خرید سکه و طلا یکی از انواع روش‌های سرمایه‌گذاری است که از گذشته تاکنون در میان مردم رواج داشته است. اهمیت این روش از آن جهت است که ریسک و ضرر کمتری در مقایسه با سایر روش‌های سرمایه‌گذاری دارد. علاوه بر این، قیمت آن متناسب با قیمت‌های روز جامعه رشد می‌کند؛ در نتیجه سرمایه‌ی شما حفظ می‌شود و حتی به سود و درآمد نیز می‌رسد. با تمام این مزایا، گاهی اوقات قیمت خرید و فروش سکه دچار مشکلی می‌شود که به آن حباب سکه می‌گویند. در چنین وضعیتی قیمتی که برای انواع سکه وضع می‌شود، با قیمت واقعی آن‌ها متفاوت و کمتر یا بیشتر از آن است. ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به دلایل ایجاد این وضعیت می‌پردازیم و روش‌های محاسبه و تخمین آن را شرح می‌دهیم.
اهمیت سرمایه‌گذاری
سرمایه‌گذاری و پس‌انداز از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌توانید در طول زندگی خود انجام دهید. شما با انجام این کار ارزش دارایی و درآمد خود را حفظ می‌کنید و پشتوانه‌ای برای آینده‌ی خود قرار می‌دهید. پس با هر درآمدی که دارید سرمایه گذاری را شروع کنید و با آینده‌نگری، زندگی خود و خانواده‌تان را تامین کنید.
سرمایه‌گذاری در سکه
در مقایسه با انواع روش‌های سرمایه‌گذاری، خرید سکه ریسک و ضرر کمتری دارد و اگر با دید بلندمدت به آن نگاه کنید، سود خوبی نیز به همراه دارد. سکه‌ها انواع مختلفی دارند و شما با هر درآمد و پس‌اندازی می‌توانید در آن‌ها سرمایه‌گذاری کنید.
به عنوان مثال ربع سکه، نیم سکه و تمام سکه برای سرمایه‌های چند ده میلیونی مناسبتر است و سکه‌های پارسیان با توجه به وزن و عیاری که دارند برای سرمایه‌های کمتر از پنج میلیون و حتی زیر یک میلیون مناسب هستند. اینکه کدام سکه بهتر و سودمندتر است به درآمد و مدت زمان سرمایه‌گذاری شما بستگی دارد. با این‌حال بسیاری از افراد صاحب‌نظر، سکه‌های گرمیِ پارسیان و ربع سکه را برای پس‌اندازهای بلندمدت و چندساله مناسبتر می‌دانند.
منظور از حباب سکه چیست؟
حباب سکه به وضعیتی گفته می‌شود که در آن، قیمت سکه کمتر یا بیشتر از ارزش و قیمت حقیقی خود خرید و فروش می‌شود. این حالت ممکن است برای تمام بازارهای مالی مانند مسکن، دلار، سهام و حتی ماشین اتفاق بیفتد. با این حال وقوع آن در بازار طلا و سکه رواج بیشتری دارد و اکثر اوقات خرید و فروش آن را دچار مشکل می‌کند.
و اما چرا حباب؟
همان‌طور که می‌دانید حباب یک لایه‌ی نازک از آب و صابون است که در چند ثانیه تشکیل شده و بعد می‌ترکد. ویژگی اصلی حباب، بی‌ثباتی و دوام نداشتن آن است. به همین علت از اصطلاح حباب برای نامگذاری این وضعیتی استفاده می‌شود که به دلایلی خاص در کوتاه مدت ایجاد می‌شود و بعد از بین می‌رود.
بنابر این تعریف، حباب سکه، طلا یا هر بازار مالی دیگری متغیر است و ممکن است طی چند روز یا چند ماه از بین برود و به حالت اصلی خود بازگردد. به همین علت تشخیص درست آن از اهمیت بالایی برخوردار است و حتی می‌تواند شما را به سود خوبی برساند.
عوامل ایجاد حباب سکه
حباب بازارهای مالی به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. این اتفاق خصوصا در وضعیت اقتصادی بی‌ثبات کشورها شایع‌تر است و برناکارآمدی و مدیریت نادرست مسئولان آن دلالت می‌کند. برخی از عوامل ایجاد آن عبارت است از:
ورود سرمایه بدون پشتوانه و هدف
دولت ممکن است به دلایل مختلفی دست به چاپ بی‌پشتوانه اسکناس بزند تا مشکلات مالی خود را به طور موقت برطرف کند. در چنین شرایطی کشور با هجوم بی‌هدف سرمایه‌ای روبه‌رو می‌شود که قرار نیست در محیطی سرمایه‌گذاری و خرج شود. در نتیجه تورم و گرانی افزایش می‌یابد و بسیاری از بازارهای مالی خصوصا سکه و طلا دچار حباب قیمتی می‌شوند. بنابراین، یکی از عوامل اصلی ایجاد حباب در بازارهای مختلف، بانک مرکزی و دولت است.
سودجویی مردم و سرمایه‌گذاران
عامل دیگری که موجب حباب سکه می‌شود، خود مردم و سرمایه‌گذاران هستند. ممکن است مردم به دلایلی شروع به خرید و سرمایه‌گذاری در یک بازار خاص کنند تا کسب درآمد کرده و به سود بالایی برسند. با افزایش تقاضا، قیمت‌ها افزایش می‌یابد و حتی عده‌ای به احتکار روی می‌آورند تا در این میان سود کنند. در نتیجه قیمت‌ها بالاتر از قیمت واقعی تعیین می‌شوند و اصطلاحِ حباب در بازارهای مالی شکل می‌گیرد.
راهکار درست در برابر این وضعیت این است که همراه موج خرید نشویم و تا ثبات بازار صبر کنیم.
تورم و افزایش قیمت‌ها
تورم و اوضاع اقتصادی نامناسب بر تمام جنبه‌های مالی زندگی مردم اثر می‌گذارد و موجب افزایش قیمت‌ها می‌شود. در چنین شرایطی بازار خرید و فروش سکه و طلا نیز دچار مشکل می‌شود و حباب قیمتی شکل می‌گیرد. در نتیجه قیمت سکه با افزایشی ناگهانی روبه‌رو شده و با قیمتی بالاتر از ارزش واقعی به فروش می‌رسد.
این تورم حتی ممکن است تا جایی پیش برود که قیمت‌های حباب ثابت بماند و حتی ماهانه افزایش یابد. بنابراین در مسئله‌ی حباب بازارهای مالی، این احتمال نیز وجود دارد که قیمت‌ها هرگز به حالت ابتدایی خود برنگردد و روند تصاعدی دائمی داشته باشد.
نبود تعادل در عرضه و تقاضا
گاهی اوقات از تعادل خارج شدن عرضه و تقاضا در بازار سکه، دلار، مسکن و… نیز می‌تواند وضعیت حباب را در بازار ایجاد کند. مثلا ممکن است سکه بیش از میانگین فروش معمول آن، ضرب و به بازارهای سکه و طلا روانه شود. در این حالت افزایش عرضه و کمبود تقاضا می‌تواند حباب سکه منفی ایجاد کند؛ یعنی با قیمتی پایین‌تر از ارزش واقعی خرید و فروش شود.
برعکس این موضوع نیز ممکن است. یعنی افزایش تقاضا برای خرید سکه و کمبود آن در بازار می‌تواند حباب سکه مثبت ایجاد کند. در چنین شرایطی مردم به دلیل کمبود کالا، قیمتی بالاتر از قیمت واقعی آن را پرداخت می‌کنند و خود، موجب افزایش حباب در بازار می‌شوند.
چگونه حباب سکه را محاسبه کنیم؟
تا این بخش از مقاله‌ی دانشگاه کسب و کار با مفهوم کلی حباب سکه و عوامل ایجاد آن در بازار آشنا شدیم. سوالی که پیش می‌آید این است که چگونه حباب سکه را محاسبه کنیم و متوجه قیمت واقعی آن شویم؟
یک فرمول ساده برای محاسبه‌ی حباب سکه وجود دارد:
هر اونس طلا معادل 31.1 گرم است. برای محاسبه‌ی حباب سکه لازم است وزن سکه‌ی مورد نظر خود را در قیمت روز دلار و قیمت روز سکه ضرب کنیم. عدد به دست آمده را تقسیم بر 31.1 کرده و سپس با حق ضرب سکه جمع بزنیم. عددی که به دست می‌آید، نشانگر حباب سکه‌ی مورد نظر شماست.
اگر این محاسبه برای شما سخت و نامفهوم است، با یک سرچ ساده در گوگل می‌توانید چندین سایت را پیدا کنید که رایگان حباب سکه را برای شما مشخص می‌کنند. به این ترتیب می‌توانید از وضعیت فعلی بازار طلا و سکه آگاهی یابید و هوشمندانه خرید و فروش کنید.
چند راهکار منطقی در برابر حباب سکه
اگر به سرمایه‌گذاری در بازار سکه و طلا علاقه دارید و از ضرر و زیان خرید و فروش در حالت حباب نگرانید، ما چند پیشنهاد برای شما داریم:
1. صبر و حوصله داشته باشید
بهترین اقدام در برابر وضعیت حباب در بازارهای مالی این است که صبر کنید. معمولا اکثر قیمت‌ها با بهبود وضعیت و تعادل عرضه و تقاضا به ثبات می‌رسد و از حالت افزایشی خارج می‌شود. بنابراین اگر خرید و فروش ضروری ندارید صبر کنید تا قیمت‌ها به حالت اصلی خود برگردد و سپس اقدام کنید.
2. از رفتارهای هیجانی پرهیز کنید
دومین راهکار ما دوری از رفتارهای هیجانی و دور از منطق است. در هر نوع بازار و هر کسب و کاری، بی‌گدار به آب زدن و بدون تصمیم عمل کردن می‌تواند مضر باشد. عده‌ی بسیاری از مردم تا از کاهش قیمت مطلع می‌شوند اقدام به فروش سهام، خانه یا طلای خود می‌کنند تا از ضرر جلوگیری کنند. یا با افزایش قیمت‌ها شروع به خرید می‌کنند تا مجبور به پرداخت قیمت‌های بالاتر نباشد.
این یک رفتار نادرست است و به راحتی می‌تواند سرمایه و دارایی شما را از بین ببرد. بنابراین صبر کنید، منطقی عمل کنید و از تصمیم‌های احساسی و غیرمنطقی بپرهیزید.
3. در وضعیت حباب سکه با صاحب‌نظران مشورت کنید
راهکار دیگری که شما را از ضرر و زیان در وضعیت حباب سکه نجات می‌دهد، راهنمایی و مشورت گرفتن از افراد صاحب نظر است. این افراد به واسطه‌ی سال‌ها تحقیق و فعالیت در حوزه‌ی کاری خود به تجربه‌ای رسیده‌اند که می‌توانند اوضاع آینده را پیش‌بینی کنند. با کمی جست‌وجو در اینترنت یا مراجعه‌ی حضوری می‌توانید این افراد را شناسایی و با راهنمایی آن‌ها منطقی و درست عمل کنید.
4. با دیدگاه بلند مدت سرمایه‌گذاری کنید
یکی از مهم‌ترین اقداماتی که در اکثر مواقع شما را به پیشرفت و موفقیت می‌رساند، سرمایه‌گذاری بلندمدت است. خصوصا در ایران که ما هر ساله با افزایش قیمت و رشد قیمت طلا، دلار و مسکن روبه‌رو هستیم. بنابراین اگر قصد دارید در بازار طلا و سکه سرمایه‌گذاری کنید، این روش را در اولویت خود قرار دهید. یعنی سکه بخرید و برای چند سال از فروش آن خودداری کنید. به این ترتیب هم از حباب سکه در امان می‌مانید و هم طی چند سال به سرمایه قابل‌توجهی دست می‌یابید.
سخن پایانی
ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به وضعیت حباب سکه و عوامل ایجاد آن پرداختیم. همچنین از راهکارهایی نوشتیم که می‌تواند به شما کمک کند تا از ضرر و زیان در چنین وضعیتی دور بمانید. اگر اهل سرمایه‌گذاری و پس‌انداز باشید، به راحتی می‌توانید این وضعیت را در بازارهای مالی تشخیص دهید. اما اگر چندان مهارت ندارید، تنها با اندکی جست‌وجو و پرسش از افراد صاحب‌نظر و ماهر در حوزه‌های مختلف می‌توانید اطلاعات کسب کنید.
نظر شما درباره حباب سکه چیست؟ با توجه به فرمولی که بیان کردیم بگویید آیا قیمت فعلی سکه دچار این وضعیت است یا با قیمت اصلی خود خرید و فروش می‌شود؟
