داشتن یک رابطه عاطفی سالم و موفق یکی از نیازهای اساسی هر انسانی است. روابط عاطفی به روابطی گفته میشود که بر اساس صمیمیت و دوست داشتن شکل می‌گیرد و موجب ایجاد آرامش و اعتماد در طرفین آن میشود. این نوع از روابط تنها به زوجین محدود نمی‌شود و انواعی از آن در بین اعضای خانواده، دوستان و فامیل نیز وجود دارد. به همین علت لازم است با مفاهیم اساسی آن آشنا شویم تا بتوانیم با دانش کافی به مدیریت روابط عاطفی خود بپردازیم.
ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به تعریفی از روابط عاطفی پرداختیم و از پانزده راهکار مهم برای موفقیت در آن نوشتیم. پس اگر دوست دارید در روابط خود موفق شوید و از بروز مشکلات و سوءتفاهم‌ها در آن جلوگیری کنید، خواندن این مقاله از دانشگاه کسب و کار را از دست ندهید.
تعریفی از رابطه عاطفی
رابطه عاطفی به روابطی گفته میشود که بر مبنای عاطفه و احساس شکل می‌گیرد و بخش زیادی از زندگی انسان را دربرمی‌گیرد. این نوع از روابط نه تنها در میان زوجین، بلکه در بین اعضای خانواده و دوستان نیز وجود دارد. حتی ممکن است گاهی میان یک معلم و شاگردش یا همکاران یک کسب و کار نیز شکل بگیرد.
رابطه عاطفی سالم باید به گونه‌ای باشد که فرد احساس خوشحالی و آرامش کند. در غیر این صورت می‌تواند آرامش درونی فرد را برهم بزند و موجب افسردگی و بی‌اعتمادی او نسبت به سایر افراد شود.
چرا به رابطه عاطفی نیاز داریم؟
روابط عاطفی بخش زیادی از زندگی انسان را دربرمی‌گیرد. فرد از زمانی که در خانواده متولد میشود رابطه عاطفی دوطرفه‌ای با اعضای خانواده‌اش برقرار می‌کند. پس از آن وارد اجتماع میشود و نیازمند برقراری ارتباط سالم با دوست یا پارتنر عاطفی خود میشود. بنابراین روابط عاطفی را نمی‌توان از زندگی شخصی و اجتماعی افراد جدا کرد.
علاوه بر این، انسان موجودی اجتماعی است و برای انزوا و تنهایی خلق نشده است. به همین علت نبود یک رابطه عاطفی سالم می‌تواند سلامت روان او را به خطر بیندازد و موجب انزوا، افسردگی و سایر مشکلات ذهنی او شود.
هشت رکن اساسی در روابط عاطفی
یک رابطه عاطفی سالم و موفق از چند رکن مهم تشکیل شده است که مجموع آن‌ها می‌تواند آرامش فرد را در روابط عاطفی اش تضمین کند. هرکدام از این موارد اهمیت زیادی در برقراری رابطه عاطفی دارد؛ به همین علت اگر فردی در یکی از آن‌ها مشکل داشته باشد لازم است با صحبت کردن با فرد مقابل یا مراجعه به مشاور اقدام به حل آن کند. این ارکان عبارتند از:
1. دوست داشتن و دوست داشته شدن
مهم‌ترین اصل در برقراری یک رابطه عاطفی، احساس عشق و دوست داشتن است. اگر این احساس نباشد، هرگز نمی‌توان با کسی صمیمی شد و به او محبت کرد. علاوه بر این، لازم است این احساس دو طرفه باشد؛ یعنی هر دو سمت رابطه یکدیگر را دوست داشته باشند و نسبت به هم احساس محبت و دوستی کنند. اگر احساسات دوطرفه در رابطه‌ای وجود نداشته باشد، موجب سرخوردگی و ناامیدی فرد مقابل میشود و آرامش روح و ذهن او را برهم می‌زند.
2. صمیمیت
یکی دیگر از ارکان مهم روابط عاطفی احساس دوستی و صمیمیت است. صمیمیت به این معناست که افراد بتوانند بدون هیچ ترس و تردیدی از احساسات و عواطف خود با یکدیگر سخن بگویند و نسبت به هم احساس همدلی کنند. بدون احساس صمیمیت نمی‌توان به یک رابطه امن و موفق دست یافت.
به همین علت لازم است با اقداماتی خاص میزان صمیمیت در خانواده، زوجین و دوستان را افزایش داد تا بتوان به یک رابطه‌ی موفق رسید.
3. ابراز احساسات
بسیاری از افراد گمان می‌کنند بدون ابراز احساسات می‌توانند دوست داشتن و محبت خود را به طرف مقابل نشان دهند. اما حقیقت این است که اگر چیزی را بیان نکنید، دیگران نمی‌توانند به راحتی متوجه آن شوند. بنابراین اگر دوست دارید در رابطه عاطفی خود موفق باشید، تلاش کنید محبت و دوست داشتن خود را به طرف مقابل نشان دهید. به این ترتیب می‌توانید به یک رابطه عاطفی سالم دست یابید که آرامش و سلامت روان شما را تضمین کند.
4. احترام متقابل
لازمه برقراری یک رابطه موفق با دیگران، رعایت احترام طرفین است. این ویژگی خصوصا در روابط میان زوجین و اعضای خانواده اهمیت زیادی دارد. یعنی افراد باید یاد بگیرند احترام یکدیگر را حفظ کنند و آن را با توهین، تحقیر یا انتقادهای بیجا برهم نزنند. در یک رابطه عاطفی سالم هرگز شخصیت و شان افراد زیر سوال نمی‌رود، بلکه رشد می‌کند و موجب تکامل طرفین میشود.
5. صداقت
در یک رابطه عاطفی موفق، افراد به یکدیگر دروغ نمی‌گویند و سعی نمی‌کنند با دروغگویی و پنهان کاری با یکدیگر رفتار کنند. بنابراین اگر می‌خواهید رابطه عاطفی خود را با موفقیت پیش ببرید، با طرف مقابل خود صادق و روراست باشید. از اتفاقات خوشایند و ناخوشایندتان با او سخن بگویید و اگر دچار مشکل خاصی شدید، سعی کنید آن را بیان کنید تا با هم به حل مسئله بپردازید.
6. حمایت از یکدیگر
افرادی که در یک رابطه عاطفی سالم هستند، از یکدیگر حمایت می‌کنند و موجب رشد و تکامل یکدیگر می‌شوند. بنابراین یکی دیگر از ارکان لازم برای برقراری ارتباط عاطفی حمایت از طرف مقابل در مسائل مختلف است. این حمایت فقط به مسائل مالی محدود نمی‌شود. مهم‌ترین نوع حمایت همان تشویق و انگیزه‌بخشی به طرف مقابل برای درس خواندن، کار کردن و رشد فردی در زندگی است.
7. اعتماد
حس اعتماد یکی دیگر از مواردی است که در روابط عاطفی موفق وجود دارد. اعتماد احساسی است که موجب نزدیکی افراد به یکدیگر میشود و آرامش خاطر آن‌ها را تضمین می‌کند. زن و شوهر و اعضای خانواده‌ای که نسبت به هم اعتماد دارند، کمتر دچار اختلاف می‌شوند و با آرامش بیشتری به حل مسائل و مشکلات می‌پردازند.
8. امنیت
رابطه عاطفی خوب رابطه‌ای است که شما در مقابل آن به احساس امنیت و آرامش دست یابید. یکی از دلایل آن این است که احساس دوست داشتن موجب ایجاد آرامش روان در فرد میشود و او را در یک نقطه امن قرار می‌دهد. بنابراین اگر با کسی هستید که به شما حس ناامنی و استرس می‌دهد، نمی‌توان چنین گفت که در یک رابطه عاطفی سالم قرار دارید. به همین علت لازم است دلایل آن را بررسی کنید تا بتوانید مشکلات موجود را حل کنید.
راهکارهایی برای داشتن رابطه عاطفی موفق
تا این بخش از مقاله‌ی دانشگاه کسب و کار با رابطه عاطفی و اهمیت آن در زندگی آشنا شدید. اکنون قصد داریم در این قسمت از چند راهکار کاربردی بنویسیم که به شما کمک می‌کند روابط عاطفی خود را با همسر، اعضای خانواده یا دوستان خود تقویت کنید و مشکلات موجود در آن را از بین ببرید. پس اگر دوست دارید به یک رابطه‌ی سالم دست یابید، به این موارد عمل کنید:
احساساتتان را بیان کنید
حرف زدن و صحبت کردن از عواطف و احساسات، اهمیت زیادی در روابط عاطفی دارد. هنگامی که افراد احساسات خود را با هم در میان می‌گذارند، صمیمیت میان خود را افزایش می‌دهند و به درک بهتری نسبت به یکدیگر دست می‌یابند. علاوه بر این، یکی از نیازهای مهم روابط عاطفی ابراز محبت و دوست داشتن است. ابراز محبت خصوصا در روابط خانوادگی و رابطه زوجین نقش مهمی دارد و موجب تداوم روابط و حل مسائل و مشکلات آن میشود.
برای هم وقت بگذارید
برخی از روانشناسان رابطه عاطفی را به گیاهی تشبیه می‌کنند که نیازمند مراقبت و وقت گذاشتن است تا رشد کند و سالم بماند. نمی‌توان انتظار داشت یک رابطه را بدون اهمیت دادن و وقت گذاشتن در گوشه‌ای کنار گذاشت تا بعدها آن را پایدار و سلامت دید. به همین علت اگر می‌خواهید به یک رابطه سالم برسید، اهمیت خود را با توجه و صرف زمان برای آن نشان دهید.
مثلا سعی کنید ساعاتی از هفته را با هم تفریح کنید و به پارک و سینما بروید. در پایان روز فارغ از هر کار و مشغله‌ای کنار هم بنشینید و از اینکه روزتان را چطور گذراندید سخن بگویید. سعی کنید محبت خود را کلامی ابراز کنید یا آن را با در آغوش گرفتن و بوسیدن طرف مقابل نشان دهید.
صبور باشید
یکی از عوامل حیات روابط عاطفی گذشت و صبوری طرفین رابطه است. همه‌ی ما انسان‌هایی هستیم که ممکن است گاهی دچار خطا و اشتباه شویم یا با تصمیم‌گیری‌های نادرست زندگی خود را دچار مشکل کنیم. در چنین مواقعی لازم داریم یک نفر بدون انتقاد و سرزنش کنارمان باشد و با همدلی کردن کمک کند از آن عبور کنیم.
به همین علت باید صبور بودن را در رابطه عاطفی خود یاد بگیریم. یعنی سعی کنیم خطاها را ببخشیم و بدون سرزنش و توهین به حل مسائل و مشکلات روابط خود بپردازیم.
خصوصیات اخلاقی یکدیگر را بشناسید
یکی دیگر از رفتارهایی که موجب سلامت و دوام روابط عاطفی میشود، شناخت ویژگی‌ها و خصوصیات اخلاقی خود و طرف مقابل است. هرچه شناخت ما از یک فرد بیشتر باشد، بهتر می‌توانیم رفتارهای او را درک کنیم. به این ترتیب دیگر به قضاوت‌‌های نادرست نمی‌پردازیم و بی‌دلیل ناراحت نمی‌شویم.
حرف زدن تاثیر زیادی در شناخت افراد دارد. سعی کنید از افکار و درونیات خود صحبت کنید و از طرف مقابل بخواهید احساسات خودش را با شما در میان بگذارد. علاوه بر این می‌توانید با هم به مشاور مراجعه کنید تا با مشورت با او به شناخت بیشتری نسبت به یکدیگر دست یابید و روابط خود را بهبود ببخشید.
همدردی داشته باشید
همدردی به معنای توجه و واکنش نشان دادن نسبت به مشکلات و ناراحتی‌های فرد دیگر است. این کار بیانگر اهمیت و محبت ما نسبت به اطرافیانمان است؛ به همین علت نقش زیادی در سلامت روابط عاطفی ما دارد.
پیش از هرچیز، برای همدردی کردن لازم است به سخنان طرف مقابل گوش کنیم. یعنی به او اجازه دهیم احساسات و عواطف خود را بیرون بریزد تا بتواند ذهنش را آرام کند. پس از آن می‌توانیم با کلمات امیدبخش او را تسکین دهیم یا اگر کاری از دستمان برمی‌آید به او کمک کنیم تا از آن دوران عبور کند.
توقعات بیجا را حذف کنید
توقعات و درخواست‌های نادرست و بیجا، عامل مهمی در بروز مشکلات در روابط عاطفی خصوصا در میان زن و شوهر است. توقعات بیجا معمولا به علت درک نادرست از شرایط طرف مقابل و توانایی‌های او رخ می‌دهد. مثلا زنی که با وجود کمبودهای مالی از همسر خود می‌خواهد هر ماه برایش طلا بخرد یا مردی که توقع دارد همیشه همسرش از بچه‌ها نگهداری کند و خسته نشود.
اگر دوست دارید توقعات نادرست خود را کم کنید، در وهله‌ی اول باید بتوانید توانایی‌ها و ویژگی‌های فرد مقابل را درک کنید. یعنی گاهی خودتان را جای او بگذارید تا متوجه شوید با چه مشکلاتی روبه‌رو است. به این ترتیب می‌توانید انتظارات خود را کاهش دهید و با دیدگاه منطقی‌تری زندگی کنید.
ناراحتی و مشکلات خود را با یکدیگر در میان بگذارید
اگر گاهی از رفتار خانواده، دوست یا همسر خود ناراحت شوید، سعی کنید در یک موقعیت مناسب با او صحبت کنید. یعنی به او توضیح دهید که چرا ناراحت شدید تا فرد مقابل متوجه اشتباه خود شود. این یک توقع نادرست است که برخی فکر می‌کنند طرف مقابل بدون حرف زدن متوجه ناراحتی یا قهر او میشود! همین امر موجب میشود که رابطه عاطفی شما دچار سوءتفاهم و مشکل شود و حتی پس از مدتی درگیر مشکلات بزرگتر شود.
بنابراین سعی کنید از ناراحتی‌ها و مشکلات خود با شریک عاطفی تان صحبت کنید تا به او کمک کنید بیشتر به رفتار خود توجه کرده و مانع از ایجاد سوءتفاهم شود.
حریم شخصی طرف مقابل را حفظ کنید
یکی دیگر از اصول مهم در حفظ روابط عاطفی، احترام به حریم شخصی طرف مقابل است. برخی از افراد با چک کردن گوشی همسر یا فرزند خود و کنکاش درباره رفتار و اعمالی که در طول روز انجام می‌دهد باعث ایجاد حس ناامنی و ناراحتی در فرد مقابل می‌شوند.
این کار ممکن است بعدها ضربه‌های بدتری به روان او وارد کند. به‌گونه‌ای که اعتماد به نفس خودش را از دست بدهد و مجبور شود دائما دروغ بگوید تا رضایت و اعتماد کاذب پدر و مادر یا شریک عاطفی خود را جلب کند. به همین علت لازم است حریم شخصی افراد را حفظ کنید. به فرد مقابل خود اعتماد داشته باشید، از او سوال‌های خصوصی نپرسید و با باور کردن او تلاش کنید به او عزت نفس ببخشید.
صداقت داشته باشید
صداقت و راستگویی عامل بسیار مهمی است که می‌تواند یک رابطه عاطفی را حفظ کند یا موجب نابودی آن شود. شما باید با شریک عاطفی خود صادق باشید و اعتماد او را جلب کنید تا بتوانید به یک زندگی سالم و شاد دست یابید. در غیر این صورت ممکن است دائما برای پوشاندن یک دروغ، دروغی دیگر بگویید و به این ترتیب زندگی عاطفی خود را دچار بحران کنید.
احترام یکدیگر را حفظ کنید
رابطه عاطفی شما در هر شکلی که باشد، لازم است احترام طرف مقابل را حفظ کنید. فرقی نمی‌کند با فرزند خود صحبت می‌کنید، یا با دوست، یا همسر و شریک عاطفی زندگیتان. باید شخصیت فرد مقابل را هنگام حرف زدن حفظ کنید و از توهین و تحقیر یا انتقادهای بیجا خودداری کنید.
اگر یکبار در هنگام دعوا به فرد مقابل توهین کنید، ممکن است حرمت بین شما شکسته شود و بعدها سخنان بدتر و نادرست‌تری به او بگویید. این کار موجب دلشکستگی و کاهش عزت نفس شریک عاطفی شما میشود و پس از مدتی روابط شما را به نابودی می‌کشاند.
شنونده خوبی باشید
سعی کنید شنونده خوبی برای فرزند، خانواده، دوست و همسر خود باشید. یعنی به احساسات و عواطف او گوش کنید، اگر از شما ناراحت شده به او اجازه دهید درباره آن صحبت کند و بتواند مشکل خاصی که با آن روبه‌رو شده است را با شما در میان بگذارد. این کار تاثیر زیادی در سلامت روابط شما دارد. هرچه میزان گفت‌وگو در روابط عاطفی شما بیشتر باشد، به همان میزان موفقیت و سلامت بیشتری برایتان به همراه خواهد داشت.
اختلافات رابطه را خودتان حل کنید
اینکه بتوانید اختلافات و دعواهای روابط عاطفی را میان خودتان حل کنید، اهمیت بسیاری در موفقیت شما دارد. عده‌ای دعواها و اختلافات شخصی خود را با دیگران در میان می‌گذارند و موجب می‌شوند که افراد دیگر متوجه شوند که چه اتفاقاتی به وجود آمده است. این کار کم‌کم اعتماد فرد مقابل را برهم می‌زند و موجب میشود دیگر درباره مشکلات و ناراحتی‌های خود با شما حرف نزند.
به همین علت سعی کنید همیشه خودتان درگیری‌ها را حل کنید و پای پدر و مادر، دوست و فامیل را به روابطتان باز نکنید. به این ترتیب می‌توانید روابط سالم و شادتری را تجربه کنید و کمتر دچار اختلاف و درگیری شوید.
قدردانی و تشکر را فراموش نکنید
سعی کنید در موقعیت‌های مختلف از همسر و شریک عاطفی خود قدردانی کنید تا به او نشان دهید قدردان زحماتش هستید. این کار شما موجب میشود محبت میانتان بیشتر شود و فرد مقابل تلاش کند کارهای بیشتری انجام دهد تا موجب قدردانی شما شود. به این ترتیب رابطه عاطفی شما رشد می‌کند و سلامت و دوام آن تضمین میشود.
گاهی از یکدیگر دور شوید!
فکر نکنید همیشه باید کنار هم باشید تا نشان دهید که همدیگر را دوست دارید و به هم اهمیت می‌دهید. گاهی لازم است در روابط عاطفی خود مدتی دوری و جدایی را تجربه کنید تا دلتنگ شوید و بیشتر قدر یکدیگر را بدانید.
این دوری می‌تواند رفتن به یک مهمانی دوستانه چند ساعته باشد یا حتی مسافرت رفتن به تنهایی یا با دوستان صمیمی. البته این کارها نباید از حد اعتدال خارج شود و موجب شود که افراد به تفریحات شخصی خود عادت کنند و دیگر با شریک عاطفی خود به تفریح و مسافرت نروند!
همکاری و مشارکت را فراموش نکنید
یکی دیگر از عوامل موثر در سلامت رابطه عاطفی، همکاری و کمک به یکدیگر در مسائل مختلف است. این کار به خوبی می‌تواند دوست داشتن و توجه شما را به فرد مقابل نشان دهد و البته کار چندان دشواری نیز نیست.
مثلا سعی کنید در کارهای خانه به همسر یا خانواده خود کمک کنید و اگر با مسئله‌ای روبه‌رو شدند به آن‌ها کمک کنید آن را حل کنند. به این ترتیب می‌توانید مفهوم رابطه و خانواده‌ای سالم و همراه را برای خود و شریک عاطفی تان تداعی کنید.
سخن پایانی
رابطه عاطفی از آن دسته روابطی است که اهمیت زیادی در زندگی شخصی و اجتماعی انسان دارد. مبنای اصلی این نوع از روابط دوست داشتن و دوست داشته شدن است. فرد از زمانی که متولد میشود، این رابطه را با خانواده خود برقرار می‌کند و بعدها وارد روابط عاطفی با دوست، همسر و شریک عاطفی میشود. به همین علت لازم است موارد تاثیرگذار بر آن را بشناسیم تا بتوانیم سلامت و رشد روابط خود را تضمین کنیم.
ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به تعریف رابطه عاطفی و اهمیت آن پرداختیم. سپس پانزده راهکار ساده و مفید نوشتیم تا به شما کمک کند روابط خود را تقویت کنید و مانع از بروز مشکلات و سوءتفاهم‌ها در آن شوید. نظر شما درباره‌ی روابط عاطفی چیست؟ فکر می‌کنید چه عوامل دیگری می‌تواند این نوع از روابط را به خطر بیندازد یا رشد و سلامت آن را تضمین کند؟ نظرات ارزشمند خود را با ما در میان بگذارید.
