کتاب «بیشعوری» یکی از پرفروشترین و جنجالیترین کتابهای ایران و جهان است که در سال 1990 توسط خاویر کرمنت، نویسنده آمریکایی، نوشته شد. این کتاب با بیانی طنز و تیزبینانه به بررسی یکی از معضلات رفتاری انسانها میپردازد و از همان ابتدا مورد استقبال گسترده قرار گرفت.
در ایران، محمود فرجامی، نویسنده و طنزپرداز برجسته، این کتاب را در سال 1386 به فارسی ترجمه کرد. اما به دلیل مشکلات مجوز انتشار، نسخه فارسی آن سالها بعد در سال 1393 منتشر شد و به سرعت به یکی از پرفروشترین آثار تبدیل گردید. جالب است بدانید که پیش از چاپ رسمی، مترجم نسخهای رایگان از کتاب را در وبسایت خود منتشر کرد و از مخاطبان خواست در صورت رضایت از کتاب، هزینهای معادل یک پیتزا برای او واریز کنند!
در این مقاله از دانشگاه کسبوکار، به معرفی کامل و خلاصهای از کتاب «بیشعوری» میپردازیم. اگر به دنبال شناخت بیشتر این کتاب و پیامهای کلیدی آن هستید، تا پایان همراه ما باشید. حتی اگر اهل کتابخوانی نیستید، موضوع این کتاب میتواند برای شما جذاب باشد.
معرفی کوتاه کتاب بیشعوری
کتاب «بیشعوری» نوشته خاویر کرمنت، اثری طنزآمیز و روانشناختی است که به بررسی رفتارهای آزاردهنده و خودخواهانه انسانها به عنوان یک بیماری اجتماعی میپردازد. نویسنده، بیشعوری را نوعی اعتیاد میداند که اولین و سختترین مرحله درمان آن، پذیرش بیماری است. او در این کتاب خود را یک بیشعور بهبود یافته معرفی میکند و با زبانی طنز و صریح، رفتارهایی مانند نادانی، منفعتطلبی، خودخواهی و اعتماد به نفس کاذب را تحلیل میکند.
کرمنت بیشعورها را به 8 دسته کلی تقسیم میکند، از جمله:
- بیشعور اجتماعی: آزاردهندگان در زندگی روزمره.
- بیشعور تجاری: منفعتطلبان در تجارت.
- بیشعور مدنی: ناقضان قوانین.
- بیشعور مقدسمآب و عرفانباز: سوءاستفادهگران از دین و معنویت.
این کتاب با بیانی طنز و تیزبینانه، پیام مهمی دارد: پذیرش رفتارهای اشتباه و تلاش برای اصلاح آنها، نه تنها به فرد بلکه به جامعه نیز کمک میکند. اگر به دنبال شناخت بهتر خود و دیگران هستید، این کتاب میتواند راهنمایی ارزشمند و جذاب باشد.

معرفی نویسنده و مترجم کتاب بیشعوری
درباره خاویر کرمنت (نویسنده کتاب)
خاویر کرمنت، نویسنده کتاب «بیشعوری»، از جمله چهرههای شناختهشدهای است که اطلاعات کمی درباره زندگی شخصی و حرفهای او در دسترس است. این گمنامی باعث شده که او صرفاً به واسطه آثارش، به ویژه کتاب پرفروش «بیشعوری»، شناخته شود. اطلاعات موجود درباره او گاه متناقض هستند؛ برخی او را یک روانشناس و برخی دیگر یک پزشک متخصص در حوزهای غیر از روان میدانند.
چیزی که خاویر کرمنت را به شهرت جهانی و به طور خاص در ایران رساند، دیدگاه جسورانه و طنزآمیز او درباره رفتارهای اجتماعی است. او در کتابهایش، از جمله «بیشعوری»، به بررسی معضلات اجتماعی و تبعات ناشی از رفتارهای ناپسند افراد بیشعور میپردازد، اما برخلاف انتظار، هیچ راهحل مشخصی ارائه نمیدهد.
کرمنت با نگاهی تیزبین و بیانی صریح، بیشعوری را نوعی بیماری اجتماعی معرفی میکند که افراد مبتلا به آن، نه تنها به دیگران، بلکه به خودشان نیز آسیب میزنند.
آثار دیگر خاویر کرمنت:
- بیشعورها
- بیشعورهای ابدی
- توطئه بیشعورها
- بیشعورهای گردنکلفت
او در تمام این آثار، رفتارهای آزاردهنده افراد را تحلیل میکند و نشان میدهد که چگونه این رفتارها میتوانند در زندگی روزمره و حتی در سطح جامعه تأثیرات منفی داشته باشند.
درباره محمود فرجامی (مترجم کتاب)
محمود فرجامی، نویسنده، مترجم و طنزپرداز ایرانی، مترجم برجسته کتاب «بیشعوری» است که با ترجمه این اثر، آن را به یکی از پرفروشترین کتابهای ایران تبدیل کرد. او متولد سال 1356 در مشهد است و تحصیلات خود را در رشته ارتباطات گرایش روزنامهنگاری تا مقطع دکتری در دانشگاه علوم مالزی ادامه داده است.
فرجامی از بنیانگذاران “انجمن جهانی طنز فارسی” و مدیر آن است. او همچنین در حوزه استندآپ کمدی فعالیت داشته و از اولین اجراکنندگان این هنر در ایران است. او اکنون در نروژ به پژوهش طنز و تولید محتوا مشغول است.
محمود فرجامی در سال 1386 این کتاب را ترجمه کرد، اما به دلیل مشکلات مجوز انتشار نتوانست آن را منتشر کند. او نسخهای رایگان از کتاب را در وبسایت خود قرار داد و از مخاطبان خواست که در صورت رضایت، مبلغی معادل یک پیتزا بپردازند! در نهایت، این کتاب در سال 1393 مجوز گرفت و طی 8 ماه به چاپ بیستم رسید، که موفقیتی بینظیر برای یک کتاب ترجمه شده محسوب میشود.
مقالات مرتبط در حوزه کتاب: برای افزایش دانش خود در زمینه کتاب و مطالعه پیشنهاد میکنیم مقالات شازده کوچولو و زندگی خود را دوباره بیافرینید را در رسانۀ دانشگاه کسبوکار حتما مطالعه کنید.
آثار دیگر محمود فرجامی:
- «راننده تاکسی»
- «قصههای خوب برای گندههای خوب»
- ترجمههای: «فلسفه طنز»، «چنین کنند جانوران» و «درآمدی به طنزپژوهی»
چرا محمود فرجامی مترجم مناسبی برای این کتاب است؟
تسلط فرجامی بر طنز و شناخت دقیق از رفتارهای اجتماعی، ترجمه کتاب را جذاب و خواندنی کرده است. او توانسته لحن طنزآمیز و پیامهای جدی خاویر کرمنت را با دقت به مخاطب فارسیزبان منتقل کند.
بخشهای مختلف کتاب بیشعوری
کتاب «بیشعوری» با مقدمههایی جذاب و تأملبرانگیز آغاز میشود و سپس در پنج بخش اصلی به بررسی ماهیت بیشعوری، انواع آن، تأثیرات اجتماعی و راههای تعامل و درمان میپردازد. در ادامه، مقدمهها و بخشهای اصلی کتاب را مرور میکنیم:
مقدمه سنت اوراکولیوس
کتاب با جملهای از سنت اوراکولیوس آغاز میشود که خود را «شهید صدر مسیحیت» مینامد. او میگوید:
“دو شگفتی بزرگ جهان، اهرام مصر و مجسمه ابوالهول نیست، این است که:
چرا بیشعورها به خودشان حق میدهند که این قدر نفرتانگیز رفتار کنند؟
چرا از یادآوری این نکته این قدر میرنجند؟”
این مقدمه، خواننده را به تأمل درباره رفتارهای آزاردهنده افراد بیشعور و تأثیرات آنها بر دیگران دعوت میکند.

مقدمه مترجم
محمود فرجامی در مقدمه فارسی کتاب، با طرح سوالاتی از خواننده میخواهد که رفتارهای آزاردهنده اطرافیانش را بررسی کند. او میپرسد:
- آیا همسایهتان زبالههایش را در جوی میریزد؟
- رئیستان رفتار تحقیرآمیزی دارد؟
- با همکاران زیرآبزن و از زیر کار در رو مشکل دارید؟
- یا برای گرفتن یک امضا، ساعتها وقتتان در اداره تلف شده است؟
این سوالات، بیشعوری را به عنوان یک مشکل رایج در جامعه معرفی میکند و خواننده را تشویق میکند که این کتاب را برای شناخت و مقابله با این رفتارها مطالعه کند.
مقدمه نویسنده
در مقدمه، خاویر کرمنت به شکلی جسورانه خود را یک بیشعور بهبودیافته معرفی میکند. او بیشعوری را نوعی اعتیاد میداند که نه تنها به فرد، بلکه به جامعه نیز آسیب میزند.
کرمنت معتقد است که یکی از مهمترین و سختترین مراحل درمان این بیماری، پذیرش بیشعوری توسط خود فرد است. او تأکید میکند که بیشعوری، مانند هر اعتیادی، زمانی قابل درمان است که فرد از وجود آن آگاه باشد و بخواهد تغییر کند.
بخش اول: چه کسی بیشعور است و چرا یک نفر باید بخواهد که بیشعور باشد؟
در بخش نخست، خاویر کرمنت به تعریف کلی بیشعوری میپردازد و نشان میدهد که این بیماری چگونه میتواند در افراد مختلف بروز کند. او با استفاده از داستانهایی واقعی از زندگی افراد، خصوصیات بارز بیشعوران را تشریح میکند.
ویژگیهای کلیدی افراد بیشعور در این بخش عبارتند از:
- خودخواهی و خودمحوری
- عدم پذیرش اشتباهات
- تحقیر دیگران برای کسب قدرت
- بیاحترامی و رفتار دستوری با اطرافیان
کرمنت تأکید میکند که پذیرش بیشعوری توسط خود فرد، اولین و سختترین مرحله درمان است و اگر فردی بیماری خود را نپذیرد، امکان اصلاح او وجود ندارد.
مقالات مرتبط در حوزه کتاب: برای افزایش دانش خود در زمینه کتاب و مطالعه پیشنهاد میکنیم مقالات کتاب شدن، کتاب قدرت، هفت عادت مردمان موثر و بیندیشید و ثروتمند شوید را در رسانۀ دانشگاه کسبوکار حتما مطالعه کنید.
بخش دوم: انواع بیشعورها
در این بخش، نویسنده بیشعورها را به 8 دسته تقسیم میکند و خصوصیات هر گروه را با جزئیات توضیح میدهد:
- بیشعور اجتماعی: افرادی که رفتارهای آزاردهندهای در زندگی روزمره دارند.
- بیشعور تجاری: کسانی که در تجارت به دنبال منفعت شخصی به هر قیمتی هستند.
- بیشعور مدنی: ناقضان قوانین و حقوق اجتماعی.
- بیشعور مقدسمآب: افرادی که از دین و معنویت به عنوان ابزاری برای کنترل دیگران استفاده میکنند.
- بیشعور عرفانباز: کسانی که معنویت و عرفان را به ابزاری برای فریب دیگران تبدیل کردهاند.
- بیشعور دیوانسالار: کارمندان و مدیران اداری که با رفتارهای بیمنطق و بیتفاوتی، دیگران را آزار میدهند.
- بیشعور بیچاره: کسانی که خود را قربانی نشان میدهند تا از دیگران سوءاستفاده کنند.
- بیشعور شاکی: افرادی که همیشه از دیگران طلبکار هستند و از هر موقعیتی برای شکایت استفاده میکنند.
این دستهبندی به خواننده کمک میکند تا رفتارهای بیشعورانه اطرافیان یا حتی خودش را بهتر تشخیص دهد.
بخش سوم: وقتی جامعه بیشعور میشود
در این بخش، کرمنت به بررسی تأثیرات بیشعوری در سطح جامعه میپردازد. او معتقد است که بیشعوری میتواند در مقیاسهای بزرگتر به بیشعوری جمعی تبدیل شود و سیستمهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را تحت تأثیر قرار دهد.
نمونههایی از بیشعوری اجتماعی:
- تجارت: افرادی که تنها به سود خود فکر میکنند و مسئولیت اجتماعی را نادیده میگیرند.
- رسانه: نویسنده این بخش را با عنوان “بیشعوری رسانهای؛ یک اپیدمی واقعی” معرفی میکند و معتقد است رسانهها گاهی تنها حقایقی را منتشر میکنند که به نفع خودشان باشد.
- دولت: سیاستمداران و کارگزارانی که به جای خدمت به مردم، به دنبال منافع شخصی هستند.
- دین: افرادی که از باورهای دینی برای تحمیل قدرت یا سوءاستفاده از دیگران استفاده میکنند.
این بخش، زنگ خطری برای جوامعی است که بیشعوری در آنها به یک هنجار نگرانکننده تبدیل شده است.

بخش چهارم: زندگی با بیشعورها
خاویر کرمنت در این بخش، راهکارهایی برای شناسایی و تعامل با بیشعورها ارائه میدهد. او معتقد است که هر کسی ممکن است در زندگی با بیشعورها روبرو شود، خواه در محل کار، خانواده یا حتی میان دوستان.
موضوعات مهم این بخش:
- کار با بیشعورها: نحوه برخورد با همکاران یا مدیران بیشعور.
- دوستی با بیشعورها: تشخیص دوستانی که رفتارهای بیشعورانه دارند.
- ازدواج با بیشعور: چالشهای زندگی مشترک با فردی که دچار این بیماری است.
- فرزندپروری: تأثیر والدین بیشعور بر فرزندان و چگونگی جلوگیری از انتقال این رفتارها.
کرمنت تأکید میکند که زندگی با بیشعورها میتواند آزاردهنده و فرسایشی باشد، اما با درک رفتارهای آنها و حفظ آرامش میتوان شرایط را مدیریت کرد.
بخش پنجم: راه نجات
بخش پایانی کتاب به درمان بیماری بیشعوری اختصاص دارد. نویسنده معتقد است که درمان این بیماری شباهت زیادی به ترک اعتیاد دارد و شامل مراحلی است که باید به صورت مستمر دنبال شوند:
- پذیرش بیشعوری: فرد باید بپذیرد که رفتارهایش آزاردهنده و اشتباه است.
- پشیمانی: احساس ندامت نسبت به رفتارهای گذشته.
- یادگیری و تمرین صفات مثبت: جایگزین کردن رفتارهای مثبت به جای رفتارهای خودخواهانه و آزاردهنده.
کرمنت تأکید دارد که توسعه فردی و اخلاقی مسیری بیپایان است و هر کسی باید برای بهبود خود تلاش کند.

تحلیل و بررسی کتاب بیشعوری
کتاب «بیشعوری» اثر خاویر کرمنت، اثری است که به واسطه موضوع جسورانه و زبان طنزآمیز خود، به یکی از پرفروشترین و بحثبرانگیزترین کتابهای روانشناسی اجتماعی تبدیل شده است. این کتاب با نگاهی متفاوت و بیپرده، رفتارهای آزاردهنده و خودخواهانه افراد را که نویسنده آن را بیشعوری مینامد، به عنوان یک بیماری اجتماعی تحلیل میکند. در ادامه، به تحلیل جنبههای مختلف این کتاب میپردازیم:
موضوع جسورانه و متفاوت
یکی از برجستهترین ویژگیهای کتاب بیشعوری، انتخاب موضوعی جسورانه است. نویسنده به سراغ پدیدهای رفته که بسیاری از ما در زندگی روزمره با آن روبرو هستیم، اما کمتر کسی جرأت کرده آن را به شکلی صریح و تحلیلی مطرح کند. خاویر کرمنت، با معرفی بیشعوری به عنوان یک بیماری اجتماعی، این رفتار را نه تنها مختص افراد خاص، بلکه به عنوان مشکلی عمومی در جوامع مدرن مطرح میکند.
او با زبانی طنزآمیز و گاه تند، بیشعوری را به شکلی موشکافانه بررسی کرده و نشان میدهد که این رفتار چگونه میتواند در زندگی فردی، روابط اجتماعی و حتی در سطح کلان جامعه اثرات مخربی داشته باشد. این نگاه متفاوت باعث شده که کتاب برای مخاطبان جذاب و تأثیرگذار باشد.
نگاه طنزآمیز و زبان ساده
یکی از دلایل محبوبیت کتاب، زبان روان و طنزآمیز آن است. خاویر کرمنت توانسته مفاهیمی پیچیده و چالشبرانگیز را با استفاده از طنزی انتقادی و زبانی ساده به مخاطب منتقل کند. این شیوه نگارش نه تنها باعث جذابیت کتاب شده، بلکه خواننده را به تفکر عمیق درباره رفتارهای خود و دیگران وامیدارد.
طنز کرمنت در عین خندهدار بودن، تلخ و گزنده است. او به شکلی استادانه نقاط ضعف افراد و جوامع را با زبانی طنزآمیز بیان میکند و همین امر، کتاب را از آثار مشابه در حوزه روانشناسی اجتماعی متمایز میکند.
مقالات مرتبط در حوزه کتاب: برای افزایش دانش خود در زمینه کتاب و مطالعه پیشنهاد میکنیم مقالات کتاب از حال بد به حال خوب و رمان های پرطرفدار را در رسانۀ دانشگاه کسبوکار حتما مطالعه کنید.
پرداختن به ابعاد مختلف بیشعوری
یکی از نقاط قوت کتاب، تحلیل جامع و چندوجهی بیشعوری است. کرمنت در این کتاب نه تنها به تعریف کلی بیشعوری میپردازد، بلکه آن را به انواع مختلف تقسیم کرده و ویژگیهای هر دسته را با جزئیات بررسی میکند.
همچنین او به تأثیرات بیشعوری در سطح فردی و اجتماعی پرداخته و نشان داده که چگونه این رفتار میتواند در روابط شخصی، محیط کار، رسانهها و حتی سیاست، آسیبهای جدی ایجاد کند. این نگاه چندجانبه باعث شده که کتاب برای طیف وسیعی از مخاطبان، از علاقهمندان به روانشناسی گرفته تا خوانندگان عمومی، جذاب و آموزنده باشد.
جنبههای آموزشی و کاربردی کتاب
یکی از ویژگیهای مهم کتاب، جنبههای آموزشی و کاربردی آن است. خاویر کرمنت نه تنها رفتارهای بیشعورانه را تحلیل میکند، بلکه راهکارهایی نیز برای شناخت و مقابله با این رفتارها ارائه میدهد.
او در بخش پایانی کتاب، مراحل درمان بیشعوری را توضیح میدهد و تأکید میکند که پذیرش بیماری، اولین گام برای تغییر است. این مراحل به خواننده کمک میکند تا رفتارهای خود را اصلاح کرده و در مواجهه با بیشعوری دیگران، واکنشهای موثرتری نشان دهد.
تناقضهای موجود در کتاب
با وجود نقاط قوت فراوان، کتاب بیشعوری خالی از ایراد نیست. یکی از انتقاداتی که به این کتاب وارد شده، عدم ارائه راهحلهای عملی و جامع برای درمان بیشعوری است. خاویر کرمنت در حالی که بیشعوری را به عنوان یک بیماری تحلیل میکند، اما تمرکز اصلی او بیشتر بر شناسایی و تحلیل این رفتارها است و تنها در بخش پایانی کتاب، به طور مختصر به مراحل درمان اشاره میکند.
همچنین، لحن طنزآمیز و گاه تند نویسنده ممکن است برای برخی از خوانندگان، به ویژه کسانی که خود را مخاطب این انتقادات میبینند، آزاردهنده یا قضاوتگرانه باشد.

تأثیرگذاری در ایران
کتاب بیشعوری با ترجمه محمود فرجامی، در ایران نیز با استقبال گستردهای مواجه شد. زبان ساده، طنز انتقادی و موضوع ملموس آن باعث شد که این کتاب به یکی از پرفروشترین آثار ترجمه شده در ایران تبدیل شود.
فرجامی با مهارت خاص خود، توانسته لحن طنزآمیز و پیامهای جدی کتاب را به خوبی به مخاطب فارسیزبان منتقل کند. با این حال، برخی از منتقدان معتقدند که کتاب در ایران بیش از حد به عنوان یک اثر طنز شناخته شده و پیامهای عمیق آن نادیده گرفته شده است.
مقالات مرتبط در حوزه کتاب: برای افزایش دانش خود در زمینه کتاب و مطالعه پیشنهاد میکنیم مقالات کتاب ایکیگای، کتاب صوتی، ملت عشق و کتابخوانی را در رسانۀ دانشگاه کسبوکار حتما مطالعه کنید.
سخن پایانی
در این مقاله از دانشگاه کسبوکار به معرفی کتاب «بیشعوری» نوشته خاویر کرمنت با ترجمه محمود فرجامی پرداختیم و تلاش کردیم خلاصهای جامع از بخشهای مختلف این کتاب جنجالی و پرفروش را در اختیار شما قرار دهیم.
کتاب «بیشعوری» با زبان طنزآمیز و صریح خود، به یکی از آثار ماندگار در حوزه روانشناسی اجتماعی تبدیل شده است. خاویر کرمنت در این کتاب، بیشعوری را به عنوان یک بیماری اجتماعی معرفی میکند و با تحلیل دقیق و تقسیمبندی رفتارهای بیشعورانه، خواننده را به خودشناسی و شناخت رفتارهای آزاردهنده اطرافیان دعوت میکند. او همچنین راهکارهایی برای تعامل با افراد بیشعور و حتی درمان این بیماری ارائه میدهد.
این کتاب، به ویژه با ترجمه روان و جذاب محمود فرجامی، در ایران نیز با استقبال گستردهای روبرو شده و به یکی از آثار محبوب در میان کتابدوستان تبدیل شده است.
آیا شما کتاب «بیشعوری» را خواندهاید؟
نظر شما درباره پیامها، لحن طنزآمیز و تأثیرگذاری این کتاب چیست؟ خوشحال میشویم نظرات و تجربیاتتان را در مورد این اثر با ما و دیگر مخاطبان به اشتراک بگذارید!
منبع: Wikipedia