کوچینگ در یک محیط تجاری یک روش آموزشی است که در آن یک فرد با تجربه یا ماهرتر مشاوره و راهنمایی برای کمک به توسعه مهارتها، عملکرد و حرفه فرد را به کارمند ارائه میدهد. کوچینگ با فعالیتهای مشابه HR در راهنمایی و مشاوره (به عنوان گامی در یک سیستم با نظم و انضباط قابل ترقی) متمایز است. مربیگری ممکن است یکی از ابزارهایی باشد که برای توسعه مدیریت استفاده میشود؛ اما از نظر کاربرد گستردهتر از آموزش مدیریت است. با ادامه این مقاله همراه دانشگاه کسب و کار باشید.
کوچینگ فرآیند فردی
کوچینگ یک فرآیند کاملاً فردی است که هم به ماهیت مشتری و هم به دانش، مهارتها و تواناییهای مربی بستگی دارد. با این حال، مربیان چندین تکنیک و ابزار شناخته شده برای استفاده در هر موقعیت مربیگری، دارند.
از آنجایی که سازمانها اهداف و مزایای متعدد مربیگری را درک کردهاند، این حوزه به طور چشمگیری رشد کرده است و برخی از سازمانها فعالانه برای ایجاد فرهنگ کوچینگ تلاش میکنند. فرهنگ کوچینگ در یک سازمان فراتر از مربیگری رسمی است. این فرهنگی است که در آن از رفتارهای مربیگری به عنوان وسیلهای برای برقراری ارتباط، مدیریت و تأثیرگذاری بر دیگران استفاده میشود. همچنین محیطی است که برای یادگیری و توسعه کارکنان ارزش قائل است.
کوچینگ باید مانند هر هدف استراتژیک دیگری مورد توجه قرار گیرد. اجرای موفق مستلزم تعهد سازمان و شخص تحت مربی، برنامهای برای کسب نتایج، مربیان واجد شرایط و ارزیابی بعدی است. امروزه امکان اخذ آموزش و گواهینامه در زمینه مربیگری وجود دارد. به عنوان یک مسیر شغلی، مربیگری معمولاً شامل مشاوره مستقل است، اگرچه برخی از سازمانهای بزرگ مربیان را از کارکنان عادی خود استخدام میکنند.
تعریف کوچینگ
ویژگیهای مربیگری این است که شخصی سازی شده و سفارشی است. معمولاً به صورت تک به تک و در یک دوره زمانی معین و با در نظر گرفتن یک هدف تجاری خاص انجام میشود. کوچینگ مشابه، اما متمایز از مربیگری است. یک روش توسعه شغلی است که به موجب آن کارمندان با تجربه کمتر با همکاران با تجربهتر برای راهنمایی از طریق برنامههای رسمی یا غیررسمی مطابقت داده میشوند. مربیگری اغلب برای کمک به افراد هنگام آماده شدن یا حرکت به سمت تکالیف جدید، بهبود عادات کاری، سازگاری با محیط در حال تغییر یا غلبه بر موانع خاص مورد استفاده قرار میگیرد. این موضوع با مدیریت سنتی متفاوت است.
همانطور که در دانشگاه کسب وکار بررسی خواهیم کرد، کوچینگ، مشاوره به عنوان یک مرحله یا تکنیک در یک سیستم نظم و انضباط مترقی نیست. همچنین آموزش مربیگری هم نیست. این فرآیند هدایت فردی است که تحت مربیگری قرار میگیرد. این فرآیند سبب میشود فرد از یک سطح شایستگی به سطح دیگر انتقال یابد.
اساساً مربیگری یک رابطه تجاری بین سازمان، کوچ و فردی است که کوچ میشود و شامل رویکردی متناسب با مشتری است. بسته به موقعیت فردی که تحت مربیگری قرار میگیرد و هدف از مربیگری ، رویکردهای متفاوتی در نظر گرفته میشود.
مقداردهی کوچینگ
کوچینگ یک روش متداول برای توسعه کارکنان است که نتایج مثبت کسبوکار را ایجاد کرده است. بر اساس نظرسنجی در سال 2019 از فدراسیون بینالمللی مربیان (ICF) و موسسه سرمایه انسانی (HCI) فرهنگ مربیگری قوی بااستعدادها و نتایج کسبوکار بهتر مرتبط است.
بر اساس نظرسنجی ICF/HCI، پاسخ دهندگان با فرهنگ مربیگری قوی نتایج بالاتری را در زمینههایی که در زیر گفته شده گرفتند:
- رضایت مشتری
- رعایت مقررات
- جذب استعداد
- سودآوری
- ارزش سهامداران
- بهره وری نیروی کار
- تغییر استراتژیک در مقیاس بزرگ
- توسعه و تحویل محصول/خدمات جدید
آیا کوچینگ برای همه مناسب است؟
مربیگری برای همه نیست. برخی از افراد تمایلی به بازخورد ندارند و برخی نیز تمایلی به تغییر ندارند. این مشکل مربوط به فردی است که تحت مربیگری قرار میگیرد، نه نقص در ابزار مربیگری. حتی یک کارمند برجسته نیز میتواند از داشتن یک مربی شخصی استفاده کند تا به او کمک کند مشکلات را حل کند و حتی بیشتر به برتری برسد. برای کسانی که تعهد میدهند، کوچینگ میتواند دنیای کاملاً جدیدی را از نظر صراحت بیشتر، احترام بیشتر کارکنان در همه سطوح، اتحادها و روابط حرفهای و مهارتهای بهتر برای دستیابی به اهداف استراتژیک بگشاید.
تکنیکها و ابزار
در بهترین حالت، کوچینگ به جای اینکه یک نفر «متخصص» باشد و برای دیگران سخنرانی کند، به شراکت میپردازد. مشتری همان متخصص در سازمان است. مربی به مشتری کمک میکند تا سطح بالاتری از تخصص را توسعه دهد.
کوچ میتواند از روشهای مختلفی برای تسهیل فرآیند کوچینگ استفاده کند:
- استفاده از دادههای نظرسنجیهای 360 درجه ناشناس یا بررسیهای تحلیل برای شناسایی رفتارهای عینی که میتواند با نتایج کسبوکار مرتبط باشد. مدیران عامل اغلب از تفاوت در رتبهبندی خود و رتبهبندی زیردستان از آنها شوکه میشوند. این ممکن است اولین آگاهی از عدم کانکت شدن آنها با هم باشد.
- استفاده از ارزیابیهای شخصیتی و رفتاری برای تشخیص اینکه کدام ویژگیها و رفتارها غالب یا فاقد آن هستند و ممکن است تغییر آن آسان یا دشوار باشد.
- گوش دادن فعال؛ مربی مشکلات مشتری را حل نمیکند. مشتری خود مشکلات خود را حل میکند.
- کمک به مشتریان در تمایز اهم و مهم.
- هدایت مشتریان به خارج از منطقه آسایش (دایره امن افراد).
- قدردانی از دستاوردهای مشتری و همدردی در زمانی که مشتری از کار افتاده است.
- ارائه دیدگاه بر اساس تجربیات خود مربی.
- کمک به مشتری برای تعیین اهداف، توسعه یک برنامه عملیاتی برای حرکت به جلو، پیش بینی و غلبه بر موانع احتمالی.
- توصیه کتابهای خاص یا سایر منابع یادگیری.
- تشویق روزنامهنگاری (نوشتن اتفاقات روز) برای کسب آگاهی از احساسات و رفتارها و ردیابی پیشرفت به سمت اهداف.
- شرکت در نقشآفرینی و شبیهسازی برای ارتقای تمرین مهارتی.
- مدیریت محرمانه بودن مشارکت مربیگری. در بیشتر موارد، مشتری رسمی سازمانی است که فاکتور مربیگری را پرداخت میکند، با این حال مشتری واقعی فردی است که کوچ میشود.
- طراحی سیستمهایی برای پیگیری بازگشت سرمایه کوچینگ.
مدل GROW توسط سر جان ویتمور در سال 1992 در کتاب مربیگری برای عملکرد:
از آن سال، رشد پتانسیل و هدف انسانی در صنعت مربیگری رایج شد. Whitmore مخفف:
- اهداف
- واقعیت
- گزینهها
- راه رو به جلو، یا آنچه شما انجام خواهید داد
برنامههای مربیگری
رشد صنعت کوچینگ شرکتی، سریع بوده است. شبیه به آموزش شخصی در حوزه خصوصی، مربیگری در محیط کسبوکار به سرعت در حال تبدیل شدن به جریان اصلی است و به تمام حوزههای مدیریت سازمانی منشعب میشود. کوچینگ میتواند ابزاری مؤثر در رفع نیازهای متعدد سازمانی باشد.
توسعه اجرایی
کوچینگ اجرایی، که گاهی برای رسیدگی به رفتارهای مخرب یا ناکارآمد رهبری ارشد معرفی میشود، میتواند به یک مدیر اجرایی توانمند در عملکرد حتی بالاتر کمک کند. همچنین برای توسعه چشماندازهای بالقوه بالا برای اهداف برنامهریزی جانشین پروری مفید است. بسیاری از سازمانها به آینده چشم دوختهاند و گسترش جهانی را در نظر دارند که نیاز به مهارتهای جدید رهبری جهانی و خطوط آگاهانهتر و ساختارمندتر رهبران آینده را مورد توجه قرار داده است.
مدیران فعلی یا مدیران عامل، به عنوان مشتریان کوچینگ، ممکن است از این موضوع غافل باشند که شایستگیهایی که آنها را به اوج رسانده است، نمیتواند موفقیت مداوم آنها را تضمین کند. علاوه بر این، مدیران عامل معمولاً افرادی بسیار پویا هستند که همیشه هم پذیرای بازخوردهای ناخواسته نیستند. اعضای کارکنان ممکن است از گفتن آنچه باید گفته شود اجتناب کنند؛ زیرا از تلافی یا طرد شدن از دایره درونی میترسند. اگر سرنشینان C-suite مربیگری را به عنوان تمرینی که با قلمرو همراه است تلقی کنند، ممکن است بیشتر پذیرای آن باشند و آن را به ابزاری مؤثر در رسیدگی به توسعه آنها تبدیل کند.
کوچینگ اجرایی
مربیگری اجرایی یک شکل عملی و متمرکز بر هدف از توسعه فردی است. مشتریان کوچینگ C-suite معمولاً به دنبال شریک متفکری هستند که با او درباره گزینههای تصمیمگیری بحث کنند، دیدگاهها را گسترش دهند، فعالیتهای کار و خانه را متعادل کنند و در شرایط دشوار یا غیرعادی استراتژی سازی کنند. مربیگری استراتژیک باید نیازهای سازمانی و شخصی را ادغام کند. هر تعامل باید به صورت سفارشی طراحی شود و بر اهداف توسعه خاص یک رهبر تمرکز کند. مدیر عامل معمولاً به شش تا هشت ماه مربیگری فردی نیاز دارد تا رفتارهای جدید را در خود جای دهد. تمرین، مشاهده و بازخورد کلیدهای تغییر رفتار هستند.
مدیران بالقوه بسیاری از افرادی که در حال حاضر سمتهای اجرایی دارند، در آستانه بازنشستگی هستند. سازمانها میخواهند تغییرات در رهبری با کمترین اختلال ممکن رخ دهد. برای افزایش شانس انتقال آرام، شرکتها از کوچینگ به عنوان ابزاری برای توسعه نسل بعدی رهبران استفاده میکنند. عواملی مانند دستیابی برجسته یک فرد به اهداف توسعه، ارزیابی مثبت از مربی و توانایی فرد مربی برای انجام وظایف جدید نیز از مزایای شناخته شده کوچینگ اجرایی هستند. با توجه به این تغییر قریبالوقوع در پستهای سطح اجرایی، منابع مالی که به طور سنتی به سمت رهبران ارشد هدایت میشد، شروع به انتقال به مدیریت سطح اول و میانی کرده است.
توسعه مدیریت
سرپرستان و مدیران در خط مقدم عملکرد سازمانی هستند و نیاز به توسعه مهارتهایی برای ایجاد انگیزه در تلاش جمعی دارند. گاهی اوقات، سرپرستان و مدیران فاقد مهارتهای لازم برای افراد هستند، مانند مهارت در تعیین اهداف، تفویض اختیار، ارائه پاسخگویی، ارائه بررسیهای مؤثر عملکرد و حتی خود مربیگری. مربیگری میتواند به آنها در توسعه چنین مهارتهایی کمک کند. مشاهده کنید مربیان مجازی به مدیران مشاوره رهبری در مقیاس میدهند.
یک مدیر احتمالاً در سطح نظارتی موفق بوده و در سطح بالاتری ارتقا یا استخدام شده است. بر این اساس، مدیر ممکن است از مربیگری در مورد مسائل تصویری بزرگ بهرهمند شود یا ممکن است نیاز به صیقل دادن در زمینه خاصی مانند واگذاری کار، مدیریت زمان، تیم سازی، مدیریت عملکرد، استخدام، یا مهارتهای ارتباطی یا مذاکره داشته باشد. به طور مشابه، یک سرپرست اغلب فردی است که از درجه یک ارتقا مییابد و به این ترتیب ممکن است از مربیگری در مورد چگونگی انتقال مؤثر به نقش جدید رئیس بودن بهرهمند شود.
چه نکاتی برای مدیران جدیدی که قبلاً همتا بودند ارائه دهیم؟
توسعه برای حرفهایهای منابع انسانی
کوچینگ میتواند یک رویکرد توسعهای مهم برای متخصصان منابع انسانی باشد. شاید مهمترین دلایلی که متخصصان منابع انسانی به دنبال مربیگری هستند کمک به آنها برای مؤثرتر شدن در موارد زیر باشد:
- نشان دادن ارزش خود برای نتیجه سازمان.
- اثبات اهمیت برنامههای منابع انسانی.
- برنامهریزی استراتژیک.
- نمایش بازگشت سرمایه.
- نهادینه کردن ابتکارات منابع انسانی.
- ارتباطات شرکتی.
- مربیگری تنوع، برابری و شمول.
کوچینگ همچنین میتواند ابزار مؤثری برای حمایت از تنوع، برابری و ابتکارات یک سازمان باشد، اگرچه سازمانها باید مراقب باشند که چنین تلاشهایی به تبعیض غیرقانونی منجر نشود. نگاهی به مقاله منتور هم بیاندازید.
فعالیتهای کوچینگ مبتنی بر تنوع ممکن است بر موارد زیر متمرکز شود:
آگاهی و شمول. کوچینگ میتواند برای حساس کردن کارکنانی که ممکن است رفتارهای نامناسب، تبعیضآمیز یا آزاردهنده از خود نشان داده یا متهم شده باشند، استفاده شود. هدف این است که به آنها کمک کنیم تا مسائل را از چشم افرادی ببینند که از نظر جنسیت، نژاد، مذهب یا ویژگیهای دیگر با آنها متفاوت هستند و در یک محیط تجاری به طور مؤثر پاسخ دهند. (این با هر اقدام انضباطی که ممکن است مورد نیاز باشد متمایز است.)
تفاوتهای نسلی مربیگری میتواند به کارگران مسنتر و جوانتر در درک دیدگاهها و مهارتهای مختلف جهان در نسلهای مختلف کمک کند؛ یاد بگیرند که چگونه تجربیات مختلف آنها بر نحوه نگاه آنها به محل کار تأثیر میگذارد و کشف کند که چگونه میتوانند به طور مؤثر با یکدیگر برای دستیابی به اهداف سازمانی کار کنند. کوچینگ همچنین میتواند به شناسایی و حذف کلیشههای نسلی کمک کند.
سبکهای رفتاری و شخصی کوچینگ میتواند به افراد کمک کند تا درک کنند که چگونه همتایان تجاریشان با آنها مشابه و متفاوت هستند و چگونه با افراد با سبکهای مختلف تعامل مؤثری داشته باشند.
مربیگری بین فرهنگی
همانطور که دنیای تجارت در یک بازار جهانی به تکامل خود ادامه میدهد، مربیگری اجرایی، بعد جدیدی به خود میگیرد: دیدگاههای بین فرهنگی. چه رهبران شرکت با تغییرات فرهنگی از طریق ادغام یا اکتساب سر و کار داشته باشند یا با نیروی کار با دیدگاهها، ارزشها و انتظارات مختلف قومی و ملی کار کنند، مربیان میتوانند در کمک به مدیران در جهتیابی محیطهای بین فرهنگی مؤثر باشند.
مربیگری سلامت
در این عصر مراقبتهای بهداشتی مبتنی بر مصرفکننده، مربیگری سلامت، نقش برجستهتری در آموزش و توانمندسازی کارکنان برای تصمیمگیری هوشمندانه خرید مراقبتهای بهداشتی و تصمیمات هوشمندانهتر در مورد سلامتی خود ایفا میکند. مطالعات نشان میدهد که افرادی که در مربیگری سلامت شرکت میکنند بهتر میتوانند خدمات مراقبتهای بهداشتی را هدایت کنند و در نهایت هزینههای مراقبتهای بهداشتی را کاهش میدهند.
مربیگری انتقال
کوچینگ همچنین میتواند در موقعیتهای مختلف دیگری از جمله انتقالهای داخلی موثر باشد. مانند:
- اولین مأموریت بینالمللی یک کارمند.
- بازگشت مهاجر.
- بعد از ترفیع یک کارمند.
- به دنبال ادغام.
- بعد از اینکه نقش یک کارمند به طور قابل توجهی از نظر دامنه یا مقیاس تغییر کرد.
- پس از اینکه یک کارمند به یک کارگروه یا ابتکار کلیدی منصوب شد.
- تسریع در توسعه یک کارمند با پتانسیل بالا.
- بخشی از توسعه جانشینی و/یا توسعه خط رهبری سازمان.
- آموزش و صدور گواهینامه.
یک حرفه مربیگری موفق به ترکیبی از مهارتها، اعتبار، تجربه و هوش تجاری نیاز دارد. برای واجد شرایط بودن به عنوان یک مربی اجرایی، ممکن است به داشتن مدرک تحصیلات تکمیلی در توسعهسازمانی یا توسعه رهبری نیاز باشد.
سازمانهای متعددی در زمینه شایستگی مربیگری گواهی میدهند:
فدراسیون بینالمللی مربیان این فدراسیون غیرانتفاعی مستقر در Lexington، Ky. این سازمان به عنوان بزرگترین منبع در سراسر جهان برای مربیان تجاری و شخصی و به عنوان منبعی برای کسانی که به دنبال مربی هستند، توصیف میشود. این گواهینامه مربی کارشناسی ارشد را ارائه میدهد.
انجمن جهانی مربیان کسبوکار. این سازمان مستقر در کانادا برای صنعت مربیگری کسبوکار به بازارهای مربیگری کسبوکار ایالاتمتحده، کانادا و خارج از کشور خدمت میکند و آنها را توسعه میدهد.
کالج مربیگری اجرایی. این موسسه مستقر در کالیفرنیا آموزش مربی شخصی و اجرایی، خدمات مربیگری و برنامههای توسعه رهبری را به متخصصان ارائه میدهد.
انجمن ملی توسعه شغلی (NCDA). بخشی از انجمن مشاوره آمریکا، NCDA، مستقر در Broken Arrow، اوکلا، خدماتی را به مردم و متخصصان درگیر یا علاقه مند به توسعه شغلی، از جمله فعالیتهای توسعه حرفهای، انتشارات، تحقیقات، اطلاعات عمومی، استانداردهای حرفهای ارائه میدهد. مرکز رهبری خلاق این موسسه غیرانتفاعی، با دفاتری در سن دیگو، کالیفرنیا، کلرادو اسپرینگز، کولو، و گرینزبورو، NC، منحصراً بر رهبری تمرکز دارد.
مرکز صدور گواهینامه مربیگری. این سازمان مستقر در فلوریدا فرصتهای آموزش مربیگری کسبوکار، شغل، اجرایی، زندگی و سلامتی و گواهینامه مربیگری را ارائه میدهد.
مشاغل
برای متخصصان منابع انسانی با پیشینه و اعتبار مناسب، کوچینگ میتواند فرصتهای مهمی را ارائه دهد. مشاغل مربیگری معمولاً شامل مشاوره خارجی است. گام برداشتن برای مشاوران مستقل تمرینی برای بازاریابی شخصی، شبکهسازی، ایجاد وب سایت، ایجاد اعتبار با جامعه شرکتی و فهرستی در حال گسترش از داستانهای موفقیت مربیگری است، که میتوان در مورد آنها نوشت و با مشتریان احتمالی به اشتراک گذاشت.
تقریباً همه مربیان خدمات اضافی مانند مشاوره و آموزش ارائه میدهند. در حالی که این حرفه به رشد خود ادامه میدهد. در حال حاضر از پایگاه تحقیقاتی خود پیشی گرفته است که بازگشت سرمایه (ROI) و بازگشت انتظارات (ROE) ارائهشده از خدمات مربیگری حرفهای را نشان میدهد. توسعه معیارهای سازگار که ارزش خدمات را به وضوح بیان میکند در حال حاضر یکی از چالشهای پتانسیل رشد این حرفه است.
در حالی که بیشتر مربیان پیمانکاران خارجی هستند، مربیان داخلی به ویژه برای کارکنان سطح متوسط رایجتر میشوند. برخی از سازمانهای بزرگ مربیان را در کادر ثابت خود استخدام میکنند.
6 دلیل برای اهمیت کوچینگ در کسب و کار:
شما در حال حاضر خوب هستید و میدانید که برای برجسته شدن کمی بیشتر زمان نیاز دارید
همانطور که ورزشکاران و بانوان برتر همیشه به دنبال مربیان برتر در رشته خود میگردند، شما نیز به یک مربی Notion Business نیاز دارید. ما شما را مسئول میخواهیم، نتایج را میخواهیم، شما را تحت فشار قرار میدهیم، شما را فریاد میزنیم و همچنین در آنجا خواهیم بود تا به شما برای کار خوبی که انجام دادهاید تبریک بگوییم!
شما احساس میکنید که با کسبوکارتان ازدواج کردهاید و نیاز به کار در تمام ساعات کاری دارید
اگر آماده هستید که کنترل ساعاتی را که به کسب و کار خود کمک میکنید و نتایج بهتری دریافت میکنید، شروع کنید، باید مربیگری کسبوکار را در نظر بگیرید.
کسبوکار شما سود کافی برای توجیه تلاشهای شما ایجاد نمیکند
اگر میخواهید به کاری که همیشه انجام میدادید ادامه دهید، جای تعجب نیست که همان نتایج را دریافت کنید. مربیان ما این را به چالش میکشند و شما را بر روی انجام اقداماتی متمرکز میکنند که سود را افزایش میدهد و به شما امکان میدهد روی پیشبرد کسبوکار خود کار کنید. این امر مستلزم تغییر خواهد بود نتایج میتواند به معنای واقعی کلمه شامل افزایش درآمد و سود شما در چند ماه پس از شروع برنامه باشد.
شما معتقدید که اگر همیشه در آنجا نباشید، کسبوکار آسیب خواهد دید
رفتن به تعطیلات قابل بحث نیست. مگر اینکه کسبوکار شما بتواند بدون حضور شما کار کند. ممکن است برای برخی شوکه کننده باشد که بدانند شما در واقع یک کارمند کسبوکار هستید نه یک مالک واقعی کسبوکار. مربی شما به شما کمک میکند تا فرآیندهای تجاری را وارد کنید و تیم مدیریتی خود را توسعه دهید تا کسبوکار پیشرفت کند. تعطیلات طولانی و زمان صرف شده برای بهبود نقصهای شما، ناگهان به واقعیت تبدیل میشود. زندگی کوتاه است. اصلاً چرا این همه مدت مشغول کار هستید؟
شما عاشق تجارت خود شدهاید
آیا گاهی فکر میکنید که زندگی بدون همه دردسرها سادهتر میشود؟ مربی کسبوکار شما شور و اشتیاق شما را دوباره شعله ور میکند و به شما کمک میکند تا دیدگاهها و اهداف خود را برای کسبوکار توسعه دهید.
شما تجربه تجاری زیادی دارید، اما سالهاست که روی خودتان سرمایهگذاری نکردهاید
ممکن است کارکنان خود را در دورههای آموزشی بفرستید؛ اما نیازهای شما فراتر از آموزش عمومی است. در نتیجه خود را نادیده گرفتهاید. سرمایهگذاری در Notion’s Coaching یک اغماض شخصی نیست. مربی با شما کار خواهد کرد تا جنبههای خاصی از عملکرد شما را بهبود بخشد و حمایت و انگیزه یک به یک را برای دستیابی به پیشرفتها و ایجاد بر اساس آن فراهم کند. رابطه بین شما و مربی کسبوکار شما تأثیر سریع و حداکثری را بر عملکرد شما و کسبوکار تضمین میکند که یک بازدهی قابل اندازه گیری را ارائه میدهد.
در نهایت، دانشگاه کسب و کار به شما خطی برای یادگیری بیشتر در این حوزه میدهد. توصیه میکنیم نگاهی به مقاله راه اندازی کسب و کار هم بیاندازید. پس اگر طالب یادگیری بیشتر هستید، موضوعات مد نظر خودتان را برای ما در قسمت نظرها بنویسید.