روانشناسی عمومی امروزه فراتر از یک رشته تحصیلی است. این علم در همه جنبه‌های زندگی، از کار و تحصیل گرفته تا فعالیت‌های تجاری، اقتصادی و سیاسی، تأثیرگذار است. بسیاری از افراد از این علم برای پیشبرد اهداف خود استفاده می‌کنند. روانشناسی عمومی، که پایه و اساس علم روانشناسی است، مسائل و اختلالات روحی و روانی، شخصیتی، هیجانی و خلقی را مورد بررسی قرار می‌دهد. در این رشته، مشکلات و اختلالات روانی به طور علمی و میدانی مورد مطالعه قرار می‌گیرد.
به عنوان مثال، یک روانشناس عمومی می‌داند که اضطراب چیست، چرا این اختلال ایجاد می‌شود و چگونه می‌توان از آن جلوگیری کرد یا آن را درمان کرد. هدف این رشته، بهبود و ارتقای سلامت روان است. در این مقاله از مجموعه مقالات دانشگاه کسب و کار قصد داریم به موضوع روانشناسی عمومی، تاریخچه آن و کاربردهای آن بپردازیم. اگر به این موضوع علاقه‌مند هستید، حتماً تا انتهای این مقاله تیم ما را همراهی کنید.
روانشناسی عمومی چیست؟
همان‌طور که انجمن روانشناسی آمریکا تأکید کرده است، روانشناسی عمومی ستون فقرات علم روانشناسی است. این شاخه از علم، به بررسی دقیق مسائل و اختلالات روانی و عاطفی می‌پردازد. امروزه، بسیاری از مردم آگاه هستند که در صورت نیاز به مشاوره، می‌توانند از خدمات روانشناسی و روان درمانی استفاده کنند. همچنین، درمان افسردگی یکی از مواردی است که یک روانشناس به کمک ما می‌آید.
روانشناسی عمومی، که بر روی بررسی رفتار ذهنی، واکنش‌های عاطفی و رویکردهای شناختی تمرکز دارد، به تحلیل رفتار انسان و سایر موجودات می‌پردازد. این رشته علمی، بیشتر به مطالعه اختلالات روانی و هیجانی، احساسات، هوش و تفکر می‌پردازد. در روانشناسی بالینی، با استفاده از مصاحبه‌ها، می‌توان رفتار و افکار افراد را شناسایی کرد و راه حلی برای مشکلات آنها پیشنهاد داد. اما در روانشناسی عمومی، با ارزیابی مسائل و مشکلات زندگی، می‌توان به بهبود وضعیت بهداشت و سلامت روحی و روانی کمک کرد.
نگاهی به تفاوت روانشناسی عمومی و روانشناسی بالینی
روانشناسی عمومی و بالینی دو شاخه از روانشناسی هستند که هر کدام وظایف و مسئولیت‌های خاص خود را دارند. در واقع روانشناسی عمومی به بررسی و تحلیل رفتارهای ذهنی و عملکردهای روانشناختی می‌پردازد. یا به عبارتی دیگر این شاخه از روانشناسی چگونگی عملکرد ذهن و رفتار انسان را بررسی می‌کند. از سوی دیگر روانشناسی بالینی، فراتر از یک مطالعه علمی است و به بررسی، تشخیص و درمان اختلالات روانی می‌پردازد. این شاخه از روانشناسی به بررسی عمیق‌تر اختلالات روانی و راه‌های مقابله با آن مشغول است. روانشناسان بالینی همچنین ممکن است در پروژه‌های تحقیقاتی شرکت کنند، اما تمرکز اصلی آنها بر روی بررسی بالینی مراجعین است. این موضوع به این معنی نیست که آنها فقط به درمان می‌پردازند، بلکه می‌توانند در کنار درمان، تحقیقات علمی مختلفی نیز انجام دهند.
ریشه علم روانشناسی در یونان باستان
در زمان‌های گذشته، علمی به نام روانشناسی وجود داشت که به عنوان علم اخلاق و النفس شناخته می‌شد. بزرگان فکری مانند ارسطو، ابوعلی سینا، زکریای رازی و ملاصدرا در این علم نیز مهارت داشتند و آن را یکی از زیرشاخه‌های فلسفه می‌دانستند. واژه Psychology که در سال 1497 توسط فیلیپ ملانشتون نام‌گذاری شد، از ریشه یونانی است و به معنای شناخت روان و ذهن می‌باشد.
بررسی تاریخچه علم روانشناسی
ویلهلم وونت، در سال 1879، روانشناسی را به عنوان یک علم مستقل از دیگر علوم ارائه داد. او آزمایشگاه تجربی خود را ایجاد کرد تا به بررسی و تحقیق در مورد رفتار و ذهن انسان بپردازد. روانشناسی از آن زمان تا کنون، از طیف وسیعی از مکاتب عبور کرده است و در نتیجه، این علم به شاخه های متعددی تقسیم شده است که هر یک از آنها به بررسی جنبه‌های مختلف رفتار و ذهن انسان می‌پردازند. برخی از مکاتب برجسته روانشناسی عبارت‌اند از:
- مکتب ساخت گرایی: این مکتب، که بنیان‌گذار آن یکی از دانش آموختگان ویلهلم وونت بود، به بررسی و مطالعه تجزیه و تحلیل ساختار عناصر فرایندهای ذهنی پرداخت.
- مکتب کارکردگرایی: این نظریه در مقابله و به منظور رد مکتب ساختارگرایی توسط ویلیام جیمز ارائه شد. تعداد زیادی از افراد در این حوزه تحقیق و بررسی کردند و در نهایت ایوان پاولف نظریه معروف و مهم شرطی شدن کلاسیک را برای تأیید این نظریه ارائه داد. در نهایت، این تحقیقات در زمره روانشناسی آزمایشی تعریف و دسته بندی شد.
- مکتب رفتارگرایی: این مکتب در واقع نقشه راه روانشناسان در قرن بیستم را تعیین می‌کرد. حامیان این مکتب باور داشتند که روانشناسی در حقیقت علم رفتارشناسی است.
- روانکاوی: که به دوره مدرن برمی گردد و امروزه در مورد آن بحث می‌شود، فرایند ضمیر ناخودآگاه را در شخصیت و رفتار افراد مورد بررسی قرار می‌دهد.
تاریخچه روانشناسی عمومی در ایران
در ایران، علم روانشناسی دارای گذشته‌ای جذاب و پر از تاریخ است. شاید برایتان جذاب باشد که بدانید ریشه‌های این علم در ایران به هزار سال پیش، به زمان ابوعلی سینا، زکریای رازی و ملاصدرا برمی گردد. در آن دوران، روانشناسی به عنوان یکی از شاخه های فلسفه شناخته می‌شد و بنابراین، فلاسفه بزرگ ایرانی نیز به بررسی جنبه‌های مختلف روح و خلق انسان می‌پرداختند. با این حال، تا اوایل دهه 40، روانشناسی به عنوان یک علم مستقل در ایران شناخته نشده بود. اما پس از آن، روانشناسی وارد دانشگاه‌های ایران شد و این تغییرات را می‌توان به تلاش‌های دکتر محمود صناعی نسبت داد که به رشد و توسعه علم روانشناسی در ایران کمک بسیاری کرد. امروزه، روانشناسی یکی از رشته‌های محبوب در دانشگاه‌های کشور ما ایران است.
دلایل اهمیت روانشناسی عمومی
با توجه به اینکه بشر در تمامی فعالیت‌های روزانه خود با دیگر انسان‌ها در تماس است، برای برقراری ارتباطات مؤثر با آنها، حتماً باید درک کاملی از آنها داشته باشیم. این امر به ما کمک می‌کند تا با واکنش‌های مناسب در برابر آنها عمل کنیم و این موضوع فقط از طریق دانش روانشناسی عمومی قابل دستیابی است. روانشناسی امروزه در سراسر جهان، در بیشتر رشته‌های تحصیلی به عنوان یکی از دروس اصلی به دانشجویان ارائه می‌شود. زیرا انسان، هر کجا که در این سیاره باشد، با دیگر انسان‌ها در تماس است و نحوه این تماس پایه و بنیان تمامی مذاکرات و معاملات بعدی خواهد بود.
رشته دانشگاهی روانشناسی عمومی
روانشناسی عمومی، یک حوزه مطالعاتی است که تحقیقات ذهنی را در بر می‌گیرد و به زبان انگلیسی به آن به عنوان general psychology اشاره می‌شود. این حوزه به عنوان یک علم شناخته شده است که در آن بررسی وقایع تجربی به صورت منطقی و عقلانی انجام می‌شود. در این رشته، دانشجویان تعاملات انسان‌ها با افراد دیگر و محیط را مورد بررسی قرار می دهند. این حوزه برای افرادی که قصد دارند در شاخه های تخصصی روانشناسی فعالیت کنند، یک مقدمه اساسی است. رشته روانشناسی عمومی دارای تنوع زیادی در دروس آموزشی است، بنابراین فارغ التحصیلان این رشته تقریبا در هر زمینه ای از رشته‌های تخصصی روانشناسی می‌توانند فعالیت کنند. سرفصل های اصلی که در دوره تحصیلی روانشناسی عمومی تدریس می‌شود عبارت است از:
- روش تحقیق در روانشناسی
- روانشناسی احساسات و ادراک
- روانشناسی نابهنجاری
- روانشناسی شخصیت
- روانشناسی رشد
- علوم اعصاب
- روانشناسی یادگیری
یکی از جنبه‌های حیاتی برای موفقیت در مطالعات روانشناسی، تمایل و توانایی در یادگیری و حفظ اطلاعات است. اگر فردی قدرت حافظه کمی داشته باشد، احتمالاً در این حوزه به چالش کشیده می‌شود. برای موفقیت، نیاز است که به این عوامل تلاش و اشتیاق فراوان را نیز اضافه کنیم. با توجه به اینکه پروژه‌های تحقیقاتی در تمام سطوح تحصیلی این رشته فراوان است، باید به کارهای تحقیقاتی عملی، روش‌های تحقیق و دانش آماری علاقه‌مند باشید.
مزایا و معایب تحصیل در این رشته
روانشناسی عمومی، به عنوان یک رشته گسترده، به شخص فرصت می‌دهد تا با تمامی زیرشاخه‌های روانشناسی آشنا شود. این گستردگی در دانش، به فرد اجازه می‌دهد تا در زندگی شخصی خود نیز از این دانش بهره ببرد. با این حال، باید توجه داشت که برای رسیدن به درجات بالای تحصیلی در این رشته، دوره تحصیلی طولانی لازم است. این حوزه به دلیل تعامل مستقیم با چالش‌های روانی و عاطفی افراد، برخی از احساسات فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. افرادی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، باید بتوانند بدون اینکه خودشان درگیر مسائل و مشکلات روانی و عاطفی شوند، راه‌حل‌هایی را برای ارتقای سلامت روانی و بهداشت روان افراد ارائه دهند. روانشناسی عمومی، چالش‌های خاص خود را دارد:
- گذراندن سال‌های زیادی در مسیر آموزش
- بار کاری و احساسی سنگین بر دوش فرد
- مواجهه با مسائل و استرس‌های روانی و عاطفی افرادی که به دنبال کمک می‌آیند
- خستگی روانی به عنوان یک حرفه پایدار و طولانی مدت
روانشناسی عمومی، یک حرفه با ویژگی‌های منحصر به فرد است. از مزیت‌های این حرفه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ارائه خدمات به افراد با هدف ارتقای سلامت روانی و افزایش کیفیت زندگی
- اکتساب دانش در حوزه‌های متنوعی از روانشناسی
- به کارگیری مفاهیم روانشناسی در زندگی روزمره
- برقراری ارتباط با گروه‌های متنوعی از افراد
- مواجهه با چالش‌های متنوع و داشتن یک محیط کاری پر تنوع
- درآمد قابل توجه
- امنیت شغلی بی نظیر
بازار کار روانشناسی عمومی
روانشناسان عمومی در محیط‌های متنوعی از جمله کلینیک‌ها، مطب‌های خصوصی، دانشگاه‌ها و مدارس فعالیت می‌کنند. این افراد با داشتن مدرک روانشناسی عمومی، می‌توانند در زمینه‌های مختلفی فعالیت کنند که شامل موارد زیر می‌شود:
- تعیین و شناسایی اختلالات روانی
- درمان اختلالات روانی، از جمله مبتلایان به مواد مخدر و الکل
- تدریس، معمولاً در سطح دانشگاه
- انجام پژوهش‌های علمی
- طراحی و اجرای برنامه‌های درمانی و پیشگیری از مشکلات اجتماعی
- برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی متنوع در زمینه روانشناسی برای اقشار مختلف جامعه
روانشناسان عمومی گاهی اوقات ممکن است تمرکز خود را بر روی خدمات خاصی قرار دهند یا تعدادی از این خدمات را به مردم ارائه کنند. به عنوان نمونه، یک فرد ممکن است به طور مستقیم با دانشجویانی که در حال تحصیل در رشته روانشناسی هستند، همکاری کند. در عین حال، او ممکن است یک کلینیک خصوصی را اداره کند و خدمات کوتاه مدت و بلند مدت را به افرادی که نیاز به پشتیبانی برای مقابله با مشکلات روانی دارند، ارائه کند.
بررسی کاربردهای این رشته
همان طور که متوجه شدید، روانشناسی عمومی یکی از زیرشاخه‌های عمده روانشناسی است که به بررسی و تحقیق در مورد نظریه‌هایی می‌پردازد که تاکنون مورد بررسی قرار نگرفته‌اند و برای مدت‌ها فقط به عنوان نظریه شناخته شده‌اند. این رشته عمیق و پیچیده، مسیر طولانی را برای کشف حقایق مربوط به روح و روان انسان‌ها طی می‌کند. با انجام تحقیقات علمی و دقیق، این رشته می‌تواند راه حلی برای بسیاری از مشکلات روانی و خلقی جامعه ارائه دهد. به طور خلاصه، می‌توان گفت که روانشناسی عمومی در موارد زیر می‌تواند مفید واقع شود:
- ارائه راه‌حل‌هایی برای مشکلات افراد و یافتن انگیزه
- ارائه درمان‌های روانی بر اساس نظریه‌های علمی و تأیید شده
- ارتقای کیفیت زندگی افراد
رشته روانشناسی عمومی برای چه افرادی مناسب است؟
اگر قصد دارید در زمینه روانشناسی عمومی تحصیل کنید، باید توانایی حفظ و یادگیری مفاهیم و نظریات متنوع را داشته باشید. این حوزه علمی نیازمند همکاری گروهی فراوان و برقراری ارتباط با افراد متنوع در حوزه‌های مختلف است. علاقه و کنجکاوی شما در بررسی و فهم رفتار و شخصیت افراد می‌تواند به شما کمک کند. در صورت تمایل به تحصیل در این رشته، باید علاقه‌مند به کار با اعداد و انجام تحقیقات علمی باشید و توانایی استخراج سریع اطلاعات مهم را داشته باشید. روانشناسی عمومی پایه‌ای برای تمامی زمینه‌های روانشناسی است و همه دانشجویان باید مطالب این حوزه را فرا بگیرند.
خلاصه‌ای از آن چه با هم خواندیم
خیلی خوشحالیم که تا انتهای این مقاله همراه تیم دانشگاه کسب و کار بودید. در این مقاله در کنار هم یاد گرفتیم که روانشناسی عمومی، که توسط انجمن روانشناسی آمریکا (APA) تعریف شده است، یک بستر علمی است که به بررسی و تحلیل اصول و مسائل اساسی در حوزه‌های مختلف روانشناسی مانند روان، رفتار، احساسات، هیجانات، هوش، انگیزه، یادگیری، شخصیت، فرایندهای تفکر، اختلالات روانی – رفتاری و سلامت روان می‌پردازد. این شاخه از روانشناسی، که به کلیه جنبه‌های علم روانشناسی می‌پردازد، به دنبال فهم بهتر ذهن و رفتار انسان‌ها است. روانشناسی عمومی، یک حوزه گسترده است که بر روی بررسی و تحلیل رفتارهای ذهنی، واکنش‌های عاطفی و عملکردهای شناختی تمرکز دارد. این رشته از طریق تست‌ها و آزمایش‌های علمی، دانش و مهارت‌های لازم را برای دانشجویان خود فراهم می‌کند.
روانشناسی عمومی یک ابزار قدرتمند است که به ما اجازه می‌دهد تا با چالش‌های زندگی و سلامت روان خود به طرز مؤثرتری مواجه شویم. این رشته علمی با استفاده از روش‌های متنوع، ما را در راستای درمان اختلالات روانی و مشکلات فکری، رفتاری، عاطفی و مسائل مربوط به خانواده و زندگی مشترک، حمایت می‌کند. این شاخه از روانشناسی با یک دامنه وسیع از گروه‌های سنی، از کودکان و نوجوانان تا جوانان و بزرگسالان در خانواده و جامعه کاربرد دارد و بر اساس نوع مشکل و سن فرد، از رویکردها و تکنیک‌های متفاوتی استفاده می‌کند. حال شما برای ما بنویسید. به نظر شما مهم‌ترین مزیت تحصیل در رشته روانشناسی عمومی چیست؟
