همه‌ی ما ممکن است در طول تحصیل در مدرسه، دانشگاه و حتی کسب و کار خود مجبور به سخنرانی باشیم. واکنش شما در چنین موقعیتی چیست؟ آیا مضطرب می‌شوید و نمی‌توانید به راحتی منظور خود را بیان کنید؟ یا با اعتماد به نفس کامل صحبت می‌کنید و تمام مخاطبان را به سمت خود جذب می‌کنید؟ اگر از آن دسته افرادی هستید که نمی‌تواند در جمع صحبت کند، این مقاله از دانشگاه کسب و کار به شما اختصاص دارد. ما در این مقاله چند نمونه از کاربردی‌ترین انواع تمرین سخنرانی را ذکر کرده‌ایم که به شما کمک می‌کند مهارت‌های خود را تقویت کنید و تبدیل به یک سخنران موفق شوید.
منظور از سخنرانی چیست؟
سخنرانی به نوعی گفت‌وگو یا صحبت گفته می‌شود که فرد آن را برای یک جمع کوچک یا بزرگ اجرا می‌کند. سخنرانی می‌تواند در موقعیت‌های مختلف و با اهداف متفاوتی صورت بگیرد. مثلا برای یک مراسم ازدواج باشد، برای صحبت از ایده‌ها در جلسه کاری انجام شود یا به منظور دفاع از پایان‌نامه در پایان تحصیلات دانشگاهی صورت بگیرد. آنچه در همه‌ی آنها مشترک است این است که در سخنرانی فرد ایده‌ها و عقایدش را با یک گروه در میان می‌گذارد یا از اهداف خود سخن می‌گوید.
اهداف سخنرانی
سخنرانی با دلایل و اهداف متعددی صورت می‌گیرد. با این حال برخی از مهم‌ترین دلایلی که یک فرد به صحبت کردن در جمع و تمرین سخنرانی می‌پردازد عبارت است از:
- تدریس و آموزش یک مبحث خاص
- اشتراک گذاری عقاید خود با دیگران
- دفاع از نظرات خود
- بیان ایده‌ها و نظرات در گروه‌ها و کسب و کارها
- برگزاری وبینارها و کنفرانس‌های مختلف
- معرفی یک محصول یا برنامه جدید
- تولید محتوا از طریق ضبط پادکست یا ساخت ویدئو برای اینستاگرام و یوتیوب
- تولید محتوای علمی در مدرسه و دانشگاه و…
اهمیت تمرین سخنرانی
برخلاف نظر بسیاری از افراد، سخنرانی یک استعداد ذاتی نیست که فقط عده‌ای خاص از آن بهره‌مند باشند. بلکه این مهارت را می‌توان از طریق تمرین و تکرار تقویت کرد. از آنجا که همه‌ی ما در طول زندگی خود حداقل با یک تا چند موقعیت سخنرانی مواجه هستیم، تمرین سخنرانی اهمیت زیادی دارد.
این تمرینات به شما کمک می‌کند بر استرس ناشی از صحبت در جمع غلبه کنید و پس از مدتی به مهارت در آن دست یابید. به این ترتیب می‌توانید با اعتماد به نفس کامل برای صحبت در هر جمعی حاضر شوید و حتی پس از مدتی از طریق آن کسب درآمد کنید. به عنوان مثال اگر در حوزه‌ای دانش و مهارت دارید، می‌توانید به تدریس حضوری یا مجازی آن بپردازید. علاوه بر این می‌توانید بازاریاب شوید یا با تولید پادکست و محتوای ویدئویی محتوای هوشمند بسازید.
پانزده روش برای تمرین سخنرانی
تا این بخش از مقاله‌ی دانشگاه کسب و کار با مزایای سخنرانی و اهمیت آن آشنا شدید. اکنون قصد داریم چند روش کاربردی برای تمرین سخنرانی معرفی کنیم تا به شما کمک کند مهارت‌های خود را تقویت کنید و به سخنران بهتری تبدیل شوید. پس اگر مجبور هستید همین روزها در جمع صحبت کنید و نمی‌دانید از کجا شروع کنید، خواندن این بخش را از دست ندهید.
1. متن سخنرانی را بنویسید
نخستین مرحله‌ای که برای آغاز تمرین سخنرانی لازم دارید، نوشتن متن مورد نظر است. بسیاری از بزرگترین سخنرانان جهان نیز پیش از آغاز مراسم‌ها آنچه باید بگویند را می‌نویسند یا در ذهن مرور می‌کنند. این کار به آنها کمک می‌کند سررشته موضوع را گم نکنند و با بخش‌بندی صحبت‌های خود به یک سخنرانی کامل و فشرده دست یابند.
بنابراین تلاش کنید آنچه قرار است در جلسه کاری، در کنفرانس دانشگاه یا در مراسم بگویید را یادداشت کنید. در مطالب خود از موضوعات کلی به سمت موضوعات جزئی حرکت کنید و با گفتن موضوع و تیتر آن، به مخاطبان خود کمک کنید مطالب را بهتر درک کنند.
2. در مقابل آینه تمرین سخنرانی کنید
شاید برایتان عجیب باشد اما بهترین و کاربردی‌ترین مکان برای تمرین سخنرانی روبه‌روی آینه است. صحبت کردن در مقابل آینه به شما کمک می‌کند حالت‌های چهره خود را تنظیم کنید. علاوه بر این شما را متوجه نقاط ضعف و قوت می‌کند و اعتماد به نفس شما را افزایش می‌دهد.
برای این کار ابتدا کاغذ مربوط به متن سخنرانی خود را بردارید. سپس جلوی آینه بروید و فرض کنید در مقابل جمعیتی از مردم قرار دارید. به حالت چهره و تن صدای خود توجه کنید. اگر ایرادی دارد آن را اصلاح کرده و به ادامه‌ی کار بپردازید. این نوع تمرین پس از چندین بار تکرار تا حد زیادی تسلط شما را بر متن سخنرانی افزایش می‌دهد و به شما کمک می‌کند استرس خود را کنترل کنید.
3. صدا یا تصویر خود را ضبط کنید
اقدام دیگری که موجب بهبود سخنرانی شما می‌شود، ضبط صدا یا تصویر خود هنگام سخنرانی است. فرض کنید اکنون همان روز موعد است و شما باید در یک جمع مشخص صحبت کنید. حالا دوربین یا ضبط صوت را روشن کنید و همان طور که برنامه ریزی کرده‌اید سخنرانی را آغاز کنید. پس از پایان کار به بازبینی یا شنیدن سخنرانی خود بپردازید. چه احساسی به شما دست می‌دهد؟
مهم‌ترین مزیت این کار این است که شما را با چهره، صدا و حالت صحبت کردنتان آشنا می‌کند. به این ترتیب می‌توانید همانند یک داور به بررسی آن بپردازید و با اصلاح مشکلات آن، مهارت‌های سخنرانی خود را تقویت کنید.
4. نقاط ضعف و قوت خود را در تمرین سخنرانی بشناسید
فکر می‌کنید چه مهارت‌هایی دارید که شما را از سایر سخنرانان متمایز می‌کند؟ کاغذی بردارید و لیستی از نقاط ضعف و قوت خود را بنویسید. این کار به شما کمک می‌کند با ویژگی‌های شخصیتی خود آشنا شوید و در جهت همان ویژگی‌ها قدم بردارید. مثلا اگر فکر می‌کنید قدرت متقاعد کردن دیگران را دارا هستید، در سخنرانی خود از آن استفاده کنید.
اگر نمی‌توانید هنگام سخنرانی ارتباط چشمی برقرار کنید، در طول صحبت از لپ‌تاپ یا پاورپوینت استفاده کنید تا با توجه بر آن، تمرکز خود را بر جمعیت کاهش دهید. توجه داشته باشید مهم‌ترین اصل سخنرانی این است که بتوانید آرامش داشته باشید و مطابق با امتیازها و نقطه ضعف‌هایی که دارید قدم بردارید.
5. اعتماد به نفس خود را تقویت کنید
اعتماد به نفس تاثیر بسیار مهمی در قدرت سخنرانی دارد. هرچه اعتماد به نفس شما بیشتر باشد، تسلط بیشتری خواهید داشت و به تبع آن مخاطبان بیشتری را به سمت خود جذب خواهید کرد. به همین دلیل یک اصل مهم در تمرین سخنرانی، افزایش خودباوری و اعتمادبه‌نفس فرد است.
بخشی زیادی از این مهارت مهم از طریق تمرین و تکرار حاصل می‌شود. یعنی لازم است در موقعیت‌های کوچک و بزرگ حرف بزنید یا حتی با خودتان تمرین کنید تا به اعتماد به نفس دست یابید. علاوه بر این، می‌توانید با مراجعه به روانشناس، کتاب خواندن و حتی شرکت در کارگاه‌های آموزشی نیز مهارت‌های خود را افزایش دهید.
6. زبان بدن یاد بگیرید
زبان بدن یا بادی لنگویج اهمیت زیادی در سخنرانی‌ها دارد. معمولا مردم اکثر مطالب را از نوع سخنرانی، حالات چهره و حرکات دست و بدن شما به خاطر می‌سپارند. حتی زبان بدن آنها را ترغیب می‌کند ساعت‌های بیشتری به سخنرانی گوش کنند و توجه خود را از مسائل ذهنی و مادی اطراف به فرد مقابل معطوف کنند.
به همین علت بسیاری از سخنرانان جدی و بی‌حالت محبوبیت چندانی در میان مردم ندارند و سخنرانی آنها بیش از چند دقیقه قابل تحمل نخواهد بود. پس سعی کنید برای تمرین سخنرانی خود زبان بدن یاد بگیرید تا بتوانید تاثیرگذاری بیشتری بر مخاطبان خود داشته باشید.
7. بر خودتان متمرکز باشید نه دیگران!
سعی کنید در تمرین سخنرانی تمرکز خود را بر خود و متنی که قرار است بگویید قرار دهید نه واکنش مردم. اگر سخنرانی خود را بر واکنش‌های حاضران تنظیم کنید، ممکن است به راحتی متن را فراموش کنید یا دچار استرس و اضطراب شوید. پس به رفتارهای حاضران توجه نکنید. می‌توانید تصور کنید در جایی هستید که هیچ کسی حضور ندارد. این کار علاوه بر حفظ تمرکز به شما کمک می‌کند آرامش داشته باشید و با تسلط بیشتری به صحبت کردن بپردازید.
8. زمان‌بندی داشته باشید
یکی از مهم‌ترین نکات در تمرین سخنرانی تنظیم و حفظ یک زمان‌بندی مناسب است. معمولا ما زمان زیادی برای سخنرانی در موقعیت‌های گوناگون نداریم. مثلا نمی‌توانیم در یک جلسه کاری یک ساعت صحبت کنیم و اجازه اظهار نظر را از سایر افراد بگیریم. حتی در کنفرانس‌های دانشگاهی هم زمان محدودی داریم و باید مباحث مهم را خلاصه کنیم تا قابل بیان باشد.
به همین علت لازم است سخنرانی خود را زمان بندی کنیم. می‌توانید از یک تایمر در تمرین خود استفاده کنید. هرجا احساس کردید از زمان مشخص خارج می‌شوید، بخشهای مهم را جدا کنید و نکات اضافه را حذف کنید. به این ترتیب می‌توانید با تسلط بیشتری به سخنرانی بپردازید و آن را بدون نگرانی درباره محدودیت زمان به پایان برسانید.
9. از جمعهای کوچک شروع کنید
یک تمرین ساده برای افزایش مهارت سخنرانی، صحبت کردن در جمعهای کوچک است. این کار به شما کمک می‌کند بتوانید بر استرس و نگرانی‌هایتان غلبه کنید. علاوه بر این می‌توانید اعتماد به نفس خود را تقویت کنید و با تسلط بیشتری به سخنرانی در جمعهای بزرگتر بپردازید.
برای شروع این کار از جمع خانواده و فامیل شروع کنید. سعی کنید نظرات خود را با صدای بلند بیان کنید و اگر جایی مخالف بودید به بیان نظرات و عقاید خود بپردازید. پس از آن صحبت در مهمانی‌ها و مراسم‌های دوستانه را آغاز کنید. به این ترتیب می‌توانید کم‌کم به مهارت سخنرانی دست یابید و آماده صحبت در جمعهای بزرگتر باشید.
10. ارتباط چشمی برقرار کنید
یکی از ویژگی‌های سخنرانان بزرگ، تسلط آنها بر حاضران و برقراری ارتباط چشمی با آن‌هاست. ارتباط چشمی اهمیت زیادی در صحبت کردن و تاثیرگذاری بر افراد دارد. شما با این روش می‌توانید از افکار و واکنش‌های طرف مقابل خود آگاه شوید و حتی موجب تغییر آنها شوید! هیچ فردی از سخنرانی کسی که خجالت می‌کشد و حتی نمی‌تواند به حضار نگاه کند لذت نمی‌برد.
بنابراین سعی کنید مهارت‌های ارتباطی خود را افزایش دهید. شما با تمرین در مقابل آینه و حتی صحبت در جمعهای مختلف می‌توانید این مهارت را تقویت کنید و موجب پیشرفت خود شوید.
11. در تمرین سخنرانی تقلید نکنید
معمولا افرادی که در سخنرانی‌های خود دیدگاه و رفتار مستقلی ندارند و از دیگران تقلید می‌کنند محبوبیت ندارند. یک سخنران موفق زمانی مشهور می‌شود که از نوآوری و ایده‌های خلاق استفاده کند و بتواند تفاوت خود را با سایر سخنرانان نشان دهد. پس توجه کنید هنگام تمرین سخنرانی و مشاهده کلیپ‌های آموزشی دچار تقلید نشوید. شما می‌توانید از سبک‌ها ایده بگیرید اما اینکه کاملا از یک فرد دیگر تقلید کنید اشتباه است و موفقیت چندانی نخواهد داشت.
12. شور و هیجان داشته باشید
اگر بتوانید در سخنرانی‌های خود شور و هیجان داشته باشید و آن را به مخاطبان خود منتقل دهید، بسیار تاثیرگذار خواهد بود. سخنرانی‌های آرام و بی‌روح مخاطبان را خسته خواهد کرد. به همین دلیل لازم است با تکنیک‌های زبان بدن و مهارت‌های ارتباطی خود بر مخاطب تاثیر بگذارید و توجه آنها را نسبت به خود افزایش دهید.
مثلا در هنگام سخنرانی از حرکات دست استفاده کنید. تُن صدای خود را تغییر دهید تا از حالت یکنواختی خارج شود. یا اینکه با پرسش از حضار از آنها نظر بخواهید تا با شرکت در بحث‌ها هیجان خود را حفظ کنند و با دقت بیشتری به سخنانتان گوش بدهند. این مهارت‌ها را می‌توانید با اندکی تمرین سخنرانی در خود تقویت کنید.
13. استرس خود را کنترل کنید
استرس عامل مهمی است که می‌تواند در موقعیت‌های مختلف به کار شما لطمه بزند و حتی شما را از روند کار خارج کند. خصوصا اگر هنگام سخنرانی دچار اضطراب شوید ممکن است لکنت بگیرید و حتی سررشته سخنان خود را گم کنید. پس سعی کنید استرس خود را کنترل کنید. روش‌های زیر می‌تواند کمک کننده باشد:
- پیش از آغاز سخنرانی چندین بار نفس عمیق بکشید
- به یک موزیک آرام و ملایم گوش کنید
- در هوای آزاد قدم بزنید
- با یکی از اعضای خانواده یا دوستی که با او راحت هستید صحبت کنید تا قوت قلب بگیرید
- اگر مشکل کنترل اضطراب دارید از یک روانشناس یا مشاور کمک بگیرید
- اگر استرس شما قابل کنترل نیست، از قرص‌های آرام بخش و ضد استرس استفاده کنید تا آن را موقتا کنترل کنید
14. در کارگاه‌های آموزشی تمرین سخنرانی شرکت کنید
یک تمرین سخنرانی دیگر که در این مقاله به شما پیشنهاد می‌دهیم، شرکت در وبینارها و کارگاه‌های آموزشی است. امروزه افراد بسیاری وجود دارند که به آموزش مهارت‌های سخنرانی خود در قالب وبینار و کارگاه می‌پردازند. شما می‌توانید در این کلاس‌ها شرکت کنید و با یادگیری نکات کلیدی آن به تقویت مهارت‌های خود بپردازید. علاوه بر این می‌توانید کتاب‌های مرتبط با آموزش سخنرانی بخوانید. این کتاب‌ها نیز می‌توانند تاثیر خوبی در آموزش مهارت‌های سخنرانی شما داشته باشند.
15. کلیپ و پادکست‌های سخنرانی گوش کنید
چنان‌چه می‌دانید، بخش زیادی از مهارت‌های ما از طریق دیدن و شنیدن تقویت می‌شود. به همین علت اساتید و آموزگاران در موقعیت‌های بسیاری به تهیه کلیپ و پادکست آموزشی می‌پردازند تا یادگیری دانش‌آموزان خود را تقویت کنند.
اگر مهارت چندانی در سخنرانی ندارید و نمی‌دانید صحبت کردن را از کجا آغاز کنید، این روش کمک زیادی به رشد مهارت شما می‌کند. شما می‌توانید کلیپ‌های سخنرانی را در یوتیوب نگاه کنید یا پادکست گوش کنید. پس از مدتی متوجه می‌شوید افراد چگونه سخنرانی خود را آغاز می‌کنند و با چه روش‌هایی مخاطبان خود را مشتاق به شنیدن نگه می‌دارند. به این ترتیب می‌توانید با به‌کارگیری آنها در تمرین سخنرانی خود رشد کنید و کم‌کم به یک سخنران موفق تبدیل شوید.
سخن پایانی
سخنرانی از آن دسته مهارت‌هایی است که یادگیری آن برای تمام افراد ضرورت دارد. همه‌ی ما ممکن است در طول زندگی خود با موقعیت‌هایی روبه‌رو شویم که مجبور باشیم در یک جمع بزرگ صحبت کنیم و از عقاید و نظرات خود در میان آنها دفاع کنیم. به همین علت باید مهارت‌های سخنرانی را یاد بگیریم تا در این موقعیت‌ها سردرگم نشویم و بتوانیم آن را با موفقیت به پایان برسانیم.
ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به اهمیت سخنرانی پرداختیم و پانزده روش کاربردی برای تمرین سخنرانی معرفی کردیم. این روش‌ها به شما کمک می‌کند مهارت‌های خود را تقویت کنید و به یک سخنران موفق تبدیل شوید. نظر شما درباره اهمیت سخنرانی چیست؟ چه تمرین‌های دیگری می‌شناسید که موجب بهبود مهارت‌های سخنرانی می‌شود؟ نظرات ارزشمند خود را با ما در میان بگذارید.
