زندگی و میراث مهاتما گاندی: از مبارزه تا صلح

مهاتما گاندی یکی از بزرگترین شخصیت‌های جهان معاصر است؛ او رهبر سیاسی و معنوی هندی‌ها بود که ملت هند را در راه آزادی از استعمار امپراتوری بریتانیا با روش ساتیاگراها رهبری کرد.

در این مقاله از دانشگاه کسب و کار، به معرفی گاندی خواهیم پرداخت. او با مهم‌ترین سیاست خود، یعنی عدم خشونت، جنبش‌ها و اعتراض‌ها را رهبری کرد. این رویکرد نه تنها بر جنبش بزرگ سیاه‌پوستان آمریکا به رهبری مارتین لوترکینگ و نلسون ماندلا تأثیرگذار بود، بلکه باعث تغییر در مسیر تاریخ شد. مهاتما گاندی در طول ۷۹ سال زندگی خود، اقدامات بسیاری انجام داد و تأثیرات شگرفی بر مردم هند و حتی جهان گذاشت.

دانشگاه کسب و کار بر این باور است که لازم است یکی از مقالات خود را به این شخصیت بزرگ و زندگی‌نامه او اختصاص دهد. تا پایان این مقاله جذاب با ما همراه باشید.

سال‌های ابتدایی زندگی گاندی

مهانداس کارامچاند گاندی در دوم اکتبر ۱۸۶۹ میلادی در شهر کوچکی به نام پور بندر متولد شد. او در خانواده‌ای بازرگان به دنیا آمد که اجدادش همگی در همین حوزه فعالیت می‌کردند و در کاست چهارم طبقه‌بندی می‌شدند. گاندی حاصل چهارمین ازدواج پدرش بود و مادرش، فردی مذهبی و پیرو آئین جین، تأثیر عمیقی بر خلق و خوی او گذاشت.

در ماه می ۱۸۸۳، در حالی که گاندی تنها ۱۳ سال داشت، با دختری همسن خود به نام کاستوربا ازدواج کرد. همسرش را به اختصار “با” صدا می‌زدند. کمی بعد از این ازدواج، پدر گاندی فوت کرد که این رویداد تأثیر عمیقی بر زندگی او گذاشت.

زندگی‌نامه دیگر افراد موفق: اگر به مطالعه زندگی‌نامه افراد موفق علاقه دارید توصیه می‌کنیم مقالات علی انصاری، دیل کارنگی، ولادیمیر ناباکوف و بابک فردوسی را در رسانۀ دانشگاه کسب و کار بخوانید.

تحصیلات و سفر به لندن

دو سال پس از مرگ پدر، گاندی از دبیرستان فارغ‌التحصیل شد و در ابتدا تصمیم گرفت در رشته طب تحصیل کند. اما برادرش به او یادآوری کرد که پدرش از تشریح اجساد مردگان متنفر بود. در نهایت، گاندی به انگلستان رفت تا در رشته حقوق تحصیل کند.

قبل از سفر به لندن، گاندی در برابر مادرش سوگند یاد کرد که از خوردن گوشت و الکل دور باشد. در لندن، زن صاحب‌خانه‌اش او را به یک رستوران گیاه‌خواری راهنمایی کرد. در آنجا بود که گاندی کتابی درباره دفاع از گیاه‌خواری را مطالعه کرد. او که تا آن روز طبق رسم خانوادگی گیاه‌خوار بود، با دلایل علمی و اخلاقی این سبک زندگی را ادامه داد و این تصمیم به یکی از رسالت‌های زندگی‌اش تبدیل شد.

گاندی همچنین به انجمن گیاه‌خواران پیوست و مدتی به عنوان عضو کمیته آن فعالیت کرد. در این دوران، او تلاش زیادی برای آشنا شدن با فرهنگ انگلیسی‌ها انجام داد؛ برای مثال به کلاس رقص تانگو می‌رفت، ساز می‌نواخت و کت و شلوار می‌پوشید.

در نهایت، پس از ۳ سال تحصیل در لندن، گاندی موفق شد در آزمون نهایی وکالت قبول شود. او که اکنون یک وکیل بود، بلافاصله به هند بازگشت. اما لذت بازگشت به آغوش خانواده با خبر مرگ مادرش تلخ شد و حال خوب او را تحت تأثیر قرار داد.

تجارب نژادی و مشکلاتی که با آن مواجه شد

در دادگاه، به خاطر پوشیدن عمامه هندی همراه با کت و شلوار، از دادگاه اخراج شد. شب بعد، او باید برای انجام امور حقوقی به شهر دیگری سفر می‌کرد، اما به‌خاطر رنگین پوست بودن، با وجود پرداخت هزینه بلیط درجه یک قطار، از قطار پیاده شد و شب را در اتاق سردی در ایستگاه قطار به صبح رساند. در همان شب، تصمیم گرفت در آن شهر بماند و علاوه بر انجام کار وکالت، برای احقاق حق خود نیز اقدام کند. امروزه آن ایستگاه قطار به نوعی زیارتگاه برای هندی‌های ساکن آفریقای جنوبی تبدیل شده است.

تأسیس کنگره هندیان و فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی

بعد از یک سال، زمانی که تصمیم به بازگشت به هند داشت، خبر لایحه صلب حق رأی هندی‌ها را شنید. او با همکاری هندی‌های مقیم آفریقا برای اولین بار به‌صورت سازمان‌یافته از حقوق خود دفاع کردند و طوماری از امضاها را به وزیر امور خارجه بریتانیا تحویل دادند. در ادامه این فعالیت‌ها، گاندی برای سازماندهی امور اجتماعی هندی‌های مقیم آفریقا، کنگره هندیان را با مقررات خاص تأسیس کرد.

از جمله قوانین این کنگره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: هیچ عضوی حق ندارد عضو دیگر را بدون پیشوند آقا خطاب کند و هیچ‌کس مجاز به استعمال دخانیات نیست. در زمان حضور گاندی در آفریقا، گزارشی درباره نارضایتی‌های مردم هند در آفریقا تهیه کرد که به خاطر رنگ سبز جلد آن، به جزوه سبز معروف شد و هزاران نسخه از آن تهیه گردید.

گاندی در این کتاب نوشته است:

“شیوه مبارزه ما در آفریقای جنوبی، فتح نفرت با عشق است. به طوری که نباید از دشمنتان کینه‌ای به دل داشته باشید. اگر به شما بی‌احترامی شد، حق بی‌احترامی به طرف مقابل را ندارید و در عین حال نباید اجازه دهید حق و حقوق شما ضایع شود. مبارزه شما باید کاملاً به دور از خشونت باشد.”

گاندی اسم این نوع از مبارزه را ساتیاگراها به معنی پا فشاری بر حقیقت به دور از خشونت گذاشت. ساتیاگراها به آرامش درونی افراد منتهی خواهد شد!

زندگی‌نامه دیگر افراد موفق: اگر به مطالعه زندگی‌نامه افراد موفق علاقه دارید توصیه می‌کنیم مقالات جی کی رولینگ، احمد شاملو، استیو جابز و پیر امیدیار را در رسانۀ دانشگاه کسب و کار بخوانید.

4 اصل مهم در زندگی گاندی

در ادامه مقاله به چند اصل اساسی در مورد مهاتما خواهیم پرداخت. اصولی که باعث شدند او به گاندی تبدیل شود و برای همیشه نه تنها در تاریخ هند بلکه در تاریخ جهان باقی بماند.

1. عدم خشونت (ساتیاگراها)

مهاتما گاندی یکی از بزرگ‌ترین پیشگامان عدم خشونت در تاریخ بشریت بود. او فلسفه‌ای به نام ساتیاگراها را معرفی کرد که به معنای پا فشاری بر حقیقت به دور از خشونت است. گاندی بر این باور بود که مبارزات باید بدون خشونت انجام شود و باید از عشق و همدلی به‌عنوان سلاح‌های اصلی استفاده کرد. به عنوان مثال، در سال 1906، او با استفاده از این فلسفه توانست به مبارزات موفقی در آفریقای جنوبی دست یابد و حقوق هندی‌ها را با صلح و آرامش به دست آورد. او تأکید داشت که «مبارزه شما باید کاملاً به دور از خشونت باشد» و این اصول به او کمک کرد تا حتی در شرایط بسیار دشوار، از کینه و دشمنی دوری کند.

2. ساده‌زیستی

گاندی زندگی بسیار ساده‌ای داشت و این سبک زندگی را به دیگران نیز توصیه می‌کرد. بعد از ۲۲ سال اقامت در آفریقای جنوبی، او به هند بازگشت و از لباس‌های اروپایی و زندگی مرفه کناره‌گیری کرد. او با لباس‌های بسیار ساده و حتی بدون کفش زندگی می‌کرد و به آشرام رفت، جایی که می‌توانست در سکوت و آرامش به مراقبه بپردازد. گاندی آشرامی به نام ساتیاگراها تأسیس کرد که قوانینی خاص داشت، از جمله: «باید به همه عشق بورزید» و «نباید از دولت و حکومت یا هر شخص دیگری بترسید». این ساده‌زیستی نه تنها به او کمک کرد تا خود را از مادیات دور نگه دارد، بلکه الهام‌بخش دیگران نیز شد.

این مقاله را هم بخوانید:  زندگی‌نامه کامل دکتر حسابی: پدر علم فیزیک ایران

3. ترک رابطه جنسی

در سال 1906، در سن ۳۷ سالگی، گاندی تصمیمی شگفت‌انگیز گرفت و اعلام کرد که از آن به بعد هیچ نوع رابطه جنسی نخواهد داشت. او هر نوع رابطه جنسی را «شهوت» می‌دانست و معتقد بود که زن و مرد تنها زمانی که تصمیم به بچه‌دار شدن دارند، باید با یکدیگر رابطه داشته باشند. این تصمیم به‌ویژه تحت تأثیر مرگ پدرش و آموزه‌های آئین جین و آثار نویسندگانی مانند لئو تولستوی قرار داشت. او به مدت چهل سال این تصمیم را حفظ کرد و رابطه‌اش با همسرش، کاستوربا، به‌صورت «روحانی» در آمد.

به منظور اثبات پایبندی به این تصمیم، گاندی آزمایش عجیبی انجام داد. او از دختران جوان خواست تا برهنه در کنار او باشند تا قدرت خود را در برابر تجرد آزمایش کند. این آزمایش با مخالفت‌های زیادی روبه‌رو شد، اما او از آن سربلند بیرون آمد و درباره آن در روزنامه‌ها و مجلات صحبت کرد.

4. اعتراض و روزه گرفتن

گاندی به‌عنوان یک رهبر، همواره بر اهمیت اتحاد و صلح تأکید داشت. او برای حل مشکلات داخلی و برقراری صلح در کشورش، گاه به روش‌های عجیبی مانند روزه گرفتن متوسل می‌شد. به عنوان مثال، هنگامی که کارگران کارخانه‌ای در هند با صاحب کارخانه دچار مشکل شدند، گاندی برای خاتمه دادن به این مشکل اعلام روزه گرفت.

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی که گاندی با آن مواجه شد، اختلافات بین هندوها و مسلمانان در هند بود. او برای حل این مشکل تصمیم گرفت ۲۱ روز روزه بگیرد و در این مدت جز آب و نمک هیچ چیز دیگری نخورد. او این اقدام را به‌منظور بازگرداندن صلح و همدلی بین دو گروه انجام داد و گفت: «به نظر می‌رسد خدا از میان ما رفته و باید با متحد شدن خداوند را دوباره به قلب‌های خود بازگردانیم.»

این اقدامات و فلسفه‌های گاندی نه تنها در تاریخ هند، بلکه در تاریخ جهان نیز تأثیرات عمیقی بر جای گذاشت و او را به عنوان یک نماد صلح و انسانیت معرفی کرد.

زندگی‌نامه دیگر افراد موفق: اگر به مطالعه زندگی‌نامه افراد موفق علاقه دارید توصیه می‌کنیم مقالات لوییز هی، دبی فورد، آبراهام مازلو و لویی پاستور را در رسانۀ دانشگاه کسب و کار بخوانید.

مبارزه سوم گاندی: راه‌پیمایی ساتیاگراها

منشور کبیر آزادی آفریقا

در نهایت، در ژانویه ۱۹۱۴، هشت سال پس از تصویب اولیه قانون قلاده سگ، هندی‌ها به رهبری گاندی توانستند به حقوق خود دست یابند. گاندی قراردادی را با دولت امضا کرد که طبق آن، مالیات لغو شد، همه ازدواج‌های هندی‌ها که طبق رسوم خودشان برگزار شده بود، معتبر اعلام شد و اجبار همراه داشتن برگه‌های ثبت نام برداشته شد. تصویب این قانون، پیروزی و فتح نیروی معنوی ساتیاگراها بود که باعث خوشحالی مردم شد. گاندی قانون مصوب را به نام منشور کبیر آزادی آفریقای جنوبی نام‌گذاری کرد.

تولد مهاتما

در همین دوران، رابیندرانات تاگور، بزرگ‌ترین شاعر هند و اولین فرد آسیایی که تا آن زمان برنده جایزه نوبل شده بود، به گاندی لقب “مهاتما” را داد. مهاتما به معنی روح بزرگ است. بنابراین، گاندی در هند متولد شد و ۴۵ سال بعد در آفریقای جنوبی به عنوان مهاتما شناخته شد. پس از این اتفاق، گاندی پس از ۲۲ سال که با کت و شلوار و بلیط درجه یک کشتی به آفریقای جنوبی آمده بود، با پوشیدن لباس فقیرترین قشر هند و با یک کشتی درجه ۳ به کشورش برگشت.

قبل از بازگشت، گاندی یک جفت صندل دست‌بافت هندی را به ژنرالی که چندین بار او را زندانی کرده بود، هدیه داد. انیشتین درباره گاندی می‌گوید:

“شاید نسل‌های آینده به سختی باور کنند که چنین فردی در قالب گوشت و پوست و خون بر همین خاک قدم برداشته است.”

مبارزه چهارم گاندی: حمایت از فقرا

یک سال پس از بازگشت گاندی به کشورش، برای اولین بار در جشن بازگشایی یک دانشگاه در هند سخنرانی کرد و در آن‌جا گفت که “شرم دارم با زبان انگلیسی که یک زبان بیگانه است با شما صحبت کنم.” او رو به اشراف‌زاده‌های هندی گفت: “تا زمانی که خودتان را از طلا و جواهرات‌تان پاک نکنید و آن‌ها را در راه هموطنانتان مصرف نکنید، رستگار نخواهید شد.”

پس از این اتفاق، گاندی به همراه کشاورزان به روستاها رفت و متوجه شد که دولت محصولات کشاورزی را از کشاورزان با قیمت بسیار ناچیزی خریداری می‌کند، به‌طوری که کشاورزان و خانواده‌هایشان به سختی زندگی می‌کردند. با شروع اعتراضات و متشنج شدن جو عمومی، پلیس گاندی را دستگیر کرد، اما روز دادگاه جمعیت بسیار زیادی برای حمایت از گاندی به دادگاه آمدند و قاضی برای کنترل جمعیت، او را آزاد کرد.

بعد از این اتفاق، در روستای دیگری به‌خاطر بالا بودن مالیات، گاندی و اهالی روستا به مدت ۴ ماه دست به اعتراض زدند. در نهایت، دولت قبول کرد با توجه به کمبود محصولات کشاورزی در آن سال، مردم روستا را از پرداخت مالیات معاف کند.

مبارزه پنجم گاندی: کارگران نساجی

کارزار مبارزات بعدی مربوط به کارگران نساجی بود که به دلیل عدم پرداخت حق و حقوق با صاحب کارخانه دچار مشکل شده بودند. کارگران به پیشنهاد گاندی دست به اعتصاب زدند و به همین دلیل همگی اخراج شدند و برای مدت زیادی در فقر به سر می‌بردند.

گاندی نیز برای حل این مشکل اعلام کرد که تا زمانی که دولت به این مسأله رسیدگی نکند و مشکلات کارگران حل نشود، روزه خواهد گرفت و لب به غذا نخواهد زد. همین اقدام به ظاهر ساده گاندی باعث شد بعد از سه روز، صاحب کارخانه حقوق کارگران را پرداخت کند و دوباره همه کارگران به کارخانه برگشتند.

زندگی‌نامه دیگر افراد موفق: اگر به مطالعه زندگی‌نامه افراد موفق علاقه دارید توصیه می‌کنیم مقالات آگاتا کریستی، پائولو کوئلیو، فخر رازی و کوین ترودو را در رسانۀ دانشگاه کسب و کار بخوانید.

زندگی‌نامه دیگر افراد موفق: اگر به مطالعه زندگی‌نامه افراد موفق علاقه دارید توصیه می‌کنیم مقالات ملاصدرا، ابوسعید ابوالخیر، جول اوستین و مارک تواین را در رسانۀ دانشگاه کسب و کار بخوانید.

مبارزه هشتم گاندی: راه‌پیمایی نمک

گاندی چند سال از مرکز سیاست دور بود تا اینکه در سال ۱۹۲۸ کمیسیونی با هدف تصمیم‌گیری برای آینده هند و بدون وجود هیچ عضو هندی تشکیل شد. این کمیسیون با اعتراضاتی از طرف هندی‌ها مواجه شد و کنگره ملی هند از گاندی درخواست کرد که رهبری این اعتراضات را بر عهده بگیرد.

گاندی پیمان پورنا سواراجه را تدوین کرد و خواسته‌های مردم هند را در آن ذکر کرد. پس از قبول این مسئولیت، او اعلام کرد حکومتی که ما را به بردگی کشانده، هرگز قصد اعطای آزادی به هندی‌ها را ندارد.

او همچنین گفت: “تمام سیستم مالیات و درآمدها باید بازبینی شود.”

تصمیم پیاده‌روی

در ادامه اعتراضات، گاندی تصمیم به پیاده‌روی ۳۷۰ کیلومتری به سمت دریا گرفت تا از آب دریا نمک بگیرد. او به همراه ۷۸ مرد هندی دیگر به سمت ساحل حرکت کرد. آن‌ها بیش از ۲۴ روز در راه بودند و مردم را به اعتصاب و مبارزات مدنی تشویق کردند. گروه کوچک گاندی وقتی به دریا نزدیک شد، به لشکری چند هزار نفری تبدیل شد.

در ساحل، ده‌ها خبرنگار از سراسر دنیا منتظر بودند تا با گاندی مصاحبه کنند. او خطاب به جامعه جهانی گفت: “ما از مردم دنیا درخواست داریم که ما را در نبرد حق علیه باطل یاری کنند.” سپس با جوشاندن آب دریا، نمک تولید کرد و به قانون‌شکنی متهم شد. بیش از ۶۰ هزار نفر به همراه گاندی زندانی شدند.

افرادی که زندانی نشده بودند، در بیرون از زندان به رهبری پسر بزرگ گاندی تظاهرات کردند. پلیس ضد شورش به تظاهرکنندگان حمله کرد و ۲۰ نفر کشته شدند؛ اما تظاهرکنندگان به روش ساتیاگراها به تظاهرات ادامه دادند. کمی بعد، فشارها به دولت به حدی بالا رفت که مجبور شدند گاندی را آزاد کنند.

مبارزه نهم گاندی: مبارزه برای هاریجان

برای آخرین مبارزه، گاندی به‌عنوان تنها نماینده هند به انگلستان رفت و در لندن به محله فقیرنشین شهر رفت. مذاکرات در قصر سنت جیمز برگزار شد، اما نتیجه‌ای در برنداشت. پس از ۳ ماه، گاندی به هند بازگشت و با افزایش شلیک به مردم و دستگیری‌ها مواجه شد.

او به همراه جواهر نعل نهرو بازداشت شد. گاندی ۶۳ ساله در زندان بود که خبر تصویب قانونی به او رسید. طبق این قانون، دولت به طبقه نجس‌ها اجازه می‌داد که در کاست خود رای‌گیری کنند. او به شدت با این قانون مخالفت کرد؛ زیرا اعتقاد داشت دولت با این کار، نجس‌ها را از جامعه تفکیک خواهد کرد.

گاندی اعلام کرد که تا سر حد مرگ روزه خواهد گرفت. روزه او شروع شد و وقتی در یک قدمی مرگ بود، دولت اعلام کرد که این قانون را لغو خواهد کرد. پس از این اتفاق، برای اولین بار معابد هند پذیرای هاریجان‌ها شدند.

مبارزه دهم گاندی: استقلال هند

پس از جنگ جهانی، هند درخشان‌ترین جواهر بریتانیا در حال تبدیل به یک خار آزاردهنده شده بود. به همین دلیل، انگلیس مذاکرات را برای انتقال قدرت به هند آغاز کرد. گاندی برای شروع مذاکرات به دهلی رفت؛ اما در همین زمان، اعضای کنگره ملی هند دچار اختلافات داخلی شدند.

در همین شرایط، محمدعلی جناح به مسلمانان هند دستور داد به نام دین مسلمانان با هندوها وارد جنگ شوند. جنایاتی که در آن زمان در هند رخ داد، به گفته خبرنگاران، حتی در جنگ جهانی نیز اتفاق نیفتاد. گاندی برای پایان دادن به این فجایع، ۲ ماه پیاده از روستایی به روستای دیگر رفت و مردم را به حفظ آرامش دعوت کرد.

در نهایت، قبل از اینکه هند به استقلال برسد، برای جلوگیری از کشتار بیشتر، کشور پاکستان به‌عنوان کشوری مستقل از هند و مختص مسلمانان، از هندوستان جدا شد. هند بعد از سال‌ها توانسته بود استقلال خود را به دست آورد؛ اما گاندی پس از تکه‌تکه شدن هند، در جشن استقلال شرکت نکرد.

زندگی‌نامه دیگر افراد موفق: اگر به مطالعه زندگی‌نامه افراد موفق علاقه دارید توصیه می‌کنیم مقالات استیو هاروی، جامی و زندگی نامه حضرت محمد را در رسانۀ دانشگاه کسب و کار بخوانید.

کلام آخر

منبع: Wikipedia

سوالات متداول