به واژه‌ی خیانت فکر کنید؛ چه احساسی به شما دست می‌دهد؟ خیانت یکی از بزرگترین و بدترین خطاهایی است که مستقیما با اعتماد فرد سروکار دارد. این عمل به اندازه‌ای مخرب و غیرقابل برگشت است که بسیاری از افراد پس از تجربه‌ی آن به بیماری‌های روحی و روانی دچار میشوند. روانشناسان عقیده دارند عمل خیانت ریشه در مشکلات خانوادگی و طرحواره‌های نادرست کودکی دارد و می‌توان با اقداماتی از آن جلوگیری کرد. ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به بررسی انواع خیانت و ریشه‌های آن پرداختیم و چند راهکار برای جلوگیری از آن معرفی کردیم.
منظور از خیانت چیست؟
خیانت در لغت به معنای شکستن عهد و پیمان به صورت پنهانی و نقض اعتماد طرف مقابل است که معمولا در روابط زوجین اتفاق می‌افتد. خیانت می‌تواند ابعاد متفاوتی داشته باشد و به شکل‌های مختلفی انجام شود. در واقع هر زمان که فرد عملی انجام دهد که به اعتماد دیگری ضربه بزند، مرتکب خیانت شده است. به این ترتیب می‌توان آن را نقطه‌ی مقابل دوستی و وفاداری دانست.
تاثیرات مخرب خیانت
خیانت از مخرب‌ترین و ناپسندترین اقداماتی است که می‌توان در حق دیگری انجام داد. بسیاری از افراد پس از تجربه‌ی خیانت دچار بحران بی‌اعتمادی میشوند و دیگر نمی‌توانند به دوستی‌ها و وفاداری‌ها اعتماد کنند. برخی از تاثیرات مخرب انواع خیانت به این ترتیب است:
← خیانت خصوصا در زندگی خانوادگی می‌تواند موجب نابودی زندگی همسر و فرزندان شود و آن‌ها را به بیماری‌های روحی و روانی دچار کند. حتی ممکن است اثرات این اقدام ناپسند تا پایان عمر بر ذهن کودکان باقی بماند و زندگی چند نسل پس از آن‌ها را نیز دچار دگرگونی کند.
← مهم‌ترین تاثیر انواع خیانت این است که فرد مقابل، اعتماد خود را از دست می‌دهد. ممکن است این فرد دیگر نتواند راست و دروغ را تشخیص دهد و تبدیل به فردی شکاک و بدبین شود.
←تجربه‌ی خیانت می‌تواند فرد را دچار افسردگی و فروپاشی روانی کند.
← فرد خیانت دیده ممکن است تا پایان عمر، خود را مقصر خیانت بداند و دائما احساس کند کافی نیست و لیاقت دوست داشته شدن ندارد.
←فردی که خیانت می‌کند نمی‌تواند زندگی آرام و بدون استرس را تجربه کند. او دائما باید پنهان‌کاری کند و دروغ بگوید تا خیانت‌های خود را مخفی کند.
← فرد خائن پس از مدتی دیگران را شبیه به خود می‌بیند. بنابراین شکاک و بدبین می‌شود و دائما احساس می‌کند دیگران هم به او خیانت می‌کنند یا در حال دروغ گفتن هستند.
انواع خیانت
خیانت ابعاد و نمونه‌های مختلفی دارد. به این ترتیب نمی‌توان آن را فقط به زندگی زناشویی یا رابطه جسمانی با فردی دیگر محدود کرد. هرگاه عملی انجام دهیم که برخلاف پیمان دوستی با دیگری باشد و اعتماد او را زیر سوال ببرد مرتکب خیانت شده‌ایم. این خیانت می‌تواند در قالب دوستی باشد، یا خیانت به توافق و همکاری در یک کسب و کار. حتی ممکن است در فضای مجازی رخ دهد. برخی از مهم‌ترین انواع خیانت عبارت است از:
1. خیانت جنسی در میان زوجین
یکی از رایج‌ترین انواع خیانت، خیانت جنسی در روابط زناشویی است. این نوع خیانت امروزه گسترش زیادی یافته است و حتی گاهی توسط زوجین پیشنهاد و پذیرفته می‌شود! روانشناسان به این نتیجه رسیده‌اند که این خیانت عوارض و اثرات مخرب بسیاری در زندگی خانوادگی دارد.
کودکانی که در چنین خانواده‌هایی بزرگ میشوند، در آینده به افرادی شکاک و بدبین تبدیل میشوند که قادر نیستند به کسی اعتماد کنند. بعدها کودکان آن‌ها نیز تحت تاثیر این رفتارها قرار می‌گیرند و در خانواده‌هایی سختگیر و بی‌اعتماد رشد می‌کنند. در نتیجه تبعات این نوع خیانت می‌تواند تا سال‌ها ادامه یابد و بر چندین نسل اثر بگذارد.
2. خیانت مجازی
برخلاف نظر بسیاری از افراد، خیانت را تنها نمی‌توان به روابط جسمی محدود کرد. اگر فردی در فضای مجازی اقدامی انجام دهد که اگر همسرش حضور داشت نمی‌توانست انجام دهد خیانت کرده است. این خیانت می‌تواند ابعاد مختلفی داشته باشد؛ مثلا صحبت و درددل با یک فرد غریبه باشد یا اشتراک تصاویر شخصی و نامناسب.
حتی اگر فردی به مشاهده کلیپ‌ها و عکس‌هایی بپردازد که به نوعی نقض پیمان اعتماد همسرش باشد، خیانت کرده است. به این ترتیب می‌توان اقدامات و کارهای ریز و درشت بسیاری را نام برد که پنهانی انجام می‌شود و اعتماد فرد مقابل را زیر سوال ببرد. در صورتی که عده‌ای ممکن است به این کارها به چشم تفریح نگاه کنند و آن را در زمره‌ی انواع خیانت قرار ندهند.
3. خیانت کلامی
خیانت کلامی نیز به نوعی در ارتباط با خیانت مجازی قرار دارد. در این نوع خیانت فرد به صورت کلامی با یک فرد غریبه صمیمی می‌شود و با درددل کردن و حتی افشای رازها و وقایع، به اعتماد فرد دیگر ضربه می‌زند. خیانت کلامی، هم در روابط زوجین اتفاق می‌افتد و هم در روابط دوستی. با این‌حال رایج‌ترین نوع آن در روابط زناشویی اتفاق می‌افتد.
مثلا فردی که با همسر خود صحبت نمی‌کند و به جای آن با همکار یا یک غریبه صمیمی می‌شود و با او پنهانی صحبت می‌کند خیانت کلامی کرده است. در حقیقت اگر فرد از اینکه همسرش متوجه شود با کسی صحبت می‌کند بترسد و پنهان کاری کند، اقدام او نوعی خیانت محسوب می‌شود. زیرا پنهانی به نقض قانون وفاداری و اعتماد زوجین پرداخته است.
4. خیانت در روابط دوستی
یکی دیگر از انواع خیانت در روابط دوستی اتفاق می‌افتد. فرض کنید با یکی از دوستان خود صمیمی هستید و تمام رازها و صحبت‌های خود را با او در میان گذاشته‌اید. پس از مدتی مکن است رابطه دوستی شما دچار مشکل شود و این فرد تمام رازهای شخصی شما را برای دیگران فاش کند. حتی ممکن است از رازها و صحبت‌های شما استفاده کند تا به خودتان ضربه بزند!
در چنین وضعیتی می‌توان گفت که دوست شما به اعتمادتان خیانت کرده است. این نوع خیانت می‌تواند اثرات مخربی بر فرد مقابل بگذارد و حتی گاهی زندگی او را به نابودی و تخریب بکشاند.
5. خیانت در بیزینس و کسب و کار
خیانت ممکن است در بیزینس و کسب و کار نیز اتفاق بیفتد. مثلا ممکن است یکی از همکارها یا کارمندان تمام اطلاعات خصوصی کسب‌وکار را برای شرکت‌های رقیب فاش کند. یا از اعتماد همکاران خود سوءاستفاده کند و با یادگیری دانش‌ها و مهارت‌های تخصصی آن‌ها به رقابت با آن‌ها بپردازد.
یکی از اقداماتی که می‌توان برای جلوگیری از این خیانت انجام داد این است که سعی کنید به راحتی اعتماد نکنید. علاوه بر این، کارمندان و همکاران خود را با سنجش و گزینش مناسب انتخاب کنید تا بعدها از انتخاب آدم نامناسب پشیمان نشوید.
ریشه‌یابی انواع خیانت
خیانت می‌تواند علل و دلایل مختلفی داشته باشد. محققان عقیده دارند انواع خیانت را می‌توان ریشه‌یابی کرد و حتی در مواقعی به درمان آن پرداخت. برخی از مهم‌ترین دلایلی که موجب رفتارهای ناشی از خیانت میشوند عبارت است از:
■ مشکلات خانوادگی
یکی از عوامل مهمی که موجب خیانت در روابط زناشویی می‌شود، روابط نادرست و مشکلات میان زوجین است. مثلا زن و شوهری که نمی‌توانند با یکدیگر صحبت کنند، ممکن است برای درد دل کردن به سراغ غریبه‌ها بروند. یا خانواده‌هایی که دائما در تنش و دعوا هستند، ممکن است برای دستیابی به آرامش موقت به دام خیانت گرفتار شوند. علاوه بر این عدم پاسخگویی به نیازهای مادی، جسمانی و روانی زوجین در زندگی زناشویی عامل دیگری است که موجب بروز خیانت در زنان و مردان می‌شود.
به همین علت لازم است این افراد به مشاوره مراجعه کنند و با صحبت از نیازها و مشکلات خود تلاش کنند مسائل را حل کنند یا در صورت عدم توافق از یکدیگر جدا شوند.
■ تنوع طلبی
برخی از افراد به دلیل تنوع طلبی خود ممکن است به دام انواع خیانت گرفتار شوند. این افراد چه در دوران ازدواج و چه قبل از آن نمی‌توانند به یک نفر پایبند باشند. چنان‌که ممکن است با چندین نفر وقت بگذرانند و بعد از مدتی از آن‌ها خسته شوند و با افراد دیگری آشنا شوند.
این افراد گزینه‌های مناسبی برای دوستی یا ازدواج نیستند. معمولا تنوع طلبی از آن دسته صفاتی است که به سختی از بین می‌رود. همچنین فرد برای درمان آن نیاز به مشاوره تخصصی با یک مشاور حاذق یا روانشناس دارد تا بتواند به او در ترک این عادت ناپسند کمک کند.
■ عادت به انواع خیانت
گاهی ممکن است فرد به انجام انواع خیانت عادت داشته باشد و آن را یک مسئله‌ی عادی و معمولی بشمارد. این‌گونه افراد مشکل خاصی ندارند که به خاطر آن گرفتار خیانت شوند. فقط به انجام آن عادت کرده‌اند و نمی‌توانند آن را ترک کنند. مثلا عادت کرده‌اند که صحبت‌های خصوصی دوستان خود را با افراد دیگر در میان بگذارند و رازهای آن‌ها را فاش کنند. یا اینکه دوست دارند در فضای مجازی با افراد غریبه صمیمی شوند و با اینکه متاهل هستند به صحبت‌های خصوصی و شخصی بپردازند.
■ طرحواره‌های کودکی
طرحواره‌ها یا تله‌های کودکی از جمله عوامل مهمی هستند که می‌توانند بر زندگی آینده افراد اثر بگذارند. این طرحواره‌ها زمانی رخ می‌دهند که برخی از نیازهای کودکی فرد ارضا نشود و موجب شکل‌گیری رفتارهای مخرب در او شود.
کودکی که در زندگی خانوادگی دچار کمبود محبت یا کمبود توجه باشد، ممکن است در آینده در روابط خود گرفتار مشکل شود. یعنی دائما خیانت کند و از رابطه‌ای به رابطه‌ی دیگر برود تا نیازهای روانی خود را ارضا کند. یا کودکی که با خیانت والدین بزرگ شود، ممکن است در بزرگسالی به طرحواره خیانت دچار شود و خودش نیز خیانت کند تا حفره‌های ذهنی خود را پر کند.
■ برخی از مشکلات ذهنی و روانی
یکی دیگر از عوامل موثر بر انواع خیانت مشکلات ذهنی و روانی افراد است. ممکن است برخی از افراد هیچ مشکلی در زندگی زناشویی یا شخصی خود نداشته باشند اما به خیانت و بی‌وفایی بپردازند. معمولا این افراد دچار مشکلات ذهنی نظیر استرس، خودبزرگ بینی، کمال گرایی یا اموری از این دست هستند.
هرکدام از این مشکلات ذهنی می‌تواند در درازمدت به زندگی شخصی و اجتماعی فرد ضربه بزند و او را به دام خیانت بکشاند. به همین علت لازم است فرد از همان ابتدا به حل این مسائل بپردازد تا بعدها به عواقب آن دچار نشود.
چگونه از انواع خیانت جلوگیری کنیم؟
تا این بخش از مقاله‌ی دانشگاه کسب و کار با انواع خیانت و ریشه‌های آن آشنا شدید. اکنون قصد داریم به راهکارهایی بپردازیم تا به شما کمک کند از بروز انواع خیانت در ابعاد مختلف آن جلوگیری کنید. توجه داشته باشید این راهکارها تنها برای پیشگیری و به عنوان عامل بازدارنده موثر است. بهترین کار در مواقع روبه‌رویی با خیانت، مراجعه به مشاور و روانشناس است.
1. صحبت کنید
نخستین قدم برای جلوگیری از انواع خیانت صحبت کردن با فرد مقابل است. صحبت کردن در زندگی زناشویی به شما این امکان را می‌دهد که از مسائل و نیازهای همسر خود آگاه شوید و برای حل آن اقدام کنید. معمولا موفق‌ترین زوج‌ها کسانی هستند که بیشتر با هم حرف می‌زنند و دغدغه‌ها، نیازها و ناراحتی‌های خود را با یکدیگر در میان می‌گذارند.
پس سعی کنید زمان‌های بیشتری برای صحبت با همسر، فرزند و خانواده خود بگذارید و تلاش کنید با اهمیت به نیازهای آن‌ها از بروز مسائل بزرگتر جلوگیری کنید.
2. مشکلات خود را در روابط بیان کنید
دومین قدم برای جلوگیری از خیانت این است که مشکلات خود را در روابط بیان کنید. اگر با برخی از رفتارهای همسر خود مشکل دارید، سعی کنید با او صحبت کنید تا متوجه ناراحتی شما شود. اگر صحبت کردن چاره‌ساز نبود به مشاور مراجعه کنید تا به شما کمک کند.
اگر با رفتار دوست یا همکار خود مشکل دارید، سعی کنید به جای غیبت و بدگویی پشت سر او، اول با خودش صحبت کنید. به این ترتیب می‌توانید بسیاری از روابط خود را حل کنید و از بی‌اعتمادی و خیانت خود و افراد مقابلتان جلوگیری کنید.
3. صمیمیت ایجاد کنید
صمیمیت از جمله مهارت‌های مهمی است که می‌تواند مانع از شکل‌گیری انواع خیانت باشد. خیانت نقطه‌ی مقابل بی‌اعتمادی است. معمولا افرادی که با هم صمیمی هستند به یکدیگر اعتماد دارند و تلاش می‌کنند برای افزایش این صمیمیت کارهای بیشتری انجام دهند.
وجود صمیمیت در زندگی زناشویی می‌تواند نیمی از خیانت‌های زوجین را کاهش دهد. هرچه صمیمیت بیشتر باشد، زوجین راحتی بیشتری با هم دارند و بهتر می‌تواند از مسائل و مشکلات خود با یکدیگر صحبت کنند.
4. به دنبال حل مسئله باشید
مهارت حل مسئله یک مهارت مهم و مفید در زندگی است که می‌تواند بسیاری از مشکلات را برطرف کند. اگر بتوانید مسائل زندگی خود را در همان ابتدا حل کنید، بسیاری از مشکلات آینده‌ی شما حل خواهد شد. بنابراین لازم است سعی کنید با غلبه بر عواطف و احساسات خود مشکلات موجود را برطرف کنید. مثلا اگر با همسر خود دعوا کرده‌اید، سعی کنید با صحبت کردن ناراحتی‌ها و سوءتفاهم‌ها را برطرف کنید. زیرا ممکن است این ناراحتی‌ها بعدها روی هم تلنبار شود و موجب بروز انواع خیانت شود.
5. بیش از حد اعتماد نکنید!
یک توصیه‌ی مهم که می‌تواند شما را از انواع خیانت حفظ کند، اعتماد نکردن بیش از حد است. اعتماد کردن و صمیمیت زیاد با دیگران موجب می‌شود که تمام رازها و مسائل زندگی خود را با دیگران در میان بگذارید. بسیاری از افراد جنبه شنیدن این سخنان را ندارند و ممکن است پس از مدتی صحبت‌های شما را به افراد دیگر بگویند یا با افشا کردن رازها موجب خراب شدن زندگی شما شوند.
بنابراین سعی کنید در روابط دوستانه یا کاری خود اعتدال را رعایت کنید. یعنی از همه چیز حرف نزنید و همیشه بخشی از زندگی خود را شخصی نگه دارید. توجه داشته باشید هرچه زندگی شما خصوصی‌تر و شخصی‌تر باشد موفق‌تر خواهد بود.
سخن پایانی
خیانت یکی از کارهای بسیار مخرب و نادرستی است که ممکن است در زندگی با آن مواجه شویم. خیانت می‌تواند از جانب یک دوست صمیمی باشد یا یک همکار ناآشنا در محیط کار. با این حال رایج‌ترین نوع آن خیانت میان زوجین است که در زندگی زناشویی رخ می‌دهد. ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به بررسی انواع خیانت پرداختیم و ریشه‌های شکل‌گیری آن را بررسی کردیم. علاوه بر این از پنج راهکار مفید نوشتیم که می‌تواند عامل بازدارنده‌ی خیانت خصوصا در زندگی خانوادگی باشد.
نظر شما درباره خیانت و انواع آن چیست؟ فکر می‌کنید چه طرحواره‌های نادرستی می‌تواند بر شکل‌گیری خیانت در ابعاد مختلف آن تاثیر بگذارد؟ نظرات ارزشمند خود را با ما در میان بگذارید.
