چیزی که زندگی و شخصیت ما را می‌سازد عادت هایی است که مدام در حال تکرار آن‌ها هستیم. شاید این جمله تلنگری برای بسیاری از ما باشد. اینکه بدانیم چه عاداتی در زندگی ما نهادینه شده‌اند؟ آیا این عادات عامل پیشرفت و موفقیت ما هستند و یا عاداتی بازدارنده هستند که مسیر ما را از اهدافمان دور می‌کنند؟
ایجاد عادات خوب و مفید در زندگی چالشی است که بسیاری از ما هر روزه با آن درگیر هستیم. عادت کردن به رفتارهای مفید، الهام بخش و مؤثری که مسیر ما را برای رسیدن به موفقیت و اهداف کوچک و بزرگمان یاری کنند. احتمالاً شما هم مثل بسیاری دیگر از افراد تایم‌هایی از سال را به بررسی عادات قبلی و ایجاد عادات جدید در خود اختصاص می‌دهید. زمان تحویل سال نو و یا روز تولدتان معمولاً از روزهای مهمی هستند که عادات روزمره شما را به چالش می‌کشند.
ما در نقاط عطف زندگی خود تصمیم به ایجاد عادات مثبت در خود می‌گیریم، اینکه سحرخیزی را سر لوحه برنامه خود قرار دهیم و یا اینکه رفتن به باشگاه را به یک عادت تبدیل کنیم. در هر صورت تبدیل کردن یک رفتار روزمره به یک عادت ترک نشدنی چالش بزرگی است که بسیاری از ما با آن درگیر هستیم و نمی‌دانیم برای قرارگیری در این مسیر باید از کجا شروع کنیم.
در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به عادات مختلف زندگی بشر پرداخته‌ایم و همچنین عاداتی کاربردی و مفید را برای حرکت به سوی موفقیت بیان کرده‌ایم.
چرا عادت‌ها برای ما اهمیت دارند؟
حالا می‌خواهیم بدانیم که چرا عادات آن‌قدر برای ما اهمیت دارند. قدرت عادت در زندگی ما ناشی از چیست؟ در ابتدا به تعریف مختصری از عادت بپردازیم. عادت چیست؟ عادات مجموعه رفتارها و یا اعمالی هستند که ما به طور منظم و مکرر به انجام آن‌ها می‌پردازیم. حالا این رفتارها می‌توانند در محیط کار باشند و یا در زندگی شخصی ما اتفاق بیفتند. برای مثال روتین صبحگاهی شما پس از بیدار شما و پیش از رفتن به محل کار یکی از عادات شماست؛ که هر روز به صورت منظم به آن می‌پردازید. در واقع در بسیاری از موارد ما عادات خود را به صورت غریزی و حتی بدون فکر کردن به آن‌ها انجام می‌دهیم. گویی که این تشریفات و این فعالیت‌ها باید به صورت خودکار انجام شوند. البته گاهی ممکن است نپرداختن به این عادات منجر به ایجاد استرس و اضطراب در ما شود!
با اینکه برخی از عادات به صورت خودکار در زندگی ما تکرار می‌شوند؛ اما بر آن‌ها کنترل داریم. عادات را می‌توان رفتارهایی آموخته شده دانست که در طول زمان مانند یک ری اکشن و رفلکس در زندگی ما عمل می‌کنند. برای مثال مسواک زدن شما بعد از بیدار شدن از خواب یک عادت روزانه است. یعنی مغز شما می‌داند که پس از برخاستن از رختخواب باید به سمت روشویی برود، مسواک را بردارد و شروع به مسواک زدن کند. شما آن‌قدر این کار را انجام داده‌اید که بخشی از برنامه روزانه شما تبدیل شده که در یک زمان خاص صورت می‌پذیرد. این تداوم در تکرار یک عمل یا یک رفتار آن را به عادت تبدیل می‌کند.
چطور عادات را در خود نهادینه کنیم؟
یکی از چالش‌هایی که بسیاری از ما با آن روبرو هستیم نحوه ایجاد عادات مثبت و مفید است. اینکه چگونه می‌توانیم یک روتین مفید صبحگاهی و یا یک ساعت خواب و بیداری مناسب را به یکی از عادات روزمره خود تبدیل کنیم. در واقع ایجاد عادات خوب به صرف مقدار زیادی زمان نیاز دارد و یک شبه اتفاق نمی‌افتد. با این حال یکی از بهترین راهکارها برای ایجاد عادات مثبت در زندگی، شروع از تغییرات جزئی است. قطعاً هنگامی‌که شما هر روز ساعت 10 از خواب بیدار می‌شوید نمی‌توانید یک شبه این ساعت را به 8 صبح تغییر دهید. بلکه نیاز است تا آهسته آهسته این عادات را در خود نهادینه کنیم.
برای مثال اگر می‌خواهد عادت کتاب‌خوانی را در خود ایجاد کنید کافی است در هفته اول تنها روزی 5 دقیقه از وقت خود را به خواندن کتاب مورد علاقه‌تان اختصاص دهید. بله تنها 5 دقیقه! هفته دوم این میزان را به روزانه 10 دقیقه افزایش دهید. البته فراموش نکنید که این کار باید تداوم داشته باشد و هر روز آن را تکرار کنید. تکرار عمل به تقویت این عادت در زندگی شما کمک می‌کند. همچنین اهمیت مطالعه در این زمینه را دست کم نگیرید.
مطالعات نشان می‌دهد که این روند تا عادت شدن یک رفتار، به طور میانگین در حدود 66 روز به طول می‌انجامد.
ساختار کلی یک عادت در ذهن ما
چارلز داهیگ نویسنده کتاب قدرت عادت در رابطه با ساختار یک عادت و نحوه شکل گیری آن در ذهن ما می‌گوید:
عادات را می‌توان به سه بخش اصلی تقسیم کرد. در واقع هر عادت از سه مرحله تشکیل می‌شود. یک محرک، یک روتین و یک پاداش. به صورتی که برای شکل گیری هر عادتی در ذهن و زندگی ما باید سه مرحله اساسی طی شود.
محرک
به عنوان اولین مرحله در شکل گیری یک عادت نیاز به یک محرک، انگیزه و یا یک جرقه برای شروع داریم. این محرک میتواند یک نشانه، یک احساس خاص، یک باور مشخص و یا یک مکان و زمان و موقعیت خاص باشد. هنگامی‌که این محرک در ما ایجاد جرقه کند و در واقع ماشه را بکشد، آنگاه یک روال یا یک روتین مشخص آغاز می‌شود.
روتین یا روال
بخش اصلی و یا بدنه اصلی ساختار یک عادت، روتین و یا همان روال مشخص است. پس از اینکه یک جرقه و یا یک محرک شما را به حرکت در مسیر عادات سوق داد، شما وارد مرحله روتین و یا روال انجام آن‌ها می‌شوید. همچنین یک نوآوری در این مسیر میتواند انگیزه شما را برای انجام آن بیشتر کند.
جایزه یا پاداش
سومین مرحله از ساختار یک عادت صحیح و شکل گرفته شده پاداش و یا همان جایزه شما از انجام آن است. پس از ایجاد محرک، نشانه و انجام روال یا روتین عادت حالا شما منتظر یک پاداش برای طی کردن این مسیر هستید. این مرحله آخرین بخش از ساختار و یا همان آناتومی کلی عادات ماست. با استفاده از جملات انگیزشی می‌توانید خود را برای پاداش‌های بزرگ‌تر آماده کنید.
مثالی از ساختار یک عادت
به عنوان یک مثال از ساختار عادات می‌خواهیم به خوردن قهوه صبحگاهی اشاره کنیم و هر سه مرحله را در آن شناسایی کنیم.
شما در ابتدا به محرک نیاز دارید. در این مثال محرک و یا همان نشانه شما برای انجام این روال بیدار شدن از خواب در یک ساعت مشخص است. ساعتی که به شما تایم مورد نیاز برای دم کردن و نوشیدن قهوه را می‌دهد.
پس از اینکه از خواب بیدار شدید، این نشانه به شما می‌گوید که باید به طی یک روتین و روال کلی بپردازید. پس به سمت آشپزخانه رفته و یک فنجان قهوه برای خود دم می‌کنید.
مرحله سوم یا همان بخش آخر از ساختار یک عادت، جایزه یا پاداش شماست. در این مثال شما پس از نوشیدن قهوه پاداش خود را دریافت می‌کنید. این پاداش بسته به روحیات و سلیقه شما میتواند طعم خوشایند قهوه در صبحگاه، احساس خوب شما از نوشیدن یک نوشیدنی و یا سرحال شدن شما پس از دریافت مقدار کافئین موجود در قهوه باشد.
مثال دم کردن و نوشیدن یک قهوه صبحگاهی معمولاً یکی از عادات مثبت است ولی برای بسیاری از افراد نیز ممکن است کاملاً برعکس باشد. پس گاهی مثبت و یا منفی بودن عادات ما نمی‌توانند یک مسئله کلی باشند و ممکن است فرد به فرد متفاوت باشند.
اهداف را فراموش کنید، عادات مثبت را پرورش دهید
شاید بهتر باشد بدانید چیزی که در واقع در زندگی ما قابل اهمیت است؛ سیستم زندگی ما و عاداتی است که به طور روزانه به آن‌ها مشغول هستیم. این عادات و روند زندگی هستند که می‌توانند ما را به اهداف بلند مدت و کوتاه مدتمان برسانند. در واقع تلاش برای رسیدن به هدف و مسیر آن بیش از خود هدف اهمیت دارد. اگر سیستم زندگی ما و عاداتمان اصولی باشند و بتوانیم آن‌ها را مطابق با اهداف شخصی خود پایه گذاری کنیم نیمی از راه موفقیت را طی کرده‌ایم.
پس در درجه اول باید به فکر ایجاد سیستم و روشی باشید که شما را به آنچه می‌خواهید برساند. یکی از کتاب‌هایی که میتواند شما را در این زمینه یاری کند کتاب عادات اتمی اثر جیمز کلیر است، همچنین کتاب قدرت عادت اثر چارلز داهیگ نیز میتواند راهنمای شما در این مسیر باشد.
یکی از راه‌هایی که میتواند شما را در مسیر عادت سازی کمک کند، آماده سازی است. روتین و برنامه روزانه‌ای که برای خود در نظر گرفته‌اید را از قبل آماده سازی کنید. برای مثال اگر می‌خواهید عادت خوردن میوه‌های سالم را در خود نهادینه کنید یک سبد میوه را روی میز و در دسترس خود قرار دهید. یا اگر می‌خواهید سر وقت بخوابید محیط را برای رسیدن به این هدف آماده کنید. اتاق را ساکت و تاریک کنید و از وسایل ارتباطی دوری کنید.
اگر می‌خواهید رفتارهای مثبت خود را به عادات ماندگار تبدیل کنید نباید به فکر یک مسیر ساده و هموار باشید. قطعاً شروع و ادامه یک کار به صورت روتین و منظم برای شما سخت خواهد بود و لحظاتی وجود دارند که به سختی می‌توانید کارهای خود را پیش ببرید. اما مهم‌ترین مسئله‌ای که باید به آن توجه داشته باشید آهسته و پیوسته حرکت کردن است. تداوم و تکرار را فراموش نکنید.
لیست 50 عادت که برای موفقیت نیاز داریم
در ادامه لیستی از 50 عادت مؤثر را بیان می‌کنیم که در زندگی همه‌ی افراد موفق آن‌ها را خواهید یافت. فرقی نمی‌کند در چه جایگاهی هستید و یا چه سنی دارید، یادگیری و به کارگیری این عادات به شما کمک می‌کند پیشرفت کنید و با مسیر هموارتری به موفقیت دست پیدا کنید.
یک روتین صبحگاهی منظم را دنبال کنید و بدون انجام کامل آن از خانه خارج نشوید.
هر شب قبل از خواب یک لیست از امور روز بعد خود تهیه کنید.
ساعت خواب مشخصی داشته باشید و از یک برنامه خواب منظم پیروی کنید.
ساعت بیداری ثابتی داشته باشید و تحت هر شرایطی به آن پایبند بمانید.
یک بازبینی هفتگی بر روی امور خود داشته باشید. در آخر هر هفته تایمی را به تحلیل فعالیت هفتگی خود اختصاص دهید.
گوشی تلفن همراه خود را یک ساعت پیش از خواب از خود دور کنید و آن را نزدیک تخت خواب خود قرار ندهید.
یک روز از هفته را به اسم روز بدون تکنولوژی نام گذاری کنید، ابزارهای وابسته به تکنولوژی و اینترنت را کنار بگذارید و به دل طبیعت بروید.
اهمیت مطالعه روزانه را جدی بگیرید و حداقل روزی نیم ساعت به مطالعه آزاد بپردازید.
هر روز یک چیز جدید یاد بگیرید و به توسعه فردی خود بپردازید.
ورزش را در برنامه روزانه خود قرار دهید و حداقل یک ورزش حرفه‌ای را دنبال کنید.
بخش مشخصی از درآمد ماهانه خود را پس انداز و ذخیره کنید.
هر روز پیش از شروع کار اهداف کوتاه مدت و روزانه خود را یادداشت کنید.
یک دفترچه برای یادداشت کردن اهداف بلند مدت خود تهیه کنید و هر ماه آن را به روزرسانی کنید.
بخشی از درآمد ماهانه خود را به سرمایه گذاری اختصاص دهید.
روزی 15 دقیقه از برنامه خود را به پیاده روی اختصاص دهید.
به مقدار کافی آب بنوشید. نوشیدن حداقل 8 لیوان آب در روز را به عادت خود تبدیل کنید.
خوردن صبحانه را به یکی از عادات روزانه تبدیل کنید و بدون خوردن صبحانه از منزل خارج نشوید.
روزی یک سیب بخورید و سلامت خود را تضمین کنید.
در طول شبانه روز حداقل 7 ساعت بخوابید.
مسواک زدن قبل از خواب را به یکی از عادات روزانه تبدیل کنید.
سبزیجات بخورید و بدن خود را از دریافت فیبرهای خوراکی محروم نکنید.
یک زبان جدید یاد بگیرید، نیاز نیست به کاربرد آن بیندیشید، نفس یادگیری یک زبان جدید به توسعه فردی شما کمک می‌کند.
مثبت باشید و خوش بینانه بنگرید. سعی کنید دیدن نیمه پر لیوان را به یک عادت تبدیل کنید.
اجتماعی باشید و در جمع‌های مختلف حضور پیدا کنید. برای مثال در یک خیریه فعالیت کنید و در اجتماعات آن حاضر شوید.
همیشه خوش قول باشید و زودتر از موعد مقرر سر قرار حاضر شوید.
برنامه ریزی داشته باشید و مدیریت زمان خود را در دست بگیرید.
یک رژیم غذایی سالم را دنبال کنید. تایم‌های مشخص و دقیقی برای صرف وعده‌های غذایی داشته باشید و آن‌ها را به تعویق نیندازید.
هرگز تسلیم نشوید! پشتکار را در خود تقویت کنید و بگذارید تسلیم نشدن در برابر مشکلات به یکی از عادات مهم شما تبدیل شود.
هزینه‌های خود را به صورت عاقلانه و منطقی مدیریت کنید. عادت به ولخرجی و یا خساست پیدا نکنید و میانه رو باشید.
دوستدار طبیعت باشید و از محیط پیرامون خود مراقبت کنید. اگر در طبیعت حضور پیدا می‌کنید از آسیب رساندن به آن خودداری کنید و دیگران را نیز از این کار بازدارید.
مصرف فست فود را به حداقل برسانید. تنها زمانی که زمان کافی برای تهیه غذا ندارید به فکر خوردن فست فود بیفتید و عادت فست فود خوردن را ترک کنید.
تماشای تلویزیون را به حداقل برسانید. مطمئن باشید هیچ مسئله‌ی مهمی وجود ندارد که شما با ترک تلویزیون از آن بی خبر بمانید. اخبار مهم راهشان را به شما پیدا می‌کنند.
نحوه استفاده و تایم استفاده از تلفن همراه را مدیریت کنید. اعتیاد به تلفن همراه یکی از مضرترین عاداتی است که میتواند مانعی بر سر موفقیت شما باشد.
تایم کمتری را در شبکه‌های اجتماعی بگذرانید و یا تا حد امکان از آن‌ها فاصله بگیرید.
هفته‌ای یک کتاب را به اتمام برسانید. با مطالعه روزانه می‌توانید این هدف را به دست آورید.
هر آخر هفته یک فیلم مفید و آموزنده تماشا کنید. دیدن فیلم‌های طنز هم میتواند عادتی برای ایجاد یک فضای شاد باشد.
صبح‌ها قبل از خروج از خانه دوش بگیرید. این کار به آغاز یک روز مفید و پرنشاط کمک می‌کند.
همیشه حقیقت را بگویید حتی اگر به ضرر شما باشد. صادقانه رفتار کنید و مسئولیت پذیری را سرلوحه کار خود قرار دهید.
نیازهای روحی خود را جدی بگیرید و به آن‌ها توجه کنید.
از انسان‌های بدبین و منفی باف دوری کنید و با افراد مثبت صحبت کنید.
بلافاصله پس از بیدار شدن از خواب از تخت خواب برخیزید.
یک رستوران یا یک غذای جدید را امتحان کنید. عادت همان همیشگی را موقع حضور در رستوران ترک کنید و ریسک پذیری را در خود پرورش دهید.
هر چند ماه یک مهارت جدید یاد بگیرید.
روزی 2 دقیقه نفس عمیق بکشید و بر روی تنفس خود تمرکز کنید.
بخشی از روز خود را زیر نور آفتاب بگذارید و بدن خود را از نور محروم نکنید.
از یک تراپیست یا یک روانکاو برای در میان گذاشتن مشکلات و احساسات درونی خود استفاده کنید.
در زمان حال زندگی کنید و تفکر در رابطه با گذشته و آینده را فراموش کنید. تنها چیزی که شما بر آن کنترل دارید زمان حال است.
نه گفتن را تمرین کنید و یاد بگیرید.
برای رسیدن به اهداف و مقاصد روزمره برای خود پاداش در نظر بگیرید و هدیه بگیرید.
در هنگام رویارویی با اطرافیانتان لبخند به لب داشته باشد و خوش‌رویی را به یکی از عاداتتان کنید.
سؤال بپرسید و از ندانستن خجالت نکشید.
از شایعات و دامن زدن به آن‌ها دوری کنید.
از منطقه امن خود خارج شوید و چیزهای جدید را امتحان کنید.
به عزیزان خود هدیه بدهید و از آن‌ها تقدیر و تشکر کنید.
با دوستان و عزیزان خود معاشرت کنید.
کلام آخر
آیا شما تا به حال به عادات روزمره خود فکر کرده‌اید؟ بسیاری از ما در طول زندگی خود و در برهه‌های مختلف عادات مثبت و منفی‌ای داریم که بر ساختار و سیستم زندگی ما اثر می‌گذارند. عاداتی که نمی‌توانیم نقش پررنگ و مهم آن‌ها را در زندگی و موفقیت خود نادیده بگیریم. شاید بتوان گفت که این عادات ریز و درشت، بازیگران اصلی زندگی ما هستند. این عادات شخصیت ما را شکل می‌دهند و بسته به مفید و مضر بودنشان می‌توانند مسیر ما را به سوی موفقیت هموار کنند و یا مانعی بر سر راه ما شوند. همچنین تاثیر مستقیمی بر میزان اعتماد به نفس و عزت نفس ما دارند.
شکل گیری عادات مثبت در زندگی، کاری زمان بر است و یک شبه به دست نمی‌آید. برای این کار بهتر است آهسته و پیوسته پیش بروید و از تغییرات جزئی و کوچک شروع کنید. در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به بررسی مفهوم عادت پرداختیم و لیستی از عادات خوبی که انسان‌های موفق همگی در آن‌ها اشتراک دارند را بیان کردیم. شما چه عادات بدی در زندگی دارید که می‌خواهید آن‌ها را ترک کنید؟ آیا تا به حال تلاشی برای ایجاد عادات مثبت کرده‌اید؟
