اگر اهل فوتبال باشید، حتما نام الکس فرگوسن، سرمربی مشهور منچستر یونایتد را شنیده‌اید. بسیاری از کارشناسان متخصص و سایت‌ها و مجلات مشهور، الکس فرگوسن را به عنوان بهترین سرمربی تاریخ فوتبال انتخاب کرده‌اند. او طی سال‌های فعالیت خود 49 جام موفقیت برای تیم خود به ارمغان آورد و چندین کتاب نوشت که یکی از آن‌ها کتاب رهبری بود.
کتاب رهبری از جمله موفق‌ترین آثار الکس فرگوسن است که در سال 2015 چاپ و منتشر شد. این کتاب مروری بر زندگی شخصی و حرفه‌ای فرگوسن و عملکرد خاصی است که او طی سال‌های سرمربیگری خود به کار برد تا تیم‌ها را به پیروزی بر‌ساند. ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به معرفی این کتاب می‌پردازیم و سرفصل‌های مهم آن را بررسی می‌کنیم.
زندگینامه الکس فرگوسن
سِر الکساندر فرگوسن در 31 دسامبر 1941 در گلاسکو اسکاتلند متولد شد. او نخستین بار در سال 1957 به عنوان بازیکن مبتدی به تیم کوئینز پارک پیوست و طی سال‌های متمادی پس از آن، هر چندسال یکبار به عضویت یکی از تیم‌های ورزشی مانند سنت جانسون، دانفرملین، رنجرز، فالکرک و… درآمد.
این دوران نقش به‌سزایی در گسترش تجارب فرگوسن داشت و موجب شد که او بتواند مهارت‌ها و استعدادهای ورزشی خود را پرورش دهد.
نخستین مربیگری در فوتبال
نخستین مربیگری فرگوسن در سال 1974 بود؛ یعنی زمانی که چند ماه به عنوان مربی تیم ایست استرلینگ فعالیت کرد. او مدتی بعد از آن از تیم خارج شد و در سال 1980 توانست نخستین افتخار مربیگری خود را با قهرمانی در تیم آبردین در لیگ اسکاتلند کشف کند. فرگوسن چندین بار موجب قهرمانی تیم ابردین شد؛ پس از آن نشان افتخار امپراتوری بریتانیا را دریافت کرد.
قهرمانی‌های منچستر یونایتد!
فرگوسن نخستین بار در سال 1986 هدایت تیم منچستر یونایتد را بر عهده گرفت. این دوران طلایی‌ترین و موفق‌ترین دوران رهبری الکس فرگوسن بود. رهبری فرگوسن در این دوران موجب شد که تیم منچستریونایتد بتواند پس از 26 سال انتظار، قهرمان لیگ برتر انگلستان شود.
در سال 1999 شکوهمندترین فصل تاریخ تیم منچستر یونایتد به وجود آمد؛ یعنی زمانی که این تیم با رهبری فرگوسن توانست 3 جام قهرمانی را کسب کند. فرگوسن به واسطه موفقیت خود در این سال “نشان شوالیه” را در جشن تولد ملکه الیزابت دوم دریافت کرد.
مقالات مرتبط در حوزه مدیریت: برای تکمیل دانسته‌های خودتان توصیه می‌کنیم مقالات مدیر خوب، رشته مدیریت امور بانکی و استراتژی هوشمندانه را حتما مطالعه کنید.
بازنشستگی خودخواسته
الکس فرگوسن در سال 2013 پس از کسب بیستمین قهرمانی برای تیم منچستر یونایتد از سرمربیگری خود کناره‌گیری کرد و بازنشسته شد. او پس از این دوران تصمیم گرفت کتاب خاطرات و زندگینامه خود را بنویسد. نخستین اثر مهم او در این دوره، کتاب زندگی نامه‌اش بود که پس از مدت کمی به فروش و شهرت زیادی رسید. این کتاب با ترجمه‌های مختلفی در ایران ترجمه و چاپ شد.
سایر آثار و نوشته‌های الکس فرگوسن
فرگوسن در طی دوران بازنشستگی خود چند کتاب غیر داستانی نوشت که از این میان، تنها دو کتاب او با عنوان “کتاب رهبری” و “زندگینامه من” در ایران به ترجمه و چاپ رسید. برخی از دیگر آثار او عبارتند از:
- مدیریت زندگی من
- اراده‌ای برای برنده شدن
- سه‌گانه منحصر به فرد
- یک سال در زندگی: دفتر خاطرات مدیر
- فقط قهرمان!
معرفی کتاب رهبری
کتاب رهبری نخستین بار در سال 2015 با عنوان فرعی “درس‌هایی که از زندگی و سال‌های حضورم در منچستر یونایتد آموختم” منتشر شد. الکس فرگوسن در این کتاب به بررسی مباحث مهمی پرداخته که طی سال‌های حضور او در تیم منچستریونایتد موفقیت‌آمیز بوده است. او این کتاب را با همکاری یکی از دوستانش به نام مایکل موریتز نوشت.
موریتز در بخش پایانی این کتاب از زبان خودش به تعریف زندگی و سبک رهبری فرگوسن پرداخته و به مخاطبان کمک کرده بتوانند به شناخت بیشتری از او دست یابند. به این ترتیب خواندن این کتاب نقش و اهمیت زیادی در معرفی این شخصیت موفق ورزشی و روش‌های موفقیت او به علاقه‌مندان آن دارد.
درون‌مایه اصلی
الکس فرگوسن کتاب رهبری را از زبان خودش و با لحنی ساده و روان به نگارش درآورده است. او پس از مواجهه با افراد بسیاری که خواستار درک رهبری و چگونگی موفقیت او در تیم منچستریونایتد بودند، تصمیم می‌گیرد کتابی بنویسد تا تمام این مسائل را در آن بررسی کند.
به این ترتیب، فرگوسن در این کتاب به بیان مسائلی از این دست می‌پردازد که؛ چگونه توانست ساختار تیم را شکل دهد، مهارت بازیکنان را پرورش دهد، هوشمندانه رهبری کند و موجب هدایت بازیکنان به سمت موفقیت شود؟
فرگوسن در این کتاب از تجربه‌ها و شواهدی نوشته است که پیش از این در کتاب‌های دیگر او نبوده است. علاوه بر این از دوران طلایی مدیریت خود در سایر تیم‌ها و زندگینامه شخصی خود نیز مطالبی نوشته که خواندن آن‌ها خالی از لطف نیست.
مقالات مرتبط در حوزه مدیریت: برای تکمیل دانسته‌های خودتان توصیه می‌کنیم مقالات رشته مدیریت صنعتی، خط مشی، معماری سازمانی و مدیر عامل را حتما مطالعه کنید.
خواندن این کتاب به چه کسانی پیشنهاد می‌شود؟
کتاب رهبری یک کتاب جامع و کامل از زندگینامه و سبک رهبری الکس فرگوسن است. او این کتاب را براساس سال‌ها تجربه و رهبری در تیم‌های مختلف به نگارش درآورده است، بنابراین:
← اگر به فوتبال و تیم منچستر یونایتد علاقه دارید و دوست دارید عوامل موفقیت آن را از زبان سرمربی مشهورش بخوانید
← اگر به مسائل مربوط به رهبری و مدیریت علاقه‌مند هستید
←و اگر مدیر یک تیم ورزشی یا یک کسب و کار کوچک و بزرگ هستید و می‌خواهید تجربیات خود را افزایش دهید
خواندن این کتاب جذاب و خواندنی را از دست ندهید. کتاب رهبری با چند ترجمه مختلف در ایران به چاپ رسیده است. ما در دانشگاه کسب و کار، خواندن این کتاب را با ترجمه‌ی کامل حسین گازر از نشر کوله‌پشتی توصیه می‌کنیم.
بخش‌ها و سرفصل‌های کتاب رهبری
کتاب رهبری از 13 فصل تشکیل شده که هر کدام از آن‌ها با تقسیم به بخش‌های مختلف به یک موضوع خاص پرداخته است. تمام بخش‌های این کتاب از زبان الکس فرگوسن روایت شده است. اما در بخش آخر کتاب با عنوان “سخن پایانی” مایکل موریتز از نگاه خودش به تعریف زندگی و شیوه‌ی رهبری فرگوسن پرداخته و برای نوشتن آن از مصاحبه شخصی خودش با او الهام گرفته است.
عناوین سرفصل‌ها و بخش‌های کتاب رهبری به ترتیب عبارتند از:
1. به خود واقعی‌تان تبدیل شوید
گوش دادن
نگاه کردن
مطالعه
2. پی بردن به اشتیاق
نظم و انضباط
میزان فعالیت
انگیزه
3. کنار هم چیدن قطعات
سازماندهی
آماده‌سازی
مسیر حرکت
4. کار با دیگران
کار تیمی
کاپیتان‌ها
5. تدوین استانداردها
برتری
الهام‌بخشی
خشنودی از خود
6. سنجش افراد
به دنبال کار
شبکه ارتباطی
7. تمرکز
زمان
سرگرمی‌ها
شکست
8. انتقال پیام
صحبت کردن
نوشتن
پاسخ دادن
9. رهبری بله! مدیریت نه!
مالکان
کنترل
تفویض
تصمیم‌گیری
10. خط پایان
خرید
صرفه‌جویی
پاداش
مذاکره
11. توسعه کسب و کار
نوآوری
سرریز اطلاعات
رازداری
12. ارتباط با دیگران
رقابت
بازارهای جهانی
13. انتقال
ورود به باشگاه
ترک باشگاه
چالش‌های تازه
سخن پایانی
مقالات مرتبط در حوزه مدیریت: برای تکمیل دانسته‌های خودتان توصیه می‌کنیم مقالات توسعه سازمانی، مهارت های مدیریتی و مدیریت ریسک را حتما مطالعه کنید.
چند توصیه از زبان نویسنده کتاب رهبری
گوش دادن و شنیدن فعال
الکس فرگوسن در کتاب رهبری به مخاطبان خود توصیه می‌کند که برای رهبری درست افراد، تلاش کنند آن‌ها را بشناسند. یعنی گوش دادن و شنیدن فعال را تمرین کنند تا درک خوبی از افکار، عقاید و نوع زندگی افراد و کارکنان خود داشته باشند.
فرگوسن در بخش اول کتاب خود با عنوان “به خود واقعی‌تان تبدیل شوید” به این مسئله پرداخته است. او تجربه‌های متفاوتی نوشته درباره‌ی اینکه چگونه با شنیدن تجربیات رهبران موفق، مشورت با افراد صاحب‌نظر و حتی صحبت با بازیکنان به یک نتیجه جامع و کلی از موضوع مورد نظر خود دست یافته است.
اهمیت کار تیمی
مورد دیگری که الکس فرگوسن در کتاب رهبری به آن پرداخته، لزوم توجه به کار تیمی برای دستیابی به یک موفقیت جمعی است. او از این مسئله می‌نویسد که چگونه پس از ورود به تیم ترکیب بازیکنان را تغییر داد و نوعی هماهنگی و نظم در آن‌ها به وجود آورد. پس از آن با قبول ریسک‌های مسیر و انگیزه‌بخشی به بازیکنان به آن‌ها کمک کرد بتوانند فرصت‌ها را شناسایی کنند و با استفاده از آن به پیروزی دست یابند.
فرگوسن معتقد است کار تیمی منظم نقش زیادی در موفقیت فعالیت‌های جمعی دارد. یعنی اگر تمام تیم با هم فعالیت کنند زودتر و راحت‌تر به موفقیت می‌رسند؛ بنابراین لازم است تیم، مجموعی از افراد باانگیزه و پرتلاش باشد که همگی در یک سطح قرار دارند.
لزوم توجه به زمان و برنامه‌ریزی
الکس فرگوسن در این کتاب، برنامه ریزی را عامل دیگری می‌داند که موجب موفقیت تیم منچستر یونایتد شد. او تعریف می‌کند که در ابتدا توجهی به زمان نداشت؛ در نتیجه نمی‌توانست کارها را به درستی پیش ببرد و وقت کم می‌آورد.
پس از آن برنامه‌ی کاری‌اش را تغییر می‌دهد و چندین ساعت از روز را به مطالعه و تحقیق و برنامه ریزی می‌پردازد. به این ترتیب می‌تواند با سخت‌کوشی و برنامه‌ریزی کارهای خود را مدیریت کند و تبدیل به برترین سرمربی تاریخ فوتبال شود.
جملاتی خواندنی از کتاب رهبری
←اگر مجبور بودم بین فردی با استعداد و فردی با اراده آهنی یکی را انتخاب کنم، همیشه مورد دوم را انتخاب می‌کردم. بازیکن بااستعداد ممکن است برای مدتی کارگشا باشد ولی همیشه قدرت لازم برای دادن ثبات به تیم‌های بزرگ را ندارد.
← انگیزه ارزش بیشتری از استعداد دارد. انگیزه برای من ترکیبی از اشتیاق برای کارهای سخت، تحمل عاطفی، تمرکز بالا و تنفر از شکست است.
←رهبران معمولا از قدرت انگیزه بخشیدن حضورشان ناآگاهند یا حداقل آن را دست‌کم می‌گیرند. هیچ‌کس خود را آن‌گونه که دیگران می‌بینند نمی‌بیند.
← اگر به انگیزه دادن به افراد امیدوارید باید بدانید چه زمانی از ترس آن‌ها استفاده کنید و چه زمانی اعتماد به نفس و اطمینان آن‌ها را تقویت کنید. افراد زمانی بهترین عملکرد خود را نشان می‌دهند که بدانند اعتماد رهبر خود را جلب کرده‌اند.
← ناخدای هر کشتی که کنترل عرشه خود را نداشته باشد یا نتواند سرعت حرکت کشتی را تغییر دهد، سالم به اسکله نمی‌رسد. مشابه این مسئله در باشگاه فوتبال هم صدق می‌کند. رهبری که در جست‌وجوی کنترل است، بسیار متفاوت از کسی است که اشتیاق رسیدن به قدرت دارد.
←”هرگز از تلاش کردن دست نکش” این جمله همیشه آویزه گوش خودم نیز هست. به همین دلیل است که درست بعد از خوردن صبحانه کفش به پا می‌کنم.
مقالات مرتبط در حوزه مدیریت: برای تکمیل دانسته‌های خودتان توصیه می‌کنیم مقالات مدیریت فردی، انواع سبک های رهبری و کنترل پروژه را حتما مطالعه کنید.
نتیجه‌گیری
کتاب رهبری یکی از آثار خواندنی و جالبی است که توسط الکس فرگوسن، سرمربی برتر تاریخ فوتبال و همکارش مایکل موریتز به نگارش درآمده است. فرگوسن که مدتی طولانی مربیگری تیم منچستر یونایتد را برعهده داشت، سبک رهبری و مدیریت فوق‌العاده‌ای از خود نشان داد. او پس از مواجهه با سؤال‌ها و کنجکاوی‌های دیگران درباره عوامل موفقیت خود تصمیم گرفت این کتاب را بنویسد و در آن به شرح اصول مدیریت خود به همراه زندگی شخصی‌اش بپردازد.
ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به معرفی این کتاب خواندنی پرداختیم و برخی از مباحث مهم و تاثیرگذار آن را بررسی کردیم. نظر شما درباره الکس فرگوسن و کتاب رهبری او چیست؟ اگر این کتاب را خوانده‌اید، نظرات خود را درباره محتوای آن با ما در میان بگذارید.
