زندگینامه بقراط پدر پزشکی نوین + متن سوگندنامه پزشکی بقراط

سه اصل مهم بقراط در حرفه‌ی پزشکی

بقراط در رساله‌های خود از سه اصل کلی حرفه‌ی پزشکی نام برده بود که تا قرن‌ها زیربنای علوم طب در جهان بود. او در این اصول به سرچشمه بیماری‌ها و نحوه مدیریت و درمان آن‌ها پرداخته و با استفاده از آزمایش‌های مختلف به اثبات آن‌ها پرداخت. ما در ادامه‌ی این مقاله به ذکر این اصول و شرح آن‌ها می‌پردازیم:

زندگی‌نامه دیگر افراد موفق: اگر به مطالعه زندگی‌نامه افراد موفق علاقه دارید توصیه می‌کنیم مقالات اپرا وینفری، سعدی، دونالد ترامپ و نیما یوشیج را در رسانۀ دانشگاه کسب و کار بخوانید.

اصل اول: عوامل طبیعی

بقراط عقیده داشت که مردم به دلیل عوامل طبیعی که توضیحاتی منطقی دارند، مریض می‌شوند. این اصل، مهم‌ترین درسی بود که از بقراط به ما رسید؛ صرف اینکه مرضی نامعلوم و مرموز باشد، نمی‌توان گفت که علتی فراطبیعی دارد. پیش از آن، مردم معتقد بودند که اگر مریض می‌شوند، حتماً خشم خدایان را برانگیخته‌اند یا اسیر سحر و جادو شده‌اند.

به عنوان مثال، در آن زمان صرع یکی از بیماری‌های رایج بود؛ تا جایی که افراد مشهوری چون اسکندر کبیر و ژولیوس سزار نیز به آن مبتلا بودند. یونانیان باستان تصور می‌کردند که این بیماری علت الهی دارد و به همین علت آن را “بیماری مقدس” می‌نامیدند.

بقراط در رساله‌ی “در باب بیماری مقدس” که درباره‌ی صرع است، به این موضوع می‌پردازد و می‌گوید:

“من باور ندارم که این مریضی، الهی‌تر از سایر مریضی‌ها باشد. اما چون علائم خاصی دارد، افراد جاهل بسیاری، بدون فکر کردن، آن را ملاقاتی الهی می‌نامند. به عقیده‌ی من، این بیماری به احتمال زیاد به علت انسداد خلطی در مغز روی می‌دهد.”

اصل دوم: اخلاط

دومین اصل بقراط این بود که هم سلامتی و هم بیماری، بر اثر اخلاط در بدن روی می‌دهند. این تفکر در رساله‌ی “در باب طبیعت انسان” که نوشته‌ی داماد بقراط بود، ذکر شده است. او چهار خلط را عامل بیماری می‌داند: صفرای زرد، بلغم، خون و صفرای سیاه. توازن میان این چهار خلط نقش اساسی در زندگی ما دارد و هر وقت یکی از آن‌ها از توازن خارج شود، بیماری بروز می‌کند.

بقراطیان که پیرو عقاید استاد خود بودند، هر یک از این خلط‌ها را به یکی از اندام‌های بدن ربط می‌دادند؛ خون به قلب، صفرای زرد با کبد، بلغم به مغز و صفرای سیاه با طحال. بر همین اساس می‌توان نتیجه گرفت که خون گرم و مرطوب است؛ به همین علت وقتی زخمی عفونی است، گرم می‌شود.

درمان بیماری تمام بیماری‌ها این بود که بین اخلاط، توازن برقرار شود تا به حالت طبیعی برگردند. هر بیمار توازن مخصوص به خودش را داشت، بنابراین طبیب باید سوالاتی می‌پرسید که محل زندگی، غذاهای مصرفی و فعالیت‌های روزانه‌ی بیمار را متوجه شود.

اصل سوم: قدرت شفادهنده‌ی طبیعت

سومین اصل بقراط در زمینه‌ی سلامت و بیماری، قدرت شفادهنده‌ی طبیعت است. بقراطیان، حرکت اخلاط در دوران بیماری را نشانه‌هایی از این می‌دانستند که بدن در حال تلاش برای بهبودی است. به این ترتیب، عرق کردن، استفراغ و چرک زخم به این علت بود که بدن در حال پاکسازی و اصلاح خلط‌هاست.

کار طبیب این بود که در روند شفادهندگی به طبیعت کمک کند. پزشک، خدمتکار طبیعت بود نه ارباب آن، و کار درمان را با مشاهده‌ی روند درونی و بیرونی بدن انجام می‌داد. آن‌ها معتقد بودند که بدن به طور طبیعی به درمان خود می‌پردازد. آن‌ها یک شوخی داشتند که می‌گفتند: “اگر بیماری‌ای را درمان کنند یک هفته طول می‌کشد؛ اما اگر درمانش نکنند، هفت روز طول می‌کشد.”

زندگی‌نامه دیگر افراد موفق: اگر به مطالعه زندگی‌نامه افراد موفق علاقه دارید توصیه می‌کنیم مقالات گاندی، جیم ران، فارابی و راکفلر  را در رسانۀ دانشگاه کسب و کار بخوانید.

سوگندنامه پزشکی بقراط

بقراط، علاوه بر کارهای فراوانی که در زمینه‌های پزشکی، جراحی و بهداشت انجام داد، قسم‌نامه‌ای را به جا گذاشت که همچنان منبعی الهام‌بخش برای پزشکان است. امروزه بسیاری از دانشجویان پزشکی در سراسر جهان، پس از فارغ‌التحصیلی، این سوگند را قرائت کرده و برای رعایت اصول آن متعهد می‌شوند. متن سوگندنامه به این صورت است:

• من سوگند یاد می‌کنم که شخصی را که به من حرفه‌ی پزشکی آموخت، مانند والدینم بدانم و در صورتی که محتاج باشد، درآمد خود را با او تقسیم کرده و احتیاجاتش را برطرف کنم.
• اصول کلی، دروس شفاهی و معلومات پزشکی‌ام را جز به پسران خود، پسرهای استادم و شاگردان قانونی دروس طب آموزش ندهم.
• من سوگند می‌دهم که پرهیز غذایی را بر اساس توانایی و قضاوت خود، به نفع بیماران تجویز کنم و نه برای ضرر و زیان آن‌ها.
• به خواهش هیچ‌کسی داروی کشنده تجویز نکرده و مبتکر چنین فکری نیز نباشم.
• همچنین، وسیله‌ی سقط جنین را در اختیار هیچ یک از زنان قرار نخواهم داد.
• من با پرهیزکاری و تقدس، زندگی و حرفه‌ی خود را نجات خواهم داد.
• در هر خانه‌ای که وارد می‌شوم، برای مفید بودن به حال بیماران عمل می‌کنم و از کارهای زشت و ناهنجار نسبت به مرد و زن، فقیر و غنی پرهیز خواهم کرد.
• آنچه در حین انجام فعالیت پزشکی و حتی پس از آن، درباره‌ی مردم دیدم یا شنیدم، فاش نکرده و به هیچ‌کس نخواهم گفت؛ زیرا این قبیل مطالب را باید به گنجینه‌ی اسرار سپرد.
• اگر تمام این سوگندنامه را اجرا کرده و به آن افتخار کنم، از ثمرات زندگی و حرفه‌ام برخوردار خواهم شد و همیشه در میان مردان و زنان سربلند خواهم بود.
• اما اگر آن را نقص کرده و به سوگند عمل نکنم، از ثمرات زندگی و حرفه‌ام بهره‌مند نخواهم شد و در میان مردم سرافکنده و شرمنده خواهم شد.