شهرداد روحانی یکی از پرآوازه ترین موسیقیدانان، آهنگساز و رهبر ارکستر ایرانی است. شهرداد فرزند چهارم خانواده، ادامه دهنده مسیر پدر و برادرانش شد، سبک موسیقی کلاسیک را انتخاب کرد و توانست در این سبک تبحر خاصی پیدا کند.
حضور شهرداد در یک خانواده هنرمند و علاقهمند به موسیقی باعث شد تا وجودش با نتهای موسیقی عجین شود و راهی که برای زندگیاش انتخاب کرد، تنها موسیقی باشد. علاقه زیاد شهرداد به موسیقی، باعث شد برای دستیابی به مراحل بالاتر، از سختی مسیر هراسی نداشته باشد و تلاش خود را به طور پیوسته افزایش دهد. برای آشنایی با شهرداد روحانی همراه این مقاله از دانشگاه کسب و کار باشید.
دوران کودکی شهرداد روحانی
شهرداد روحانی در 6 خرداد سال 1333 در شهر تهران و در یک خانواده هنری چشم به جهان گشود. پدر شهرداد، رضا روحانی یکی از موسیقیدانهای معروف بود و پسرانش نیز راه پدر را ادامه دادند و موسیقیدان شدند. رضا روحانی علاوه بر شهرداد سه پسر دیگر به نامهای: انوشیروان، اردشیر و شهریار و نیز یک دختر که فرزند دوم خانواده است به نام: شیرین داشت. البته تنها پسران این خانواده در حوزه موسیقی وارد شدند و نام خود را مطرح کردند. شهرداد به رسم خانوادگیشان از پنج سالگی به فراگیری پیانو و موسیقی پرداخت و در سن شش سالگی توانست پیانو را به راحتی بنوازد.
شهرداد موسیقی را تحت نظر اساتیدی همچون پدرش، برادرش انوشیروان، جواد معروفی، بازیل، حق نظریان و مسعودیان آموخت. ویالون یکی از سازهای مورد علاقه پدر شهرداد بود. او علاقه داشت یکی از پسرهایش این ساز را فرا بگیرد که قرعه به نام شهرداد افتاد. بنابراین او پس از یادگیری پیانو، به دنبال یادگیری ویالون تحت نظر استاد ابراهیم روحیفر رفت. شهرداد که در محیطی مملو از نتهای موسیقی بزرگ شده بود، تصمیم گرفت در 10 سالگی وارد هنرستان ملی موسیقی شود. با ورود شهرداد به هنرستان، قدمهایش در صنعت موسیقی محکمتر شد.
شهرداد روحانی در هنرستان نیز تحت نظر دکتر مصطفی کمال پورتراب یکی از اساتید معروف ایران آموزش دید. شهرداد همزمان که در هنرستان موسیقی را فرا میگرفت به دنبال ارتقا دانش ویالون و پیانوی خود نیز بود. او پس از پایان هنرستان، برای ادامه دادن تحصیلات در زمینه موسیقی راهی شهر وین شد.
فعالیتهای شهرداد در هنرستان ملی
پایه دروسی که در هنرستان ملی تدریس میشدند موسیقی و سازهای ایرانی بود و شهرداد نیز در کنار ویالون و پیانو که از سازهای غربی به حساب میآمدند سازهای ایرانی را نیز آموخت. شهرداد ساز نی را به همراه استاد ناهید، تار را به همراه استاد هوشنگ ظریف، سنتور را به همراه استاد حیدری و کمانچه و قیچک را به همراه استاد بدیعی آموخت. شهرداد برای فرا گرفتن هر کدام از این سازها یکسال زمان صرف کرد تا توانست مهارت کافی را کسب کند.
خاطره اولین اثر شهرداد روحانی
زمانی که شهرداد 16 ساله بود اولین قطعه خود را نوشت و آهنگسازی و تنظیم را نیز به تنهایی انجام داد. او قطعه خودش را برای رادیو ارسال کرد و در یک روز جمعه قطعه شهرداد برای کل شهر تهران از طریق رادیو پخش شد. طبق گفته شهرداد حسی که در آن لحظه داشت مملو از استرس و اضطراب و همچنین هیجان بود. زیرا برای اولین بار بود که او قطعه خودش را در مکان عمومی میشنید. این موفقیت کوچک باعث شد شهرداد مسیر موسیقی را با جدیت بیشتری دنبال کند.
شروع یادگیری تخصصی موسیقی
شهرداد روحانی با اینکه از فضای دل انگیز موسیقی سنتی و خانوادهاش دور بود ولی با استمرار و علاقهای که به موسیقی داشت توانست وارد دنیا موسیقی کم نظیر وین در کشور اتریش شود و طولی نکشید که به محیط آنجا عادت کرد. شهرداد توانست با تحصیل در هنرستان هنرهای زیبا وین، در رشته رهبری ارکست سمفونی مشغول به تحصیل شود.
تحصیل در این رشته او را وارد دنیای جدیدی از سبک موسیقی که با سازهای مختلف از جمله سازهای زهی مانند ویالون، ساز های بادی مثل فلوت، سازهای بادی برنجی مثل ترومپت و سازهای ضربی مثل تیمپانی ساخته شده بود کرد(مجموعه این سازها زمانی که باهم ادغام میشوند ارکست سمفونیک را تشکیل می دهند). همچنین او توانست با سبک موسیقی ارکسترال و سمفونیک نیز آشنا شود.
تحصیل همزمان در چند سبک موسیقی
ذات هنر دوست و شعور بالای موسیقیایی شهرداد به او در راه پیشرفت کمک زیادی کردند و باعث درخشیدن او در هنرستان شدند. شهرداد به دلیل علاقهی زیادی که به سبک موسیقی جاز داشت توانست در کنار رشتهای که مشغول به تحصیل آن بود، تنظیم موسیقی جاز و همچنین موسیقی جاز پیانو که هر دو رشتههای مجزایی میباشند را فرا بگیرد.
وظیفه رهبر ارکستر سمفونی چیست؟
از دیدگاه شهرداد روحانی یک رهبر ارکستر سمفونی باید ایده پشت نتهای موسیقی را درک و حس کند. تا بتواند حرکات و حالات موسیقی را برای نوازنده ها به اجرا درآورد. درواقع رهبر ارکستر هنگامی موفق است که خودش را در آن قطعه موسیقی غرق کند؛ در این زمان است که میتواند گروه را به درستی رهبری کند. همچنین یکی دیگر از وظایف رهبر ارکستر تمرین با نوازندگان و همچنین برطرف کردن مشکلاتی که ممکن برای آنها در هنگام اجرا چه از لحاظ تکنیکی و چه از لحاظ نوع حالت موسیقی پیش بیاید میباشد.
دلیل وجود چوب در دست رهبران ارکستر سمفونیک چیست؟
نام این چوب باتون میباشد و علت وجود باتون در دست رهبران ارکستر این است که این چوب نمادی برای ادامه دست رهبر ارکستر میباشد و همچنین نوک این چوب به دلیل شبیه بودن به نقطه، بیشتر توجه نوازندگان را به دست رهبر ارکستر جلب میکند.
علت حرکت دست توسط رهبر ارکست چیست؟
یکی از وظایف اصلی رهبر ارکستر ایجاد هماهنگی میان نوازندگان است. درواقع هر تیم از نوازندگان قطعه مخصوص به خودشان را مینوازند. وظیفه رهبر این است که این قطعات را باهم هماهنگ کند تا قطعه نهایی گوشنواز و هماهنگ شنیده شود. پس رهبر با حرکات دستش به هدایت گروه نوازندگان میپردازد.
شکوفا شدن نبوغ شهرداد روحانی
شهرداد که از توانایی و استعدادهای بالایی برخوردار بود و همچنین جزو نفرات تاپ هنرستان به حساب میآمد توانست فرصت های زیادی را کسب کند و یکی از آنها دریافت بورسیه دانشگاه UCLA لس آنجلس بود. این بورسیه آنقدر برای شهرداد جذاب بود که او را مسافر آمریکا کرد.
شهرداد در این دانشگاه به تحصیل در رشته موسیقی فیلم پرداخت. درخشش شهرداد در موسیقی آنقدر بالا بود که از دانشگاههای معتبر زیادی برای او دعوت نامه به همراه بورسیه ارسال میشد. با این حال شهرداد تصمیم گرفت به آمریکا سفر کند و وارد دنیای موسیقی کشور آمریکا شود. در زمان دانشجویی بود که موسیقی connie’s butterfly را خلق کرد و این اثر یکی از آثار درخشان او شد.
آغاز فصل جدیدی از زندگی شهرداد روحانی
با مهاجرت شهرداد به آمریکا، او با سبک و دنیای جدیدی از زندگی روبرو شد. زمانی که شهرداد در دانشگاه مشغول به تحصیل بود به او دستیار رهبری گروه ارکستر COTA در لس آنجلس را پیشنهاد دادند و پس از یکسال به او رهبری دائمی COTA پیشنهاد داده شد. شهرداد به مدت پنج سال رهبری گروه COTA را برعهده داشت.
زمانی که شهرداد رهبر این گروه بود تلاش زیادی برای مطرح کردن آهنگسازان ایرانی در دنیا داشت و شهرداد تلاش میکرد تا از آهنگهایشان در کنسرتهایش استفاده کند. همچنین شهرداد توانسته است بهعنوان رهبر مهمان، ارکسترهای مطرح زیادی را رهبری کند. این ارکسترها شامل موارد زیر است.
- ارکستر سلطنتی فیلارمونیک لندن
- ارکستر سمفونی فیلارمونیک زاگرب
- سمفونی جوانا آمریکا
- ارکستر سمفونی ایندیاناپولیس
- ارکستر سمفونی نیوجرسی
- ارکستر سمفونی سن دیگوآم
- ارکستر سمفونی مینه سوتا
- ارکستر سمفونی کلرادو
فعالیتها و افتخارات برجسته شهرداد روحانی
یکی از موفقیتهایی که شهرداد کسب کرده است، پروژه ساخت موسیقی افتتاحیه و اختتامیه سیزدهمین دوره بازیهای آسیایی با میزبانی کشور تایلند میباشد. انجام این کار برای او بسیار جالب و خوشحال کننده بود. هنگام اجرای زنده این آهنگ پادشاه تایلند به همراه همسر و خانوادهاش در سالن اجرا حضور داشتند و همچنین این اجرا به صورت زنده در کشورهای آسیایی نیز پخش میشد. این پروژه آنقدر در مدت زمان برگزاری مسابقات محبوب شد که آغازی برای کسب شهرت شهرداد بود. یک سال پس از اجرای پروژه، شهرداد روحانی از طرف کشور تایلند موفق به دریافت جایزه پیکانس شد.
در 25 سپتامبر سال 1993 در زندگی شهرداد روحانی آفتاب موفقیت و شهرت شروع به تابیدن کرد و شهرداد یکی از مهمترین کنسرت ارکسترهای سلطنتی یعنی ارکستر سلطنتی فیلارمونیک لندن که برای کنسرت یانی بود را در شهر آتن یونان رهبری کرد. شهرداد در این کنسرت 60 اثر از یانی را رهبری و تنظیم کرد. آنقدر این اجرا زیبا و پراز شگفتی بود که نظر بیشتر شبکههای تلویزیونی را به خود جلب کرد و توانست جایگاه اول برنامه های تلویزیونی و همچنین پربازدیدترین برنامه پخش شده در تاریخ آمریکا را از آن خود کند. او همچنین توانست جایگاه پرفروشترین موزیک ویدئو تاریخ موسیقی را نیز از آن خود کند.
همکاری شهرداد روحانی و یانی
آغاز فعالیت شهرداد روحانی با یانی در سال 1991 بود. یانی با شنیدن قطعهای که شهرداد ساخته بود، شیفته آهنگسازی شهرداد شد. در آن زمان یانی تمایل داشت آهنگهایش بار دیگر توسط شهرداد بازسازی و تنطیم بشوند و همچنین توسط ارکست سمفونی اجرا بشوند. بنابراین به شهرداد درخواست همکاری داد.
شهرداد پس از قبول درخواست یانی، به همراه او یکسری از آهنگها را انتخاب کردند و شهرداد آهنگها را برای ارکست سمفونی و گروه یانی تنظیم کرد. آنها به مدت یکسال تور موسیقی داشتند و در شهرهای مختلف آمریکا کنسرت برگزار کردند.
علت موفقیت آمیز بودن همکاری یانی و شهرداد
از دیدگاه شهرداد دلیل موفقیت این همکاری این بود که همه توانستند با آهنگی که تلفیقی از سبک شرقی و غربی بود ارتباط برقرار کنند و این باعث محبوبیت آنها شد. یانی و شهرداد به مدت پنج سال با هم همکاری داشتند ولی در انتها شهرداد احساس کرد که زمانی برای خودش ندارد و بیشتر وقت خود را برای تنظیم آهنگهای یانی و همچنین تمرین با گروه ارکسترش میگذارد. بنابراین شهرداد تصمیم گرفت از گروه جدا شود و به دنبال سبک و علایق خودش برود.
ورود شهرداد روحانی به دنیای موسیقی فیلم
درهای موفقیت یکی پس از دیگری برای شهرداد باز میشد. موفقیت بعدی که شهرداد کسب کرد، ساخت موسیقی برای فیلمهای معتبر جهانی بود. از دیدگاه شهرداد سبک موسیقی فیلم بسیار نزدیک به موسیقی کلاسیک است و این باعث بوجود آمدن علاقه در شهرداد برای تحصیل در این گرایش شد.
پس از آن وارد دنیای موسیقی فیلمهای ایرانی شد. یکی از اولین کارهای موسیقیایی شهرداد روحانی در فیلم ایرانی «بر فراز آسمانها» به کارگردانی و بازیگری محمدعلی فردین و با خوانندگی ابی در سال 1357 میباشد. شهرداد قطعه برفراز آسمانها را زمانی که تنها 18 سال داشت تنظیم کرد. همچنین شهرداد روحانی تنظیم کنندگی «ساغر هستی» خانم هایده را نیز برعهده داشته است.
فیلمهایی که شهرداد رهبری موسیقی متن آنها را به عهده داشت:
- موسیقی متن سری فیلم های ماموریت غیر ممکن
- موسیقی متن جنگ ستارگان
- موسیقی متن میکی موس
شهرداد پس از پایان یافتن تحصیلاتش به کمپانی دیزنی (Disney) برای ساخت موسیقی متن انیمیشنهای دیزنی پیوست.
رهبری ارکست سمفونی تهران توسط شهرداد
در 12 مرداد ماه سال 1395 خبر رسمی رهبری ارکستر سمفونی تهران با حضور درخشان شهرداد روحانی، در رسانههای ملی اعلام شد. شهرداد روحانی برای اولین بار در دهه هشتاد کاندید رهبری ارکستر سمفونی شهر تهران شد. در این کنسرت شهرداد رهبری شاهکارترین موسیقی ایرانی یعنی «نی نوا» که توسط حسین علیزاده اجرا شد را انجام داد. شهرداد روحانی اعتقاد داشت اگر نوازندگان جوان کنسرت ارکستر تهران مورد توجه و حمایت قرار بگیرند و از سازهای استاندارد و با کیفیت استفاده کنند میتوانند اجرایی با کیفیت در حد بزرگترین ارکستر سمفونیک جهان را داشته باشند.
شهرداد روحانی به مدت دوسال رهبری کنسرت ارکستر تهران را برعهده داشت و در این دوسال بهترین موسیقیهای ایران و جهان و همینطور موسیقیهای فیلمهای با ارزش و مشهوری را رهبری کرد و همین امر سبب شد تا در ذهن مردم عاشق موسیقی، خاطرات حضور در کنسرتهای شهرداد روحانی به صورت عمیقتری هک شود.
از جمله کارهایی که شهرداد بر روی صحنه رهبری کرد، اجرا قطعه شهرزاد بود که سازنده این اثر ریمسکی کورساکف میباشد. در نهایت تمام اجراها در سه سی دی جمع آوری و به بازار عرضه شد. همچنین شهرداد روحانی یک سمفونی هم درسال 91 برای خلیج فارس اجرا کرد که سی دی این سمفونی نیز پس از گذشت چندماه از کنسرت به بازار عرضه شد.
اجرای موسیقی محمد رسول الله توسط شهرداد روحانی
قطعه محمد رسول الله که توسط موریس ژار آهنگساز فرانسوی ساخته شده است، یکی از آثار پر رنگ و ماندگار در دنیای موسیقی فیلم به حساب میآید. شهرداد به عنوان یک هنرمند وظیفه خود را دانست تا برای جلوگیری از اهانت و توهینهایی که به شخص پیامبر اسلام شده و همچنین برای ابراز احترام به شخص پیامبر و به نشانه اعتراض به افرادی که پیامبر را مورد بی احترامی قرار میدادند، این قطعه را در کنسرت به اجرا درآورد.
این کار شهرداد بسیار مورد توجه و تشویق قرار گرفت. از دید شهرداد این قطعه بسیار با برنامه، زیبا و تاثیر گذار ساخته شده است. شهرداد هنگام دیدن فیلم محمد رسول الله آنقدر تحت تاثیر فضای فیلم و موزیک متن قرار گرفته بود که تمایل داشت روزی این اثر را اجرا کند.
اجرای آهنگ خلیج فارس توسط شهرداد روحانی
شهرداد روحانی به عنوان یک ایرانی وظیفه خود دانسته است که تاثیر خوبی از کشورش بر روی سایر مردم جهان بگذارد. بنابراین تصمیم به ساخت قطعهای برای خلیج فارس گرفت. این اثر در 12 قسمت ساخته شده و ساختش نزدیک به 8 ماه زمان برد.
تلاش و تمرکز شهرداد در این اثر بر این بود که بتواند خلیج فارس و شهرهای همسایه آن مانند قشم، دره ستارگان و سایر شهرها را در این موسیقی توصیف کند تا شنونده حس سفر و تجسم آن مکان ها را داشته باشد. در این 12 قسمت در واقع 12 مکان مختلف از خلیج فارس و شهرهای اطراف خلیج فارس به زبان موسیقی که یک زبان بین المللی است توصیف میشود. قسمت اول این قطعه با خلیج همیشه فارس شروع میشود.
علت اجرای آهنگ خلیج همیشه فارس در لندن چه بود؟
شهرداد تمام تلاش خود را انجام داد تا اثر خلیج فارس در لندن به اجرا در بیاید. در واقع علت اجرای این قطعه در لندن این بود که لندن گروه ارکست سمفونیک بسیار قوی و ماهری دارد و همچنین برای اجرای این اثر از صد نفر از بهترین گروههای کُر استفاده شد که در بخش های مختلف آهنگ به زبان انگلیسی Persian Gulf و یا فارسی خلیج فارس را نام میبردند. در واقع شهرداد قصد داشت از طریق انگلیسی زبان ها کلمات persian و persian gulf را به گوش تمام دنیا برساند.
پس از لندن این اثر در آمریکا اجرا شد. اجرای اثر خلیج فارس در آمریکا توسط ملیتهای مختلفی اجرا شد. در واقع شهراد تلاش کرد خلیج فارس و ایران را با استفاده از ملیتهای مختلف به تمام دنیا بشناساند.
همکاری شهرداد روحانی و علیرضا عصار
آلبوم نهان مکن آغاز همکاری شهرداد با علیرضا عصار میباشد. بخش طراحی ملودی بر عهده علیرضا و بخش تنطیم این آلبوم که برای اجرا در گروه ارکستر سمفونیک بود، بر عهده شهرداد بود. همچنین برای متن ترانههای این آلبوم از آثار شاعران معروفی همچون احمد شاملو، افشین یداللهی، شاهکار بینش پژوه، مولانا، افشین مقدم و محمدرضا شفیعی کدکنی استفاده شده است. این قطعات در استدیو اَبی رُد لندن ضبط و تنظیم شد. پس از اجرا، این اثر مانند باقی اثرهای شهرداد محبوبیت زیادی کسب کرد.
زندگی شخصی شهرداد روحانی
شهرداد روحانی با هما فریمانی که مهندس معمار و اصالتا مشهدی بود ازدواج کرد. حاصل این ازدواج دو فرزند دختر و پسر به نامهای سارا و سینا میباشد. سارا و سینا از دوران کودکی با موسیقی آشنا شدند ولی موسیقی را به عنوان حرفه اصلی خود ادامه ندادند. سینا پسر شهرداد وارد دنیا ورزش شد و توانست مقام کسب کند. سارا نیز تحصیلات دانشگاهی غیر مرتبط با موسیقی دارد.
جوایز مهم شهرداد روحانی:
- بورسیه AKM وین کشور استرالیا
- بورسیه ASCAP لس آنجلس کالیفرنیا
- جایزه جری فیلدینگ UCLA
- جایزه Pikanes تایلند
- جایزه باربد از جشنواره بین المللی موسیقی فجر برای آلبوم باغ ایرانی
دیدگاه شهرداد روحانی نسبت به آهنگسازی
الگوی آهنگسازی شهرداد بتهوون است. از دیدگاه شهرداد آهنگساز کسی است که ساعتها برای ساخت قطعههای موسیقی زمان میگذارد و قطعه خلق میکند. شهرداد در زمان آهنگسازی هیچگاه منتظر ایده نمیماند و تمام تلاشش را میکند که قطعهها را به صورت بداهه بنویسد. او به عنوان آهنگساز هر روز پشت پیانو خود مینشیند و نتهای موسیقی زیادی را خلق میکند. ممکن است از بعضی از این نتهای ساخته شده هیچ گاه استفاده نکند و ممکن است بعضی از نتها را هم تا قطعه مناسب آن نگاه دارد.
آثار مهم شهرداد روحانی
شهرداد روحانی در طول سال های فعالیت خود 11 آلبوم مستقل را تنظیم کرده است. همچنین در آلبومهای گرانبهای دیگری به عنوان هنرمند مهمان حضور داشته است.
آلبوم های مستقل شهرداد
- Eternity: 1997
- Beauty of love:1994
- Dream Image 1998
- Rayahee: 1990
- Dance of spring 1991
- The winds of Christmas: 1994
- Encore in lvory: 1994
- Impressions of romance 1995
- Touch of serenity volume 1: 1996
- Touch of serenity volume 2 :1997
- Cinema passion: 1998
آثار مستقل شهرداد
- Ozra 1994
- Connie’s butterfly 1994
- Rain story 1994
- Rhapsody 1996
- Thoughts of the past 1994
- Dokhtar-E boyer Ahmadi 2017
- Persian garden 2013
- Majnun nabudam 2017
- Camel ride 2009
- Sweet moment 1996
- Motherland 1996
- Rain drops 2017
- For ever Persian golf 2013
- Voices of the night 1994
اجرای رقص بهار با رهبری و آهنگسازی شهرداد روحانی
بزرگترین حسرت زندگی شهرداد روحانی چه بود؟
همانطور که گفتیم شهرداد به قصد ادامه تحصیل، ایران و خانوادهاش را ترک کرد و مدت زمان کمی را توانست در خانه و در کنار خانواده بگذراند. این مورد باعث شد پس از از دست دادن پدر و مادرش، بزرگترین حسرتش دلتنگی آغوش آنها و همچنین لحظات شیرینی که میتوانست در کنار آنها بیشتر تجربه کند، باشد. یکی از آرزوهای شهرداد این است که میتوانست زمان را به عقب برگرداند و بار دیگر زندگی در کنار خانوادهاش را تجربه میکرد.
شهرداد هنگامی که پدرش را از دست داد، دور از ایران بود و این مسئله باعث بوجود آمدن اندوه زیادی در قلب او شد. در این زمان بود که قطعهای به یاد پدرش در ذهنش ساخته شد و بر روی پیانو به اجرا درآورد.
مستند زندگی شهرداد روحانی
در این مستند شهرداد روحانی از علاقهاش به موسیقی و سپری شدن روزهایش میگوید. توصیه میکنم حتی شده چند دقیقه از این مستند را مشاهده کنید.
سخن آخر
داشتن رویا و هدف مانند یک مقصد نهایی در زندگی ماست. ما میتوانیم برای رویا و اهداف خود زندگی کنیم و برای بدست آوردن آنها تلاش کنیم. زمانی که ما داستان زندگی افراد موفقی همچون دارن هاردی و استیو جابز را مطالعه میکنیم به نقاط مشترکی در بین تمام افراد میرسیم و آن اعتماد به نفس بالا و داشتن تلاش کافی میباشد.
زمانی که ما افراد موفق را الگوی خود قرار میدهیم درواقع یک برنامه و یک سبک جدید از زندگی را دنبال میکنیم و اینگونه ما هم مانند این افراد رفتار میکنیم. ما در دانشگاه کسب و کار تلاش میکنیم افراد مسیر زندگی موفق در سراسر دنیا و سبک زندگی آنها را برای شما بازگو کنیم تا در کنار هم بتوانیم الگوی اصلی زندگی خود را پیدا کنیم. به نظر شما داشتن هدف تا چه حدی در روند زندگی ما مهم و تاثیر گذار است؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید و ممنون که همراه ما در دانشگاه کسب وکار بودید.