آیا تا به حال نام سایت eBay را شنیده‌اید؟ این پلتفرم بزرگ، پس از آمازون یکی از پراستفاده‌ترین وب‌سایت‌های خرید و فروش آنلاین در جهان است. جالب است بدانید که این سایت در سال 1995 توسط یک کارآفرین ایرانی-آمریکایی به نام پیر امیدیار تأسیس شد. او با راه‌اندازی eBay، نه تنها تجارت الکترونیک را متحول کرد، بلکه به یکی از ثروتمندترین افراد جهان تبدیل شد.
امروز eBay شرکتی چند میلیارد دلاری است که شعبه‌هایی در بیش از 30 کشور جهان دارد و میلیون‌ها معامله روزانه در آن انجام می‌شود. اما مسیر موفقیت پیر امیدیار و شکل‌گیری این غول تجارت الکترونیک داستانی الهام‌بخش و پر از فراز و نشیب است.
در این مقاله از دانشگاه کسب‌وکار، با زندگینامه کامل پیر امیدیار، چگونگی تأسیس eBay، چالش‌ها و موفقیت‌های او و همچنین رازهایی که او را به یکی از چهره‌های برجسته دنیای کسب‌وکار تبدیل کرده است، آشنا خواهید شد. اگر به داستان زندگی و موفقیت کارآفرینان بزرگ علاقه دارید، این مقاله برای شماست!
دوران کودکی و تحصیلات پیر امیدیار
پیر امیدیار (با نام لاتین Pierre Omidyar) در 21 ژوئن 1967 در شهر پاریس، فرانسه به دنیا آمد. پدر و مادر او مهاجرانی ایرانی بودند که در فرانسه با یکدیگر آشنا شده و ازدواج کرده بودند. پدرش، کوروش امیدیار، یک جراح اورولوژی و مادرش، الهه میرجلالی امیدیار، یک زبان‌شناس برجسته و استاد دانشگاه سوربن بود.
مهاجرت به آمریکا
وقتی پیر تنها 6 سال داشت، خانواده‌اش به ایالات متحده مهاجرت کردند. این مهاجرت به دلیل دعوت‌نامه‌ای بود که بیمارستان دانشگاه جانز هاپکینز برای پدرش ارسال کرده بود تا در آنجا فعالیت کند. آن‌ها در ایالت مریلند آمریکا ساکن شدند. پدر پیر فعالیت خود را در بیمارستان آغاز کرد و مادرش نیز در دانشگاه جورج تاون به تدریس مطالعات زبان فارسی پرداخت. با این حال، مدت زیادی طول نکشید که والدین او از یکدیگر جدا شدند و سرپرستی پیر به مادرش واگذار شد.
تحصیلات ابتدایی و علاقه به کامپیوتر
پیر امیدیار تحصیلات ابتدایی و دبیرستان خود را در مدرسه مذهبی سنت اندرو در مریلند آغاز کرد. او دانش‌آموزی بازیگوش و سر به هوا بود که علاقه چندانی به کلاس درس نداشت. بارها به دلیل غیبت‌های مکرر یا حتی فرار از مدرسه مورد توبیخ و جریمه قرار گرفت. اما یک نکته در او بسیار برجسته بود: علاقه شدیدش به کامپیوتر.
پیر بیشتر وقت خود را در اتاق کامپیوتر مدرسه می‌گذراند و به بازی‌های رایانه‌ای یا کار با سیستم‌های کامپیوتری مشغول می‌شد. این علاقه از همان دوران نوجوانی توجه اطرافیانش را جلب کرد. مدیر مدرسه که متوجه استعداد او شده بود، از پیر خواست تا برنامه‌ای برای فهرست‌بندی کتابخانه مدرسه بنویسد. پیر در قبال این کار، ساعتی 6 دلار دستمزد دریافت کرد. این پروژه، اولین تجربه برنامه‌نویسی حرفه‌ای پیر امیدیار بود که در سن 14 سالگی انجام شد. این تجربه، پایه‌ای برای موفقیت‌های بزرگ آینده او شد.
تحصیلات دانشگاهی
در سال 1984، پیر امیدیار پس از اتمام دبیرستان، وارد دانشگاه تافتس در شهر سامرویل، ایالت ماساچوست شد. او ابتدا در رشته مهندسی برق شروع به تحصیل کرد، اما خیلی زود متوجه شد که این رشته برای او جذابیتی ندارد. به همین دلیل، رشته خود را به علوم کامپیوتر تغییر داد و در سال 1988 موفق به دریافت مدرک لیسانس علوم کامپیوتر شد.
اولین تجربه حرفه‌ای در شرکت اپل
در دوران دانشجویی، امیدیار به صورت پاره‌وقت در یکی از بخش‌های کامپیوتری شرکت اپل به نام کلاریس (Claris) مشغول به کار شد. این تجربه برای او بسیار ارزشمند بود، چرا که توانست برنامه‌نویسی حرفه‌ای را در محیطی واقعی یاد بگیرد.
او حتی در طراحی و توسعه چندین نرم‌افزار کاربردی شرکت اپل نقش داشت. این تجربه نه تنها مهارت‌های او را تقویت کرد، بلکه پایه‌گذار علاقه و تخصص او در حوزه فناوری اطلاعات و برنامه‌نویسی شد.
زندگینامه دیگر افراد موفق: اگر به مطالعه زندگینامه افراد موفق علاقه دارید توصیه می‌کنیم مقالات مریم میرزاخانی، آدولف هیتلر و آنگلا مرکل را در رسانۀ دانشگاه کسب و کار بخوانید.
چگونگی تأسیس eBay: داستان یک ایده ساده
پیر امیدیار، با تکیه بر استعداد و تجربه‌ای که در دنیای برنامه‌نویسی و فناوری اطلاعات به دست آورده بود، در مسیر تحقق رؤیای خود گام برداشت.
او از ابتدای دهه 90 میلادی تلاش‌های متعددی در حوزه فناوری و تجارت الکترونیکی انجام داد که در نهایت به تأسیس eBay، یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های خرید و فروش آنلاین در جهان، منجر شد.
تجربه اول: تأسیس شرکت Ink Development
در سال 1991، پیر امیدیار به همراه سه تن از دوستانش، اولین شرکت خود را با نام Ink Development تأسیس کرد. این شرکت در زمینه رابط کاربری رایانه و استفاده از قلم استایلوس فعالیت می‌کرد. اگرچه هدف اصلی شرکت در ابتدا ارائه خدمات نرم‌افزاری بود، اما به‌تدریج یک بخش فروش اینترنتی نیز به آن اضافه شد.
تولد eshop و فروش به مایکروسافت
با گسترش فعالیت‌های بخش فروش اینترنتی، این بخش به یک شرکت مستقل تبدیل شد و نام eshop را به خود گرفت. eshop به‌سرعت رشد کرد و توجه شرکت‌های بزرگ فناوری را به خود جلب کرد. در سال 1996، مایکروسافت این شرکت را خریداری کرد. این تجربه نه تنها برای امیدیار سودآور بود، بلکه او را با چالش‌ها و فرصت‌های تجارت الکترونیک آشنا کرد.
جرقه ایده eBay: کلکسیون آبنبات‌های پاملا
در سال 1994، پیر امیدیار در یک شرکت نرم‌افزاری به نام جنرال مجیک (General Magic) مشغول به کار بود. او در این دوران، علاوه بر فعالیت‌های شغلی، به طراحی وب‌سایت و برنامه‌نویسی مستقل نیز می‌پرداخت.
در همین زمان، او با پاملا وسلی، دختری که دانشجوی ارشد بیولوژی بود، آشنا شد. آن‌ها در منطقه Bay Area سانفرانسیسکو زندگی می‌کردند و پس از مدتی با یکدیگر ازدواج کردند. یکی از علاقه‌های پاملا، جمع‌آوری کلکسیون آبنبات‌های Pez بود. اما او برای تکمیل کلکسیون خود با مشکل مواجه بود، چرا که پیدا کردن آبنبات‌های خاص برایش دشوار بود.
پیر که علاقه زیادی به همسرش داشت، تصمیم گرفت برای کمک به او، بخشی به نام Action Web یا حراجی آنلاین را به وب‌سایت خود اضافه کند. این بخش به کاربران اجازه می‌داد کالاهای کلکسیونی خود را خرید و فروش کنند. استقبال کاربران از این بخش به حدی بود که پیر تصمیم گرفت یک وب‌سایت مستقل برای آن ایجاد کند.
زندگینامه دیگر افراد موفق: اگر به مطالعه زندگینامه افراد موفق علاقه دارید توصیه می‌کنیم مقالات گاندی، جیم ران، فارابی و راکفلر را در رسانۀ دانشگاه کسب و کار بخوانید.
ایده‌ای که مسیر تجارت الکترونیک را تغییر داد
پیر امیدیار از همان ابتدا علاقه داشت وب‌سایتی بسازد که خرید و فروش را برای مردم ساده‌تر کند. در آن زمان، تجارت الکترونیک چندان رایج نبود و بسیاری از مردم به خریدهای اینترنتی اعتماد نداشتند. اما پیر به قدرت فناوری ایمان داشت. در سال 1995 و در سن 28 سالگی، او ایده خود را عملی کرد و eBay را راه‌اندازی کرد.
در مورد هدف خود از ایجاد این وب‌سایت، امیدیار گفته است:
“من هیچ‌گاه تصور موفقیت شرکت و وب‌سایت خود را نداشتم. فقط می‌خواستم روی فناوری‌های جدید کار کنم. برای سایت برنامه‌ریزی خاصی نکرده بودم، ولی وقتی جرقه و ایده آن به ذهنم آمد، از آن به‌خوبی استفاده کردم.”
روند رشد eBay: یک وب‌سایت ساده تا غول تجارت الکترونیک
eBay، که در ابتدا تنها یک وب‌سایت ساده برای خرید و فروش کالاهای کلکسیونی بود، طی چند سال به یکی از بزرگ‌ترین و موفق‌ترین پلتفرم‌های تجارت الکترونیک در جهان تبدیل شد. این موفقیت نتیجه نوآوری، مدل کسب‌وکار خلاقانه، و تلاش مستمر پیر امیدیار بود. در ادامه، نگاهی دقیق‌تر به روند رشد این وب‌سایت و چگونگی تبدیل شدن آن به یک غول تجارت آنلاین خواهیم داشت.
اولین فروش: از یک روان‌نویس شکسته تا یک تحول بزرگ
اولین کالایی که در eBay به فروش رسید، یک روان‌نویس لیزری شکسته بود که با قیمت 14 دلار معامله شد. پیر امیدیار هرگز تصور نمی‌کرد که یک وسیله شکسته بتواند به فروش برسد، اما خریدار به او توضیح داد که کلکسیون روان‌نویس‌های خراب را جمع‌آوری می‌کند! این فروش ساده نقطه آغازی برای موفقیت‌های بزرگ‌تر شد.
امیدیار با مشاهده استقبال کاربران، تصمیم گرفت مدل درآمدی خود را تغییر دهد. در ابتدا استفاده از سایت کاملاً رایگان بود، اما پس از مدتی او برای هر آگهی مبلغی بین 25 سنت تا 2 دلار دریافت کرد. همچنین درصدی از هر معامله نیز به عنوان سود سایت در نظر گرفته شد. این تغییر مدل کسب‌وکار، درآمد پایدار برای eBay ایجاد کرد و به رشد سریع آن کمک کرد.
گسترش خدمات: فروش بلیط هواپیما
در سال 1996، eBay قراردادی برای فروش بلیط هواپیما امضا کرد که منجر به ثبت 250 هزار معامله آنلاین در سال شد. این همکاری نشان داد که پتانسیل eBay فراتر از خرید و فروش کالاهای کوچک است و می‌تواند به یک پلتفرم بزرگ برای معاملات متنوع تبدیل شود.
تا سال 1997، تعداد معاملات روزانه در سایت به 800 هزار معامله رسید. در همین سال، پیر امیدیار تصمیم گرفت نام سایت را تغییر دهد. او ابتدا نام EchoBey را انتخاب کرد، اما به دلیل ثبت بودن این نام توسط فرد دیگری، نام eBay نهایی شد.
سپتامبر سال 1998، نقطه عطفی در تاریخ eBay بود. پیر امیدیار تصمیم گرفت سهام شرکت را برای اولین بار به‌صورت عمومی عرضه کند. در ابتدا قیمت هر سهم حدود 18 دلار تعیین شد، اما استقبال بی‌نظیر سرمایه‌گذاران باعث شد که قیمت سهام به 53 دلار افزایش یابد. این اتفاق، ثروت امیدیار و شرکت او را به‌سرعت افزایش داد و eBay را به یکی از ارزشمندترین شرکت‌های فناوری تبدیل کرد.
eBay: جهانی شدن و آمارهای چشمگیر
eBay طی سال‌های بعد به‌سرعت گسترش یافت و شعبه‌هایی در کشورهایی مانند ژاپن، انگلیس، آلمان و کانادا تأسیس کرد. این سایت اکنون در رتبه دوم خرید و فروش آنلاین پس از آمازون قرار دارد و روزانه میلیون‌ها معامله در آن انجام می‌شود.
برخی از آمارهای جالب درباره eBay:
- در پایان سال 1998، بیش از 2 میلیون عضو فعال داشت.
- این عدد تا سال 2005 به 46 میلیون نفر رسید.
- درآمد خالص سایت تا سال 2016 حدود 9 میلیارد دلار بود.
- بالاترین قیمت معامله در eBay مربوط به فروش یک هواپیمای جت در سال 2001 بود که با مبلغ 4.9 میلیارد دلار معامله شد.
- هم‌اکنون eBay 33 هزار کارمند دارد و درآمد سالانه آن به 16.5 میلیارد دلار رسیده است.
زندگینامه دیگر افراد موفق: اگر به مطالعه زندگینامه افراد موفق علاقه دارید توصیه می‌کنیم مقالات اپرا وینفری، سعدی، دونالد ترامپ و نیما یوشیج را در رسانۀ دانشگاه کسب و کار بخوانید.
رقابت با آمازون و تاثیرگذاری بر آن
موفقیت eBay به حدی بود که سایر شرکت‌های بزرگ تجارت الکترونیک، از جمله آمازون، تحت تأثیر آن قرار گرفتند. در سال 1999، آمازون تصمیم گرفت یک بخش حراجی آنلاین مشابه eBay راه‌اندازی کند. این ایده باعث شد چندین وب‌سایت کوچک دیگر نیز به رقابت وارد شوند. با این حال، eBay با حفظ نوآوری و ارائه خدمات بهتر توانست جایگاه خود را به‌عنوان پیشرو در این حوزه حفظ کند.
در همان سال، بنیاد eBay تأسیس شد و پیر امیدیار جایزه بهترین کارآفرین ملی سال را دریافت کرد.
نقش پیر امیدیار در مدیریت eBay
شهرت و موفقیت امیدیار به حدی رسید که بسیاری از شرکت‌های بزرگ به او پیشنهاد همکاری دادند. در سال 2000، او برای اولین بار عضو هیئت مدیره یک شرکت مستقل به نام ePeople شد که یک فروشگاه آنلاین برای پشتیبانی فنی بود.
اگرچه امیدیار به‌تدریج از مدیریت مستقیم eBay فاصله گرفت، اما تأثیر او بر این شرکت و دنیای تجارت الکترونیک همچنان باقی مانده است.
فعالیت‌های بشردوستانه و فرهنگی پیر امیدیار
پیر امیدیار، بنیان‌گذار eBay، نه تنها یک کارآفرین موفق، بلکه یکی از فعال‌ترین افراد در حوزه‌های بشردوستی، رسانه و فرهنگ است.
پیر از ثروت و نفوذ خود برای حمایت از آزادی بیان، مبارزه با فقر، توسعه رسانه‌های مستقل و بهبود شرایط زندگی افراد محروم در سراسر جهان استفاده کرده است.
فعالیت‌های رسانه‌ای پیر امیدیار
پیر امیدیار در سال 2010، نشریه Honolulu Civil Beat را با هدف پوشش اخبار سیاسی و اجتماعی هاوایی تأسیس کرد. این نشریه سه سال متوالی عنوان بهترین نشریه آنلاین هاوایی را کسب کرد. در سال 2014، او با همکاری گلن گرین‌والد، روزنامه‌نگار معروف، وب‌سایت The Intercept را برای انتشار اخبار مستقل و آزاد راه‌اندازی کرد. این رسانه به یکی از تأثیرگذارترین پلتفرم‌های خبری در جهان تبدیل شد.
فعالیت‌های سینمایی و فرهنگی
امیدیار علاقه خود به سینما را نیز دنبال کرد و تهیه‌کننده دو فیلم موفق شد:
- Merchants of Doubt (2014): بر اساس کتابی به همین نام.
- Spotlight (2015): یک زندگینامه جنایی که موفقیت چشمگیری در بین مخاطبان و منتقدان کسب کرد.
این فعالیت‌ها نشان‌دهنده شجاعت او در تجربه مسیرهای جدید و دنبال کردن علایقش است.
اقدامات بشردوستانه و خیریه
در سال 2014، پیر امیدیار و همسرش بنیاد Omidyar Network را با هدف بهبود زندگی مردم کم‌درآمد تأسیس کردند. اقدامات برجسته این بنیاد عبارت‌اند از:
- کمک 2 میلیون دلاری به بنیاد ویکی‌مدیا در سال 2009.
- طراحی نرم‌افزارهای ارتباطات اضطراری که در زلزله هائیتی استفاده شد.
- پرداخت حقوق ماهیانه به 26 هزار نفر از مردم فقیر کنیا به مدت 12 سال.
- اهدا 100 میلیون دلار به صندوق خیریه تافتس در سال 2015.
- پیر امیدیار و همسرش یکی از فعال‌ترین چهره‌ها در زمینه مبارزه با قاچاق انسان هستند. آن‌ها تاکنون 115 میلیون دلار در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
- امیدیار یکی از اعضای عهدنامه نیکوکاری (The Giving Pledge) است. او متعهد شده که حداقل نیمی از ثروت خود را در طول زندگی به امور خیریه اختصاص دهد.
زندگینامه دیگر افراد موفق: اگر به مطالعه زندگینامه افراد موفق علاقه دارید توصیه می‌کنیم مقالات بقراط، استیون هاوکینگ، چه گوارا و نیکولا تسلا را در رسانۀ دانشگاه کسب و کار بخوانید.
جوایز و افتخارات پیر امیدیار
پیر امیدیار، بنیان‌گذار eBay، به دلیل موفقیت‌های تجاری، فعالیت‌های بشردوستانه و حتی ورود به دنیای سینما، جوایز و افتخارات متعددی کسب کرده است. این دستاوردها نشان‌دهنده تأثیرگذاری گسترده او در حوزه‌های مختلف است.
- جایزه ملی کارآفرین سال (1999): امیدیار به دلیل نوآوری و تأثیرگذاری در دنیای تجارت الکترونیک این جایزه معتبر را دریافت کرد.
- مدال افتخار بشردوستی ماندگار (2011): به دلیل فعالیت‌های او در حوزه خدمات اجتماعی و تلاش‌های بشردوستانه، این مدال به او اهدا شد.
- دکترای افتخاری از دانشگاه تافت: دانشگاه تافت، به پاس تأثیرگذاری او در دنیای تجارت و فناوری، دکترای افتخاری به او اعطا کرد.
- افتخارات سینمایی: امیدیار با تهیه‌کنندگی فیلم‌های برجسته، جوایز مهمی در دنیای سینما نیز کسب کرد:
- فیلم Spotlight (افشاگر): برنده دو جایزه مهم برای بهترین فیلمنامه و بهترین فیلم غیر اقتباسی شد.
- فیلم Merchants of Doubt: این فیلم نیز با استقبال مخاطبان و منتقدان روبه‌رو شد.
حضور در فهرست برترین‌ها
- ثروتمندترین افراد آمریکایی (2007): مجله فوربز در سال 2007 او را در رتبه 32 از ثروتمندترین افراد آمریکایی قرار داد.
- ثروتمندترین افراد جهان: در همان سال، او در رتبه 141 ثروتمندترین افراد جهان قرار گرفت.
- ثروتمندترین ایرانی: در سال 2011، پیر امیدیار در لیست ثروتمندان ایرانی رتبه چهارم را داشت. اما اکنون، با افزایش ثروت خود، در جایگاه اول این لیست قرار گرفته است.
نکات موفقیت از زبان پیر امیدیار
پیر امیدیار، بنیان‌گذار eBay، نکات کلیدی موفقیت را این‌گونه بیان می‌کند:
شریک کاری باید اهل عمل باشد، از شکست‌ها درس بگیرد و برای تجربه کردن تلاش کند.
یک مدیر باید به کارمندانش فرصت کافی برای پیاده‌سازی ایده‌هایشان بدهد. اعتماد و زمان نتایج شگفت‌انگیزی به همراه دارد.
برای موفقیت، بین اشتیاق و استعداد خود تناسب برقرار کنید و با انگیزه به دنبال اهدافتان باشید.
ویژگی‌های کارآفرینان موفق از دید پیر امیدیار:
- هدف بزرگ دارند که انگیزه ادامه مسیر را به آن‌ها می‌دهد.
- به خودشان اعتماد دارند و به ندای درونشان گوش می‌دهند.
- از ناشناخته‌ها نمی‌ترسند و با آن‌ها روبه‌رو می‌شوند.
- شکست را بخشی از مسیر می‌دانند و از آن برای رشد استفاده می‌کنند.
- صبور هستند و می‌دانند موفقیت زمان‌بر است.
سخن پایانی
چنان‌چه در زندگی و روند پیشرفت پیر امیدیار مشاهده کردید، موفقیت او از دنبال کردن علاقه و یک کار جزئی آغاز شد. پیر امیدیار اکنون ثروتمندترین ایرانی در جهان است و حتی موسساتی مانند آمازون، از ایده‌ها و فعالیت‌های او در زمینه‌ی کسب و کار آنلاین استفاده کرده‌اند.
امیدیار را بیل گیتس ایرانی نامیده‌اند، او و همسرش اعلام کرده‌اند که قصد دارند تا بیست سال آینده تمام ثروت خود را به جز یک درصد، خرج کنند. آن‌ها هم‌اکنون به همراه سه فرزندشان در هونولولوی هاوایی سکونت دارند و به فعالیت‌های خیرخواهانه و امور ای بی می‌پردازند.
نظر شما درباره‌ی زندگی و اهداف این کارآفرین ایرانی چیست؟ آیا تا پیش از این، نام سایت ای‌بی و موسس ایرانی آن را شنیده بودید؟
منبع: Wikipedia
