کتاب کمدی الهی دانته از نظر بسیاری از منتقدین، بزرگترین تک اثر ادبیات غرب است. این مجموعه طیف خارق‌العاده‌ای از سبک‌های ادبی را گرد هم آورده است: غزل، طنز، کتاب مقدس و همچنین برخی از سبک‌های به یاد ماندنی. آمیختگی جسورانه این شعر با واقعیت‌ها، از خوب تا بد، بخشی از چیزی است که آن را بسیار مدرن می‌کند. بخش زیادی از کمدی الهی به زبان عامیانه ایتالیایی سروده شده است که در واقع، دانته آن را بیان واقعی و پر داستان مردم ایتالیا می‌دانست.
این کتاب یکی از مهم‌ترین آثار کلاسیک دنیا و دومین کتاب پرفروش پس از کتاب مقدس مسیحیان است. ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به سراغ معرفی این اثر خواندنی رفتیم و چند حقیقت جالب از آن را برای شما جمع‌آوری کردیم. پس تا پایان این مقاله همراه ما باشید تا بدانید چرا کمدی الهی دانته باید بارها و بارها خوانده شود و به عنوان الگو و سرمشق در حوزه‌های مختلف به کار رود.
معرفی کتاب کمدی الهی
دانته آلیگیری، شاعر و نویسنده ایتالیایی، نوشتن کتاب کمدی الهی را در سال 1308 میلادی آغاز کرد و آن را اندکی پیش از مرگش در سال 1321 به پایان رساند. عنوان اصلی این کتاب در ابتدا comedia بود، بعدها نویسنده‌ای به نام جووانی بوکاچیو این عنوان را تغییر داد و واژه divin یا الهی را به آن افزود.
کمدی الهی به سه کتاب با طول مساوی تقسیم میشود: دوزخ، برزخ، بهشت. هر کتاب از 33 بخش قافیه‌ای به نام کانتو و یک کانتوی مقدماتی اضافی تشکیل شده است. در کل صد کانتو این شعر به معنای قرون وسطایی – ارسطویی، نوعی “کمدی” نامیده میشود که از بدبختی به حالت شادی منتهی میشود. نجات دانته از این جهت «کمیک» است که در شادی به اوج می‌رسد. زیرا در جریان شعر دانته دیده میشود که او در ابتدا به 9 دایره متحدالمرکز در جهنم پی می‌برد؛ پیش از اینکه صعودش به قله برزخ، او را به دیدار با خداوند در بهشت ببرد.
مضمون ناامیدی که از طریق امید به سوی رستگاری بالا می‌رود، کاتولیک است. در ارتدکس کاتولیک قرون وسطی، برزخ یک حالت بینابینی بود که در آن ارواح ناقص توسط آتش پاک می‌شدند تا برای ورودشان به بهشت آماده شوند. سفر دانته از “جنگل تاریک” فراطبیعی به بهشت از طریق برزخ تنها یک هفته طول می‌کشد؛ در شعری که نوشتن و تکمیل آن بیش از 20 سال برای او طول کشید.
جایگاه و اهمیت کتاب کمدی الهی
جای تعجب نیست که دوزخ بعد از کتاب مقدس پرفروش‌ترین کتاب ترجمه شده است. این اثر بدیع‌ترین و جسورانه‌ترین برخورد با زندگی پس از مرگ را در ادبیات غرب به تصویر می‌کشد. ویکتور هوگو (نویسنده فرانسوی) در ستایش این کتاب تا آنجا پیش رفت که ادعا کرد که چشم انسان برای نگاه کردن به نور بهشت دانته ساخته نشده است: “وقتی شعر شاد میشود، خسته کننده میشود”.
برای هوگو، مانند بسیاری از خوانندگان پس از او، جهنم دانته واقعا “جالب” بود؛ جایی که داستان درام انسانی قابل تشخیص از عشق و گناهکاری، تجاوز و مجازات به تصویر کشیده شده است.
اقتباس‌های هنری و فرهنگی از کتاب دانته
← امروزه دوزخ در مجموعه‌ای شگفت‌انگیز از کتاب‌ها و رسانه‌های محبوب، از سری Lemony Snicket برای کودکان گرفته تا فیلم‌های انیمه ژاپنی و بازی‌های ویدئویی Doom با افسانه‌های تیره و تارشان که به «نه دایره» و «کشتار قیامت» اشاره دارد، حضور دارد.
←رمان دوزخ اثر دن براون، پرفروش‌ترین رمان سال 2013، یک رمان مهیج معمایی بود که رابرت لنگدان، قهرمان کارآگاه آن در هزارتویی از نمادها و رمزهای دانته گم شده است.
← جیمز جویس نیز به نوبه خود، تحسین بی پایانی را برای کمدی الهی اعلام کرد: “من کتاب دانته را به اندازه کتاب مقدس دوست دارم” و افزود: “او غذای معنوی من است.”
←در واقع، تمام زندگی انسانی در این کتاب گنجانده شده است؛ زیرا تخیل دانته تخیلی فراگیر بود که فلسفه کلاسیک را با دکترین کاتولیک و سیاست معاصر در هم آمیخت. انوره دو بالزاک در کمدی انسانی خود آگاهانه به دنبال تقلید از تنوع و جزئیات عظیم انسانی شعر دانته بود.
← اوسیپ ماندلشتام، شاعر روسی، در زمان ستم‌های استالین، مگر در صورت دستگیری دانته، هرگز آپارتمان خود را در مسکو ترک نکرد. مصیبت‌های تاریک‌تری که در کتاب دانته یافت میشود – شب‌های طولانی تاریکی و ناامیدی – برای ماندلشتام مانند اسکار وایلد و سایر نویسندگانی که به ناحق تحت آزار و اذیت و زندان بودند نیز آشنا بود. به همین علت این کتاب عامل امیدواری و انگیزه آنها محسوب می‌شد.
چند حقیقت شگفت‌انگیز درباره کمدی الهی دانته
تا این بخش از مقاله دانشگاه کسب و کار با معرفی کتاب کمدی الهی و محتوای آن آشنا شدید. اکنون در اینجا 9 چیز وجود دارد که باید در مورد اثری که یکی از ضروری‌ترین کتاب های بشر به شمار می‌رود، بدانید:
1. یک شعر تمثیلی از سفر روح به سوی خداست
کمدی الهی یک شعر حماسی است که به سه بخش تقسیم میشود (دوزخ، برزخ و بهشت) و در آن نویسنده از طریق نه دایره جهنم هدایت میشود تا به شیطان برسد و سپس هفت سطح کوه برزخ را طی کند. او در پایان نیز از طریق نه دایره به بهشت می‌رود.
از نظر تمثیلی، این شعر نشان‌دهنده سفر روح به سوی خدا است که با شناخت و پذیرش گناه در دوزخ آغاز میشود. پس از آن، زندگی مسیحی توبه کننده در برزخ، و سپس با صعود روح او به سوی خدا در بهشت دنبال میشود.
2. کمدی الهی همیشه الهی نبوده و آنقدرها هم خنده دار نیست!
عنوان اصلی شعر صرفاً کمدیا بود که نشان می‌داد به زبان درباری سروده نشده و پایان خوشی دارد (معنای کلاسیک “کمدی”). یک شاعر ایتالیایی به نام بوکاچیو این شعر حماسی را “الهی” نامیده است؛ زیرا مضمون آن را درخشان از مضامین مذهبی به تصویر می‌کشد. از آن زمان به بعد، به طور مداوم از این کتاب به عنوان کمدی الهی یاد میشود.
مقالات مرتبط در حوزه کتاب: برای افزایش دانش خود در زمینه کتاب و مطالعه پیشنهاد می‌کنیم مقالات کتاب، قلعه حیوانات، کتاب ۱۹۸۴ و کتاب نبرد من را در رسانۀ دانشگاه کسب‌وکار حتما مطالعه کنید.
3. این شعر حاوی بیش از 500 اشاره به کتاب مقدس است
کمدی الهی اگرچه به عنوان یک اثر ادبی و نه یک رساله الهیاتی ارائه شده است، اما حاوی حدود 500 نقل‌قول و اشاره مستقیم به کتاب مقدس است.
ادوارد مور محقق انگلیسی در سال 1897 گفت: «تعداد بسیار کمی از نویسندگان قرون وسطایی یا مدرن، کتاب مقدس خود را به خوبی اثر دانته می‌دانند. او عبارت‌شناسی انجیل را در تار و پود فرهنگ لغت خود قرار داده است.» (تنها نسخه انجیل که دانته به آن دسترسی داشت Vulgate لاتین بود که شامل کتاب‌های آخرالزمان مانند مکابیان بود که منبع دکترین برزخ کاتولیک‌های رومی است.)
4. دانته در کتاب خود با ده‌ها نفر از کتاب مقدس ملاقات می‌کند
دانته در طول سفر خود در این کتاب، با تقریباً 900 شخصیت روبرو میشود. برخی از این افراد شامل معاصران او، سیاستمداران سابق و رهبران جهان، شخصیت های داستانی، موجودات اسطوره‌ای و قهرمانان دوران باستان بودند. او همچنین با تعدادی از شخصیت‌های کتاب مقدس از جمله عیسی، آدم، قابیل، هابیل، ابشالوم، ابراهیم، قیافا، دانیال، داوود، الیاس، الیشع، جدعون، یعقوب، اسحاق، یفتاح و یحیی تعمید دهنده آشنا میشود.
برخی دیگر از شخصیت‌های نامبرده در این کتاب عبارتند از؛ یوحنا، یهودا اسخریوطی، لوقا، مریم، موسی، نمرود، نوح، پولس، پیلاطس، راحیل، شمعون مجوس و سلیمان.
5. عدد سه (و مضرب آن) در شعر دارای اهمیت کلامی است
عدد سه و همچنین مضرب آن عددی تکرارشونده در کتاب کمدی الهی است. در این اثر سه کتاب (به نام کانتیکل) وجود دارد که شامل 33 کانتو (بخشی از یک شعر بلند) است و هر کانتو از ترس (طرح فرمی از سه بیت) تشکیل شده است.
همچنین نه حلقه جهنم، سه حیوان وحشی (سیاه گوش، شیر و گرگ) و سه راهنما (ویرجیل، بئاتریس و سنت برنارد) در این کتاب وجود دارد. این استفاده مکرر از سه، نشان‌دهنده تثلیث الهی (پدر، پسر و روح‌القدس) است.
6. نه دایره جهنم در دوزخ نشان‌دهنده گناهان مرگبار مختلف است
بدون شک، تأثیرگذارترین بخش کتاب کمدی الهی قسمت دوزخ است. در آن بخش، دانته از 9 دایره در جهنم عبور می‌کند که هر یک معرف گناه متفاوتی است. دایره‌های نه گانه جهنم به ترتیب ورود و شدت عبارتند از:
برزخ
برای کسانی که انسان‌های با اخلاقی بودند اما هرگز از عیسی مسیح خبر نداشتند. دانته در اینجا با اووید، هومر، سقراط، ارسطو، ژولیوس سزار و… روبه‌رو میشود.
شهوت
مقصد نهایی شهوتران‌ها و زناکاران. دانته در اینجا با آشیل، پاریس، تریستان، کلئوپاترا و دیدو روبه‌رو میشود.
پرخوری
جایی که در آن، کسانی که در خوردن زیاده‌روی می‌کنند وجود دارند. دانته در اینجا با مردم عادی روبرو میشود، نه شخصیت‌هایی از اشعار حماسی یا خدایان اساطیر.
طمع
جایی که متعلق به کسانی است که در دنیا، پول و مادی‌گرایی را دوست داشتند. در اینجا نیز دانته بیشتر با مردم عادی روبه‌رو میشود.
خشم
ارواح این دایره پنجم شامل کسانی است که به راحتی خشمگین می‌شدند و کسانی که در زندگی زمینی خود عبوس یا بدخلق بودند.
بدعت
این سطح برای کسانی است که دیدگاه‌های مسیحی ارتدکس را رد کردند. دانته در اینجا با اپیکور، پاپ آناستازیوس دوم و امپراتور فردریک دوم ملاقات می‌کند.
خشونت
این اولین دایره‌ای است که بیشتر به دایره‌های فرعی یا حلقه‌ها تقسیم میشود. حلقه بیرونی شامل کسانی بود که علیه مردم و دارایی‌ها با خشونت رفتار می‌کردند؛ مانند آتیلا هون. حلقه میانی متشکل از کسانی است که مرتکب خشونت علیه خود می‌شوند (خودکشی). حلقه درونی از کفر گویان یا کسانی که علیه خدا و طبیعت خشن هستند تشکیل شده است.
مقالات مرتبط در حوزه کتاب: برای افزایش دانش خود در زمینه کتاب و مطالعه پیشنهاد می‌کنیم مقالات مردان مریخی زنان ونوسی و کتاب خودت را به فنا نده را در رسانۀ دانشگاه کسب‌وکار حتما مطالعه کنید.
تقلب
این دایره متشکل از کسانی است که آگاهانه و با رغبت مرتکب تقلب شوند. این سطح همچنین شامل دروغگوها و اغواگران بود.
چاپلوسان (کسانی که ترجیحات کلیسایی را می‌فروشند)، جادوگران، ستاره‌شناسان و پیامبران دروغین، سیاستمداران فاسد، منافقین، مشاوران دروغین، تفرقه افکنان (کسانی که ادیان را برای تشکیل مذاهب جدید جدا می‌کنند) و کیمیاگران و جعل‌کنندگان نیز در این طبقه قرار دارند.
خیانت
عمیق‌ترین دایره جهنم، جایی که شیطان در آن ساکن است. این سطح به چهار قسمت تقسیم میشود:
← اولی قائنا است که به نام قابیل که برادرش هابیل را به قتل رساند، نام‌گذاری شده است و برای خائنان به خانواده محفوظ است.
←دومی، آنتنورا – از آنتنور از تروا که به یونانیان خیانت کرد – مختص خائنان سیاسی/ملی است.
← سومین طبقه بطلمیاس برای بطلمیوس است که به دعوت سیمون مکابائوس و پسرانش به شام و سپس قتل آنها مشهور است.
←طبقه چهارم یهودیه است، برگرفته از یهودا اسخریوطی که به عیسی مسیح خیانت کرد. این مکان مخصوص خائنین به اربابان، نیکوکاران و انسان‌های صالح است.
7. دانته در 9 سالگی عاشق شد!
در کتاب کمدی الهی شخصیت بئاتریس نمایانگر وحی الهی، الهیات، ایمان و فیض است. این شخصیت تقریباً الهی که دانته را در بیشتر طبقات آسمانی هدایت می‌کند، از یک زن ایتالیایی به نام بئاتریس دی فولکو پورتیناری الگوبرداری شد. دانته زمانی که هر دو 9 ساله بودند در یک مهمانی با او آشنا شد.
آنها بلافاصله عاشق هم شدند. برخورد بعدی و نهایی او با بئاتریس نه سال بعد بود، اما در آن زمان دانته متعهد شده بود که با زن دیگری ازدواج کند. بئاتریس هشت سال بعد در سن 25 سالگی درگذشت و عشق دانته را برای همیشه ناکام گذاشت.
8. مشهورترین و شناخته‌شده‌ترین متن در کتاب، کتیبه‌ای است در ورودی جهنم
شناخته‌شده‌ترین سطر در کمدی الهی، کتیبه بالای دروازه جهنم است که با عبارت «Lasciate ogne speranza, voi ch’intrate» به پایان می‌رسد. رایج‌ترین ترجمه به انگلیسی این عبارت چنین است: «ای کسی که به اینجا وارد می‌شوی، تا ابد از هرگونه امید دست بشوی»
9. شعر دانته الهام‌بخش طیف وسیعی در هنر و رسانه‌ها، از سمفونی‌ها تا کتاب‌های کمیک است
بسیاری از نوازندگان از کتاب کمدی الهی الهام گرفته‌اند؛ از جمله آهنگسازان کلاسیک فرانتس لیست ( یک سمفونی به نام کمدی الهی دانته دارد) و پیوتر ایلیچ چایکوفسکی (فرانچسکا داریمینی که نام فرعی «فانتزی سمفونیک پس از دانته» است) و گروه الکترونیکی Tangerine Dream (که آلبوم‌هایی را منتشر کردند که هر سه قسمت شعر را به موسیقی می‌رساندند)
نویسندگانی مانند چاسر، جان میلتون و تی اس الیوت نیز مانند هنرمندانی چون سالوادور دالی و آگوست رودن که مجسمه معروفشان (متفکر) در اصل جزئی از اثری به نام دروازه‌های جهنم بود، از آثار دانته الهام گرفته‌اند.
این اثر همچنین الهام‌بخش بازی‌های ویدئویی (مانند بازی اکشن Dante’s Inferno 2010) و کتاب‌های کمیک (مانند سالانه مردان ایکس شماره 4 در سال 1980، “Nightcrawler’s Inferno”) بوده است.
مقالات مرتبط در حوزه کتاب: برای افزایش دانش خود در زمینه کتاب و مطالعه پیشنهاد می‌کنیم مقالات کتاب والدین سمی، کتاب گفتگو با خدا و کتاب آرزوهای بزرگ را در رسانۀ دانشگاه کسب‌وکار حتما مطالعه کنید.
چرا باید کمدی الهی دانته را بخوانیم؟
کمدی الهی دانته سفری در زندگی پس از مرگ به جهنم، برزخ و بهشت است که توسط یکی از بزرگترین شاعران کلاسیک تاریخ نوشته شده است. ما در اینجا از ده دلیل مهم نوشته‌ایم که چرا این اثر بزرگ ادبی باید در دوران معاصر هم خوانده شود:
1. کمدی الهی سفری گیرا و جذاب به زندگی پس از مرگ است که در ادبیات دنیا بی‌نظیر است
بسیاری از محققان بر این باورند که کمدی الهی بزرگترین اثر شعری است که تاکنون نوشته شده است. به قول تی اس الیوت: “دانته و شکسپیر جهان را بین خود تقسیم می‌کنند – فرد سومی وجود ندارد.”
2. این داستان در امروز به همان اندازه که در قرن 14 بود هیجان انگیز و تازه است
از هیولا، ماجراجویی و سیاست گرفته تا عشق، روابط دوستانه، خیر و شر، این داستان همه چیز را در دارد. بنابراین خواندن آن برای خواننده امروزی نیز به همان میزان جذاب است که برای کتابخوان‌های نسل‌های گذشته.
3. میتوان از آن در سطوح مختلف لذت برد
کمدی الهی علاوه بر اینکه یک ماجراجویی خواندنی است، مملو از تاریخ، دسیسه، تمثیل، مذهب و حتی کمدی است. به همین علت به هر ژانر و موضوعی که علاقه‌مند باشید، از خواندن آن لذت خواهید برد.
4. این کتاب اثری است که نمیتوان آن را فقط یک بار خواند
مانند تمام آثار بزرگ ادبیات، این اثر نیز نیازمند خوانش‌های متعدد است. کمدی الهی در هر کجای مسیر زندگی که باشیم با ما صحبت می‌کند و با رشد ما رشد می‌کند.
5. طیف وسیعی از احساسات را در بر می‌گیرد
کمدی الهی سرشار از احساساتی نظیر سرخوردگی، سردرگمی، وحشت، خشم، شفقت و عشق است. بسیاری از این احساسات فقط در کتاب اول این مجوعه است؛ به این ترتیب میتوان با خواندن این اثر با طیف وسیعی از عواطف و احساسات آشنا شد.
6. آموزش الهیات، فلسفه و تاریخ است
با خواندن این کتاب درباره فیلسوفان، هنرمندان و شاعران کلاسیک و همچنین رهبران سیاسی و مذهبی دوران زندگی دانته بیاموزید. همچنین با عقاید و دیدگاه‌های جالب او درباره شخصیت‌های مختلف آشنا شوید.
مقالات مرتبط در حوزه کتاب: برای افزایش دانش خود در زمینه کتاب و مطالعه پیشنهاد می‌کنیم مقالات اهمیت مطالعه، کتاب شفای زندگی و کتاب جادوی فکر بزرگ را در رسانۀ دانشگاه کسب‌وکار حتما مطالعه کنید.
7. صفات جهنمی‌های کمدی الهی دانته، ویژگی برخی از کسانی را که می‌شناسیم به ما یادآوری می‌کنند!
دانته عقاید خاص و جالبی درباره‌ی صفات جهنمی‌ها و بهشتی‌ها دارد. بسیاری از ویژگی‌هایی که او در این کتاب برای انسان‌های نادرست ذکر می‌کند ما را به یاد اطرافیانمان می‌اندازد و حتی ممکن است ما را به جست‌وجو و کنکاش در وجود خودمان نیز ترغیب کند.
8. سرنوشت ارواح همیشه به جایی که شما فکر میکنید ختم نمی‌شود
کتاب کمدی الهی تناقضی از شخصیت‌ها و نتایج عجیب اعمال آنها در دوزخ است. مثلا در این کتاب پاپ‌ها در جهنم و قاتلان در بهشت قرار دارند و مقصود نهایی همه‌چیز درباره رستگاری و رحمت است.
9. همه عاشق داستانی در مورد یک سفر هستند
شما با خواندن کتاب کمدی الهی همراه با دانته به یک سفر شگفت‌انگیز در دوزخ، برزخ و بهشت می‌روید. همه‌ی ما سفر کردن را دوست داریم، پس چرا این سفر تکرار نشدنی را تجربه نکنیم؟
10. پایان خوشی دارد
سفر دانته در این کتاب، پس از شروعی سخت به بهشت ختم میشود. به عقیده بسیاری از منتقدین ، کتاب کمدی الهی در نهایت، داستان امیدواری است. بنابراین خواندن آن در پایان به شما امید می‌بخشد و شما را با رضایت خاطر از این سفر خیالی به واقعیت برمی‌گرداند.
مقالات مرتبط در حوزه کتاب: برای افزایش دانش خود در زمینه کتاب و مطالعه پیشنهاد می‌کنیم مقالات بهترین کتاب های دنیا و موفقیت نامحدود در 20 روز را در رسانۀ دانشگاه کسب‌وکار حتما مطالعه کنید.
سخن پایانی
کمدی الهی یکی از بزرگترین و مهم‌ترین آثار کلاسیک ایتالیا است که تاثیرات بسیاری بر مردم سراسر جهان گذاشت. دانته آلیگیری نویسنده این کتاب بود که حدود 13 سال از عمرش را صرف نوشتن این اثر ارزشمند کرد. او در این داستان تمثیلی یک سفر عجیب و شگفت‌انگیز را در طبقات مختلف دوزخ، برزخ و بهشت طی می‌کند تا در نهایت به خداوند برسد.
خواندن این کتاب می‌تواند تاثیرات شگفت‌انگیزی بر شما بگذارد و شما را با روحیات و افکار دانته در سفر روح به سوی خدا آشنا کند. در همین راستا، ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به معرفی کتاب کمدی الهی پرداختیم و چند حقیقیت جالب درباره آن را به همراه دلایلی برای خواندن آن ذکر کردیم. نظر شما درباره این کتاب خواندنی چیست؟ فکر میکنید دانته برای نگارش این اثر از چه منابعی استفاده کرد؟
