بازار خرسی اصطلاح رایجی است که در بازارهای سرمایه و فارکس بسیار استفاده می‌شود. سرمایه گذاران زمانی که تصمیم دارند ترید را آغاز کنند به دو حالت توجه بسیاری می‌کنند روند نزولی بازار (بازار خرسی) و یا روند صعودی بازار ( بازار گاوی). همه ما اطلاعاتی درباره روند نزولی بازار داریم که تا به امروز تا حدودی به ما کمک کرده تا از زیانهای احتمالی جان سالم بدر ببریم. ولی نکاتی درباره بازار خرسی وجود دارد که به شما کمک می‌کند بتوانید در روند نزولی نیز سود کسب کنید. بنابراین اگر تمایل دارید درباره بازار خرسی و نکات مهمی که در این حالت از بازار وجود دارد آشنا شوید؛ همراه ما در دانشگاه کسب و کار باشید.
دلیل نام گذاری بازار خرسی
بهتر است قبل از اینکه بخواهیم راجع به تاثیراتی که بازار خرسی در بازار سرمایه و فارکس دارد و همچنین عواملی که باعث بوجود آمدن روند نزولی در این بازارها می‌شود صحبت کنیم، به علت نام گذاری بازار خرسی و یا (bear market) نگاهی بی‌اندازیم. دو دیدگاه برای دلیل نام گذاری بازار خرسی وجود دارد.
اولین دیدگاه آن به زمانی بر می‌گردد که برخی از تاجران به تجارت پوست حیوانات مشغول بودند. در این میان تاجرانی وجود داشتند که پوست خرس را می‌فروختند در حالی هنوز محصول را خریداری نکرده بودند. این گروه از تاجران باور داشتند که قیمت پوست خرس افت خواهد کرد و به همین دلیل پولی بابت خرید پوست خرس نمی‌دادند. با گذر زمان این گروه از تاجران، تاجران خرسی نام گرفتند؛ زیرا همیشه باور داشتند که قیمت این نوع از محصول در یک بازه‌ی زمانی خاص تغییر می‌کند.
دلیل دیگری که روند نزولی بازار خرسی نام گرفت به نوع حمله خرس بر می‌گردد. زمانی که خرس می‌خواهد به حریف خود حمله کند پنجه‌هایش را به زیر می‌برد و یک حرکت منحنی نزولی تشکیل می‌دهد. ولی گاو‌‌های نر زمانی که می‌خواهند به حریف خود حمله کنند شاخ‌هایشان را به بالا پرتاب می‌کنند و این حرکت شبیه به صعود یک روند است.
بازارهای خرسی که در کل تاریخ بازار سرمایه رخ داده‌اند
در اصل این بازارهای خرسی و گاوی هستند که بازار سهام را تشکیل می‌دهند. در طول تاریخ بازار سرمایه، سرمایه‌گذاران بارها شاهد روند‌های نزولی و صعودی در این بازار بودند. زمانی که بازار نزول ۲۰ درصدی داشت آن را بازار خرسی می‌نامیدند و زمانی که ۲۰ درصد صعود کرده بود آن را بازار گاوی می‌نامیدند. در سال ۲۰۰۸ بازار سهام با بحران مالی مواجه شد. این بحران حدود یک سال طول کشید و بیش از نیمی از ۵۰۰ شرکت برتر جهان دچار افت ارزش سهام شدند و این ریزش بیش از یکسال طول کشید. این اتفاق ناگوار باعث شد تا در یک دوره کوتاه در بازار سرمایه، بازار خرسی ایجاد شود.
بعد از اتمام بحران مالی سال ۲۰۰۸ که بر اثر سفته‌بازی و بدهی‌های بنگاه‌های مالی بوجود آمده بود، بار دیگر بازار سرمایه رونق خود را بدست آورد. بهبود اقتصادی در سال ۲۰۰۹ از نقطه پایین بازار( نقطه حفره‌ای) شروع شد و بیش از ۱۰۰ ماه روند صعودی بازار (بازار گاوی) ادامه داشت. در این بازه سهام ۵۰۰ شرکت برتر جهانی، رشد چشم‌گیری داشتند. بعد از جنگ جهانی دوم این روند صعودی طولانی‌ترین روند صعودی بازار سرمایه بود. در فوریه و مارس ۲۰۲۰ بود که بازار سرمایه مجدد به خاطر آشفتگی اقتصادی و ویروس کرونا، دچار سقوط تاریخی شد. اما در انتها با سیاست‌هایی که در بازار جهانی رخ داد در نهایت بین ماه‌های مارس و آگوست سال ۲۰۲۰، دوباره بازار رشد صعودی را به خود دید.
عواملی که باعث بوجود آمدن بازارهای خرسی می‌شود:
تا این قسمت از مقاله تا حدودی با بازار خرسی آشنا شدیم و احتمالا می‌توانید حدس بزنید که چه عواملی باعث بوجود آمدن بازار خرسی و یا بازار گاوی می‌شود. ولی در این بخش قرار است تا بصورت کامل راجع به عواملی که باعث بوجود آمدن بازار خرسی می‌شود صحبت کنیم. در بازارهای سرمایه یکی از اساسی‌ترین عواملی که باعث تغییر جهت در روند بازار می‌شود میزان عرضه یا تقاضاست. بنابراین هر چیزی که بر روند بازار سرمایه تاثیر گذار باشد، بر بازار خرسی یا گاوی نیز تاثیر گذار است. علاوه بر میزان عرضه و تقاضا عوامل دیگری نیز وجود دارد که بر روند بازار تاثیر گذار هستند. در ادامه برخی لز مهمترین آن‌ها را بیان می‌کنیم:
وضعیت اشتغال در جامعه
نرخ اشتغال در جامعه یکی از عواملی است که بر روند اصلی بازار سرمایه تاثیر گذار است. برای مثال زمانی که نرخ اشتغال پایین باشد در بازار سرمایه رکود ایجاد می‌شود. همچنین اگر بازار خرسی باشد می‌توان گفت که نرخ اشتغال پایین است. این مسئله یک رابطه دو طرفه بین نرخ اشتغال و بازار خرسی می‌باشد.
وضعیت سرمایه گذاری بین‌المللی
زمانی که سرمایه گذاری خارجی در کشور زیاد شود باعث ورود پول به کشور و در نهایت رونق اقتصادی می‌شود. رونق اقتصادی یعنی افزایش درآمد مردم و درنهایت ورود پول به بازار سرمایه(بازار گاوی). ولی زمانی که میزان سرمایه گذاری خارجی در کشور کاهش یابد تاثیر آن تبدیل بازار گاوی به بازار خرسی است.
وضعیت اعتماد در سطح ملی
همینطور که قبلتر به آن اشاره کردم یکی از عوامل اساسی تغییر روند عرضه و تقاضا و یا به عبارت دیگر نوع رفتاری است که سرمایه گذاران دارند. زمانی که سرمایه گذاران به بازار سرمایه اعتمادی نداشته باشند اقدام به عرضه سهام خود و به عبارت دیگر اقدام به خروج سرمایه از بازار می‌کنند.
وضعیت GDP(تولید ناخالص داخلی)
تولید ناخالص داخلی نیز یکی دیگر از عوامل اساسی و تاثیر گذار در بازار سرمایه است. زمانی که تولید ناخالص داخلی کاهش پیدا کند می‌تواند ضربه سنگینی به بازار سرمایه وارد شود. عوامل زیادی ممکن است باعث کاهش تولید ناخالص داخلی شود ولی کاهش GDP در اصل یعنی کاهش یافتن قدرت خرید مصرف کننده. در این زمان دیگر مصرف کننده سرمایه مازاد برای سرمایه گذاری در بازار سرمایه را ندارد و این یعنی بوجود آمدن بازار خرسی.
اشتباهات رایج سرمایه گذاران در بازار خرسی
تلاش برای خرید در کف قیمت
چیزی که در بازار خرسی قابل مشاهده است، تنها روند نزولی بازار می‌باشد. بازار خرسی مدت زمان مشخصی ندارد و ممکن است بارهای روند حرکت کف‌های قیمتی خود را بشکند و یک کف قیمتی جدید بسازد. بنابراین زمانی که افراد برای کم کردن میزان زیان خود سعی می‌کنند در کف قیمت سهام را بخرند دچار اشتباه غیر قابل جبرانی می‌شوند. مانند این که شما سعی کنید چاقوهای تیزی که درحال سقوط هستند را در هوا بگیرید. نکته‌ای که بازار خرسی را به بازار گاوی تبدیل می‌کند این است که شما باید مطمئن شوید روند بازار بیش از ۲۰ درصد رشد داشته است و این تغییر جهت تثبیت شده است. در این هنگام است که شما می‌توانید در کف قیمتی اقدام به خرید سهام کنید.
تصور تکرار شدن الگوهای رشد
اگر به نمودار سهام مورد نظر خود نگاهی بی‌اندازید متوجه می‌شوید که الگوهایی در این نمودار تکرار شده‌اند. برخی از سرمایه گذاران که تعداد کمی هم ندارند تلاش می‌کنند تا این الکوها را پیدا کنند و باتوجه به رفتاری که این سهم در گذشته داشته تصمیم به خرید آن سهم و یا رمزارز می‌گیرند. نکته‌ای که در این میان وجود دارد این است که عوامل زیادی وجود دارد که می‌تواند جهت روند سهم را ناگهان تغییر دهد و حتی ممکن است زمان اوج یک سهام و یا رمزارز به پایان رسیده باشد و دیگر رشد چشم‌گیری نداشته باشد. بنابراین سرمایه گذاران نباید تمام تمرکز خودشان را برای بررسی سابقه قبلی سهم بگذارند و باید در کنار آن به عوامل دیگر نیز توجه کنند.
تسلیم شدن در بازار خرسی
معامله در بازار سرمایه علاوه بر اینکه به دانش و قدرت تجزیه و تحلیل نیاز دارد به ریسک پذیری و تسلیم نشدن در روزهای سخت نیز احتیاج دارد. در کنار بازی پول، بازی روانی نیز انجام می‌شود. بنابراین شما نباید در روزهای منفی بازار تسلیم شوید و دست از تلاش برای کسب سود و جبران زیانهای بوجود آمده بر دارید. باید روز به روز به دانش سرمایه گذاری و صبر خودتان اضافه کنید. در این حالت است که شما می‌توانید به سودهایی دست پیدا کنید که همیشه آرزویش را داشتید.
تله خرسی چیست و چگونه کار می‌کند؟
به احتمال خیلی زیاد شما شاهد این تله بوده‌اید و یا در دام این تله افتاده‌اید. منظور از تله خرسی موقعیتی است که معامله‌گران در زمانی که قیمت یک دارایی در حال کاهش است ترسیده و اقدام به فروش دارایی خود می‌کنند و پس از اینکه دارایی خود را به فروش رساندند تازه متوجه اشتباه خود می‌شوند و بار دیگر اقدام به خرید دارایی می‌کنند. ولی اتفاقی که در این بین رخ می‌دهد این است که معامله گران برای اینکه دچار زیان کمتری شوند تلاش می‌کنند تا در یک بازه زمانی معین دارایی خود را در کف قیمت به فروش برسانند. در این هنگام گروه دیگری از معامله گران وجود دارند که در کف قیمت این دارایی‌ها را می‌خرند و در کوتاه مدت سود کسب می‌کنند. بنابراین نباید به تغییر قیمت‌ها واکنش سریع و بدون فکر نشان داد.
جمع بندی
بازار خرسی یکی از مهمترین حالت‌های بازار سرمایه است که افراد سرمایه گذار باید اطلاعات زیادی درباره آن کسب کنند. با شناخت انواع بازار افراد بهتر می‌توانند تصمیم گیری کنند و کمتر در دام زیان می افتند. اگر تصمیم دارید که در معاملات سهام خبره شوید و یا به بازار سرمایه وارد شوید حتما اطلاعاتی درباره بازار و نوع رفتار سرمایه گذاران کسب کنید. مقالات زیادی در دانشگاه کسب و کار وجود دارد که می‌توانند شما را تا حدود زیادی با بازار سرمایه آشنا کنند. امیدوارم توانسته باشم بازار خرسی را بطور ساده و کامل برای شما شرح دهم. ممنون که تا انتها همراه ما در دانشگاه کسب و کار بودید.
