مارک تواین، نویسنده و طنز پرداز داستانهای کودکانه، با الهام گرفتن از دوران کودکی و حوادثی که در دوران زندگیاش رخ داد کتابهایش را مینوشت. بیماریها و اوضاع مالی ضعیف خانوداهاش باعث شد در سن پایین بزرگ شود و برای کسب ثروت دست به تلاشهای فراوانی بزند. داستان زندگی مارک تواین پر از الهام و انگیزه برای ادامه دادن مسیر اهداف میباشد. با الگو برداری از سبک زندگی مارک تواین میتوانیم بهتر با موانع زندگی کنار بیاییم و برای اهداف خود تلاش کنیم.
دانشگاه کسب و کار شما را به همراه یک فنجان قهوه به مطالعه زندگی مارک تواین دعوت میکند.
دوران کودکی و نوجوانی مارک تواین
تولد و آغاز زندگی
ساموئل لنگهورن کلمنس که بعدها با نام ادبی مارک تواین شناخته شد، در 30 نوامبر سال 1835 در شهر فلوریدا، ایالت میسوری به دنیا آمد.
او فرزند ششم خانوادهای بود که پدرش جان مارشال کلمنس و مادرش جین لمپتون کلمنس نام داشتند. از همان دو ماه پیش از تولد تا ده سالگی، مارک با بیماریهایی دستوپنجه نرم میکرد که مادرش برای درمان او از داروهای مختلف استفاده میکرد. توجه بیش از حد مادر، مارک را به کودکی لوس تبدیل کرده بود و شیطنتهای زیادی از او سر میزد.
پدر مارک، مردی جدی و عصبی بود که به دلیل ورشکستگیهای پیدرپی در تجارت، به خانوادهاش محبت چندانی نشان نمیداد. وضعیت مالی ضعیف و مشکلات اقتصادی، او را به انسانی شکستخورده تبدیل کرده بود که تأثیر زیادی بر فضای خانواده داشت.
مهاجرت به شهر هانیبال
در سن چهار سالگی، خانواده کلمنس برای بهبود وضعیت اقتصادی خود به شهر بندری هانیبال مهاجرت کردند. این شهر که در کنار رودخانه میسیسیپی قرار داشت، فرصتهای اقتصادی بیشتری برای پدر مارک فراهم میکرد. رودخانه میسیسیپی و کشتیها و قایقهای آن، جذابیت زیادی برای مارک داشتند و در دوران کودکی، الهامبخش بسیاری از تخیلات و ماجراجوییهای او شدند.
مارک دوران کودکی خود را در هانیبال و در کنار دوستانش سپری کرد. او با دوستانش بازیهایی مانند دزدان دریایی و رابین هود انجام میداد و این بازیها نقش مهمی در شکلگیری تخیل و خلاقیت او داشتند.
یکی از صمیمیترین دوستان او، تام بلانکنشیپ بود؛ پسری از خانوادهای فقیر که بعدها الهامبخش شخصیت تام سایر در رمان معروف مارک تواین شد.

چالشهای دوران کودکی
زندگی در هانیبال، هرچند پر از ماجراجویی بود، اما مارک از همان کودکی با جنبههای تلخ زندگی نیز روبهرو شد. شهر هانیبال، شهری خشن و پر از جرم و جنایت بود که تأثیر عمیقی بر روحیه لطیف مارک گذاشت. او در دفتر کار پدرش شاهد جسد مردی بود که بر اثر ضربه چاقو کشته شده بود؛ این صحنهها و خاطرات تلخ، بعدها در نوشتههای مارک تواین بازتاب یافتند.
علاوه بر خشونت، بیماری نیز سایه سنگینی بر زندگی مارک داشت. در کمتر از چهار سالگی، خواهرش را به دلیل بیماری از دست داد و سه سال بعد نیز برادرش بنیامین فوت کرد. این غمها و مشکلات مالی خانواده، دوران کودکی سختی را برای مارک رقم زدند.
مرگ پدر و مسئولیتهای جدید
در 11 سالگی، مارک تواین پدرش را به دلیل بیماری ذاتالریه از دست داد. مرگ پدر، شرایط مالی خانواده را بحرانیتر کرد و آنها مجبور شدند تمام وسایل خانه را برای پرداخت بدهیها به حراج بگذارند. مارک در این شرایط تصمیم گرفت برای کمک به خانواده، علاوه بر تحصیل، کار کند.
اولین گامها در دنیای کار و نویسندگی
مارک تواین از همان نوجوانی به نویسندگی علاقهمند بود، بهویژه سبک ژورنالیسم که الهامبخش بسیاری از آثار او شد. او ابتدا در انتشارات قاصد میسوری به عنوان کارآموز مشغول به کار شد. سپس در سال 1851 به روزنامه اتحادیه غربی پیوست و بهعنوان ویراستار و تایپیست فعالیت کرد.
در همین روزنامه، اولین نوشته خود را با عنوان “آتشنشان شجاع” منتشر کرد؛ این نوشته، آغاز مسیر طولانی و موفقیتآمیز او در دنیای ادبیات بود. مارک تواین با پشتکار خود توانست از دوران کودکی سخت، به نویسندهای برجسته تبدیل شود که آثارش الهامبخش نسلهای بعدی شد.
زندگینامه دیگر افراد موفق: اگر به مطالعه زندگینامه افراد موفق علاقه دارید توصیه میکنیم مقالات جبران خلیل جبران، فرانتس کافکا و عبدالحسین زرین کوب را در رسانۀ دانشگاه کسب و کار بخوانید.
آغاز نویسندگی و تجربههای اولیه مارک تواین
همکاری با برادر بزرگتر
در سال 1850، اوریون کلمنس، برادر بزرگتر مارک تواین، به هانیبال بازگشت و در دفتر روزنامه مشغول به کار شد. او توانست یک سال بعد دفتر روزنامه را بخرد و مارک نیز در آنجا مشغول به حروفچینی شد. مارک گاهی داستانهایی برای انتشار در مجلات برادرش مینوشت.
در همین زمان بود که مارک تصمیم گرفت از نام مستعار “مارک تواین” استفاده کند که برگرفته از اصطلاحی میان ناخدایان کشتیهای رودخانهای است.

سفرهای تجاری و تجربههای اولیه کاری
مارک تواین در 17 سالگی هانیبال را ترک کرد و در مشاغل مختلفی مانند حروفچینی در شهرهای سنت لوئیس، واشنگتن دیسی، فیلادلفیا و نیویورک مشغول شد. این سفرها به او فرصت مطالعه گسترده و کسب تجربیات ارزشمند داد که بعدها در سبک نوشتاریاش تأثیر گذاشت.
در یکی از سفرهای دریاییاش، مارک تواین از ناخدا هوراس بیکسبی درخواست کرد که به او قایقرانی آموزش دهد. او به مدت سه سال دستیار بیکسبی بود و توانست گواهینامه قایقرانی دریافت کند. این دوران معنای واقعی آزادی را برای مارک به همراه داشت و تأثیر عمیقی بر زندگی و نوشتههای او گذاشت.
نخستین اثر ادبی: سادهدلان اهل کشتی
در همین دوران، مارک تواین نخستین کتاب خود را با نام “سادهدلان اهل کشتی” آغاز کرد. این کتاب روایتگر اتفاقات و تجربیاتی بود که مارک در سفر به ایتالیا با کشتی تجربه کرده بود. او در این اثر، با نگاهی طنزآلود به تمدنهای کهن مدیترانه، جاهای دیدنی مانند موزهها، شهرها و خرابهها پرداخته است. این کتاب، نخستین گام جدی مارک تواین در مسیر نویسندگی بود و زمینهساز آثار بعدی او شد.
این مراحل از زندگی مارک تواین نشاندهنده تلاشهای او برای کسب تجربه و تبدیل این تجربیات به داستانهایی الهامبخش بود که بعدها او را به یکی از مشهورترین نویسندگان جهان تبدیل کرد.
ازدواج مارک تواین و اولیویا لانگدون
مارک تواین در یکی از سفرهایش با فردی به نام چارلی لانگدون آشنا شد. چارلی مارک را به صرف شام به منزلش در نیویورک دعوت کرد و در آنجا مارک را به خواهرش اولیویا لانگدون معرفی کرد.
مارک تواین در آن زمان خارج از نیویورک کار میکرد و ارتباط میان او و اولیویا بسیار سخت بود. سرانجام مارک و اولیویا در فوریه سال 1870 با هم ازدواج کردند و پس از آن مارک به نیویورک نقل مکان کرد.
پس از ازدواج، زندگی مارک تواین وارد مرحلهای جدید شد:
- با کمک پدرزن خود که تاجری مرفه بود، توانست یکسوم ساختمان اکسپرس بوفالو نیویورک را خریداری کند.
- او در این ساختمان برای بخشی از مجله کهکشان نیویورک سیتی شروع به داستاننویسی کرد.
مدتی بعد، اولین فرزند آنها، لانگدون، به دنیا آمد. اما این خوشحالی دیری نپایید؛ لانگدون در دو سالگی به دلیل ابتلا به دیفتری و ضعف جسمانی جان خود را از دست داد. پس از مرگ لانگدون، اولیویا و مارک صاحب سه فرزند دیگر به نامهای کلارا، جین و سوزی شدند.

شهرت مارک تواین چگونه شکل گرفت؟
مارک تواین از کار در ساختمان بوفالو خسته شده بود و آرزو داشت به همراه خانوادهاش به مزرعهای واقع در هارتفورد نقل مکان کند. در همین زمان، مارک روی کتابی به نام “تجربیات خود در غرب” مشغول کار بود و توانست در فوریه سال 1872 این کتاب را منتشر کند.
این اثر با فروش خوبی همراه شد و توجه مخاطبان را به خود جلب کرد. در اواخر سال 1872، مارک تواین به انگلستان سفر کرد و پس از بازگشت، به همراه دوستش کار بر روی رمانی با سبک طنز به نام “عصر طلایی” را آغاز کرد. این کتاب که درباره فساد سیاسی و مالی در آمریکا بود، با استقبال گرمی روبهرو شد.
داستان نقش اصلی این کتاب، یعنی کلنل فروشندگان، حتی بر روی صحنه تئاتر نیز اجرا شد و جایگاه مارک تواین را بهعنوان نویسندهای برجسته تثبیت کرد.
دوران افول و سالهای پایانی زندگی مارک تواین
مارک تواین که توانسته بود ثروت و شهرت زیادی از طریق فروش کتابهایش کسب کند، در سالهای بعد وارد دورهای پر از حوادث ناگوار شد که زندگیاش را به سمت افول کشاند. این دوره شامل مشکلاتی بود که روحیات او را به شدت تحت تأثیر قرار داد:
- ورشکستگی مالی که او را از لحاظ اقتصادی تحت فشار قرار داد.
- کاهش قدرت نویسندگی بر اثر بیماری که توانایی او در خلق آثار جدید را محدود کرد.
- مرگ یکی دیگر از فرزندانش و دیوانگی دختر دیگرش که ضربههای روحی عمیقی به او وارد کرد.
- بیماری و مرگ همسرش که باعث شد او بیش از پیش احساس تنهایی کند.
پیش از این دوره، سبک داستانهای مارک تواین با طنز و موضوعات اجتماعی شناخته میشد. اما پس از تحمل غمهای پیدرپی، سبک نوشتاری او تغییر کرد و به سمت اعتراض و انتقاد از جامعه پیش رفت. او در داستان “مردی که هایدلبرگ را تباه کرد” به رفتار خودپسندانه و متظاهرانه مردم شهرهای کوچک حمله کرد. این اثر آغازگر سبک معترضانه او بود.
در ادامه، مارک داستانی تاریخی به نام ژاندارک را در سال 1896 منتشر کرد. آخرین اثر او با نام “بیگانه مرموز” نیز پس از مرگش به چاپ رسید.

بازگشت به شهرت و پایان زندگی
با وجود تمام مشکلات، مارک تواین توانست با تغییر سبک خود بار دیگر شهرت از دست رفتهاش را بازیابد.
آثار مارک در سالهای پایانی زندگیاش مورد توجه مردم سراسر دنیا قرار گرفت و توجه زیادی به خود جلب کرد.
مارک تواین در 21 آوریل 1910 در سن 75 سالگی از دنیا رفت و دنیای ادبیات را با یک دنیا دلتنگی تنها گذاشت. آثار او همچنان الهامبخش نسلهای مختلف در سراسر جهان هستند.
آثار مارک تواین
- “سادهدلان اهل کشتی” (The Innocents Abroad) – 1869
- “تجربیات خود در غرب” (Roughing It) – 1872
- “عصر طلایی” (The Gilded Age) – 1873
- “ماجراهای تام سایر” (The Adventures of Tom Sawyer) – 1876
- “یک داستان ساده” (A Tramp Abroad) – 1880
- “شاهزاده و گدا” (The Prince and the Pauper) – 1881
- “زندگی روی میسیسیپی” (Life on the Mississippi) – 1883
- “ماجراهای هاکلبری فین” (Adventures of Huckleberry Finn) – 1885
- “یانکی اهل کنتیکت دربار شاه آرتور” (A Connecticut Yankee in King Arthur’s Court) – 1889
- “هویت پادشاه گمشده” (The American Claimant) – 1892
- “ژاندارک” (Personal Recollections of Joan of Arc) – 1896
- “بیگانه مرموز” (The Mysterious Stranger) – 1916 (منتشر شده پس از مرگ)
- “خاطرات آدم و حوا” (The Diaries of Adam and Eve) – 1906
- “نامههای کرتس و مارک تواین” (Letters from the Earth) – منتشر شده پس از مرگ، 1962
- “خاطرات خصوصی و نامههای مارک تواین” (Mark Twain’s Letters and Memoirs) – منتشر شده پس از مرگ

معرفی کوتاه آثار مهم مارک تواین
1. “ماجراهای تام سایر” (The Adventures of Tom Sawyer) – 1876
این اثر یکی از شناختهشدهترین کتابهای مارک تواین است و روایتگر ماجراجوییهای پسر بچهای بازیگوش و جسور به نام تام سایر در شهر خیالی سنت پترزبورگ است. این داستان بهطور گسترده بیانگر زندگی روزمره کودکان در جنوب آمریکا است.
2. “ماجراهای هاکلبری فین” (Adventures of Huckleberry Finn) – 1885
اغلب بهعنوان شاهکار مارک تواین شناخته میشود. این رمان ادامه ماجرای تام سایر است و داستان پسر جوانی به نام هاک فین و فرار او با یک برده فراری به نام جیم را روایت میکند. موضوعات مهمی مانند نژادپرستی، آزادی و عدالت اجتماعی در این اثر برجسته شدهاند.
3. “سادهدلان اهل کشتی” (The Innocents Abroad) – 1869
این اثر سفرنامهای است که دیدگاه طنزآلود و انتقادی مارک تواین را نسبت به تمدنهای اروپایی و مدیترانهای بیان میکند. او در این کتاب تفاوت فرهنگی بین آمریکاییها و اروپاییها را با طنز خاص خود شرح داده است.
4. “ژاندارک” (Personal Recollections of Joan of Arc) – 1896
یک اثر تاریخی درباره زندگی ژاندارک، قهرمان ملی فرانسه. این کتاب از لحاظ سبک نوشتاری و داستانسرایی بسیار متفاوت از دیگر آثار مارک تواین است و نشاندهنده علاقه او به تاریخ و موضوعات جدی است.
5. “بیگانه مرموز” (The Mysterious Stranger) – منتشر شده پس از مرگ، 1916
این داستان پیچیده و فلسفی، نگاه انتقادی مارک تواین به انسانیت، مذهب و اخلاق را نشان میدهد. موضوعاتی همچون معصومیت، واقعیت و بیرحمی در این اثر مورد بررسی قرار گرفتهاند.
6. “زندگی روی میسیسیپی” (Life on the Mississippi) – 1883
این کتاب روایتی از تجربههای واقعی مارک تواین بهعنوان ناخدا روی رودخانه میسیسیپی است. او در این اثر علاوه بر خاطرات شخصی، به تاریخ و تغییرات فرهنگی مناطق جنوب آمریکا میپردازد.
زندگینامه دیگر افراد موفق: اگر به مطالعه زندگینامه افراد موفق علاقه دارید توصیه میکنیم مقالات انوشه انصاری، بیل گیتس، ویلیام شکسپیر و ارنست همینگوی را در رسانۀ دانشگاه کسب و کار بخوانید.
زندگینامه دیگر افراد موفق: اگر به مطالعه زندگینامه افراد موفق علاقه دارید توصیه میکنیم مقالات پیتر دراکر، آلبرت انیشتین، علی شریعتی و ویکتور هوگو را در رسانۀ دانشگاه کسب و کار بخوانید.
سخن آخر
زندگی مارک تواین از کودکی تا پیری سرشار از فراز و نشیب بود. او در جستوجوی گنج در دریاها و همچنین با پذیرش کار در معدن به دنبال طلا رفت، اما تلاشهایش در این زمینه به شکست منتهی شد. یکی دیگر از چالشهای مهم زندگی تواین، اختلاف نظر با همسرش اولیویا بود. اولیویا با برخی از سبکهای داستانی او مخالف بود و حتی مانع انتشار تعدادی از آثار تواین شد.
با وجود تمام این موانع و سختیها، مارک تواین توانست طعم شیرین شهرت را بچشد و به موفقیت برسد. زندگی او نشاندهنده این است که گاهی اوقات، مشکلات و چالشها نهتنها مانعی برای رسیدن به هدف نیستند، بلکه میتوانند انسان را در مسیر درست قرار دهند و به شکوفایی بیشتر او کمک کنند.
شما چگونه به مشکلات و موانع زندگی خود نگاه میکنید؟ آیا آنها را بهعنوان فرصتی برای رشد و دستیابی به اهداف بزرگتر میبینید؟
سپاس از همراهی شما در دانشگاه کسب و کار. زندگی مارک تواین الهامبخش همه افرادی است که با وجود سختیها، به مسیر موفقیت ادامه میدهند.
منبع: Wikipedia