلکه به دلیل کمک‌های بشردوستانه‌اش در سال‌های پایانی عمر بوده است. او با تأسیس بنیاد خیریه راکفلر که هم اکنون نیز فعالیتش ادامه دارد به شهرت زیادی در زمینه انجام امور خیریه و بشر دوستانه رسید.
در این مقاله از دانشگاه کسب و کار تلاش کردیم تا به بخش کوچکی از زندگی او بپردازیم. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد. خوشحال می‌شویم تا نظرات خود را در رابطه با کارآفرینان بزرگ جهان با ما در میان بگذارید.
