فرانسوا ولتر نویسنده و فیلسوف مشهور فرانسوی است. این نویسنده برجسته یکی از بزرگترین و مهمترین نویسندگان عصر روشنگری در فرانسه بود. در این مقاله از دانشگاه کسب و کار تصمیم داریم به بخشهایی از زندگی فرانسوا ولتر و راز موفقیت او در حرفهی خود بپردازیم. پس اگر شما هم به دانستن حقایقی شگفت انگیز از زندگی این نویسنده و فیلسوف بزرگ فرانسوی علاقهمند هستید، ادامه این مقاله را از دست ندهید.
فرانسوا ولتر کیست؟
فرانسوا ولتر یکی از نویسندگان برجسته و مهم عصر روشنگری در فرانسه بود. بسیاری از متخصصین او را به دلیل شجاعتش در بیان مخالفتها تحسین میکردند. از آثار معروف و مهم ولتر میتوان به آثاری همچون نمایشنامه تراژیک زائر، مطالعه تاریخی عصر لویی چهاردهم و رمان مشهور کاندید اشاره کرد. جالب است بدانید که ولتر اغلب بر سر آثار سیاسی و مذهبی خود با مقامات فرانسوی اختلاف داشت. او به آزادی بیان معتقد بود و اغلب در آثار خود از جدایی دین از سیاست و آزادی مذهب سخن میگفت و اصولاً با کلیسای کاتولیک در تضاد بود. به همین دلیل او سالهای زیادی از زندگی خود را در تبعید گذراند و دو بار در طول زندگیاش به زندان افتاد.
فرانسوا ولتر در 21 نوامبر سال 1694 در خانوادهای مرفه در پاریس به دنیا آمد. او کوچکترین فرزند خانواده بود و هنگامیکه تنها 7 سال داشت مادر خود را از دست داد. ولتر رابطه نزدیکی با پدرخواندهی آزاد اندیش خود داشت و تأثیرات بسیاری از او گرفت.
او از نظرات فیلسوفان روشنگری همچون نیوتن، جان لاک و فرانسیس بیکن حمایت میکرد و آرمان او یک جامعهی آزاد و لیبرال همراه با آزادی مذهب و تجارت بود. با اینکه میتوانست انتقادات شدیدی به ادیانی همچون مسیحیت، اسلام و مسیحیت داشته باشد، اما همواره نگاهی مطلوب به آنها داشت. ولتر یک گیاهخوار و مدافع حقوق حیوانات بود. جالب است بدانید او هندوئیسم را ستایش میکرد و معتقد بود که هندوها مردمی صلح جو و بی گناه هستند که در آسیب رساندن به دیگران ناتواناند.
ولتر در بسیاری از سبکهای ادبی و در نوشتن انواع نمایشنامه، شعر، مقاله، رمان و آثار علمی و تاریخی دستی بر آتش داشت. برخی از آثار مشهور او عبارتاند از:
- کاندید یا خوشبینی
- منتخب فرهنگ فلسفی
- شاهزاده خانوم بابل و پنج داستان دیگر
- تاریخ لوئی چهاردهم
- ساده دل
حقایقی جالب از زندگی فرانسوا ولتر
ولتر نام مستعار اوست نه نام خانوادگیاش
یکی از مسائل جالبی که در رابطه با فرانسوا ولتر وجود دارد این است که او با پدرش روابط خوبی نداشت. چرا که پدر او با حرفهی ادبی فرانسوا مخالف بود و ترجیح میداد تا او در زمینهی علوم حقوقی مشغول به کار و تحصیل شود. او برای اینکه مخالفت خود با پدرش را به نمایش بگذارد، تصمیم گرفت تا نام خانوادگی خود را کنار بگذارد و پس از اتمام نوشتن اولین نمایشنامهاش نام “ولتر” را برای خود برگزید. برخی ادعا میکنند که این نام از نام یک قلعه خانوادگی گرفته شده است.
او نزدیک به یک سال در زندان به سر میبرد
بی پروایی او در نوشتن برای اولین بار در سال 1716 گریبان گیر شد. زمانی که او در یکی از اشعار خود به تمسخر خانواده نایب السلطنه فرانسه پرداخته بود. اما این یک بار نتوانست جلوی زبان تند او را بگیرد و درست یک سال بعد با شعر رسواکنندهی دیگری در رابطه با نایب السلطنه فرانسه دستگیر شد و یک سال در زندان سپری کرد. جالب است که او از این مسئله شکایتی نداشت و معتقد بود که سلولش به محلی آرام برای فکر کردن و افزایش تمرکز او تبدیل شده است.
فرانسوا ولتر یک نویسنده خلاق و پرکار بود
جالب است بدانید که ولتر یکی از نویسندگان بسیار پرکار بود. او در دوران فعالیتش بیش از 50 نمایشنامه، دهها رساله در باب علم، سیاست، فلسفه و چندین کتاب تاریخی نوشت. کتابهایی در مورد موضوعاتی مختلف از امپراتوری روسیه تا پارلمان فرانسه. برخی منابع میگویند که او روزانه چیزی حدود 40 فنجان قهوه مینوشید و 18 ساعت در روز را صرف نوشتن در رابطه با موضوعات مختلف میکرد.
بسیاری از آثار معروف فرانسوا ولتر توقیف شدند
نوشتههای ولتر هیچ گاه از تیغ سانسور در امان نبودند. چرا که آثار او همواره همه چیز از مذهب تا سیستم قضایی و دولتی را تحقیر میکردند و این آثار با توقیف گسترده از سوی دولت فرانسه همراه میشدند. جالب است بدانید که بخش قابل توجهی از کتابهای او سرکوب شدند و حتی مقامات فرانسه دستور سوزاندن برخی از کتابهای او را صادر کردند. ولتر برای مبارزه با این سانسورها و توقیفهای گسترده، بخشی از کتب خود را در خارج از کشور و با نامهای مستعار منتشر میکرد. او بخش زیادی از عمر خود را به صورت تبعید غیررسمی در سوئیس گذراند و همواره در ترس از دستگیری به سر میبرد.
فرانسوا ولتر نقش مهمی در معروفیت داستان نیوتن و سیب او ایفا کرد
اگر چه نیوتن و ولتر هیچگاه با یکدیگر ملاقات نکردند، اما ولتر یکی از افراد علاقه مند به نیوتن و نظریههای او و یکی از همکاران مشتاق این فیزیکدان و ریاضیدان انگلیسی بود. او نقش مهمی در عمومیت بخشیدن به نظریهها و ایدههای نیوتن ایفا کرد و یکی از اولین گزارشها در رابطه با نظریه گرانش این دانشمند مشهور را ارائه کرد.
فرانسوا ولتر در سنین پیری یک تجارت موفق ساعت سازی را تأسیس کرد
ولتر در دهه 1770 و زمانی که در سوئیس زندگی میکرد تصمیم به راه اندازی کسب و کار در زمینه ساعت سازی گرفت. او به همراه گروهی از متخصصین و کار بلدهای این حوزه یک بیزینس ساعت سازی در ملک خود افتتاح کرد. تلاش او در این زمینه منجر به ایجاد یک صنعت موفق در سطح دهکده فرنی یعنی محل اقامت او منجر شد. ولتر این صنعت را مسیری برای حمایت از اقتصاد فرنی میدید. جالب است بدانید که او موفق شد تا اجناس خود از این کسب و کار را به افرادی مانند کاترین کبیر روسیه و لوئی پانزدهم پادشاه فرانسه به فروش برساند.
روایتی از خلق آثار مختلف توسط فرانسوا ولتر
در بخشهای بعدی این مقاله میخواهیم در کنار هم درباره اتفاقهایی که در زندگی فرانسوا ولتر در سالهای تبعید به بعد افتاد بیندازیم. همچنین مروری داشته باشیم بر نحوه خلق آثاری که در این سالها توسط ولتر نوشته شد. تا انتهای این مقاله تیم دانشگاه کسب و کار را همراهی کنید.
مروری بر اتفاقهای دوران تبعید فرانسوا ولتر به کشور انگلستان
در مدت اقامتی که بیش از دو سال به طول انجامید، ولتر موفق به یادگیری زبان انگلیسی شد. او دفترهای خود را به زبان انگلیسی مینوشت و تا پایان عمر میتوانست این زبان را روان صحبت کند و بنویسد. او با ادیبان انگلیسی مانند الکساندر پوپ، جاناتان سویفت، ویلیام کنگرو، فیلسوف جورج برکلی، و ساموئل کلارک، صحبت کرد و آشنا شد. ولتر در دادگاه معرفی شد و هنریاد خود را به ملکه کارولین به عنوان هدیه تقدیم کرد. اگرچه در ابتدا توسط بولینگ بروک که از تبعید بازگشته بود، حمایت میشد، اما به نظر میرسد که ولتر با رهبر محافظهکاران دعوا کرد و به سمت رابرت والپول و ویگهای لیبرال روی آورد.
فرانسوا لیبرالیسم نهادهای انگلیسی را تحسین میکرد، اگرچه از خشونت حزبی آنها شوکه شده بود. او در بحث مسائل دینی و فلسفی به بیباک بودن انگلیسیها غبطه میخورد و به کویکرها علاقه خاصی داشت. فرانسوا ولتر متقاعد شده بود که به دلیل آزادی شخصی آنها است که انگلیسیها، به ویژه سر اسحاق نیوتن و جان لاک، در خط مقدم تفکر علمی قرار دارند. ولتر معتقد بود که این ملت بازرگان و دریانورد پیروزیهای خود و مزایای اقتصادی آن را به پادشاه لویی چهاردهم مدیون است. او نتیجه گرفت که حتی ادبیات فرانسه نیز چیزی برای یادگیری از ادبیات انگلستان دارد. تجربه فرانسوا از تئاتر شکسپیر بسیار زیاد بود، و هر چقدر هم که از «بربریت» تولیدات شوکه شده بود، از انرژی شخصیتها و نیروی دراماتیک طرحها شگفت زده شد.
بازگشت ولتر به فرانسه
فرانسوا ولتر در پایان سال 1728 یا آغاز سال 1729 به فرانسه بازگشت و تصمیم گرفت انگلستان را به عنوان الگو به هموطنان خود معرفی کند. به محض بازگشت موقعیت اجتماعی او در فرانسه تثبیت شد. با حدس و گمان عاقلانه، او شروع به ساختن ثروت عظیمی کرد که استقلال او را تضمین میکرد. او سعی کرد تراژدی را با تقلید محتاطانه از شکسپیر احیا کند. بروتوس که خلق کردن آن در لندن آغاز شد و توسط Discours à milord Bolingbroke همراه بود، در سال 1730 به ندرت میشد این اثر را موفقیتآمیز دانست. La Mort de César فقط در یک کالج نواخته شد (1735).
در اریفیل (1732) ظاهر شدن یک روح، مانند هملت، توسط تماشاگران هو شد و مورد توجه آنها قرار نگرفت. زائر، با این حال، یک موفقیت چشمگیر برای فرانسوا بود. این نمایشنامه که در آن سلطان اوروسمان فریب نامهای مبهم از طرف زندانی خود را خورد، زائر فداکار مسیحی الاصل را در حالت حسادت با چاقو میزند. این نمایشنامه مردم را با موضوع عجیبش مجذوب خود کرد.
شروع ژانر تاریخ توسط ولتر در آثارش
در همان زمان، ولتر به یک ژانر ادبی جدید روی آورده بود: تاریخ! او در لندن با فابریس، همراه سابق چارلز دوازدهم، پادشاه سوئد آشنا شد. علاقهای که او به شخصیت خارقالعاده این سرباز بزرگ احساس میکرد، او را وادار کرد تا زندگی خود را به نام Histoire de Charles XII (1731) بنویسد. روایتی تاریخی که به دقت مستند شده و مانند یک رمان خوانده میشود. ایدههای فلسفی فرانسوا در این موضوع بسیار بودند. او در این باره نوشت: استثمارهای پادشاه سوئد باعث ویرانی شد، در حالی که رقیب او پیتر کبیر روسیه را به وجود آورد و امپراتوری متمدن و وسیعی را به ارث برد. مردان بزرگ جنگ طلب نیستند. آنها تمدن را پیش بردند. نتیجهای که با مثال انگلستان مطابقت داشت. این خط فکری بود که فرانسوا ولتر، پس از مدیتیشن طولانی، در اثری با اختصار دقیق به بار نشست: فلسفههای لتر (1734).
این نامههای ساختگی در وهله اول نمایشی از تأثیرات خوشخیم مدارای مذهبی است. آنها روانشناسی تجربی حکیمانه لاک را با تطبیقهای حدسی رنه دکارت مقایسه میکنند. فیلسوفی که شایسته نام است، مانند نیوتن، گمانهزنیهای پیشینی را تحقیر میکند. حقایق و دلایل را از آنها مشاهده میکند. فرانسوا ولتر پس از روشن ساختن نظام سیاسی انگلیس، تجارت، ادبیات آن و شکسپیر تقریباً برای فرانسه ناشناخته است. او با حمله کردن به پاسکال ریاضیدان و فیلسوف مذهبی فرانسوی نتیجه میگیرد که هدف زندگی رسیدن به بهشت از طریق توبه نیست، بلکه تضمین خوشبختی است. خوشبختی برای همه انسانها با پیشرفت کردن در علوم و هنرها محقق میشود. تحققی که در طبیعت انسانها مقدر شده است. این کتاب کوچک و درخشان نقطه عطفی در تاریخ اندیشه است. فلسفههای لتر نه تنها فلسفه قرن هجدهم را مجسم میکند، بلکه جهت اساسی ذهن مدرن را نیز نشان میدهد.
فرانسوا و زندگی با خانم دو شاتله
رسوایی ولتر به دنبال انتشار این اثر منتشر شد که به صراحت علیه نظام مذهبی و سیاسی صحبت میکرد. هنگامی که حکم دستگیری در ماه مه 1734 صادر شد، ولتر به قلعه خانم دو شاتل در سیری در شامپاین پناه برد و به این ترتیب ارتباط خود را با این زن جوان و فوقالعاده باهوش آغاز کرد. فرانسوا با دو شاتله در قصری که با هزینه شخصی خود بازسازی کرده بود زندگی میکرد. این دوره عقب نشینی ولتر تنها با سفر به کشورهای پایین انگلستان در دسامبر 1736 متوقف شد. یک تبعید چند هفتهای پس از انتشار یک شعر کوتاه و جسورانه اپیکوری به نام “Le Mondain” به فرانسوا حکم شد.
زندگی فرانسوا و دو شاتله با هم تجملاتی و تحصیلی بود. ولتر پس از آدلاید دو گوسکلین (1734)، در سال 1736 نمایشنامهای درباره یک تراژدی ملی به نام آلزیره را با موفقیت زیادی به صحنه آورد. اقدام Alzire – در لیما، پرو، در زمان فتح اسپانیا – برتری اخلاقی یک تمدن بشردوستانه را بر روشهای زور وحشیانه نشان میدهد. علیرغم نمایش مرسوم «وحشیهای نجیب»، این تراژدی تقریباً برای یک قرن جایگاه خود را در کارنامه کمدی-فرانسه حفظ کرد. خانم دو شاتله مشتاقانه به علوم و متافیزیک کشیده شد و بر کار ولتر در این راستا تأثیر گذاشت.
گالری علمی فرانسوا و خانم دو شاتله
یک گالری یا آزمایشگاه علوم فیزیکی در قلعه نصب شد و آنها یادداشتی در مورد ماهیت آتش برای جلسه آکادمی علوم تنظیم کردند. در حالی که خانم دو شاتله در حال یادگیری زبان انگلیسی به منظور ترجمه نیوتن و افسانه زنبورهای برنارد دو ماندویل بود، ولتر در کتاب “Eléments de la philosophie de Newton” (1738) آن اکتشافات علم انگلیسی را که فقط برای عده کمی آشنا بود در بین مردم رواج داد. ذهن های پیشرفته در فرانسه، مانند ستاره شناس و ریاضیدان پیر لوئیس دو ماپرتویس. در همان زمان به مطالعات تاریخی خود ادامه دادند. ولتر نوشتن Le Siècle de Louis XIV را آغاز کرد.
سپس فرانسوا تاریخ جهانی پادشاهان، جنگها، تمدن و آداب را ترسیم کرد که به Essai sur les moeurs تبدیل شد و در تفسیر کتاب مقدس فرو رفت. خانم دو شاتله نیز خود یک کتاب نوشت که به شدت از دو عهد انتقاد کرد. در سیری بود که ولتر با تکمیل دانش علمی خود، فرهنگ دایره المعارفی را که یکی از جنبه های برجسته نبوغ او بود، به دست آورد.
زندگی فرانسوا پس از شکایت علیه او
به دلیل یک شکایت، فرانسوا ولتر در ماه مه 1739 به دنبال خانم دو شاتله به بروکسل رفت و پس از آن دائماً بین بلژیک، سیری و پاریس در رفت و آمد بودند. ولتر با ولیعهد پروس مکاتبه کرد که با شورش علیه سیستم سفت و سخت آموزش نظامی پدرش، به فرهنگ فرانسوی پناه برده بود. هنگامی که شاهزاده به عنوان فردریک دوم (بزرگ) به سلطنت رسید، ولتر ابتدا در کلوز (کلو، آلمان) و سپس در برلین به ملاقات ایشان رفت.
هنگامی که جنگ جانشینی اتریش آغاز شد، ولتر در یک مأموریت مخفی به برلین (1742-1743) فرستاده شد تا توجه پادشاه پروس را – که خود را متحد بی ایمانی نشان میداد – به کمک ارتش فرانسه جلب کند. چنین خدماتی ( و همچنین معرفی دوستانش برادران دآرژنسون که به ترتیب وزیر جنگ و امور خارجه شدند و از خانم دو پومپادور معشوقه لویی پانزدهم حمایت کردند ) او را دوباره در ورسای مورد لطف و توجه قرار داد.
پس از شعر او در جشن پیروزی فونتنوی (1745)، او به عنوان تاریخ نگار، نجیب زاده اتاق پادشاه و آکادمیک منصوب شد. تراژدی Mérope او درباره ملکه اساطیری یونانی در اولین شب (1743) مورد استقبال عمومی قرار گرفت. اجرای ماهومت که در آن ولتر بنیانگذار اسلام را به عنوان یک شیاد معرفی میکرد، ممنوع شد، اما پس از تولید موفقیتآمیز آن در سال 1742 که مورد علاقه خانم دو پومپادور نیز بود، او ثروت هنگفتی را از طریق دستکاریهای جوزف پریس دوورنی، سرمایه دار مسئول تدارکات نظامی، به دست آورد. در این فضای رفاهی، او با خواهرزادهاش مامان دنیس، بیوهای جذاب، ارتباط برقرار کرد، بدون اینکه رابطهاش با خانم دو شاتله قطع شود!
روزهای بد زندگی فرانسوا ولتر
با همه اتفاق های خوبی که در حال رخ دادن بود، اما فرانسوا از ناامیدی در امان نبود. لویی پانزدهم از او متنفر بود و جناح کاتولیک پارسا در دربار به شدت با او خصمانه رفتار میکردند. فرانسوا ولتر مقصر بی احتیاطی بود. وقتی خانم دو شاتله مبالغ هنگفتی را روی میز بازی ملکه از دست داد، به انگلیسی به او گفت: “شما با کارت تیزکنها بازی میکنید”. این عبارت فهمیده شد و او مجبور شد در سال 1747 به عنوان مهمان دوشس دو مین در عمارت روستایی مخفی شود. بیمار و خسته از وجود ناآرام خود، سرانجام فرم ادبی را کشف کرد که به طور ایده آل همزمان با سرزندگی و سرخوردگی او سازگار بود.
ولتر اولین داستانهای خود را نوشت. میکرومگاس (1752) کوچکی انسان را در مقیاس کیهانی میسنجد. ویژن دو بابوک (1748) و ممنون (1749) خوشبینی فلسفی گوتفرید ویلهلم لایبنیتس و الکساندر پوپ را به چالش میکشند. زادیگ (1747) نوعی اتوبیوگرافی تمثیلی است: زادیگ حکیم بابلی مانند ولتر از آزار و اذیت رنج میبرد، بدبختی او را تعقیب میکند و با تردید در مراقبت مهربانانه مشیت از انسانها به پایان می رسد.
بحران بزرگ زندگی ولتر نزدیک بود. در سال 1748 در بازرگانی، جایی که به دربار استانیسلاو (پادشاه سابق لهستان) پیوسته بود، رابطه عاشقانه خانم دو شاتله و شاعر سن لامبر را کشف کرد. شور و شوقی کمی مضحک این رابطه به طرز غم انگیزی به پایان رسید. در 10 سپتامبر 1749، او شاهد مرگ این زن غیر معمول باهوش در هنگام زایمان بود که به مدت 15 سال راهنما و مشاورش در راه زندگی بود. ولتر با ناامیدی به خانهای در پاریس که با هم زندگی میکردند بازگشت. او یک شب برخاست و در تاریکی سرگردان شد و نام دو شاتله را صدا میزد.
کلام پایانی
فرنسوا ولتر یکی از نویسندگان و فیلسوفان فرانسوی بود که در سال 1778 درگذشت. او که در سبکهای ادبی بسیاری فعالیت میکرد. به دلیل زبان تند و تیز و بی پرواییاش در انتقادات شهرت یافته بود. بخشهایی از زندگی ولتر و مسیر پیشرفت او را در این مقاله از دانشگاه کسب و کار بیان کردیم و امیدواریم که این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد. نظرات خود را در رابطه با مسیر پیشرفت این نویسنده و فیلسوف فرانسوی با ما در دانشگاه کسب و کار در میان بگذارید.
به شدت تفکرات فرانسوا ولتر رو دوسدارم و احساس میکنم بارها و بارها باید مرورشون کنم