مسیر شغلی مجموعه‌ای از کارهایی می‌باشد که شما را در برنامه شغلی خودتان پیش می‌برند. برنامه شغلی و مسیر شغلی ممکن است به چشم شما یکسان باشند، اما در واقع تفاوت دارند. برنامه شغلی شامل هدف‌های کوتاه مدت و بلند مدتی است که به سوی شغل رؤیایی شما منجر می‌شوند، در حالی که مسیر شغلی به صورت خاص، به شغل‌هایی اشاره می‌کند که هر فرد را در راستای هدف‌هایش هدایت می‌کنند. یک تعریف دیگر برای مسیر شغلی این است که: مسیر شغلی نشان دهنده پیشرفت یک فرد در سازمانی هست که توش کار می‌کند. این تعریف فقط به توالی شغلی در یک سازمان اشاره می‌کند و فکر می‌کند، جایگاه یک فرد می‌تواند در هر سازمان به صورت عمودی و افقی تغییر پیدا کنه.
به عبارت دیگر، یا ارتقا پیدا کنه، کاهش پیدا کنه یا نقش و موقعیت شغلی‌اش در سازمان عوض بشود. مفهوم مرتبط دیگری که می‌شود در این زمینه به آن پرداخت، نردبان شغلی هست. اگر برای هر یک از افراد شرکت نردبان شغلی رو در سازمان در نظر داشته باشید این امکان برای شما وجود دارد که به خوبی برای وظایف و مسئولیت‌های سازمانی همکاران خود در آینده آمادگی داشته باشید. با این روش هم کارکنان و هم سازمان می‌توانند با شناسایی، حوزه‌های مناسب را برای خود در آینده تعیین کنند. ساده‌ترین تعریف که می‌توانید برای مسیر شغلی داشته باشید عبارت است از اولین و ساده‌ترین شغل که داشتید تا آخرین شغل شما قبل از بازنشستگی! در این مقاله از مجموعه مقالات دانشگاه کسب و کار می‌خواهیم به موضوع مسیر شغلی بپردازیم. تا انتهای این مقاله تیم ما را همراهی کنید.
نگاهی به تفاوت مسیر شغلی خطی و غیر خطی
برای بعضی از افراد، مسیر شغلی یک مسیر صاف و راست است. این افراد در یک سازمان یا حرفه خاص، مرحله به مرحله پیش می‌روند تا به نقش‌هایی با بازدهی بالاتر و درآمد بیشتر دست یابند. مسیر شغلی راست و خطی می‌تواند منجر به تسلط بیشتر بر یک رشته یا حرفه و تبدیل شدن به یک کارشناس یا رهبر در آن حوزه شود. اما بعضی دیگر مسیر شغلی پرچالش‌تر و متنوع‌تری را طی می‌کنند و نقش‌های گوناگون در یک سازمان یا تجربه کار در شرکت‌ها و صنایع متفاوت و زیادی را دارند.
سؤال اصلی این است که چگونه حرفه خود را به سوی آنچه مد نظر دارید، هدایت کنید. آیا باید به یک مسیر راست پایبند باشید و سعی کنید در حرفهای خاص پیش بروید و اوج بگیرید یا باید نقش‌ها و مسئولیت‌های مختلف را تجربه کنید و مسیرهای گوناگون را امتحان کنید؟ زمانی که دیدگاه و هدف خود را برای آینده‌تان مشخص کنید، هر دو مسیر شغلی راست یا خطی و پرچالش و یا غیر خطی می‌توانند برای شما سودمند باشند.
چرا طراحی مسیر شغلی آن‌قدر اهمیت دارد؟
شما با تعیین مسیر شغلی خود از پرت کردن انرژی و وقت خود جلوگیری می‌کنید و مسیر شغلی مناسب خود را پیدا کرده و برای رشد در آن تلاش می‌کنید. همچنین با آگاهی از مشاغل پر تقاضای آینده، شغلی را انتخاب می‌کنید که برای شما امنیت شغلی را تضمین کند. علاوه بر این داشتن اهداف شغلی به شما کمک می‌کند تا هر گونه فرصت و پیشنهاد شغلی را نپذیرید بلکه موقعیت‌های شغلی را بررسی کرده و ببینید که آیا با اهداف شما سازگار هستند؟ آیا شما را یک قدم به اهدافتان نزدیک‌تر می‌کند یا نه!
مقالات مرتبط در حوزه بیزینس: برای تکمیل دانسته‌های بیزینسی خودتان توصیه می‌کنیم مقالات کسب و کار طلا فروشی، کسب و کار از طریق گوشی و وام کارآفرینی را حتما مطالعه کنید.
سفری پرهیجان برای تعیین مسیر شغلی
در ادامه مراحلی که باید برای تعیین مسیر شغلی خود طی کنید را بررسی می‌کنیم. تا انتهای این مقاله تیم دانشگاه کسب و کار را همراهی کنید.
به نیازهای مالی خود توجه کنید
درآمد شما از شغل خود بستگی به مسیر شغلی انتخابی شما دارد. برای دانستن اینکه چقدر می‌توانید در شروع و پیشرفت کار خود درآمد کسب کنید، می‌توانید حقوق و دستمزد مشاغل مختلف را مقایسه کنید. اگرچه جذابیت یک شغل فقط به درآمد آن بستگی ندارد، اما هنگام برنامه‌ریزی برای مسیر شغلی خود، نباید از این عامل چشم‌پوشی کنید.
تعیین ارزش‌ها یکی از مراحل یافتن مسیر شغلی
با توجه به ارزش‌های خود، شغلی را انتخاب کنید که با آنها همخوانی داشته باشد. این کار باعث می‌شود که از انجام وظایف خود رضایت داشته باشید. ویژگی‌های منحصر به فرد خود را که برای تعیین مسیر شغلی تأثیرگذار هستند، در یک فهرست قرار دهید. شما می‌توانید از این فهرست برای نوشتن رزومه نیز بهره ببرید.
علایق خود را برای تعیین مسیر شغلی در نظر بگیرید
با توجه به شخصیت خود، ممکن است علایقی داشته باشید که برای شغل‌های مختلف مناسب باشند. فعالیت‌هایی که در گذشته از انجام آنها خوشحال می‌شدید یا سرگرمی‌هایی که دارید را بررسی کنید تا شغلی را پیدا کنید که با آن راحت باشید. این امکان وجود دارد که داده‌ها خارج از حوزه‌ی شغلی شما باشند، اما نوشتن یک فهرست از این موضوع‌هایی که علاقه دارید به شما کمک می‌کند تا انتخاب‌های خود را در تعیین مسیر شغلی محدودتر کنید. به عنوان مثال، اگر علاقه‌مند به حل معما هستید، شاید شغلی مانند امنیت سایبری برای شما جذاب باشد، یا اگر دوست دارید با افراد جدید آشنا شوید، شاید وظایف فردی در نقش کارشناس فروش برای شما مناسب باشد.
از مهارت‌های خود غافل نشوید!
با توجه به مهارت‌های فعلی، گواهینامه‌های دریافتی و زمینه‌های تخصصی خود یک لیست از توانایی‌های خود بسازید. همچنین می‌توانید از همکاران خود نظر بگیرید که در چه مهارت‌های فنی، مهارت‌های نرم و مدیریتی برجسته هستید. این ارزیابی به شما کمک خواهد کرد تا شغل مناسب با مهارت‌های خود را انتخاب کنید.
مقالات مرتبط در حوزه بیزینس: برای تکمیل دانسته‌های بیزینسی خودتان توصیه می‌کنیم مقالات کسب و کار ترجمه، بیزینس، شغل کارمندی و آموزش کسب و کار خانگی را حتما مطالعه کنید.
برای تعیین مسیر شغلی تحصیلات خود را در نظر داشته باشید
برای بسیاری از مشاغل، سطح تحصیلات خاصی لازم است، مثلاً برای کارهای مهندسی باید حداقل لیسانس داشته باشید. قبل از اینکه برای یک شغل اقدام کنید، الزامات تحصیلی آن را بررسی کنید و از اینکه مدرک فعلی شما مناسب است، مطمئن شوید.
تجربه شما رزومه شما می‌باشد!
شغل قبلی شما می‌تواند به شما در انتخاب شغل مناسب راهنمایی کند. فرایند کار در مشاغل گذشته خود را مورد تحلیل قرار دهید و به عواملی مانند تخصص در مهارتی خاص بپردازید. علاوه بر این، سابقه شغلی خود را بازبینی کنید تا بتوانید روی مشاغلی خاص تمایل داشته باشید که بیشتر با ارزش‌های شما همخوانی دارند.
برای تعیین مسیر شغلی از آزمون‌های روانشناسی بهره ببرید
تیپ شخصیتی مجموعه‌ای از خصوصیات شخصیتی است که افراد را به دسته‌های مختلف جدا می‌کند. روشهای گوناگونی برای تشخیص تیپ شخصیتی وجود دارد که بسیاری از آنها شکل آزمون دارند و باید به سؤالاتی جواب دهید. افراد با تیپ شخصیتی متفاوت، به طور ذاتی علاقه‌مندی‌های گوناگونی دارند و همچنین ممکن است نقاط ضعف و قوت مختلفی برای انتخاب حرفه داشته باشند. امروزه، آزمون‌های متعددی برای اندازه‌گیری تیپ شخصیتی وجود دارد که یکی از قابل اعتمادترین آنها تست MBTI یا شاخص Myers-Briggs است. این آزمون شامل سؤالاتی برای تعیین ترجیحات روان‌شناسانه افراد است. با استفاده از این داده‌ها، افراد می‌توانند تیپ شخصیتی خود را از ۱۶ گزینه مشخص کنند.
برنامه بلند مدت برای خودتان بچینید
بعد از اینکه گزینه‌های مورد نظر خود را انتخاب کردید، به این فکر کنید که در زندگی حرفهای خود به چه موفقیت‌هایی را می‌خواهید دست یابید. در مورد افرادی که در حوزه کاری شما سابقه 5 یا ۱۰ ساله دارند، اطلاعات جمع‌آوری کنید و عناوین شغلی آنها را بنویسید. به این فکر کنید که در آینده چه پله‌های شغلی را می‌خواهید طی کنید. سپس، تحقیق کنید که برای رسیدن به آن هدف‌ها چه اقداماتی می‌توانید به انجام برسانید. برای رسیدن به این هدف‌ها ممکن است لازم باشد در دوره‌های آموزشی شرکت کنید، وظایف بزرگ‌تری را به عهده بگیرید و یا شاید لازم باشد تا پیش نیازهای شغلی خاصی را داشته باشید. با تعریف اهداف شغلی، می‌توانید بر اساس پروژه‌ای که هر سال برای خود تعیین می‌کنید، برنامه‌ریزی دقیق داشته باشید. وقت بگذارید تا در مورد اهداف شغلی خود فکر و برنامه‌ریزی کنید.
به چه اهدافی می‌خواهید برسید؟
برای رسیدن به بهترین انتخاب شغلی، لازم است که خودتان را با سؤالاتی مواجه کنید که به شما در محدود کردن گزینه‌های خود به موارد مناسب‌تر کمک کنند. به عنوان مثال از خود بپرسید چه چیزی را از شغل خود انتظار دارم؟ و یا چه ارزش‌هایی برای من مهم هستند؟ کدام فعالیت‌ها، چه در حوزه حرفهای و چه در زمینه علایق شخصی، برای من جذاب هستند؟ علاقمندی‌های من در چه زمینه‌هایی است؟ چه توانایی‌هایی را دارم؟ آیا مایل هستم تخصص فنی خاصی داشته باشم یا نقش‌های مدیریتی را ترجیح می‌دهم؟ با پاسخ دادن به این سؤالات و هر سؤال دیگری که برای شما اولویت دارد، می‌توانید تحقیقات خود را درباره مسیرهای شغلی مورد نظر انجام دهید. همچنین، بررسی دوباره اهداف شغلی خود بسیار ضروری است تا اطمینان حاصل کنید که اهداف شما قابل رسیدن و مطابق با علاقه‌های شما هستند.
بررسی اشتباهاتی که ممکن است در تعیین مسیر شغلی انجام دهید!
همه‌ی ما در زندگی با موقعیت‌هایی روبرو می‌شویم که باید بین گزینه‌های مختلف انتخاب کنیم و تصمیمی حیاتی و بنیادین بگیریم که روی سرنوشت زندگی ما تأثیر دارد. انتخاب شغل از جمله این تصمیمات است. گاهی از همان ابتدا مسیر شغلی ما روشن است اما گاهی ممکن است به سمت شغلی حرکت کنیم و پس از چند وقت دریابیم که این شغل مورد علاقه ما نیست. چرا ما گاهی در انتخاب‌های شغلی خود دچار خطا می‌شویم؟ در زیر به برخی از خطاهایی که روی انتخاب شغلی ما تأثیر می‌گذارند پرداخته‌ایم. بنابراین تا انتهای این مقاله تیم دانشگاه کسب و کار را همراهی کنید.
مقالات مرتبط در حوزه بیزینس: برای تکمیل دانسته‌های بیزینسی خودتان توصیه می‌کنیم مقالات راه اندازی کسب و کار، کارآفرینی اجتماعی و کارآفرین کیست را حتما مطالعه کنید.
در جهت تعیین مسیر شغلی خودت را دست کم نگیر
برای انتخاب شغل خود، خودتان را ضعیف نشان ندهید. از خود نپرسید که آیا به اندازه‌ی کافی مهارت و توانایی دارید و از رؤیای خود و شغل دلخواهتان دست برندارید. هیچ کس در ابتدای کار تمام دانش و تجربه‌ای که لازم است را ندارد. حتی اگر فقط چند مهارت مربوطه داشته باشید، هنوز هم می‌توانید شغل مورد نظر خود را پیدا کنید. فقط کافی است زمان و تلاش کافی را صرف کنید و روی بهبود خودتان تمرکز کنید. پس هرگز کم‌تر از آنچه که شایسته‌اش هستید را نپذیرید.
برای شناخت خود تلاش کن
برای این که بدانید چه شغلی برای شما مناسب است، باید ابتدا خودتان را بشناسید. توانایی‌ها، علایق، مهارت‌ها و خواسته‌های شما در انتخاب مسیر شغلی نقش مهمی دارند. اگر شغلی را بدون در نظر گرفتن استعدادها و علاقه‌های خود انتخاب کنید، ممکن است به جای رشد و شادی، با نارضایتی و پشیمانی روبرو شوید.
در مسیر شغلی خود ثابت قدم باشید
گرچه تجربه کردن حرفه‌های مختلف و کسب دانش می‌تواند سودمند باشد اما نباید این را با از این شاخه به آن شاخه پریدن یکسان بدانید. اگر همواره شغل خود را از یک رشته به رشته دیگر تغییر می‌دهید، در هیچ جایی به اندازۀ لازم نمی‌مانید، بین حرفه‌های گوناگون جابه‌جا می‌شوید، از کارآفرینی به کارمندی رفت و آمد می‌کنید و از بخش عمومی به بخش خصوصی و… نشان می‌دهد که مسیر روشن، هدف یا برنامه‌ای برای خود ندارید. در نتیجه باعث می‌شود که مدیران شرکت نیز به شما اعتماد نداشته باشند! با این کار شما فقط زمان و توان خود را هدر می‌دهید. بدانید به چه چیزی علاقه دارید و در چه چیزی توانایی دارید و در حوزۀ آن دست به تجربیات متفاوت بزنید.
به حرف اطرافیان زیاد اهمیت ندهید!
انتخاب مسیر شغلی بر اساس علاقه و توانایی شخصی باید باشد و نه تحت فشار و تأثیر دیگران! بسیاری از افراد با گوش دادن به حرفهای والدین و اطرافیانشان، خود را در مسیرهای شغلی که پول‌دار و محبوب هستند، می‌بینند. اما این شغل‌ها ممکن است با شخصیت و علاقه‌شان سازگار نباشند و آنها را خوشحال نکنند. موفقیت در شغل نیاز به عشق و اراده دارد. پس هنگام تصمیم‌گیری برای شغل خود، فقط به خودتان گوش کنید. چون زندگی با نتایج این تصمیم، بر عهده شماست.
در معیارهای خود تجدید نظر کن!
شغل‌های مختلف هر کدام جذابیت‌های خود را دارند. ممکن است بعضی از آنها درآمد بیشتر و جاذبه بالاتری داشته باشند، اما فراموش نکنید که هیچ شغلی به اندازه‌ای که از راه دور جذاب به نظر می‌رسد، جذاب نیست. خیلی از مردم فکر می‌کنند که باید شغل خود را بر اساس نیاز بازار تعیین کنند. بعضی از دیگران در انتخاب شغل به نظرات دیگران گوش می‌دهند. همچنین بعضی هم فقط به درآمد توجه می‌کنند. البته همه این عوامل در انتخاب شغل مهم هستند ولی مطمئن باشید که شغلی را انتخاب می‌کنید که علاقه‌مند به آن هستید. شور و شوق شما می‌تواند منجر به پیشرفت و توسعه شما شود، به شما احساس خوشبختی و رضایت بدهد و در نهایت باعث شود تا کار خود را با خلاقیت و بهره وری بالایی انجام دهید.
در تعیین مسیر شغلی جزئیات را در نظر بگیرید
برنامه شغلی تنها یک لیست از مراحل نیست. شما باید در این لیست نشان دهید که برای رسیدن به هر پست شغلی چه صلاحیت‌هایی لازم است، چه مهارت‌هایی را کسب کنید، در هر مرحله از چه منابعی استفاده کنید، با چه مشکلاتی روبرو خواهید شد و چگونه آنها را حل کنید، هر مرحله تقریباً چه مدت زمان نیاز دارد و…
مقالات مرتبط در حوزه بیزینس: برای تکمیل دانسته‌های بیزینسی خودتان توصیه می‌کنیم مقالات ثبت کسب و کار در گوگل مپ، موفقیت در کسب و کار و مسیر شغلی را حتما مطالعه کنید.
کلام آخر
خیلی خوشحالیم که تا انتهای این مقاله همراه تیم دانشگاه کسب و کار بودید. همان طور که متوجه شدید مسیر شغلی یک ایده جدید است که با پیشرفت صنعت معنادار شده و مورد تأمل قرار گرفته است. قبلاً، مسیرهای شغلی خیلی ساده بودند. برای مثال، یک نفر با آموختن نجاری از یک استاد، شروع به کار می‌کرد و تا زمان بازنشستگی، در همان حرفه ادامه می‌داد. یا یک نفر به عنوان معلم در یک مدرسه فعالیت می‌کرد و تا آخر عمر کاری، همان سمت را حفظ می‌کرد. ولی با انقلاب صنعتی، شغل‌ها بسیار متنوع شدند و ساختار سلسله مراتبی در کار اهمیت گرفت. حالا بین جایگاه کارگر ساده در کارخانه تا جایگاه مدیر کارخانه، پله‌های زیادی وجود داشت و برخی از کارگران، می‌توانستند به امید صعود از نردبان شغلی زندگی کنند. به نظر شما افراد در تعیین مسیر شغلی خود درگیر چه اشتباهات دیگری می‌شوند؟
