آیا تا کنون برای شما هم سؤال شده است که چگونه می‌توانید کسب و کار پرورش قارچ راه بیندازید؟ به نظر شما با چه سرمایه اولیه‌ای می‌توانید وارد این بازار کار شوید؟ چه راه‌هایی وجود دارد که می‌توان از طریق آنها وارد این حوزه شد و از پرورش و یا فروش قارچ درآمد خوبی کسب کرد؟ در این مقاله از مجموعه مقالات دانشگاه کسب و کار می‌خواهیم به موضوع کسب و کار پرورش قارچ بپردازیم و به پاسخ همه سؤال‌هایی که در ذهنتان دارید برسیم.
کلاس‌های مختلف آموزشی وجود دارند که به علاقه‌مندان ورود به این حوزه آموزش‌های لازم را ارائه می‌دهند. شما می‌توانید با شرکت در این کلاس‌ها با اطلاعاتی مفید به فعالیت در این کسب و کار بپردازید. همان طور که می‌دانید قارچ یکی از مواد غذایی‌ای می‌باشد که به دلیل خواص منحصر به فرد و بسیار خوبی که دارد مورد تقاضا و علاقه مردم می‌باشد. در حال حاضر در سبد غذایی اکثر افراد جامعه قارچ وجود دارد. از خود قارچ می‌توان به عنوان یک غذای کامل نام برد. به همین دلایل این ماده غذایی از بازار مصرف بسیار زیاد و خوبی برخوردار است. خیلی از افراد به کسب و کار پرورش قارچ به عنوان یک شغل جانبی در کنار فعالیت اصلی شغلی خود نگاه می‌کنند. در ادامه با تمامی راه‌هایی که می‌توانید از طریق آنها وارد این حوزه کاری شوید آشنا می‌شویم. ما را تا انتهای این مقاله همراهی کنید.
نحوه پرورش و تولید قارچ
شما برای شروع و راه اندازی هر کسب و کاری که در ذهن خود دارید باید از قبل درباره آن مطالعه کرده و دانش ضروری ورود به آن حوزه کاری را فرا بگیرید. علاوه بر دانش مورد نیاز آن کسب و کار لازم است که مهارت‌های مورد نیاز آن کسب و کار را نیز داشته باشید. فراموش نکنید که در این راه علاقه نیز بسیار موضوع مهمی است. تحمل کردن دشواری‌های راه هر کسب و کاری فقط با علاقه به آن میسر می‌شود. خبر خوب این است که پرورش قارچ کسب و کاری می‌باشد که شما می‌توانید آن را در هر ابعادی تأسیس کنید.
پرورش قارچ شما می‌تواند به بزرگی یک مزرعه باشد و یا می‌تواند بخش کوچکی از خانه‌ای که در آن زندگی می‌کنید باشد. اما نکته اصلی این جا است که در هر صورت لازم است اطلاعات و دانش مورد نیاز این کسب و کار را فرا بگیرید.
خوشبختانه در حال حاضر کلاس‌های مختلف آموزشی در این زمینه برگزار می‌شود که شما می‌توانید به صورت حضوری و یا مجازی در آنها شرکت کنید. هر فردی با هر دانش و تحصیلاتی امکان حضور و شرکت در این دوره‌ها را دارد و می‌تواند پس از فراگیری دانش مورد نیاز برای پرورش قارچ، کسب و کار خود را در هر مکانی که در نظر دارد آغاز کند.
6 گام در مسیر راه‌اندازی کسب‌وکار پرورش قارچ
پرورش قارچ، به عنوان یک شغل پردرآمد و کم‌حجم، در سال‌های اخیر مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است. اگر شما هم به دنبال یک ایده نو و پرسود هستید، این مطلب برایتان راهگشاست. در ادامه این مقاله، گام‌های طلایی راه‌اندازی کسب‌وکار پرورش قارچ را به صورت خلاصه شرح می‌دهیم.
1. انتخاب نوع قارچ
اولین قدم، انتخاب نوع قارچ مورد نظر برای کشت است. قارچ‌های دکمه‌ای، صدفی، گزنه‌ای و… از جمله محبوب‌ترین گزینه‌ها هستند. هر کدام از این قارچ‌ها شرایط خاص خود را برای رشد دارند، پس تحقیق در این زمینه و انتخاب نوع مناسب با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه‌تان الزامی است. در این راهنمای جامع، شما را با برخی از محبوب‌ترین گزینه‌ها آشنا می‌کنیم.
- قارچ‌های دکمه‌ای: قارچ‌های دکمه‌ای، با کلاهک‌های سفید و ساقه‌های ظریف، محبوب‌ترین نوع قارچ در سراسر جهان هستند. طعم ملایم و تطبیق‌پذیری آنها در آشپزی، آنها را به گزینه‌ای ایده‌آل برای مبتدیان و آشپزهای حرفه‌ای تبدیل کرده است.
- قارچ‌های صدفی: این قارچ‌ها به دلیل طعم قوی و گوشتی، طرفداران خاص خود را دارند و در انواع سوپ، سالاد و خوراک‌های گوشتی کاربرد فراوان دارند. اما دنیای صدف‌ها به چند نوع محدود نمی‌شود. صدف‌های صورتی، شاه‌صدف‌ها و صدف‌های گوشتی هر کدام با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، طعمی بی‌نظیر به ارمغان می‌آورند. راز پرورش این قارچ‌ها در رطوبت بالاست. آنها عاشق رطوبت هستند و در آب و هوای مرطوب به بهترین شکل رشد می‌کنند.
- قارچ‌های گزنه‌ای: این قارچ‌ها به دلیل طعم قوی و عطر خاص جنگلی، طرفداران خاص خود را دارند و به عنوان چاشنی در انواع غذاها به کار می‌روند. اما راز پرورش این قارچ‌ها در صبر است. گزنه‌ای‌ها به زمان بیشتری برای رشد نیاز دارند و برداشت آنها ممکن است چند ماه طول بکشد.
انتخاب نوع قارچ، ترکیبی از سلیقه شما، شرایط آب و هوایی منطقه‌تان و نوع قارچی است که می‌خواهید پرورش دهید. با تحقیق در مورد هر نوع قارچ و نیازهای آن، می‌توانید بهترین انتخاب را داشته باشید و از پرورش قارچ‌هایتان لذت ببرید.
2. تهیه مکان مناسب
فضای مورد نیاز برای پرورش قارچ می‌تواند یک اتاق کوچک در منزل یا یک سالن بزرگ در یک مزرعه باشد. مهم‌ترین نکته در انتخاب مکان، تهویه مناسب، کنترل دما و رطوبت و عایق‌بندی اصولی است. پیش از هر اقدامی، نوع قارچی که قصد پرورش آن را دارید مشخص کنید. چرا که نیازهای محیطی هر نوع قارچ با دیگری متفاوت است. به عنوان مثال، قارچ‌های دکمه‌ای به دمای خنک‌تر و رطوبت بالاتری نسبت به قارچ‌های صدفی نیاز دارند.
ملاحظات کلیدی در انتخاب مکان:
- تهویه: تهویه مناسب برای تبادل گاز و تامین اکسیژن مورد نیاز قارچ‌ها ضروری است. از وجود تهویه مناسب در فضای مورد نظر خود اطمینان حاصل کنید.
- کنترل دما و رطوبت: هر نوع قارچ به محدوده دمایی و رطوبتی خاص برای رشد مطلوب نیاز دارد. برای مثال، قارچ‌های دکمه‌ای در دمای 15 تا 20 درجه سانتی‌گراد و رطوبت 80 تا 90 درصد رشد می‌کنند.
- عایق‌بندی: عایق‌بندی مناسب فضا برای جلوگیری از اتلاف گرما و سرما و حفظ دمای مطلوب ضروری است.
- دسترسی به آب: قارچ‌ها برای رشد به آب فراوان نیاز دارند. به همین دلیل، به منبع آب تمیز و کافی در نزدیکی فضای پرورش خود دسترسی داشته باشید.
- نور: برخی از انواع قارچ‌ها به نور مصنوعی برای رشد نیاز دارند. در صورت نیاز، فضای خود را به سیستم روشنایی مناسب مجهز کنید.
- دسترسی: فضای انتخابی باید به راحتی قابل دسترسی باشد تا بتوانید به طور مرتب به قارچ‌ها رسیدگی کنید.
3. تامین تجهیزات
تجهیزات مورد نیاز برای پرورش قارچ شامل قفسه‌بندی، سیستم تهویه، سیستم کنترل دما و رطوبت، سیستم آبیاری، نوردهی و… است. تهیه این تجهیزات با توجه به متراژ و نوع قارچ مورد نظر شما انجام می‌شود.
4. تهیه بذر و کمپوست
پرورش قارچ، چه در مقیاس‌های کوچک و خانگی و چه در سطوح وسیع و صنعتی، به دو عنصر کلیدی وابسته است: بذر و کمپوست مرغوب!
این دو فاکتور، نقشی اساسی در سلامت، کیفیت و بازدهی نهایی محصول ایفا می‌کنند. در این مقاله، به بررسی نکات مهم پیرامون تهیه بذر و کمپوست مناسب برای پرورش قارچ می‌پردازیم. بذر قارچ، در واقع اسپور قارچ است که در شرایط آزمایشگاهی بر روی بسترهای مناسب مانند گندم یا ذرت تکثیر و خالص‌سازی می‌شود. انتخاب بذر مناسب، اولین قدم در مسیر پرورش قارچ‌های باکیفیت به شمار می‌رود.
نکات مهم در انتخاب بذر قارچ:
- منابع معتبر: برای اطمینان از کیفیت و سلامت بذر، حتماً از مراکز معتبر و مجاز دارای مجوز جهاد کشاورزی و نظام مهندسی خرید کنید.
- نوع قارچ: بذر قارچ در انواع مختلفی مانند دکمه‌ای، صدفی، کرفس و… موجود است. نوع قارچ مورد نظر خود را به درستی انتخاب کنید.
- شرایط ظاهری: بذر قارچ مرغوب باید عاری از هرگونه لکه، کپک زدگی یا تغییر رنگ باشد. بوی ملایم و قارچی نیز از دیگر نشانه‌های کیفیت بذر است.
- نرخ جوانه‌زنی: بذر باکیفیت، نرخ جوانه‌زنی بالایی دارد. از فروشنده بخواهید گواهی یا اطلاعات مربوط به نرخ جوانه‌زنی بذر را ارائه دهد.
ویژگی‌های کمپوست باکیفیت:
- رنگ: کمپوست مرغوب، قهوه‌ای تیره و یکدست است. از کمپوست با رنگ زرد یا قهوه‌ای روشن که نشان‌دهنده عدم فرآوری کامل است، خودداری کنید.
- بو: بوی کمپوست باید ملایم و مطبوع باشد. بوی تند و زننده نشان‌دهنده وجود آمونیاک و عدم مرغوبیت کمپوست است.
- بافت: کمپوست باکیفیت، به طور جزئی مرطوب و بافتی نرم و پوک دارد. از کمپوست خشک یا خیس و گل‌آلود استفاده نکنید.
- عوامل بیماری‌زا: کمپوست مرغوب باید عاری از هرگونه آلودگی، قارچ‌های مضر و تخم حشرات باشد.
5. کاشت و برداشت
پس از آماده‌سازی سالن و تجهیزات، نوبت به کاشت بذر قارچ در کمپوست می‌رسد. در این مرحله باید شرایط محیطی را به دقت کنترل کنید تا قارچ‌ها به درستی رشد کنند. پس از طی مراحل رشد، قارچ‌ها آماده برداشت می‌شوند.
6. فرآوری و بازاریابی
قارچ‌های برداشت شده باید به سرعت فرآوری و بسته‌بندی شوند تا به دست مصرف‌کننده برسند. بازاریابی و فروش قارچ نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. شما می‌توانید محصولات خود را به صورت مستقیم به فروشگاه‌ها، رستوران‌ها و یا به صورت آنلاین به مشتریان عرضه کنید.
نکات مهم:
- قبل از شروع هر کاری، طرح توجیهی کاملی تهیه کنید و از سودآوری کسب‌وکارتان اطمینان حاصل کنید.
- در مورد پرورش قارچ مطالعه عمیق داشته باشید و از تجربیات افراد موفق در این زمینه استفاده کنید.
- مجوزهای لازم را از مراجع مربوطه اخذ کنید.
- به اصول بهداشتی در تمام مراحل کار توجه ویژه‌ای داشته باشید.
با گذراندن این مراحل و رعایت نکات ذکر شده، می‌توانید یک کسب‌وکار پر رونق و سودآور در زمینه پرورش قارچ راه‌اندازی کنید.
دوره‌های آموزشی کسب و کار پرورش قارچ
در این دوره‌های آموزشی مطالب مختلفی که برای شروع این کسب و کار لازم است به صورت عملی و کاربردی تدریس می‌شود. از جمله این مطالب می‌توانیم به موضوعاتی چون روش و چگونگی کاشت بذرهای قارچ، نحوه تنظیم کردن تهویه و همچنین رطوبت هوای پرورش قارچ، فضای مورد نیاز پرورش و تولید قارچ، روش‌های نگهداری از قارچ‌ها، مقدار کمپوست مورد نیاز برای کاشت اولیه قارچ و … اشاره کرد. در ادامه این مقاله به اختصار به توضیح هر یک از این موضوع‌ها می‌پردازیم. تا انتهای این مقاله تیم دانشگاه کسب و کار را همراهی کنید.
چه فضایی برای پرورش و تولید کردن قارچ مناسب است؟
برای پرورش و تولید قارچ ما از اسپورها استفاده می‌کنیم. برای رشد مناسب اسپورها لازم است که آنها در محیطی قرار بگیرند که مناسب آنها می‌باشد. از معروف‌ترین و پرکاربردترین بسترهایی که برای رشد و پرورش اسپورها استفاده می‌شود می‌توان به خاک اره اشاره کرد. هنگامی که اسپورها در خاک اره قرار می‌گیرند قارچ برای رشد خود به خوبی می‌تواند از مواد مغذی که در چوب قرار دارد بهره ببرد و به خوبی رشد کند. بسیاری از فروشگاه‌هایی که می‌توانید به آنها مراجعه کنید سعی می‌کنند اسپورها را همراه با مخلوط خاک اره به فروش برسانند.
خرید مخلوط اسپور با خاک اره گزینه مناسبی برای شروع کسب و کار پرورش قارچ است؛ زیرا مقرون به‌صرفه‌تر برای شما می‌باشد. اما نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که از فروشگاهی خرید کنید که اسپورهای مرغوبی را به فروش می‌رساند. اگر اسپوری که خریداری کرده‌اید از مرغوبیت برخوردار نباشد نمی‌توانید آن را پرورش دهید و قارچ شما رشد نخواهد کرد. اگر می‌خواهید خود اسپورها را بر بستر خاک اره پرورش دهید باید توجه کنید که قبل از قرار دادن اسپورها بر روی خاک اره، بستر را به صورت کامل ضدعفونی کنید.
یکی از راه‌هایی که می‌توانید به وسیله آن خاک اره را ضدعفونی کنید قرار دادن آن درون ماکروویو و داغ کردن آن است. پس از عملیات ضدعفونی کردن می‌توانید اسپورها را به خوبی با خاک اره ضدعفونی شده مخلوط کنید. اگر شرایط مناسب پرورش قارچ مانند خنک بودن فضا، رطوبت کافی، بدون نور بودن محیط و… را به خوبی برقرار کرده باشید پس از گذشت بیست و یک روز شاهد رشد به مرور قارچ‌های خود خواهید بود.
با چه سرمایه اولیه‌ای می‌توان کسب و کار پرورش قارچ انجام داد؟
شما برای شروع هر کسب و کاری که در ذهن خود دارید لازم است مقداری سرمایه اولیه داشته باشید. هزینه اولیه کسب و کار پرورش قارچ نیز صرف تهیه فضایی مناسب برای تولید قارچ، دستگاه رطوبتی برای مرطوب نگه داشتن محیط پرورش، قفسه‌ها برای نگهداری قارچ‌ها، نایلون و… خواهد شد. فضایی که برای پرورش قارچ خود در نظر گرفته‌اید باید هیچ درزی نداشته باشد که حشرات بتوانند وارد آن شوند. همچنین باید کاملاً تمیز باشد و به صورت بسیار پاکیزه نگهداری شود. برای این کار ابتدا سعی کنید فضای انتخابی خود را به صورت کامل تمیز کنید و سپس تلاش کنید با نایلون همه دیوارهای فضا را بپوشانید و هیچ درزی باقی نگذارید.
علت پلاستیک کشی فضا این است که زمانی که دستگاه رطوبت ساز کار می‌کند و رطوبت تولید می‌کند، رطوبت تولید شده از فضا خارج نشود. پس از این که فضا را به خوبی پلاستیک کشی کردید، لازم است که از قفسه‌های آلومینیومی که ضد زنگ هستند و یا قفسه‌هایی از جنس چوب استفاده کنید. فضا را به خوبی قفسه بندی کنید و سپس نایلون‌هایی را که حاوی کمپوست‌ها هستند بر روی این قفسه‌ها نگهداری کنید. وسایل لازمی که برای پرورش قارچ نام برده شد همه باید با توجه به فضایی که انتخاب کرده‌اید و متناسب با آن خریداری شود.
چگونه می‌توان کسب و کار پرورش قارچ را در خانه آغاز کرد؟
زمانی که تصمیم می‌گیرید محصولی را تولید کنید و یا پرورش دهید در مرحله بعدی لازم است که درباره فروش آن محصول نیز تفکر کنید. برای این کار باید ابتدا با همه راه و روش‌هایی که می‌توانید محصول را به فروش برسانید آشنا باشید. توجه کنید که پرورش قارچ یک کسب و کار به شدت پر ریسک است. علت این موضوع این است که قارچ خیلی سریع می‌تواند خراب شود و نگهداری آن بسیار سخت است. به همین دلیل است که شما نمی‌توانید قارچ‌های تولیدی خود را صادر کنید. تنها راهی که برای فروش قارچ‌ها تولیدی خود دارید عرضه و فروش آنها در بازارهای محلی می‌باشد.
همان طور که از قبل اطلاع دارید قارچ را باید به صورت فصلی پرورش داد. در خیلی از فصل‌ها بازار تقاضا برای محصول قارچ بسیار زیاد است؛ اما در مقابل در بعضی فصل‌ها نیز تقاضای زیادی برای خرید قارچ وجود ندارد. به همین دلیل است که باید حتماً به این نکته توجه کنید و زمان‌بندی عرضه محصولات پرورشی خود را به بازار رعایت کنید تا درآمد بهتری را کسب کنید. برای فروش قارچ‌های تولیدی خود می‌توانید با خیلی از فروشگاه‌هایی که این محصول را عرضه می‌کنند قرارداد ببندید.
علاوه بر این، این امکان وجود دارد که قارچ‌های پرورشی خود را در صفحات مجاری خود به فروش برسانید و یا در فروشگاه‌های آنلاین فعالیت کنید. تعدادی از افرادی که در این حوزه مشغول به کار هستند قارچ‌های پرورشی خود را به صورت مستقیم به رستوران‌ها، کافه‌ها و یا فست‌فودهایی که بسیار به قارچ احتیاج دارند می‌فروشند. با استفاده از این روش می‌توانید به درآمد بسیار خوبی برسید.
میزان سود کسب و کار پرورش قارچ چه میزان است؟
احتمالاً می‌دانید سودی که در انتهای فعالیت در این کسب و کار نصیب شما می‌شود نسبت به کسب و کارهای دیگر بسیار زیاد است. اگر می‌خواهید به صورت حرفه‌ای در این کسب و کار به فعالیت بپردازید لازم است کارگاهی بزرگ را بدین منظور در نظر بگیرید. با رعایت همه اصولی که در پرورش قارچ لازم است، این امکان برای شما وجود دارد که هر رو ماه یک بار از قارچ‌های پرورشی خود برداشت کنید. با این حساب شما می‌توانید در پایان یک سال حدود پنج بار برداشت از قارچ‌های پرورشی خود داشته باشید. شاید دانستن این نکته برایتان جالب باشد که پس از هر برداشت پنجاه درصد پولی که از فروش قارچ‌ها به دست می‌آورید سود شما خواهد بود.
باقی پول‌ها صرف هزینه‌هایی می‌شود که برای پرورش قارچ خود لازم دارید. اگر یک سالن صد متری را برای کسب و کار پرورش قارچ خود در نظر بگیرید و سالانه پنج بار برداشت داشته باشید، در نهایت به صورت ماهیانه می‌توانید به درآمدی حدود 12 میلیون برسید. حتی در برخی ماه‌ها که بازار تقاضای قارچ بسیار زیاد خواهد بود می‌توانید درآمد خیلی بیشتری نیز به دست آورید. سعی کنید برای شروع این کسب و کار ابتدا فضای کوچک‌تری را در نظر بگیرید. به این علت که در ابتدا چندان با روش‌های عرضه قارچ آشنا نیستید این امکان وجود دارد که مجبور شوید محصولات خود را برای جلوگیری از خراب شدن آنها بسیار زیر قیمت به فروش برسانید. اما اگر فضای کوچک‌تری را انتخاب کنید قیمت بالاتری بر روی آنها می‌گذارید و سود بیشتری نصیب شما می‌شود.
کلام آخر
خیلی خوشحالیم که تا انتهای این مقاله همراه تیم دانشگاه کسب و کار بودید. در این مقاله در کنار هم آموختیم که کسب و کار پرورش قارچ در عین این که کسب و کاری پر ریسک است؛ اما شما می‌توانید با شرکت کردن در کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی به خوبی مطالب لازم برای ورود به این بازار کار را فرا بگیرید. قبل از شروع این کسب و کار لازم است که هزینه‌های لازم را با توجه به فضایی که برای پرورش قارچ خود در نظر گرفته‌اید تهیه کنید. علاوه بر این میزان سوددهی خود را در ماه‌های مختلف محاسبه کنید و عرضه محصولات خود را با توجه به آن تنظیم کنید.
به عنوان مثال در ماه‌هایی که تقاضا برای محصول قارچ زیاد است می‌توانید با پرورش بیشتر قارچ به سود بیشتری برسید. خبر خوب این است که به دلیل گستردگی و تقاضای زیادی که برای محصول قارچ وجود دارد شما می‌توانید راه‌های زیادی را برای فروش محصول خود پیدا کنید. از جمله این راه‌ها می‌توان به فروش محصولات در فروشگاه‌های آنلاین و یا پلتفرم‌های مجازی همچون اینستاگرام، بازارهای تره بار و میوه، فروش به صورت مستقیم به رستوران‌ها و یا کافه‌ها اشاره کرد.
آیا شما هم علاقه‌مند به فعالیت در حوزه کسب و کار پرورش قارچ هستید؟ کسی را می‌شناسید که در پرورش قارچ با شکست روبه‌رو شده باشد؟ به نظر شما علت شکست زیاد افراد در این کسب و کار چیست؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
