احتمالاً شما هم در اطرافتان افرادی را می‌شناسید که سخنرانی‌های تأثیر گذاری دارند. سخنران‌های ماهری که میتوانند به راحتی در هر جمعی به سخنرانی و صحبت بپردازند و تمام جمع حاضر را در دست بگیرند. حال در مقابل این دسته از افراد کسانی هستند که حتی صحبت برای گروه کوچکی از مردم نیز برای آن‌ها کاری سخت و طاقت فرساست. افرادی که حتی توانایی و اعتماد به نفس صحبت در جمع‌های کوچک خانوادگی را نیز ندارند و نمی‌توانند عقاید و نظرات خود را بیان کنند.
حالا به نظر شما مهارت و توانایی سخنرانی یک مهارت ذاتی است یا می‌تواند به صورت اکتسابی نیز باشد؟ یعنی فردی که توانایی سخنرانی و صحبت در جمع‌های بزرگ را ندارد می‌تواند با تمرین و تکرار این مهارت را کسب کند؟ پاسخ ما و همکارانمان در دانشگاه کسب و کار به این پاسخ مثبت است. بله سخنرانی موفق در جمع مهارتی است که شما با کمی تمرین و رعایت برخی اصول و تکنیک‌ها می‌توانید به آن دست پیدا کنید.
ما در این مقاله از دانشگاه کسب و کار تصمیم داریم تا به بررسی این اصول اساسی و این تکنیک‌های مهم سخنرانی بپردازیم. تکنیک‌هایی که با رعایت آن‌ها می‌توانید در هر جمعی به سادگی به صحبت و سخنرانی بپردازید. نظرات و عقاید خود را بدون هر گونه استرس، خجالت، فشار و هر مشکل دیگری بیان کنید یا در مراحل بالاتر بتوانید در اجتماعات بزرگ سخنرانی‌های اثرگذار و طوفانی داشته باشید و تعداد قابل توجهی از افراد را تحت تأثیر قرار دهید.
سخنرانی چیست؟
قبل از پرداختن به هر موضوع دیگر و بیان هر تکنیک و اصلی در سخنرانی می‌خواهیم به تعریف جامعی از سخنرانی بپردازیم. سخنرانی را در واقع می‌توان صحبت کردن برای جمعیتی از افراد در نظر گرفت. حال این افراد میتوانند یک الی دو نفر از نزدیکان شما باشند و یا خیل عظیمی از افراد در یک سالن بزرگ که منتظر صحبت‌های شما هستند. در واقع می‌توان گفت که همه‌ی ما در طول روز و در موقعیت‌های مختلفی در حال سخنرانی هستیم. تفاوتی نمی‌کند که این سخنرانی را برای چه تعدادی از افراد انجام می‌دهیم.
معمولاً این سخنرانی‌ها با نیت‌های مختلفی انجام می‌شود. ممکن است سخنرانی شما در جهت آگاهی بخشی باشد یا برای سرگرمی تعدادی از افراد باشد که به عنوان نمونه‌ای از آن می‌توان به استندآپ کمدین‌ها اشاره کرد. همچنین می‌تواند یک سخنرانی در جهت آموزش باشد که برای مثال اساتید دانشگاه و معلم‌ها هر روزه در حال پرداختن به آن هستند. حتی صحبت‌های عادی روزمره که با اطرافیان خود انجام می‌دهیم نیز نوعی از سخنرانی هستند. در ادامه مقاله برخی از مهم‌ترین اصول برقراری ارتباط با مخاطب در سخنرانی‌ها و تحت تأثیر قرار دادن آن‌ها با استفاده از یک سخنرانی موفق را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
چرا به فراگیری اصول سخنرانی نیاز داریم؟
شاید فکر کنید که یادگیری اصول و تکنیک‌های سخنرانی تنها برای مدیران و مقامات بلند پایه‌ای است که در جمع‌های بزرگ و در محافل مختلف به سخنرانی‌های طولانی و مختلف می‌پردازند. اما همان‌طور که در بخش قبل نیز بیان کردیم ما انسان‌های معمولی نیز در طول روز و در موقعیت‌های مختلف در حال سخنرانی هستیم. تفاوتی نمی‌کند تعداد افرادی که در حال برقراری ارتباط با آن‌ها هستیم چند نفر هستند. ممکن است دو نفر از دوستان ما باشند و یا تعداد زیادی از دانش آموزان ما در کلاس درس، در هر صورت ما در حال سخنرانی هستیم. برای اینکه بتوانیم این ارتباط با مخاطب را به نحو احسن پیش ببریم نیاز به فراگیری برخی اصول خاص داریم.
احتمالاً شما هم افرادی را می‌شناسید که قادر به بیان نظرات خود در جمع‌های کوچک و بزرگ نیستند. یا هنگام سخن گفتن در جمع‌های مختلف نمی‌توانند توجه افراد را به خود جلب کنند. این گونه افراد معمولاً پس از مدتی که با بی توجهی اطرافیان روبرو می‌شوند و احساس می‌کنند که سخنرانان ماهری نیستند، اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهند و دیگر تلاشی برای ابراز عقیده در جمع نمی‌کنند. البته گاهی نیز ممکن است کمبود اعتماد به نفس و عزت نفس در افراد منجر به این مسئله شود و افراد نتوانند به راحتی در جمع‌های مختلف ابراز وجود کنند. در هر صورت سخنرانی مهارتی است که شما با کمی تمرین و تکرار می‌توانید آن را به دست آورید. سپس به راحتی حتی در جمع‌های چند صد نفری به راحتی سخن بگویید و اثرگذار باشید.
مقالات مرتبط در حوزه توسعه فردی: برای افزایش آگاهی خودتان در زمینه موفقیت و توسعه فردی توصیه می‌کنیم مقالات مهارت های زندگی، احساس تنهایی و اخلاق حرفه ای را در رسانۀ دانشگاه کسب‌وکار مطالعه کنید.
سخنرانی، مهارت اکتسابی یا ذاتی؟
این مسئله سؤالی است که شاید ذهن بسیاری از ما را به خود مشغول کرده باشد. نظر شما در این رابطه چیست؟ آیا مهارت سخنرانی که در برخی از افراد وجود دارد و برخی دیگر از آن محروم‌اند یک توانایی ذاتی است یا می‌توان آن را کسب کرد؟ در دیدگاه شما سخنرانی مهارتی ذاتی است یا اکتسابی؟
احتمالاً در این لحظه به تعدادی از سخنرانان ماهری که در اطراف خود می‌شناسید فکر کرده‌اید و تلاش کرده‌اید که متوجه شوید آیا این مهارت در آن‌ها ذاتی بوده است و یا برای کسب آن تلاش کرده‌اند؟
اگر بخواهیم به طور واقع بینانه به این سوال پاسخ دهیم و تجربیات شما در این زمینه را نیز نادیده نگیریم باید بگوییم که بخشی از این مهارت می‌تواند به صورت ذاتی در برخی از افراد وجود داشته باشد. یعنی افرادی هستند که به صورت ذاتی بخشی از این مهارت‌ها را در وجود خود دارند و تنها با کمی تمرین میتوانند آن را تقویت کنند. احتمالاً بسیاری از سخنرانان ماهری که شما در اطرافیان خود می‌شناسید نیز در این دسته قرار می‌گیرند.
اما این مسئله به این معنی نیست که اگر فردی از مهارت‌های ذاتی سخنرانی و اعتماد به نفس کافی برای آن برخوردار نبود باید برای همیشه فکر سخنرانی در جمع‌های بزرگ را از سر خود بیرون کند. درست است که بخشی از افراد از توانایی ذاتی برای این کار برخوردارند؛ اما شما می‌توانید به سادگی و با کمی تمرین و تکرار این مهارت را در خود پرورش دهید و به سخنرانی ماهر تبدیل شوید. پرورش مهارت به صورت ناخودآگاه می‌تواند اعتماد به نفس شما برای صحبت در جمع‌های کوچک و بزرگ را نیز افزایش دهد و شما را به مهارت کافی در این کار برساند. تنها کافی است که اصول و تکنیک‌های سخنرانی را در خود تقویت کنید.
اعتماد به نفس و ارتباط مستقیم آن با یک سخنرانی اثرگذار
تشخیص این نکته اصلاً کار سختی نیست. اینکه معمولاً افرادی که سخنران‌های خوبی هستند و می‌تواند افراد بسیاری در جمع را تحت تأثیر خود قرار دهند از دسته کسانی هستند که اعتماد به نفس بالایی دارند. اعتماد به نفس و عزت نفس کافی دو موردی هستند که میتوانند در نوع صحبت کردن شما در جمع‌های مختلف اثرگذار باشند. احتمالاً شما هم افرادی را می‌شناسید که در جمع‌های مختلف از جمع‌های خانوادگی تا اکیپ‌های دوستانه میتوانند همه توجهات را به سوی خود جلب کنند و به راحتی جمع را در مشت خود بگیرند.
این دسته از افراد معمولاً از اعتماد به نفس بالایی برای بیان نظرات و عقاید خود برخوردار هستند و به سادگی میتوانند ابراز وجود کنند. البته این مسئله به این معنا نیست که هر فردی که از عزت نفس و اعتماد به نفس کافی برخوردار است سخنران خوبی است و می‌تواند تکنیک‌های سخنرانی را به خوبی اجرا کند. اما اگر بخواهیم واقع بینانه به قضیه نگاه کنیم نمی‌توان از نقش پررنگ آن نیز گذر کرد. در واقع می‌توان گفت که تعداد قابل توجهی از سخنرانان قهار به میزان قابل توجهی به خود و گفته‌هایشان ایمان دارند و افراد خودساخته‌ای هستند.
دلیل این مسئله هم بسیار واضح و روشن است. شما تا وقتی که به خودتان ایمان نداشته باشید و خودتان به گفته‌ها و نظراتتان اطمینان کافی نداشته باشید نمی‌توانید آن‌ها را به طور اثرگذار و قاطعی به سمع و نظر بقیه برسانید. در نتیجه این تردید و مردد بودن در نظرات شما در حین سخنرانی به مخاطب نیز القا می‌شود. یعنی مخاطب نمی‌تواند شما را باور کند. پس عزت نفس کافی و باور داشتن به خود از مهم‌ترین اصولی هستند که در یک سخنرانی موفق به کمک ما می‌آیند.
مقالات مرتبط در حوزه توسعه فردی: برای افزایش آگاهی خودتان در زمینه موفقیت و توسعه فردی توصیه می‌کنیم مقالات طوفان فکری، فوبیا، کاریزماتیک و هوش تجاری را در رسانۀ دانشگاه کسب‌وکار مطالعه کنید.
فن بیان و سخنرانی موفق
از دیگر اصولی که برای سخنرانی موفق و اثرگذار به کمک شما می‌آید فن بیان قوی و درست است. نفوذ کلام شما در مخاطب یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین ویژگی‌های یک سخنرانی درست است. شما به عنوان یک سخنران در درجه اول باید فن بیانی قوی داشته باشید. مواردی همچون لحن کلام، استفاده درست از کلمات، میزان بلندی یا پایین بودن صدا، جمله بندی درست و قدرت نفوذ کلام شما در مخاطب میتوانند شما را به یک سخنران معمولی و یا یک سخنران موفق و اثرگذار تبدیل کنند.
سال‌هاست که فن بیان به عنوان یکی از فنون اصلی سخنرانی و مذاکره شناخته می‌شود و در کلاس‌ها و کارگاه‌های بسیاری تدریس می‌شود. شما همچنین می‌توانید کتب بسیاری در این زمینه از سخنرانان بزرگ و موفق و افراد اثرگذار در جهان بیابید. کتاب‌هایی که برای شما اصولی را تشریح می‌کنند که طبق آن‌ها می‌توانید بر روی فن بیان خود کار کنید. شاید برایتان جالب باشد که بدانید فن بیان نیز از آن دسته ویژگی‌های فردی است که در برخی از افراد به صورت ذاتی وجود دارد و برخی دیگر برای کسب آن باید بیشتر تلاش کنند.
اگر شما هم از آن دسته از افرادی هستید که احساس می‌کنید بیان خوبی ندارید. یا در هنگام سخن گفتن در جمع نفوذ کلام خود را پایین می‌بینید و احساس اثرگذار بودن در جمع ندارید؛ بهتر است که پس از تقویت عزت نفس و اعتماد به نفستان به دنبال کار کردن بر روی فن بیان خود باشید. تمریناتی را در این زمینه پیش بگیرید و پله پله به یک سخنران خوب بدل شوید.
ویژگی‌های یک سخنرانی موفق
قبل از اینکه بخواهیم به بیان تکنیک‌ها و اصول یک سخنرانی موفق بپردازیم بهتر است ببینیم که یک سخنرانی خوب چه ویژگی‌هایی دارد. شما به چه سخنرانی‌ای یک سخنرانی موفق میگویید و چه فردی را سخنران خوبی میدانید؟ ممکن است این ویژگی‌های در دیدگاه هر یک از ما متفاوت باشد؛ اما برخی نقاط مشرک نیز میان آن‌ها وجود خواهد داشت. در ادامه برخی از ویژگی‌های مهم یک سخنرانی خوب و یک سخنران موفق را بیان می‌کنیم.
یک سخنرانی خوب اثرگذار است
از جمله ویژگی‌هایی که می‌توانیم برای یک سخنرانی خوب برشماریم اثرگذاری آن است. معمولاً هدف یک سخنران از صحبت در جمع‌های مختلف که می‌تواند از جمع‌های کوچک تا مجموعه‌های بزرگ باشد اثرگذاری بر آن‌هاست. شما معمولاً با هدف ایجاد تغییر و یا اثراتی خاص بر یک مجموعه شروع به صحبت می‌کنید. حال ممکن است این صحبت در رابطه با عقاید و نظرات شخصی شما باشد و خواه بیان یک داستان طنز سرگرم کننده.
استند آپ کمدینی را در نظر بگیرید که تصمیم دارد برای مجموعه افرادی که در یک سالن به انتظار نشسته‌اند یک اجرای کمدی داشته باشد. اجرای او زمانی موفق است که بتواند اثرگذاری کامل بر مخاطبین خود داشته باشد. در این مورد خاص اثرگذاری بر مخاطب برابر با به خنده واداشتن اوست. یعنی موفقیت برای این سخنران در این مسئله خلاصه می‌شود. یا فردی که برای جمع کردن رأی در انتخابات پیش رو سخنرانی می‌کند باید بتواند بر مخاطب خود اثر بگذارد؛ اثری که منجر به گرفتن رأی از آن‌ها باشد.
یک سخنران موفق می‌تواند جمع را در دست بگیرد
احتمالاً شما هم افرادی را می‌شناسید که توانایی در دست گرفتن جمع‌های بزرگ را دارند. یعنی در هنگام صحبت توجه مجموعه‌ی زیادی از افراد را به خود جلب می‌کند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک سخنران موفق توانایی در دست گرفتن جمع است. در کل می‌توان گفت که هر چه در هنگام سخنرانی شما سکوت بیشتری بر جمع حاضر حاکم باشد و افراد بیشتری شنونده دقیق شما باشند شما در این امر موفق‌تر بوده‌اید. برای این کار لازم است تکنیک‌هایی را رعایت کنید که در ادامه مقاله برخی از آن‌ها را بیان می‌کنیم.
پس توانایی جلب توجه تمامی افراد حاضر در جمع می‌تواند یکی از ملاک‌های اصلی ما برای یک سخنرانی موفق باشد. اگر شما هم تجربیات ناموفقی در این باره داشته‌اید و در هنگام سخنرانی در جمع‌های مختلف احساس کرده‌اید که تعداد افرادی که به سخنان شما توجه می‌کنند انگشت شمار هستند، تکنیک‌هایی که در ادامه مقاله آن‌ها را بیان می‌کنیم را از دست ندهید.
یک سخنرانی موفق کوتاه و مختصر است
اگر می‌خواهید یک سخنرانی مفید و اثرگذار داشته باشید تلاش کنید تا کوتاه، مختصر و مفید سخن بگویید. از جمله مشکلاتی که شاید بسیاری از سخنران‌ها به آن دچار هستند اضافه گویی و حشو است. شما با صحبت‌های طولانی و اصطلاحاً کشدار حوصله مخاطب خود را سر می‌برید و از جایی به بعد مخاطب دیگر به کلام شما توجه نمی‌کند. بدانید که معمولاً حوصله افراد در گوش دادن به سخنان شما به عنوان یک سخنران به خصوص در جمع‌های بزرگ بسیار کم است. شما باید تلاش کنید چکیده و جان کلام خود را به صورت کوتاه و مختصر به او انتقال دهید.
حتما شما هم در مراسمات و همایش‌های متعددی که پر از سخنرانی‌های مختلف است شرکت کرده‌اید! سخنران‌هایی که یکی پس از دیگری با متن‌های طولانی شروع به صحبت می‌کنند و معمولاً تنها بخش کوچکی از جمع حاضر به صحبت‌های این افراد توجه می‌کنند! پس یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک سخنرانی موفق کوتاه و مختصر بودن آن است.
مقالات مرتبط در حوزه توسعه فردی: برای افزایش آگاهی خودتان در زمینه موفقیت و توسعه فردی توصیه می‌کنیم مقالات تایپ های شخصیتی، مسئولیت اجتماعی و انگیزشی موفقیت را در رسانۀ دانشگاه کسب‌وکار مطالعه کنید.
یک سخنرانی اثرگذار، مفید است
اگر مخاطب احساس کند که سخنان شما برایش مفید است با جان و دل به آن گوش می‌سپارد. البته این ویژگی را در کنار ویژگی قبلی که گفتیم نیز باید در نظر گرفت. یعنی سخنرانی هر چند که مفید باشد می‌تواند از یک جایی به بعد از حوصله مخاطب خارج شود! در هر صورت محتوای کلام شما یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌ها برای موفقیت سخنانتان در جمع‌های مختلف است. یک سخنرانی موفق و اثرگذار به مخاطب چیزی را اضافه می‌کند. زمانی که مخاطب پس از گوش دادن به سخنان شما احساس تلف شدن وقتش را ندارد و حتی حاضر است برای دفعات بعدی نیز پای سخنان شما بنشیند. توصیه می‌کنیم که اهمیت مطالعه را در این مسیر نادیده نگیرید.
یک سخنران ماهر با مخاطبین خود ارتباط برقرار می‌کند
از دیگر ویژگی‌های یک سخنران ماهر می‌توانیم به نحوه ارتباط گیری او با مخاطب اشاره کنیم. یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین اصول یک سخنرانی موفق ارتباط درست و به جا با مخاطب است. معمولاً سخنرانان ماهر و موفق به سادگی جمع را در دست می‌گیرند، تحت کنترل دارند و با مخاطب خود به بده و بستان می‌پردازند. سوال می‌پرسند، جواب می‌گیرند و یا حتی از مخاطبین می‌خواهند که نظرشان را در رابطه با صحبت‌های آنان بگویند.
این مسئله حتی می‌تواند به اثرگذاری سخنان شما نیز کمک کند؛ چرا که مخاطب درگیر سخنان شما می‌شود و با تمام حواس خود به شما توجه می‌کند. ارتباط درست با مخاطب همچنین می‌تواند سخنرانی شما را از خسته کننده و کسالت بار بودن نجات دهد. پس اگر می‌خواهید یک سخنران ماهر را تشخیص دهید می‌توانید به نحوه ارتباط گیری او با مخاطبینش توجه کنید. شاید خالی از لطف نباشد که در این بخش به تاثیر تایپ‌های شخصیتی برای یک سخنرانی موفق نیز اشاره کنیم!
یک سخنرانی مؤثر، ساده و به دور از پیچیدگی است
سادگی و دور بودن از هر گونه تکلف و پیچیدگی از بهترین ویژگی‌های یک سخنرانی خوب است. یکی از نکاتی که می‌توانیم از طریق آن یک سخنران ماهر را از یک فرد کار نابلد تشخیص دهیم میزان سادگی کلام است. البته این میزان سادگی کاملاً بستگی به جمعی دارد که در حال سخنرانی برایشان هستید و مرحله تکلف و سادگی متن سخنرانی با توجه به مخاطب شما تعیین می‌شود. اما در حالت کلی باید توجه داشته باشید که متنی که برای صحبت‌های خود آماده کرده‌اید به حد کافی قابل درک باشد.
از ویژگی‌های یک سخنران ماهر این است که کاملاً در سطح مخاطبین خود سخن می‌گوید و نمی‌گذارد که تکلف و پیچیدگی شنونده را از فهمیدن جان کلام او ناامید کند. چرا که همان زمان که مخاطب احساس کند بخشی از کلام را متوجه نمی‌شود و یا احساس کند شما در حال پیچیده سخن گفتن هستید، رشته کلام شما را رها می‌کند و شما مخاطب خود را از دست می‌دهید.
یک سخنران موفق اعتماد به نفس کافی دارد
همان‌طور که بارها و بارها در این مقاله به آن اشاره کردیم از دیگر ویژگی‌های یک سخنران ماهر اعتماد به نفس اوست. شما کمتر سخنرانی را می‌شناسید که با اعتماد به نفس پایین بتواند یک سخنرانی موفق را پشت سر بگذارد و قطعاً نمی‌توانید ویژگی‌های یک سخنرانی موفق را در او ببینید. معمولاً افرادی که از اعتماد به نفس یا عزت نفس پایین برخوردار هستند، در ارتباط با مخاطبین به مشکل می‌خورند و از آن جایی که سخنانشان به دور از قاطعیت و گاهی همراه با شک و تردید است، به سادگی این تردید را به مخاطب نیز القا می‌کنند. همین مسئله منجر به فاصله گرفتن مخاطب از آن‌ها می‌شود.
یک سخنران خوب متقاعد کننده است
بسته به اینکه در چه باب و موضوعی در حال سخنرانی هستید و یا هدف شما از صحبت برای جمع چیست؛ توانایی متقاعد کردن مخاطب می‌تواند یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سخنرانی شما باشد. برای مثال اگر نامزد انتخاباتی هستید و برای تبلیغات و جمع کردن رأی افراد برای آن‌ها سخنرانی می‌کنید، موفقیت شما در گرو گرفتن رأی مثبت از آن‌هاست و گرفتن رأی از مخاطب نیز در گرو توانایی متقاعد کردن آن‌هاست. سخنرانان موفق معمولاً افرادی هستند که به سادگی شما را متقاعد می‌کنند که هدفی که مد نظر آن‌هاست به انجام برسانید و یا به سادگی میتوانند نظرات و عقاید شما را طبق الگوی ذهنی خود تغییر دهند.
این افراد معمولاً قاطعانه سخن می‌گویند و همین مسئله یکی از ویژگی‌هایی است که منجر می‌شود شما بدون شک و تردید سخنان آن‌ها را بپذیرید. پس اگر سخنران توانست پس از صحبت‌های خود شما را قانع و متقاعد کند، شک نکنید که فرد ماهری در این کار است و دارای یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های یک سخنران موفق می‌باشد.
مقالات مرتبط در حوزه توسعه فردی: برای افزایش آگاهی خودتان در زمینه موفقیت و توسعه فردی توصیه می‌کنیم مقالات تقویت اراده، اثر مرکب، تست هوش و کنترل خشم را در رسانۀ دانشگاه کسب‌وکار مطالعه کنید.
تکنیک‌های سخنرانی
هدف خود را از سخنرانی تعیین کنید
اولین نکته‌ای که پیش از سخنرانی در جمع‌های بزرگ باید به آن توجه کنید مشخص کردن هدفتان از این کار است. تعیین هدف به شما کمک می‌کند که متن مناسبی را برای سخنرانی خود انتخاب کنید و فن‌های متناسب با اهداف را در پیش بگیرید. برای مثال هدف شما از یک سخنرانی می‌تواند آموزش در مقوله‌ای خاص، بیان عقاید و نظراتتان در حوزه‌ای مشخص، سخنرانی انتخاباتی برای متقاعد کردن افراد برای رأی دادن به شما و یا حتی ممکن است هدف شما از این کار سرگرم کردن عده‌ای از افراد و اجرای یک متن طنز باشد.
مخاطب خود و ویژگی‌هایش را شناسایی کنید
در درجه دوم شما باید به درستی مخاطب خود را شناسایی کنید و نیازهای او را بشناسید. هنگامی که تصمیم به سخنرانی در جمعی بزرگ دارید باید به خوبی ویژگی‌های مخاطبین خود را استخراج کنید. باید بدانید که مخاطبین و شنوندگان شما با چه هدفی در این جمع و یا در مراسم خاصی هستند و شما چطور می‌توانید توجه آن‌ها را به خود جلب کنید و جمع را در دست بگیرید. شناخت مخاطب در برقراری ارتباط صحیح با او و ارائه مطالب مفید و مورد انتظارش به ما کمک می‌کند. در این راستا بهتر است برخی از ویژگی‌های کلی مخاطبین از جمله سن، تحصیلات و جایگاه شغلی اجتماعی آن‌ها را به درستی آنالیز کنید.
متن سخنرانی خود را از قبل آماده کنید
پس از اینکه هدف و مخاطبین هدف خود را مشخص کردید حالا نوبت آن رسیده که متن سخنرانی خود را آماده کنید. به شما توصیه می‌کنیم هیچ گاه بدون متن و آمادگی قبلی حاضر به سخنرانی در جمع‌های بزرگ و مراسمات مختلف نشوید. این کار به شدت اضطراب شما را افزایش می‌دهد و ممکن است تجربه بدی از سخنرانی در جمع برای شما به یادگار بگذارد.
داشتن یک متن مناسب از قبل آماده شده می‌تواند در کاهش استرس شما و افزایش اعتماد به نفستان در سخنرانی بسیار مؤثر باشد. معمولاً بسیاری از سخنران‌های بزرگ و موفق برای صحبت‌های مهم خود، از مشاورینی در این زمینه کمک می‌گیرند تا متنی درخور و مناسب برای ایراد آماده کنند و طبق برنامه ریزی پیش بروند.
یادداشت برداری کنید و یادداشت‌هایتان را همراه داشته باشید
از اینکه یادداشت‌هایتان را به همراه خود به بالای سن ببرید خجالت نکشید. همراه داشتن یادداشت و نوت‌هایی از سخنرانی شما خجالت آور نیست، آنچه می‌تواند منجر به خجالت شما شود گم کردن رشته کلام و فراموش کردن متن در میان صحبت‌هایتان است. پس ما به شما توصیه می‌کنیم که بخشی از سخنانتان و کلمه‌های کلیدی صحبت‌های خود را یادداشت کنید و همراه خود داشته باشید. البته توجه داشته باشید اینکه بخواهید تمام متن سخنرانی را از یادداشت‌هایتان بخوانید و نگاهتان را از کاغذ برندارید نشانه ناشی بودن شماست؛ پس تنها نکات کلیدی را برای احتیاط به همراه خود داشته باشید.
با مخاطب خود ارتباط چشمی برقرار کنید
برای اینکه بتوانید سخنانی اثرگذار بیان کنید و بتوانید با مخاطب خوب ارتباط برقرار کنید چشمان خود را از مخاطب برندارید. تلاش کنید با مخاطب خود ارتباط چشمی برقرار کنید. ارتباط چشمی منجر به جلب توجه مخاطب می‌شود و کمک می‌کند که مخاطب شما با توجه بیشتری به صحبت‌های شما گوش فرا دهد. تصور کنید کسی که با شما مشغول صحبت است و یا فردی که در مراسمی بزرگ در حال سخنرانی است، به جای نگاه به مخاطب خود و برقراری ارتباط چشمی با او دائم به اطراف توجه می‌کند و نگاه او در بین میز و سقف و در و دیوار می‌چرخد، آیا شما رغبتی برای گوش دادن به سخنان او دارید؟
با مخاطب خود ارتباط کلامی برقرار کنید
این مورد به خصوص در رابطه با اساتید، معلمان و افرادی که سخنرانی‌های آموزشی دارند بسیار کاربردی است. سعی کنید با مخاطب خود بده بستان کلامی داشته باشید. از او سوال بپرسید، نظر بخواهید و او را در بحث خود شرکت دهید. این مسئله کمک می‌کند تا مخاطب با حواس بیشتری شما را دنبال کند و همچنین قدرت یادگیری در افراد را نیز افزایش می‌دهد. برای مثال معمولاً دانش آموزان و دانشجویانی که در بحث‌های کلاسی شرکت می‌کنند یادگیری بهتری نسبت به دیگران دارند؛ چرا که به طور دقیق کلاس و مباحث بیان شده توسط سخنران و گوینده را دنبال می‌کنند.
مقالات مرتبط در حوزه توسعه فردی: برای افزایش آگاهی خودتان در زمینه موفقیت و توسعه فردی توصیه می‌کنیم مقالات خودشیفتگی، دوپامین و چگونه اعتماد به نفس داشته باشیم را در رسانۀ دانشگاه کسب‌وکار مطالعه کنید.
قاطعانه و به دور از هر گونه تردید سخن بگویید
اگر می‌خواهید سخنرانی اثرگذاری داشته باشد و شنوندگان و مخاطبین خود را متقاعد کنید، به شما توصیه می‌کنیم که قاطعانه و بدون تردید سخن بگویید. قدم اول برای این کار این است که به سخنان خود ایمان داشته باشید. یعنی پیش از اینکه بتوانید دیگران را متقاعد کنید باید به خودتان ایمان داشته باشید. فراموش نکنید که اگر مخاطب شما در لحن صحبتتان ذره‌ای شک و تردید احساس کند شما را پس میزند و به سختی می‌تواند شما را باور کند. پس قاطع باشید و مطمئن حرف بزنید.
یک لیوان آب همراه خود داشته باشید
شاید این نکته به ظاهر ساده به نظر برسد؛ اما در مواقع حساس می‌تواند بسیار مهم باشد. به خصوص اگر تصمیم به ایراد یک سخنرانی طولانی مدت دارید حتما یک لیوان و یا یک بطری آب به همراه خود داشته باشید. خشک شدن گلو و احساس ناراحتی در ناحیه حنجره مشکل بزرگی است که حس ناخوشایندی در شما ایجاد می‌کند و سخن گفتن شما را با مشکل مواجه می‌کند. این مسئله به سادگی می‌تواند تمرکز شما را به هم بریزد و باعث شود رشته کلام را گم کنید. در این مواقع یک لیوان آب می‌تواند به کمکتان بیاید و شما را به سادگی از این مخمصه خارج کند.
سؤالات مخاطبین را بشنوید و صبورانه پاسخ دهید
یکی از راه‌هایی که می‌تواند سخنان شما را برای مخاطب اثرگذار کند پاسخگویی به سؤالات مخاطبین است. به شما پیشنهاد می‌کنیم بخشی از زمان ارائه و یا سخنرانی خود را به سؤالات شنودگان اختصاص دهید. این کار می‌تواند تعامل میان شما و مخاطب را افزایش دهد و تأثیرگذاری آن را دو چندان کند. شما به عنوان فردی که در مراسم و یا همایش به ایراد سخنانی می‌پردازید باید صبورانه و در نهایت حوصله به سؤالاتی که در ذهن مخاطب شما ایجاد می‌شود، پاسخ دهید.
مفاهیم را برای مخاطب ساده سازی کنید
حتی شما هم از گوش دادن به یک سخنرانی ثقیل و پیچیده خسته خواهید شد و رغبتی به شنیدن آن ندارید. پس تلاش کنید تا جای ممکن سخنان خود را برای مخاطب ساده سازی کنید و از تکلف و پیچیدگی بپرهیزید. البته توجه داشته باشید که این مسئله و میزان ساده سازی سخنان شما به سطح مخاطب و شناخت شما از شنوندگان برمی‌گردد؛ اما در حالت کلی سعی کنید سخنان شما به گونه‌ای باشد که سطح میانه‌ای از مخاطبین را پوشش دهد.
سعی کنید از سخنان و ایده‌های اثرگذار استفاده کنید
ایده‌های نو و سخنان جدید همواره برای افراد جذاب است. اگر می‌خواهید مخاطبین خود را تحت تأثیر قرار دهید، در سخنان خود از ایده‌های نو سخن بگویید و اجازه دهید مخاطب شما هم در این نوآوری شریک شود. معمولاً ایده‌های نو برای مخاطبین جذابیت دارند و شور و هیجان سخنرانی شما را افزایش می‌دهند. همین مسئله سخنرانی شما را از کسالت دور می‌کند.
محکم بایستید و حرکات بدن خود را کنترل کنید
حرکات بدن شما و در حالت کلی زبان بدن شما می‌تواند تا حد زیادی در حسی که مخاطب از شما دریافت می‌کند اثرگذار باشد. در واقع زبان بدن چیزهای بسیاری در رابطه با شما می‌گوید. اینکه دچار استرس و اضطراب هستید؟ اعتماد به نفس دارید؟ به گفته‌های خود اطمینان دارید و یا با تردید سخن میگویید؟ مشتاق به ادامه دادن سخنانتان هستید و یا ترجیح می‌دهید به سرعت مراسم را ترک کنید؟ و بسیاری موارد دیگر که به مخاطب شما منتقل می‌شود. راست و محکم بایستید، دستان خود را در کنترل داشته باشید و سعی کنید کمتر با دستانتان صحبت کنید، حرکات سر خود را کنترل کنید و مقتدر به نظر برسید!
مقالات مرتبط در حوزه توسعه فردی: برای افزایش آگاهی خودتان در زمینه موفقیت و توسعه فردی توصیه می‌کنیم مقالات سحرخیزی، آداب معاشرت، قانون پارکینسون و رزومه کاری را در رسانۀ دانشگاه کسب‌وکار مطالعه کنید.
لبخند بزنید
این مسئله نیز یکی از آن دسته مواردی است که می‌تواند اعتماد به نفس و عزت نفس شما را به رخ مخاطب بکشاند. اگر اضطراب دارید و یا حتی از حضور در جمع و سخنرانی خجالت می‌کشید، لبخند زدن را فراموش نکنید. لبخند بر لب داشتن این پیام را به ذهن شما مخابره می‌کند که همه چیز درست و مرتب است و همین مسئله می‌تواند در آرامش شما اثرگذار باشد و همچنین تأثیر خوبی بر مخاطب شما بگذارد.
لباس مناسب بپوشید و آراسته باشید
این نکته نه تنها در زمان سخنرانی بلکه در بسیاری موارد دیگر نیز به کارتان می‌آید! فراموش نکنید که آراستگی ظاهر شما تأثیر بسیار خوب و مثبتی در ذهن مخاطب شما دارد و همین مسئله میزان اثرگذاری سخنرانی شما را افزایش می‌دهد. تصور کنید در جمعی نشسته‌اید و فردی برای سخنرانی پشت تریبون می‌رود، اولین چیزی که در رابطه با این فرد به چشم شما می‌آید ظاهر و نوع لباس پوشیدن اوست، قطعاً اگر در نگاه اول فردی شلخته و بد لباس با ظاهری نامرتب به چشم شما بیاید رغبت کمتری به گوش دادن سخنان او دارید و قطعاً کمتر از او تأثیر می‌پذیرید.
تن صدای خود را کنترل کنید، رسا و گیرا سخن بگویید
با توجه به اینکه در چه جمعی و در چه مکانی مشغول ایراد سخنرانی هستید سطح صدای خود را کنترل کنید. تلاش کنید که صدای شما گیرا، رسا و واضح باشد و تمام افراد حاضر در جمع صدای شما را به وضوح بشنوند. همچنین تن صدای شما نیز می‌تواند بر اثرگذاری سخنان شما مؤثر باشد، خیلی زیر و بم صحبت نکنید و هر جا که لازم است صدای خود را بالا ببرید تا توجه مخاطب را به خود جلب کنید. این پایین و بالا بردن صدا مانند بولد کردن بخش‌هایی در متن، مخاطب شما را هشیار می‌کند.
شوخ طبعی می‌تواند به کنترل اضطراب شما کمک کند
اگر اضطراب دارید و استرس بر شما غلبه کرده است به شما پیشنهاد می‌کنیم شوخ طبعی را چاشنی کار خود کنید. با مخاطبین خود شوخی کنید و یا نکاتی طنز در خلال کار خود بیان کنید و شنوندگان را به خنده وادارید. البته برای این کار باید به اقتضای شرایط و محیطی که در آن حضور دارید عمل کنید؛ اما در حالت کلی خندیدن و گنجاندن چند شوخی در سخنرانی می‌تواند استرس شما را کاهش دهد و شما را در شرایط راحت‌تری قرار دهد.
شمرده صحبت کنید
شمرده سخن بگویید. سرعت صحبت کردن خود را کنترل کنید تا مخاطب به درستی فحوای کلام را متوجه شود. کلمات را نخورید، آخر جملات را به درستی و واضح بیان کنید. کلمات را درست ادا کنید و سعی کنید همه‌ی کلمات یک جمله و همه‌ی حروف یک کلمه را به طور شمرده بیان کنید. همچنین سرعت صحبت شما باید کنترل شده باشد، صحبت با سرعت بالا مخاطب را جامیگذارد و ممکن است بسیاری از بخش‌های مهم صحبت شما به گوش او نرسد و صحبت با سرعت پایین نیز برای او کسل کننده می‌شود. پس گیرا و شمرده و با سرعت مناسب سخن بگویید؛ تا مخاطب با شما همراه شود.
مدیریت زمان را در دست داشته باشید
همیشه قبل از ایراد سخنرانی در هر جمعی از زمانی که در اختیار دارید مطلع شوید. طبق زمانی که در اختیار شما قرار داده شده است به صحبت بپردازید و حتی سعی کنید که سخنان خود را زودتر از زمان موعد به پایان برسانید. همیشه تاخیراتی که ممکن است قبل از سخنان شما و یا در حین آن ایجاد شوند را در نظر بگیرید و با توجه به آن‌ها متنتان را آماده سازی کنید. پیشنهادی که در این بخش به شما داریم این است که از ایراد سخنرانی‌های طولانی بپرهیزید و تا جای ممکن سخنان خود را کوتاه، مختصر و مفید بیان کنید.
با تمرین مداوم استرس خود را کاهش دهید
یکی از روش‌هایی که می‌تواند استرس شما را کاهش دهد و شما را برای یک سخنرانی اثرگذار و موفق آماده کند تکرار و تمرین است. قبل از سخنرانی‌های بزرگ در جمع‌های شلوغ متن خود را تمرین کنید. برای اعضای خانواده، دوستان و یا حتی خودتان سخنرانی کنید. می‌توانید جلوی آینه بایستید و تصور کنید که جمعیتی عظیم در مقابل شما قرار دارد. سعی کنید میزان خجالت خود را کاهش دهید و استرس و اضطراب خود را کنترل کنید. تلاش برای رسیدن به هدف شما را به یک سخنران موفق تبدیل خواهد کرد.
مقالات مرتبط در حوزه توسعه فردی: برای افزایش آگاهی خودتان در زمینه موفقیت و توسعه فردی توصیه می‌کنیم مقالات بلوغ عاطفی و بهترین فیلم های جهان را در رسانۀ دانشگاه کسب‌وکار مطالعه کنید.
کلام آخر
افراد در موقعیت‌های مختلفی ممکن است وادار به سخنرانی و سخن گفتن برای جمع‌های مختلف شوند. تفاوتی نمی‌کند که شما برای جمع کوچک خانواده خود سخن بگویید و یا اینکه در یک همایش بزرگ پشت تربیون بروید، در هر صورت نیاز دارید برای اثرگذار بودن و موفقیت سخنرانی خود تکنیک‌ها و اصولی را رعایت کنید.
در این مقاله از دانشگاه کسب و کار به بیان برخی از این اصول مهم پرداختیم. نکاتی که با رعایت مجموعه‌ی آن‌ها می‌توانید به یک سخنران ماهر تبدیل شوید. تکنیک‌هایی از جمله فن بیان و رسایی کلام، رعایت زبان بدن، آراستگی ظاهر و بسیاری اصول دیگر که با تمرین و تکرار می‌توانید به آن‌ها دست پیدا کنید. شما چه فن‌های دیگری را می‌شناسید که میتوانند در ایراد یک سخنرانی موفق و مؤثر به ما کمک کنند؟
